Thursday 31 October 2013

31st October 2013 news in Mizo

Latest News collection in Mizo language:

MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
*Zanin zanlai atangin India ram pumah petrol man 1 Litre zelah ah Rs.1.15 in tihhniam a ni dawn a, Diesel man 1 litre zelah Paise 50(Duli) in tihsan a ni thung ang.
 
*All India Congress Committee (AICC) general secretary Luizinho Faleiro in thuthar lakhawmtute a hrilh danin Mizoram Assembly election 2013 lo awm tur ah UPA Chairperson Sonia Gandhi chuan 18 November ah Lunglei ah a campaign dawn a, 21 November ah Rahul Gandhi chuan Champhai ah leh Kolasib ah te tlawh in a campaign dawn a ni. Prime Minister Manmohan Singh an Mizoram a tlawh hun tur chu la tihchian tur a tih a ni. Heng Congress party hotuten mipui hma a thu an sawi hunah Mizoram People's Forum (MPF) local forum ten an kaihruai dawn em tih zawhna chu Special Protection Group (SPG) in a kaihhruaina a siam ang a kalpui a ni ang tiin Congress secretary hian a chhang. 2008 a Mizoram inthlan ah khan COngress hotu lian ten Mizoram a an rawn campaign khan MPF in dan a lo siam an zawm that loh avangin sawiselna nasa tak a lo awm tawh a nih kha.

*FORBES TOP 10 MOST POWERFUL PERSON
US a Business magazine 1 Forbes in khawvel a mi thiltithei ber (most powerful person in the world) a thlan chhuah top 10 a lang te chu:
1.Vladimir Putin (President, Russia)
2.Barrack Obama (President, USA)
3 Xi Jinping (General Secretary, Communist Party, China)
4.Pope Francis (Pope, Vatican)
5. Angela Merkel (Chancellor, Germany)
6. Bill Gates (Co-Chair, Bill & Melinda Gates Foundation, USA)
7.Ben Bernanke (Chairman, Federal Reserve, USA)
8. Abdullah bin Abdul Aziz Al Sand (King, Saudi Arabia)
9.Mario Draghi (President, European Central Bank)
10.Michael Duke (CEO, Wal-Mart Stores)

*India zalenna atana beitu ropui leh Mizorama freedom fighter awmchhun Pu Darthawma, Chanmari, Lunglei chawimawina hun chu vawiin khan Heritage Foundation, Assam leh YMA Sub. Hqrs. Lunglei tawngkawpin YMA Conference Hall, Lunglei-ah hman a ni a, he hunah hian Lunglei bawrhsap Pu V.Sapchhunga chu Khuallian niin Maj. Gaurav, 2IC, 28 AR Lunglei leh Pu Hurui Zeliang, Dy. Speaker, Naga HOHO te chu Khual Zahawm an ni. -Vulmawi
 
*CRPF HNUAIAH CONSTABLE HNA RUAK
Kum 2014-2015 chhung atan CRPF-hnuaiah India ram hmarchhak mite tan Constable (Technical/Tradesmen) hna hrang hrang a ruak a; diltu chu thiamna lamah Pawl sawm pass (matriculation), ni 01.01.2014-a kum 18-23 inkar a ni tur a ni a, ST tan kum nga leh OBC tan kum thum ngaihnatthiam (relaxation) an ni ang. Dilna hi Application Form duansa hmangin ni 11.11.2013 thleng thehluh theih a ni. Hrechiang duh tan CRPF website- www.crpf.nic.in- ah leh Directorate of Information & Public Relations Office, Treasury Square, Aizawl- ah zawhfiah theih a ni e. -DIPR
 
*Mission Veng Youth Adventure Club-a hruaitu pahnih, Vanlallawmzuala Leader leh PC Lalramengmawia Dy.Leader te chuan tukin zing Dar 6:00 khan Thirsakawr hmanga Saiha thlen tumin Aizawl an chhuah san. -Maro Colneya Bungsut via SPECIAL REPORT GROUP
 
*Vawiin khan Assam a Goalpara District a Krishnai khua a national highway 37 dangchat tuten bus ah hal avangin police ten hnawhdarh an tumna lamah silai hmetpuak in mi 1 an kaphlum a mi 5 in hliam an tuar bawk.
 
*Vawiin ah hmanni lawk a Patna a bomb tipuaktute zing a rinhlelh Mehram Alam chu National Investigation Agency(NIA) te kut a awmlaiin a awmna chin hriat loh in a put ru bo.
 
*Supreme Court of India chuan Centre leh State sorkar hnenah thupek chhuah in civil servants ten an post chelh hun tur chhung bithliah thlap na tur thla thum chhung a siam turin a hriattir. He dan hi hman a nih chuan politician ten an duh duh huna civil servants te an sawn kual thin hi a tawp theih court chuan an beisei a ni. SC vek hian IAS officer te posting, transfer leh hrem dan tur bakah politics a an inrawlh theih lohna tur kalphung nghet dan siam turin Parliament a hriattir bawk.
 
*Vawiin hian Gujarat CM Narendra Modi chuan khawvel a milim sangber tur Sardar Vallabhbhai Patel lim bronze a siam tur chu an state chhung a Sardar Sarvoar Dam, kamah a hawnna inkhawm a neihpui dawn. He milim siam tur san zawng hi 182 metres niin a siam manah Rs.Vaibelchhe 2074($ 340 million) hman tur a chhut a ni. An ruahman anga siam zawh a nih chuan khawvel a milim sangber a nih dawn bakah a milim len zawng pawh statute of liberty, US a mi let hnih ni tur a duan a ni.
 
*Thla hmasa lawk a Muzaffarnagar district, Uttar Pradesh a tualchhung mite intihbuai vanga mi 60 chuangin nunna an chan phahna leh mi 40,000 chuang te mahni inlum pawh luah thei lo a an vahvaihna hmun ah khan nimin tlai ah buaina thar chhuak leh in mi 4 in nunna an chan leh, thi zingah hian hmeichhia 1 a tel. Buaina thar chhuah leh chhan ah hi Mohammadpur khaw tlangval pakhat Hussain Kalan khaw miten an lo sawisa a, hliam tuar tlangval chuan an khaw lamah a haw hnuin a va zualko ta a tichuan heng khaw 2 te hi an in tualvuak leh ta chiam ni a sawi a ni. He buaina hi police ten khap mit tawh in buaina dang chhuak palh thei tur vengin an chenchilh mek a ni.
 
