Tuesday 17 June 2014

17th June 2014 news in Mizo

 Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
17.6.2014 
*UTTAR PRADESH  GOVERNOR BL JOHSI AN BANNA THEHLUT
Tukin a kan rawn post tawh ang khan tunhnai lawk khan Union Home Secretay Anil Goswami  chuan State 7 a Governor te bia in bang mai turin thu a rawn a nih kha. A biak zing a mi Uttar Pradesh Governor BL Johsi chuan vawiin khan a banna a thehlut a ni. Sorkar na chelhtu an inthlak a a ni lo pawh hi Governor bang tur a sawi neuh neuh an awm nual bawk.

Amah hi IPS thin niin Lt.Governor Delhi (2004-2007), Meghalaya Governor (2007), Uttarakhand Governor (2007-200) a lo ni tawh thin bawk a ni.

*MIZORAM ATANGA CHHUAK SAPTAWNG JOURNAL TLANGZARH
Vawiin khan I&PR Conference Hall ah Mizoram English Literature Society (MIELS) te buatsaih Journal of MIELS volume hmasaber chu R.Romawia H&TE minister in a tlangzarh. Journal tlangzarh inkhawm hi MIELS Chairman R.Lallianzuala'n a kaihruai a, Henry Lalmawizuala, General Secretary MIELS leh Dr.Lalawmpuia Vanchiau, Editor MIELS ten report an pe a, Malsawmkima, Vice President MIELS in lawmthu sawina a nei a ni. Journal of MIELS hi kum tin chhuak tur niin Mizoram a saptawng thu leh hla lama tuite tan a peer reviewed journal atana siam niin International Standard Serial Number (ISSN) nei thlap a ni bawk a ni.
Journal of MIELS release function organized by Mizoram English Literature Society (MIELS)
pix: Zualteii Poonte
*GOVERNOR 6 TE BANG TURIN THURAWN
NDA kaihhruai sorkar thar chuan an rawng tak an chhuah chho zel a, tunhnai khan Union Home secretary Anil Goswami chuan Governor 6 te bia in banna thelut turin thu a rawn hlawm ni a sawi a ni. Chung Governor a biak te chu West Bengal Governor - MK Narayanan te, Kerala Governor - Sheila Dikshit, Rajasthan Governor - Margaret Alva, Gujarat Governor - Kamla Beniwal, Maharashtra Governor - K Sankaranarayanan leh Tripura Governor - Devendra Konwar te anni. An zing a pakhat chuan an thurawn pek hi hnial in bang tur a an duh tak tak chuan ziak lehkha pek a phut a ni.

India ram a sorkar laipui a roreltu an inthlak a Governor tanglai bantir hi thil thar em em a ni lo a, kum 2004 a UPA an rawn sorkar tirh khan BJP sorkar in an ruat Governor 4 - Vishnukant Shastri (UP), Kailashpati Mishra (Gujarat), Babu Parmananad (Haryana) and Kedarnath Sahni (Goa) te pawh an lo chawlhtir tawh a nih kha.
 
*DELHI UNIVERSITY AH ENGLISH SUBJECT THLANG TAM BER
Kumin session a Delhi University hnuai a college hrang hrang a lehkhazir tum ten online application kal tlang a an dilna ah English subject zir tum an tam ber a, a dawt ah Mathematics, 3-na ah Chemistry, 4-na ah Physics, 5-na ah Computer Science.
 
*KENYA AH WORLD CUP ENTU MI 48 KAPHLUM
Nimin piah zan dar 8 vel khan Kenya ram a tuipuikam hnaih khua Mpeketoni ah Muslim firfiak pawl Al-Shabab ten TV a World Cup inkhel lo entute leh Muslim nilo a an rinhlelh mi 48 te an kaphlum. Firfiak pawl te hian police station an beih bakah hotel 2 an hal a, kawtthler ah nasa takin silai an hmetpuak bawk a ni. Firfiak pawl te hi Somali ram atanag Kenya a lut anni a, Muslim ni lo leh Somai tawng thiam lo te an bitum bik ni a sawi a ni.

He thil thlenna khua Mpeketoni hi Somalia ramri ataga mel 60 a awm a ni a, Al-Shabab firfiak pawl silai leh ralthuam dang keng mi 30 vel te hian in tinah lut in World Cup inkhel lo en tute chu Muslim sakhaw zuitu annih leh nihloh bakah Somalia tawng hmang annih loh chuan an kaphlum nghal hmak hmak a ni. He khua a nu pakhat Anne Gathigi chuan "Firfiak pawl te hian Somalia tawngin Muslim kan nih leh nih loh min zawt a, ka pasal in Christian kan ni tih a hrilh a, chawp leh chilh in an a lu leh a awm ah an kap nghal a ni" a ti. Muslis sakhaw firfiak te hian World Cup inkhel en te, Miss thlan tih te hi an do nasa thin reng a ni.
 