*MISS ASIA PACIFIC 2013 AH INDIA NULA THLAN TLIN A NI
India nula Faridabad a mi kum 21 a upa Srishti Rana chu nizan khan Miss Asia Pacific 2013 atan South Korea ah thlan tlin a ni. Amah hi zirlai a la ni a Miss Asia Pacific 2013 lallukhum hi Miss Asia Pacific 2012 nilai India nula tho Himangini Singh Yadu chuan a hlan a ni. Miss Asia Pacific contest ah hian 2000 khan Bollywood filmstar Dia Mirza pawh thlan tlin a lo ni tawh a ni. Tuna Miss Asia Pacific 2013 lo nita Srishti Rana hian Best National Costume award pawh dawng telin Arawn chang/hmul a siam mermaid dress nen a in lan a ni.
----------------
Facebook ah Lamtluang page hi i lo like ve dawnnia

Wednesday 30 October 2013

28th - 30th October 2013 news in Mizo

News collection in Mizo language:

MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
30.10.2013
*World Bank leh International Finance Corporation ten an chhut danin India ram ah Delhi chu sumdawnna company din tum te bultan nan a awlsam ber a Kolkata chu bul tan nan a harsa ber an ti. Delhi ah hian company register nan ni 32 nghah angai a chutih laiin sumdawnna khawpui lian dang Bengaluru ah chuan ni 40 chuang a duh thin thung a ni. India khawpui te zingah Hyderabad chu sumdawnna company din tawh tihtawp duh te tan hun a duh rei lo ber bawk niin an chhut. Sumdawnna company bultan awlsam dan indawt te chu Delhi, Patna, Jaipur, Hyderabad, Bubaneshwar te an ni.
 
*Lonely Planet chuan 2014 a khawvel hmun hrang hrang khualzin ten an tlawh nasat tur hmun thlang chhuak in Sikkim chu 'Best region to visit in 2014' ah an thlang a, 'Best countries to visit in 2014' ah chuan Brazil thlang chhuak in 'Best cities to visit in 2014' ah Paris an thlang chhuak bawk.
 
*LPS thupuangtu thin leh AMC a councillor ni mek Lalmalsawmi(Mali) chu MNF ticket in Tawi consituency ah a ding dawn ni a sawi a ni, helai bial hi Home Minister R.Lalzirliana bial vawn lai mek a ni.
 
*Lungsen khaw mipuite chuan an khawchhung ah National Highway kaltlang tir a nih loh chuan tun tum MLA inthlan lo awm turah hian an khua ah eng party mah campaign an phal dawn lo a, sorkar lam atanga chhanna an hmuh loh phei chuan inthlan thleng a dodal inhuam a hmalak an tum. -DINGDI





*ISRO chuan kumin november 5 hian sikeisen(mars) ah thlalem kahchhuah an tum. India mithiam te hi an hlawhtling a nih chuan khawvel a ram hrang hrang mars mission zing a budget senso tlem ber tura beisei a ni.

*Tukin khan Manipur Chief Minister Okram Ibobi Singh chenna Imphal bul hnai a bomb puak ah mi 2 an thi a hliam tuar mi 7 chuang an awm. Nimin khan Imphal bazar lun lai ah bomb puakin mi 5 in hliam an lo tuar tawh bawk a ni.

*Tukin khan Bangalore atanga Hyderabad lam pana tlan Volvo AC bus mi 43 te chuanna chuan Andhra Pradesh chhung Mahbubnagar district ah oil tanker a su a bus hi a kang nasa hle a sawi a ni. Tun thleng a hriat theih chinah michuang zing a 30 te chu an kang hlum a rin an ni.

*Mizo National Front (MNF), Mizoram People Conference (MPC) leh Maraland Democratic Front (MDF) te chuan tun kum MLA inthlan lo awm turah hian thawhho tumin inremna thuthlung nimin khan an ziak fel ta. Hetiang hian bial chan tur an insem:

MNF:Hachhek, Dampa, Mamit, Kolasib, Serlui, Tuivawl, Ṭawi, Aizawl North-III, Aizawl East-II, Aizawl West-I, Aizawl West-II, Aizawl West-III, Aizawl South-I, Aizawl South-II, Aizawl South-III, Tuichang, Champhai North, East Tuipui, Serchhip, Tuikum, South Tuipui, Lunglei North, Lunglei West, Lunglei South, Thorang, West Tuipui, Tuichawng, Lawngtlai West, Lawngtlai East leh Saiha.

MPC:Tuirial, Chalfilh, Aizawl North-I, Aizawl North-II, Aizawl East-I, Champhai South, Hrangturzo, Lunglei East.

MDF:Palak
source:vanglaini

*Nimin zing khawvar hma, dar 1 vel khan Mausen, Lunglei district-ah Zokhumi in a kâng a, bungrua chuh hman awm loin a kâng ral. Mausen khawtlang chuan nimin khan in kâng neitute chhawmdawl hna an thawk nghal a, Mausen YMA-in Rs. 2,000, MHIP-in Rs. 1,000 leh bialtu MLA PC Lalthanliana'n silpauline leh rangva an pe a ni. - Vanglaini
*Vanglaini a Bichianna columnist leh Sabereka Khuangkaih magazine Editor ni mek R. Lalzarmawia (Zara ti a hriatlar) lehkhabu ziah 3-na 'Nangma Khawvel' tih chu lehkhabu dawr hrang hrang ah lei theih turin a awm ta e. Aman Rs.100 a ni.
 
29.10.2013
*Supreme Court of India chuan vawiin khan lungalhthei thubuai(coalgate scam) CBI in an chhui mek ah Prime Minister chu chhui tel ve ni rawh se tia FIR thehluh chu an hnawl a ni.
 
*Indian Air Force Vice Chief Marshal nilai mek Arup Raha chu 31 December 2013 atanga Indian Air Force Chief AIr Marshal thar turin an thlang fel ta, a ni hian Air Chief Marshal NAK Browne chu a thlak dawn a ni. Air Marshal Arup Raha hian 1974 khan IAF a zawm a ni.
 
*November thlaa ṭan tur, Mizo Idol 2013 chu October 31, Ningani thleng chauhin form a thehluh theih ta. Form la chhuak duh tan Zonet Office-ah Oct 31 hma hian a la lak chhuah theih a, theih luh ran erawh a ngai tawh hle. - Vanglaini
 
*Vawiin khan I & PR Auditorium-ah Disaster Management & Rehabilitation Department leh GeoHazards Society tangkawpin, lirnghing leh leimin vanga chhiatna thlen thulha Aizawl khawpui a nghawng theih dan zirchianna an buatsaih leh hemi kawnga mipuite inralrin theih dan turte sawihona hun an hmang.

Dr. L. Thomas Tobin (Public Policy and Geotechnical Engineering), Senior Adviser, GeoHazards International, California chuan Mizoram chu lirnghing na tak thlen theihna hmuna awm a nih avangin, Aizawl khawpui leilung awmdan te, chenna in sak dan leh mihring nuna pawimawh hrang hrang leh chhiatrupna thlen thulha ruahmanna kan neih sa atang te in; lirnghing, a tehnaa 7.0-a nain a khawih pawi theih dan turte zirchianna buatsaih a nih thu a sawi a. Hei hi lirnghing lo thleng tur hrilhlawk tumna lam nilovin, hemi chungchanga mipuiten kan dinhmun kan hriatchian nan leh ruahmanna tha leh inpuahchahna tha tak nen erawh chhiatna rapthlak zawk thleng thei tur nasa takin kan tikiam thei a ni, tih inzirtirna atana buatsaih a nih thu a sawi bawk.

GeoHazards Society hi tlawmngai pawl, Delhi a hmunpui nei niin, India ramchhunga lirnghing leh harsatna dang thlen hlauhawmna hmunah te state sorkar te nena tangruala mipuite himna tura hma la thin an ni a; a zawmpui tlawmngai pawl tho California-a hmunpui nei, GeoHazards International hi kum 1991-a din niin, kum 21 chhung ram hrang hrang 20-ah khuarel chhiatna thlen tamna hmunah te nunna chan zat tihniam turin mipuite hnena zirtirna leh inpuahchahna bakah, chhanchhuahna hnathawh kawngah ruahmanna tha nei turin hma an lak pui thin. Aizawl khawpui zirchianna hi he pawl pahnih inthlunzawm atanga mithiam 12-in thla ruk chhung an kalpui a ni.

He hun hi Pu P.C. Lallawmsanga, Principal Secretary, Disaster Management & Rehabilitation Department chuan kaihruaiin; Pu P.C.Lallianthanga, SP(MPRO) lehkhabu ziah, “Chhiatrupna Laka Inven Dan” tih chu a tlangzarh nghal bawk. He sawihona hunah hian Pi M.Zohmingthangi, IAS (Rtd), CEO, Aizawl Municipal Council, Pu Dominic Lalhmangaiha bakah, line department hrang hrang hotute leh tlawmngai pawl aiawhte an tel a ni. -DIPR
*Sorkar thupawimawh te a ruka pawn lam miin an lo hriat mai mai loh nan central leh state sorkar deparment office ah te NIC email service chauh hman ni turin India sorkar chuan hma a la mek. Tunah hian Dept of Electronics and Information Technology in hmalak dan tur an duang mek a kumin december atang chuan sorkar office indawr tawn naah private email-gmail,yahoomail,hotmail etc te hman a theih tawh loh mai thei a ni.
 
28.10.2013
*Samsung chuan India ram a an product zinga phone man to ber tur Galaxy Golden flip phone an tlangzarh ta. Samsung Galaxy Golden flip hi Rs.51,900 man niin dual-touchscreens a siam a ni. Android 4.2 operating system a hmag a 1.5GB RAM niin 1,820mAh battery a nei bawk.
 
*Directorate of Sports & Youth Services, Government of Mizoram Office chu Khatla atangin House No. B-163, Dawrpui (Sarawn Road) - ah sawn fel a ni ta tih Sorkar Department-te, Dak lehkha semtute leh mipuite hriattir in ni e.
Address :Directorate of Sports & Youth Services,
Government of Mizoram,
House No. B-163, Dawrpui (Sarawn Road),
Aizawl - 796001.
*Vawiin khan India leh Pakistan ramri Line of Control bul Uri Sector, Kashmir valley ah India sipai junior commissioned officer 1 kah hlum a ni.
 
*Vawiin khan Mizoram inthlanpui atana hmalak dante thlirhovin ECI Awareness Observer Pu Subramanian, IIS hovin Aizawl District Election Officer Dr. Franklin Laltinkhuma Office Chamber-ah Media Certification and Monitoring Committee (MCMC) meeting neih a ni.

He meeting-ah hian party leh candidate-te hamthatna tura chanchinthar ni awm taka pawisa chawia thuchhuah (paid news) a awm leh awm loh te, electronic media leh social media (Facebook, Twitter, YouTube, Whatsapp, etc.) kaltlanga campaign duh ten phalna an lak hmasak phawt tur a nih chungchang te, Mizoram chhunga chi leh chi inkara boruak thalo chawkchhuak thei zawnga thusawi leh ziah kawngah fimkhur a ngaih thu te sawi a ni.

Mizoram pum atan ECI chuan Awareness Observer pahnih a ruat a. Pu Subramanian hian Aizawl, Mamit, Champhai leh Kolasib District-te a vil dawn a ni. Ni 26.10.2013 (Inrinni) khan Aibawk Block Hqrs.-a Voters’ Facilitation Centre leh Aizawl South I, II leh III-a polling booth-te a tlawh a. Vawiin hian Aizawl North, East leh West a Constituency hrang hrang polling booth te a tlawh zui ang a, Mamit, Kolasib leh Champhai District te tlawhin an inbuatsaih dan leh hmalak dan te a thlirpui dawn bawk a ni.

Vawiin tlai khan ECI huaihawtin Mizoram puma District tina R.O. leh A.R.O. te nen nomination leh inthlan chungchangah Video Conferencing neih a ni bawk. -DIPR

*Vawiin Dt 28th Oct, 2013 hian Tv. B Lalzarliana, Champhai chuan Doctor of Philosophy (Ph.D), Centre for the Study of Social System (Sociology), Jawaharlal Nehru University (JNU), Delhi atangin a dawng. A thesis title hi 'Confronting the Metropolis: A Study of Northeast Students in Delhi' tih a ni. Kan lawmpuiin kan chhuang em em e.
B Lalzarliana Ph.D (Sociology), JNU
*Nimin zing dar 9:30-12:30pm inkar khan Bihar khawpui Patna ah BJP PM candidate Narendra Modi campaign rally neih laiin hmun hrang hrang ah bomb vawi 8 a puak a, thi mi 6 awmin hliam tuar mi 100 chuang an awm. Bomb tipuak tu ah hian Indian Mujahideen te rinhlelh an ni.