GOOD MORNING MIZORAM
LAMTLUANG ZINGKAR CHANCHINTHAR LAWRKHAWM

*Tukin chu nimin tlai a Chennai khawpui a damlo an chhan chungchang hian bul i'n tan teh ang:

Chennai khawpui Adyar veng a Fortis Malar Hospitals ah Mumbai nula kum 21 mi B.Com zirlai chu lung thlak ngai in a damlo a, chu nu lung thlakna tur chu damdawiin awmna atang a veng dang 12 kms a hla awm Government General Hospital atang lak ngai a ni. Mihring lung thlak (heart transplant) nan a an hman thin hian lung hi taksa dek lo chuan darkar 4 bak a nung thei lo a ni.

Khawpui lian Chennai anga te chuan lirthei a tam thin avangin traffic jam a tan fuh phei chuan kal tumna lam hla deuh ah phei chuan darkar engemaw zah tan awlsam deuh a ni thin. Chutiang anih avangin chuan heng dawmdawiin 2 a doctor te leh sorkar lam DC leh traffic police hotuten tluang taka lung thlakna tur kalpui a nih theih nan ruahmanna an siam ho ta ani.

Tichuan Chennai khawpui a motor kawng lun lai ber pawl Beach road leh Santhome high road kaltlang tur chuan nimin zan dar 6:44 khan driver senior C Kathir-a khalh Ambulance chuan mihring lung (heart) phur in Government hospital an chhuhsan a, ambulance hi traffice police pilot motor in hma a hruai sak a ni. An kalna tur kawng Poonamallee High Road leh Adyar inkar ah hian motor dangin an lo tih khawtlai loh nan kawng pengthuam 12 ah police 26 duty tir anni a, VIP light chhi motor te pawh in an tihbuai loh nan kawngbik 'Green corridor' hi siam a ni. Tichuan zan dar 6:57 khan Fortis Malar Hospitals an thleng a, damlo lungthlak ngai hnenah hlawhtling takin vuah a ni ta a ni.

Ambulance te hian lung thlakna tur hi an thlenna tur damdawiin pan nan hian minute 13 leh second 22 hun an hmang a, dan tlang pui chuan a tlem berah minute 45 tal tlan thin a, traffice a jam nasat phei chuan darkar engemaw zah pawh tan theih a ni. Chennai doctor te leh sorkar hotu leh traffice te tanrualna hian buai map lo in damlo lung thlak tur hi kalpui theih a ni ta a ni.

*Nimin tlai dar 3 vel khan Aizawl-Phulpui sumo chu Hualngohmun khaw bulah a chesual a, a neitupa Lallianhmawi a hmunah a boral, michuang dang 10 te pawh in hliam natak an tuar a, hliam te hi Referral Hospital Falkawn leh Aizawl Civil Hospital ah te hruai anni.

*Nimin YMA DAY a Minister te khuallian a an tanna te:
R.Lalzirliana: Keifang Venghlun Branch YMA leh Thingsul Tlangnuam Branch YMA
Lalrinmawia Ralte: Kangmun
Lal Thanzara: Bethlehem Branch YMA

*Rajya Sabha MP Lalhmingliana chuan nimin khan Lungdai YMA Hall sak thar a hawng. Lalhmingliana leave travel concession (LTC) bill dik loa puhna chungchang chu awlsamtea enfel theih anih a beisei thu a sawi. (Vanglaini)

*World Bank chuan Mizoram chhung a kawngpui siam nan US dollar maktaduai 107 puk tir a rem ti. He sum hmang hian Champhai-Zokhawthar leh Chhumkhum-Chawngte kawng te siam a ni ang.

*India ram atanga din multinational company Tata Consultancy Services (TCS) chu khawvel a company te zing a technology sector zing a hnathawk ruaihnem ber 3-na niin an hnuaiah hnathawk mi 300,464 an awm. 1-na chu IBM niin hnathawk 431,212 an awm a, 2-na chu HP niin hnathawk 317,500 an nei thung a ni.

*Nimin khan ni 2 tlawh a Bhutan a zin India Prime Minister Narendra Modi chuan India ram a rawn let leh tawh a ni. Bhutan leh India hian tangrual a hydro electric power 10000 MW siam chhuah dun an tum chu chak leh zual hma lak nise an ti.

*Sorkar laipuiin thla thar atangin trade policy thar anti chhuak dawn. Sorkar hmasa in an lo kalpui FDI multibrand retail chu tihdanglam tum a ni a, India company te venhimna tur dan thar pawh siam tum a ni bawk.