22nd - 27th October 2013 news in Mizo

News collection in Mizo language:
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
27.10.2013
*Mizo Students Union(MSU) hruaitu ten Election commission hotute hnen a Mizoram atanga Tuikuk raltlan Tripura camp a awm mek te chu Mizoram inthlan lo awm tur a an awmna a pan chilh a vote thlak tir lo tur a an ngenna chu Mizoram Election Jt.Commissioner chuan tihhlawhtlin a harsat tur thu in MSU hruaitute a lo chhang. -Zalen

*Mizoram Batist Kohhran hnuai a Area Baptist Council(ABC) inkhawmpui chu hmun hrang hrang 13 ah zirtawpni zan atang khan neih tan niin zanin ah an tiak ang.
 
*Tuilian vangin Odhisa leh Andhra Pradesh state 2 ah te mipuite nunphung a khaihlak nasa hle, A:P ah hian tuilian leh ruahsur nasa vanga thizat chu nimin thleng khan 32 an tling tawh a ni.
 
25.10.2013
*Mizoram Assembly inthlan hun atan 25 Nov 2013 ah ECI chuan a sawn hma ta, vote chhiar ni atan 8-9 Dec 2013 a ni ang.

*Central YMA President hlui T.Sangkunga chuan Congress party a zawm. Nimin piah khan MPCC General Assembly Vanapa Hall ah lawmluh a ni.
 
24.10.2013
*Manipur a Armed Forces Special Power Acts hlih tir tum a kum 12 chuang chawnhei tawh Irom Sharmila chu nimin khan a vawi 1 na atan National Human Rights Commission memberten JN Hospital, Imphal ah an tlawh. Human right hotuten kum 12 hnu a an tlawh chauh hi mitam tak chuan an dem hle a ni.
 
23.10.2013
*Burma rama mipui rorelna awm theihnan a beitu lar tak Aung San Suu Kyi chuan kum 1990 a European Union in Sakharov Prize for Human Rights an pek chu European Parliament, Strasbourg ah a nimin khan kum 20 hnuah a dawng ve ta chauh a ni. Kum 1990 a he award pek a nih lai khan Myanmar sipai sorkar in Aung Suu Kyi hi house arrest a an dah lai kha a ni.
 
*Mobile phone siamtu lar Blackberry chuan Blackberry Messenger(BBM) leh iOS & Android phone hmangtute tan an service inhmantawm an phal ve ta. He service thar hi hmang duh tan Blacberry website ah in register theih a ni e.

*Nimin zing dar 2:45 atang khan Tamil Nadu a India nuclear power plant sawihlawh tak leh a khaw mipui ten vawi tam an lo dodal tawh thinna Kudankulam power plant atangin kawlphetha 160MW siam chhuah tan a ni ta a, power siamchhuah te hi southern grid ah thlun zawm nghal a ni. Atomic Energy Regulatory Board (AERB) chuan 500MW siamchhuah phalna a pe tawh bawk a ni. He nuclear power plant hi 2001 khan bul tan a ni a, kum 12 hnuah hman tak tak a ni ta chauh a ni.

*Mukesh Ambani enkawl Reliance Industries chuan UK a 2 Sisters Food Group (2SFG) te nena a tang tlangin India ram khawpui hrang hrang ah chicken(arsa) restaurant thar hawn an tum, a hming ah 'Chicken came First' tih a ni ang a, KFC (Kentucky Fried Chicken) el pha tura rin a ni.
 
22.10.2013
*Lok Sabha Speaker Meira Kumar chuan RJD hotupa Lalu Prasad leh JD(U) party mi Jagdish Sharma te chu Bihar a ranchaw leina tubuai an awrh avangin Lok Sabha M.P annihna atangin nimin khan a chawlhtir/ban. He mi hma hian Congress Rajya Sabha MP Rasheed Masood chu court thubuai a neih vangin MP anihna atanga chawlhtir/ban a lo ni tawh bawk a ni.
 
*Indian Institute of Management Indore (IIM-I) ah Fellow Programme in Management (FPM) - 2014 zir tum tan dil theih ta e. Dilna form hi 15th November 2013 thleng thehluh theih a ni ang. Hrechiang duh tan a hnuaia link ah hian en theih a ni e.
http://www.iimidr.ac.in/iimi/pages/institute/fpm-admission.php
 
*Kum 2013-15 chhunga Central YMA office bearer atana thlan tharte chu hruaitu hluite'n nimin khan CYMA office-ah OB meeting room-ah mawhphurhna an hlan. Mawhphurhna inhlan zawhah hmalak dan turte an sawiho zui nghal a ni.
 
*Nimin khan Justice Lakshmi Kanta Mohapatra chu Manipur High Court Chief Justice thar atan lakluh a ni. Amah hi Allahabad High Court a Judge tanglai a ni.
 
*Dinhmun chhe tak emaw natna hreawm tak i vei pawh a ni thei, beiseina nei tawh lo hial pawh nila, lei hnuaia chatuan khawvar nghaka feet 6 hnuaia awmte ai chua i ropui zawk asin, tih thei ila nei i ke kha pen khat in pen det zel la hawikir ngai lo la lawmna leh damna hun thlen hun i la nei dawn asin.
 
*NABARD chuan vawiin hian National Institute of Agriculture Marketing (NIAM) nen tangrualin Kolasib AMFU Hall-ah Loneitute hnathawhna kawng hrang hranga kawhhmuhna tur training an buatsaih dawn a. Zing dar 9 ah tannin he hun hmanpui tur hian NABARD hotu, RK Brahma, Lead District Manager bakah hotu dangte Aizawl atangin an kal dawn a ni.

NABARD hian tun hnai mai khan Kolasib-ah office hawngin Asst. Project Manager-in a thutchilh a ni.
 
*Sept 2013 chhung khan Mizoram Excise & Narcotics Dept report danin zu zuar mi 185 man anni a, zu rui mi 5 man an ni.
 

Monday 21 October 2013

20th - 21st October 2013 news in Mizo

News collection in Mizo language
Hetah hian i lo like ve thin dawnnia https://www.facebook.com/Lamtluang 
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
21.10.2013 
*Vawiin khan India India Prime Minsiter Manmohan Singh leh RussiaPresident Vladimir Putin ten Moscow ah inbiakna an nei. Ram pahnih hruaitute hian Biotechnology, Science, Technology lama India leh Russia thawhho dan tur an sawi dun a ni. INdia PM hian naktuk ah Moscow atangin China a pan leh dawn a ni.
 
*University Grants Commission chuan vawiin khan 30 June 2013 a National Eligibility Test (NET) exam result an ti chhuak ta. Junior Research Fellowship (JRF) hmupha 3684 an awm a Lectureship hmu pha chin 23718 an awm thung a ni. Result hi PDF in a hnuia link ah hian en theih e:
http://www.ugcnetonline.in/Result_june2013.pdf

 
*Central Board of Secondary Education (CBSE) chuan kumthar session 2013-14 atang hian Open Text Based Assessment (OTBA) system an kalpui tan dawn. OTBA system hnuaiah hian zirlai te chu exam neih a nih hma thla 4 hmalamah eng material nge zir tur tih an hrih thin tawh dawn a ni. He system thar tur hi class 9 leh class 10 zirlai te ah bul tan pui phawt anni ang.
 
*Vawiin khan Manipur Police te hma ah People's Revolutionary Party of Kangleipak-Progressive (PREPAK-P) hel pawl zinga mi 5 te chuan an silai te tungin an in pe.
 
*INDIAN SUPER LEAGUE KUMTHAR AH TAN TUM
Kumthar January a India khelh tan tur a beisei Indian Super League inbuatsaihna kalpui mek zel a ni. He India football league hmasaber tur hi All India Football Federation (AIFF) kaihhruaina in IMG-Reliance te commercial partner anni ang. Ruahmanna ang chuan January - March 2014 chhung a khelh tur a tih niin TV lama pechhuak turin Star India chuan Rs Vaibelchhe 1,500 in thuthlung an siam fel tawh bawk a ni. Indian Super League khelh tur ah hian team 8 awm tur a ruahman niin India player te bakah khawvel a football khelthiam lar - Thierry Henry, Michael Owen, Dwight Yorke, Fredrik Ljungberg, Robert Pires, Louis Saha leh Hernan Crespo etc te dawr mek an ni. A khelhna hmun turah chuan Mumbai, Kolkata, Chennai, Delhi, Guwahati, Bangalore, Kochi, Goa leh Pune te thlan anni.

*India hmarchhak a regional party 11 te chuan a huhoa 2014 Lok Sabha inthlan lo awmtur a tanho an tum. Nimin khan Guwhati ah Asom Gana Parishad (AGP) bultumin North East Regional Political Front (NERPF) din a ni a he pawl ah hian NE a regional party hlun ho AGP, Nagaland People's Front (NPF), Mizo National Front (MNF), Sikkim Democratic Front, Manipur State Congress Party (MSCP) leh Meghalaya, Arunachal Pradesh leh Tripura a tualto party ten tel an tum thu an sawi tawh a ni. NERPF ah hian AGP hotupa leh Assam CM hlui Prafulla Kumar Mahanta chu chief adviser tur niin Sikkim chief minister Paban Chamling, Mizoram CM hlui Zoramtanga leh Meghalaya CM hlui Donkoper Roy te adviser anni ang. NERPF hian an pawl dinchhan ah hian hmarchhak mite tan a a huho a hmasawnna kawngah hnathawh ho an beisei vanga din niin an sawi a ni.

20.10.2013
*Nimin khan Justice Abhay Manohar Sapre chu Gauhati High Court Chief Justice thar atan lakluh a ni. Justice Sapre hi kumin march thla khan Chief Justice of Manipur High Court a lo ni tawh thin bawk a ni. Amah hi August 28, 1954 ah Jabalpur , Madhya Pradesh ah a piang a, Civil, Constitutional, Taxation, Company Law leh Labour Laws lamah te mithiam a ni. Mizoram hi Gauhati High Court hnuai ah kan awm mek a ni.
 
*Mizoram Presbyterian Church Synod hnuaia Committee leh Board peng hrang hrangte Synod Inkhawmpui atana inbuatsaihin an thu tan dawn a. October 21 (Thawhtanni) hian Pension Board Committee an thu ang a, October 22 (Thawhlehni) hian Presbyterian Communications (PRESCOM) Board Committee an thu leh ang a, October 23 (Nilaini) hian Sunday School Comittee an thu ang a, October 24 & 25 hian Synod Mission Board Committee an thu leh ang. October 28 (Thawhtanni) ah Theological Education Board Committee an thu ang a, October 29 (Thawhlehni) ah Hospital Board Committee an thu leh ang a, October 30 (Nilaini) ah Pastoral Committee leh October 31 (Ningani) ah Education Board Committee an thu ang. - Synfocity = 460

Saturday 19 October 2013

18th - 19th October 2013 News in Mizo

News collection in Mizo language:

MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
19.10.2013
*October 18 - 20 chhung hian Masihi Sangati Convention, vawi 28-na chu Sihphir Pastor Bialin Sihphir Presbyterian Kohhran Biak Inah an thleng mek a ni. Kumin Convention-ah hian Speaker atan Rev. R. Lalthangvunga an hman niin, thupuiah ‘Isua chu Kawng, Thutak leh Nunna’ (Johana 14:6) tih a ni. October 19 & 20 (Inrinni & Pathianni) zing karah Bible Study neih tur a tih niin Rev. R.K. Lalawmpuia’n ‘Isua Chanchin’ (Christology) a zirpui ang. Masihi Sangati Convention hi kum khat danah neih thin a ni a, kum 2011 khan Chanmari Pastor Bialin Chanmari West Presbyterian Kohhran Biak Inah convention hi an thleng a, kum 2009 khan Bungkawn Pastor Bialin Bungkawn Kohhranah an thleng a, kum 2007 khan an kum 25-na champha (Silver Jubilee) Zarkawt Biak Inah an lo lawm tawh bawk. Kum hmasa lamah chuan Non-Mizo Convention tih thin a ni a, kum 2009 atang khan Masihi Sangati Convention tiha thlak a ni ta a ni. - Synfocity
 
*Vawiin khan Mizo Theological Association General Conference 2013, Khatla Presbyterian Kohhran Centenary Hall-ah neih a ni a, session khatnaah Rev. Lalramliana Pachuau, Synod Moderator-in programme a kaihruaiin hunserh a hmang a, Pi P.C. Laltlani, Vice President, MTA-in Keynote Address a pe. Session hnihna leh thumna-ah paper zirho a ni a, ‘Kohhran Inpumkhatna leh Mizo Nun - Kristiannain Hnam a tih Pumkhat Dan’ tih leh ‘Kohhran Inpumkhatna leh Mizo Nun - Eizawnna leh Hnam Nun Bihchianna’ tih zirho a ni. Chawhnu lamah Business Session leh Hruaitu thar thlanna (Election) neih a ni bawk. -Synfocity
 
18.10.2013
*Ni 21 October, 2013 khian Mizoram, Assam, Nagaland leh Tripura thalai te tan Indian Air Force Recruitment Rally Golaghat District Sports Association Complex, Golaghat, Assam-ah neih a ni dawn. He hna lak tur hi Group ‘X’ (Technical Trade) niin Mipa (male) tan bik a ni. Recruitment test hi Ni 21 October, 2013 atanga 23 October, 2013 thleng neih a ni anga, zing dar 7:00 a.m. atanga tanin, dar 10:00 a.m. rik hma a in report hman te chauh pawm an ni ang.
Hriattur pawimawh te:-

(a) He hna dil tur te chu mipa, nupui la nei lo (single) an ni tur a ni.