*Fiji ram a kumin September ni 17 a inthlanpui an hmachhawn tur tanpui nan India sorkar chuan Indian High Commissioner kal tlang in nimin khan Fijian Elections Office hnenah motor 8 an pe. India hia Fiji sorkar hnenah hian inthlan a hmantur lehkhatui pawh an pe dawn bawk a ni.

*Iraq tualchhung buai ah nimin khan Iraq ram hmarlam khawpui 1 Syria ramri bula a mi Tal Afar chu firfiak pawl Islamic State in Iraq and the Levant (ISIS) te kut ah a awm. ISIS te hian khawpui lian Mosul leh Tikrit te pawh an kut ah an dah tawh bawk a ni.

*Burma ram a mipui rorelna din duhtu Aung San Suu Kyi chuan an ram dan in ramdang mi nupui pasal a nei emaw, an fate ram dang a awm ten Presisent leh Vice President post an chuh theihlohna dan chu siam tha turin mipui ten mawhphurhna lian tak annei a ti. Aung San Suu Kyi hi ramdang mi pasal a aneih avang leh a fate ramdang a an awm avangin an ram inthlan ah President post a chuh theih dawn lo a ni.

*Delhi sorkar chuan eirawngbawl nan a khawnvartui hmangtu mi nuai 2 chuang te hnenah a thlawn in LPG connection an pe a, gas cylinder thunsa leh gas thuk(stove) pawh a thlawn in an pe tel a ni. A thlawn a LPG connection dawngtu te hi Jhuggi Ration Card, BPL leh Antodaya Ann Yojna ration card hmangtute anni.

*Beas lui Himachal Pradesh a tlahlum Hyderabad zirlai te ruang 17 chu tun thleng in hmuh an la ni lo.

*Thawtanni zing khan Uttar Pradesh a Firozbad khua ah police 2 misual ten an kaphlum a ni. Heng police 2 nun chanta te hian kawngpui dung ah rukru an awm tih report an dawn enfiah tum a an kal chu rukru te hian an lo kaphlum ta mai a ni.

*Nimin khan interbank foreign exchange market ah India pawisaw Rs.60.16 leh US Dollar 1 a intluk a ni.

*Iraq ram chhung a buaina thleng mek vangin Asia ramah tuialhthei (Crude oil) man nasa takin tihsan a ni. Crude oil man sang hi thla 9 chhung a to ber tum a ni.

*World Cup 2014 thlengtu ram Brazil hi khawvel a coffee tharchhuak hnember ram anni (High School commercial geography zirlai i hrechhuak em?) a, khawvel a car siamchhuak hnem tu ram zing a 4-na anni bawk. Ziak leh chhiar thiam awm zat chu 90.4% a ni a, sakhua na lamah Kristian tam na ram anni. Catholici 15.41% Protestant 1.33% Kardecist spiritism; 1.22% Kristian kohhran dang 0.31% Afro-Brazilian religions 0.13% Buddhism 0.05% Judaism 0.02% Islam 0.01% Amerindian religions 0.59% te an awm a ni.

*HMANLAI VAWIIN: Kum 1789 vawiin angah khan France rama mi naran (The Third Estate) ten an ram rorel khawl Estate-General lak atangin rorelna khawl lak sakin National Assembly an din a, mipui rorelna din nan danpui (constitution) thar an duang tan a ni. Kum 1944 vawiin angah khan Europe hmarkil a ram Iceland ah mipui rorelna (reublic) din a ni.

*MIZORAM HRECHIANG ANG: Kum 1907 khan Mizo pastor hmasa 2 Pastor Chuautera leh Pastor Challiana te Sapram (England) leh Europe ram dang fang in an zin. Chumi hnu kum 1912 khan Pastor R. Dala pawh Sapram (England) ah a zin ve leh a ni. R.Dala hian zosap missionary bawihchhuah vei em em tu Dr.Fraser-a damlo London thleng a hruai thla a, kum 1913 November thla ah a lo haw leh a ni.

*THURIL: "Tawngkam ngilnei tak te hi a man a to loh bakah a tihtur tha takin a hlen thin bawk a ni." -Blaise Pascal
-----------
Lamtluang page min lo hlutsaktu nangni ho hian rin aiin like leh comment hi in uar lo a, in like emaw in comment hian in a rawn in up kang zel a chu chu in friend list a mi te tan pawh like tir ve na chance tha tak a nih zia lah hi in hre silo aw...like mai bakah comment lamah tan in lak loh chuan heti mai hi kan ni hrih dawn e. Ni hman nuam vek ule.

Pix: BBC
(Thlalak kan rawn tarlan hi kum 1930 July ni 30 a World Cup football final khelh hmasak ber tum a a thlengtu ram Uraguay in Argentina 4-2 a an hnehna Centenario stadium, Montevideo, Uruguay a ni e.)

1 comment:

  1. In dah tha thei hle mai. In kal zelna turah duhsakna ka hlan a che u

    ReplyDelete