(b) Kum lamah Ni 1 February, 1994 leh 31 May, 1997 inkara piang an ni tur a ni. ( Both days inclusive).
(c) Zirna lamah pawl 12 (10+2) emaw a tlukpui zirna-a Mathematics leh Physics-a mark hmuh belkhawmin 50% aia hniam lo leh English-a 50% marks aia hniam lo hmu tan.
OR
Government recognised Polytechnic Institute atanga Three years Diploma course in Engineering (Mechanical/Electrical/Electronics/Automobile/Comp[uter Science/Instrumentation Technology/Information Technology) a mark hmuh belhkhawm 50% aia hniam lo leh English ( Diploma or Intermediate/Matriculation, if English ia not a subject in Diploma) a 50% marks aia hniam lo hmu tan.

(d) Medical Standards :-
(i) Height (San zawng) - 152.5 cms aia hniam lo.
(ii) Chest (Awm tihlen theih zawng) - 5 cms aia tlem lo.
(iii) Weight (Rih zawng) - San lam leh Kum nena in mil (proportion).
(iv) Hearing (Ri Hriatna) - mi pangngai; metre 6 a hla a thil sawi (whisper) beng lehlam lehlam a hre thei.
(e) Mi tupawh Armed Force emaw Sorkar hna engber emaw atanga ban (Discharge) tawh te tan dil theih a ni lo.

Hrechiang duh chuan www.Indianairforce.nic.in ah en theih a ni.
 
Source: DIPR Mizoram
 
*YMA General Conference vawi 68-na thu pass-te:

A.YMA KHAWIH
1.Central YMA buatsaih pêm lehkha kan hman mekah hian EPIC number ziah bakah, EPIC photo copy thil tel ni rawh se.
2.Pém nghet tur ni lo, zirna vang emaw, eizawnna vang emawa hun eng emaw chen hmun danga awm turte testimonial form inang tlang hman tur siam ni rawh se.
3.Chhiatni ṭhatni kaihhruaina ennawn ni rawh se.
4.Ram leh hnam humhalh nana pawimawh, intodelhna kan neih theih nan ei leh bar, sum leh paia inrenchemna (ecomonic management) pawimawhzia inzirtira hmalak ni se.

B.SORKAR KHAWIH
1.Sorkarin mau mahal a kalpui mek hi kum hnih emaw, kum thum emaw chhung chu mahal rih lo ni se.
2.Sorkar department tinin anmahni office building-ah parking an neih theih nan CYMA-in hma la rawh se.
3.The Mizoram Land Revenue Act & Rules 2013 hi a nihna ang taka kalpui ni rawh se.
4.Sorkarin dan loa khaw thar din chungchangah tun aia nasa zawkin hma la rawh se.
5.Lunglei to Lengpui Airport via Buarpui kawng hi tipuitling turin sorkarah thlen ni rawh se.
6.Mizoram sorkarin Water Resources Safety Reserve siam rawh se.
7.Tipaimukh Dam Multi Hydro Electric Power project siam tum hian kan ram tam tak a chîm dawn avangin, siam lo turin sorkarah thlen ni rawh se.
Source:www.vanglaini.org

Nangma khawvel - Mizo book release soon

A Mizoram young talented writer Zara ( His official name is Mr. R. Lalzarmawia) third book 'Nangma Khawvel' will be release on 23 October 2013 at Zonet Studio, Zarkawt, Aizawl. This book is compiled in Mizo language and the contents willbe including from depression to a ray of hope and also to how to overcome difficulties in life etc. The author Zara is well known amongst the Mizo writers he is currently Editor in Sabereka Khuangkaih (Literary monthly magazine in Mizo language) and also columnist at Vanglaini (Largest Mizo daily newspaper in Mizoram), his column 'Bihchianna' is one of the most readers' favourite column in the Vanglaini daily.  The price of this new book will be Rs.100/-, for those who come on the release date will be given with 20% discount. Based on the public assumption Zara's new book will contribute  high literary values in Mizo language like he had done in his earlier two books - 'Zing Daifim' and 'Nang leh Kei". For those who are interested in Mizo literature must not to be missed out this upcoming book. 
Zara (R. Lalzarmawia) third book 'Nangma khawvel' book cover design
MIZO TAWNG LEHKHABU CHHUAKTHAR TUR 'NANGMA KHAWVEL'
I nunah zalenna puang la,
I thlirna eng chuan i taksa pawh a vultir leh mek e....

I rilru hliam chu thehthang la,
A tibuaitu che chu phihthla la,

Hlauhthawnna thinlung ata zalen tawh ang che!
Nang chuan i hma lam chiah en la,

Harsatna chu amahin lo invui liam rawh se...

'NANGMA KHAWVEL' by Zara  (R.Lalzarmawia) buatsaih Oct 23, 2013 hian Zonet studio-ah tlangzarh a ni leh dawn ta, Mizo thu leh hla a tui te tan chuan he lehkhabu chhuak thar tur hi hmaih chi a ni lo ang. Aman Rs.100/- a ni ang.

Thursday 17 October 2013

15th - 17th October 2013 News in Mizo

News collection in Mizo language:
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM TARLANNA:

17.10.2013
*Election Commission of India-in Mizoram inthlanpui hun atana Inthlan ni 4/12/2013 leh Vote chhiar ni 8/12/2013 a rawn ruat fel tawh ah Mizoram Political Party, Kohhran leh tlawmngai pawl hrang hrang ten remchang lova hriaa a hun sawn tura ngenna an siam avangin ECI chuan CEO chu heng pawl hrang hrangte hi lo kawm tura a tih angin vawiin chhun khan CEO Pu Ashwani Kumar chuan ama office chamber ah Political Party, Kohhran leh tlawmngai pawl thenkhat aiawhte a kawm a. CEO chuan inthlanna tluang tak leh thianghlim taka neih a nih theih nana Kohhran leh tlawmngai pawl te hmalakna ah lawmthu sawiin state hrang hrang atana inthlanpui neih hun tur ruat chungchangah ECI chuan ngun tak leh zau taka thil thlira inthlan hun a ruahman thin dante a sawifiah a, Mizoram-a Political Party, Kohhran leh tlawmngai pawl hrang hrang ten an ngaihdan an sawi chhuak bawk a, an inkawmna atanga an duh dan leh rawtna te chu CEO chuan ECI hnenah a hriattir tur thu a hrilh a ni. Inthlan hun ruat chungchang hi thutawp neitu chu Election Commission of India a ni. - DIPR
 
*69th Young Mizo Association General Conference chu Ratu ah nghah a ni.  
*Zanin hian YMA General Conference vawi 68-na Khawbung a neih mek chu a tiak dawn ta, zanin inkhawm ah hian hruaitu thlan thar te inhmelhriattirna bakah special item chi hrang hrang ngaihthlak mek a ni. President kal chhuak tur T.Sangkunga'n thusawina a nei bawk.
Pix: Mapuia Hnamte
68th YMA General Conference, Khawbung Pix: Mapuia Hnamte
 * CYMA HRUAITU THLAN THAR TE
Central YMA hruaitu thlan thar leh an vote hmuh dan
President : Lalbiakzuala Khatla Vote 1927/2438
Vice President : Vanlalrema Rokhum Zemabawk vote 828/2424
Gen. Secretary : Vanlalruata, Tuikual 'S' vote 1415/2398
Asst. Secy : Lalhmachhuana, Ramhlun North vote 1060/2240
Treasuer : J. Lalsailova, Mission veng vote 1254/1954
Fin. Secy : Lalrochuanga Pachuau (LPS) Zarkawt vote 835/1965
-Dawngtea Cms vis SPECIAL REPORT Group 

16.10.2013
*Nizan khan YMA General Conference vawi 68-na chu Khawbung a Tupuiral Run ah tan a ni ta a, palai lawmna inkhawm programme nizan khan hman a ni. Vawiin lamah inkhawmpui pual hian pandal kawtah YMA Exhibition neih a ni ang, chawhma dar 11 atangin Khawbung Community Hall ah palai thlan chhuah ten rorel inkhawm an nei ang a tun tun inkhawmpui ah hian Central YMA hruaitu thar thlanna neih a ni bawk ang. Rorel palai nilo ten pandal ah variety programme an hmang thung ang. Palai thleng tawh zat hi mi sangli chuang anni tawh a ni. Khawbung khua ah hian In 538 awmin mihring 2097 an cheng mek a ni.

*Mizoram state assembly election neih ni tur a ruat 4 Dec 2013 sawn tura Mizoram Kohhran Hruaitute Committee leh tlawmngai pawl thenkhat ten Election Commission of India hotu te an ngenna chu rawn chhanglet in Mizoram chief electoral officer hnenah inthlan ni sawn loh dan kawng lo dap turin an rawn hriattir a ni. Vote thlak ni sawn harsa mahse vote chhiar ni 8 Dec 2013 erawh la ngaihtuah nawn leh a theih mai theih thu an sawi a ni.

*Tukin chhuak Vanglaini chanchinbu in an tarlan danin Chiahpuam thubuai chunchang ah Aizawl District Court Chief Judicial Magistrate Court chuan thutlukna a siam tawh in court thutlukna hi tih chhuah a ni dawn hnai a sawi a ni. Court thuremna ang chuan, Chiahpuama thubuai neite zawng zawng te chu a chhuah zalen tawh dawn ni a sawi niin Chiahpuam chungchang chu a remchan ang leh a duh anga sorkar chinfel turin a dah. Thubuai pathum tihfel tawhah hian Chiahpuama a bul tumte zinga mi - Roliana, Muanpuii leh Vanlalzapi te chu chhuah mai tur a tihfel anni tawh bawk ni a sawi a ni.Chiahpuam sum, bank-a tuna awm zat chu Rs. 11,76,61,489 a ni.

15.10.2013
*Tukin dar 8:12 khan Philipines ah 7.2 magnitude a chakin lir a nghing a mi 93 an boral tawh. Philipines ram a khaw hrang hrang ah in leh thil pawimawh dang te pawh a chhe nasa hle a ni.
 
*Bethel Electronics Ṭhazual 10
1. D.J.Lalvenhimi – Inthen lo`ng
2. Lawmi Khiangte - Kumtluang atan
3. Priscilla Fanai- Ka dawn thiam lo
4. Biakmuana – Hmangaihna Rinawm
5. Famkimi Kawlni - Min hersan si
6. Remkimi Cherput – Runmawi
7. Apples – Ka dem lo che
8. HC Sanglura - En teh lungrun
9. L.Hmingpuii – Min hriatpui ve a sin
10. Sangkimi Khiangte - Hleihten an dang zo ta.
Source: Vanglaini
 
*Aizawl Art Gallery & School of Fine Art te huaihawt Painting Exhibition 2013 chu nimin khan MUP Building 2nd Floor, Aizawl ah hawn a ni. Painting Exhibition 2013 ah hian artists 23 (Mipa 20, Hmeichhia 3) te kut chhuak lemziak 109 - Oil Painting, Water Colour Painting, Pencil drawing leh Sculpture te pho chhuah a ni. Heng lemziakte hi nitin zing dar 10:0am - zan dar 8:30pm inkarah 19 October 2013 thleng, mimal, chhungkua, pawl leh Zirna inhrang hrangte tan man chawi lovin tlawh theih a ni. Lemziak pho chhuahte hi a duh a piang tan lei theih a ni bawk. - DIPR
 
*Nobel Prize for Economic 2013 dawng turin University of Chicago a Professor 2 -Eugene Fama, Lars Peter Hansen leh Yale University a Professor nilai Robert J Shiller te thlan anni. Anni 3 hian thilman sang tur lo chhutlawk dik theihna an duang chhuak a ni.
 
*Subroto Under 14 football tournament final ah Mizoram aiawh Govt. Chawngfianga M/S, Kolasib chuan Betkuchi School, Assam 2-1 a hnehin an champion a, lawman pawisa fai Rs.Nuai 2 leh nomawi an dawng a ni.

Monday 14 October 2013

13th & 14th October 2013 News in Mizo

News collection in Mizo language

CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
14.10.2013
*Young Mizo Association (YMA) General Conference vawi 68-na chu Tuipuiral Run, Khawbung-ah 15-17 Oct 2013 hian neih a ni dawn, Mizoram leh ram pawn atang ten member te inkhawmpui hmang turin an inbuatsaih nasa ta hle. Kumin YMA inkhawmpui ah hian Central YMA hruaitu thar thlanna pawh neih a ni ang.

*Tunkar kara Puja leh Id-Ul-Zuha awm tur avangin eirawngbawlna gas Mizoramah a rawn thleng tlem dawn niin Mualkhang Bottling Plant hotuten an sawi. Hindu hunpui puja leh Muslim hunpui eid a indawt chhoh avangin gas phur duh driver an awm loh a rinawm thu an sawi a ni - Vanglaini
 
*Election Commission of India (ECI) ruahman anga Dec. ni 4, 2013-a Mizoram MLA inthlanpui neih turah Aizawl District Counting Centre atan Pachhunga University College chu hman tum a ni a, a hmunhmate enfel a nih hnuah Election Commission of India-ah remtihna dil a ni ang. - Zalen
 
13.10.2013
*Cyclone Phailin thlitleh chuan nizan leh vawiin tlai thleng khan Odisha leh Andhra Pradesh ah in leh lo Rs. Vaibelchhe 2,400 chunang man a tichhia a, mi 23 in nunna an chan tawh a ni. Cyclone tleh hi Odisha state in an tuar nasa ber a ni. He cyclone thli chambang hian zanin ah Chhattisgarh, Orissa leh Jharkhand hmun thenkhat te a tuam leh dawn niin mithiam te chuan an chhut.

 

Sunday 13 October 2013

6th - 12th October 2013 News in Mizo

News collection in Mizo language

MIZO TAWNG CHANCHINTHAR LAWRKHAWM

12.10.2013
*Vawiin tlai lamah hian Odisa leh Andhra Pradesh a tuipuikam hnaih ah te telphawk thli 'Phailin cyclone' darkar 1 a km 210-220 chak a tleh dawn ni a chhut a nih avangin heng state 2 sorkar ten mipui te hmunhim lamah an sawn chhuak a, tukin thleng hian mipui sawnchhuah hna hi la thawh chhunzawm zel a ni.
 
11.10.2013
*Khawvel a chemical weapon siam lo tur a hmala tu pawl Organization for the Prohibition of Chemical Weapon (OPCW) te chu Nobel Peace Prize 2013 dawng tur a thlan anni.
 
*Ailawng ah mipa naupang kum 8 mi Zonunkima s/o. Vanlaltluanga chu a pipu uai lai kahhlum a ni a, nimin khan vuiliam niin he pawikhawihna hi mipa naupang kum 12 miin a pa silai a chhung a mu lo awm si chuan an tukverh atangin a lo kap palh ta ni a sawi a ni.
 
10.10.2013
*Agriculture Scientist Dr.M.S Swaminathan chu Indira Gandhi Award for National Integration 2012 dawng tur a thlan a ni. Amah hi Father of Green Revolution ti a hriat thin a ni, a award dawn tur hian citation leh Rs.Nuai 5 a keng tel a ni.

*Sachin Tendulkar chuan thla leh a India leh West Indies ten India a Test Cricket match an khelh tur chu atan test match a khelh vawi 200-na tur a nih tur thu leh chumi zawh rual chuan test match atanga a chawlh hlen tawh tur thu a sawi chhuak ta.
 
*Zanin tangin Mizoram leh ram pawn hmun hrang hrang ah Presbytery Inkhawmpui an hmang tan ang. Synod hruaitute pawh hmun hrang hrang a Presbytery inkhawmpui hman pui turin an in semdarh.
 
9.10.2013
*INTHLANPUI SCHEDULE
Aizawl D.C. Election Branch chuan a hnuai ami ang hian inthlanpui schedule chungchang a tarlang :

Election Commission ofIndiachuan lehkha No. ECI/PN/43/2013 dt. 4.10.2013 a Press Note a tihchhuah angina Chattisgarh, Madhya Pradesh, Mizoram, Rajasthan leh Delhi Legislative Assembly atan General Election neih tur a nih thu leh Gujarat leh Tamil Nadu State a bye-election neih tur a nih thu a puang a.

MizoramStatetana inthlanpui schedule chu a hnuai ami ang hi a ni e.
1.Date of Issue of Gazette Notification : 09.11.2013(Saturday)
2.Last Date for Nominations: 16.11.2013 (Saturday)
3.Date for Scrutiny of Nominations: 18.11.2013 (Monday)
4.Last Date for withdrawal of Candidatures: 20.11.2013 (Wednesday)
5.Date of Poll if necessary: 04.12.2013 (Wednesday)
6.Counting of Votes: 08.12.2013 (Sunday)
7.Date before which the election shall be completed: 11.12.2013 (Wednesday)

Election Commission of India in inthlan a puan ni atangin Election Model Code of Conduct pawh hman nghal a ni.
Source: DIPR Mizoram 

*NOBEL PRIZE 2013 FOR CHEMISTRY
Martin Karplus (US-Austrian citizen), Michael Levitt (US-British citizen), leh Arieh Warshel (US and Israel citizen) te chuan Chemistry ah Nobel Prize 2013 dawng tur a thlan anni. Computer simulation hmanga chemical processes tihdan thar an hmuhchhuah vanga dawng an ni. Heng scientist 3 te hian lawmman 8 million Swedish krona ($1.2 million) an insem tlang ang,kumin december thla ah Nobel Prize hi hlan anni ang.

Dr.Martin Karplus hi kum 83 mi a ni a Harvard University leh the Université de Strasbourg, France ah te emeritus professor a ni, Dr.Michael Levitt hi kum 66 mi niin Stanford University a professor tanglai a ni a, tin, Arieh Warshel hi kum 72 a upa a ni a Juda mi niin University of Southern California ah Professor tanglai a ni bawk.
 
* Vawiin Cyclone thli in Andaman thliarkar a nuai a, darkar 48-72 hnuah Andhra Pradesh leh Odisha a thleng hman tur a beisei a ni. Meteorological department te sawi danin 12 oct zanah 175-185 kmph chakin Anhra Pradesh hmar lam leh Odisha chhim lam a nuai dawn niin an chhut. A.P Sorkar hotute pawn he cyclone thli lo thawk tur hi lo inralring in hmun him lamah mipuite an sawn chhuak mek a ni.

*Pakistan sipai roreltu hlui leh President hlui ni bawk Pervez Musharraf chu vawiin khan court in bail in an chhuah a naktuk ah Dubai lam pan a thlawhchhuah rin a ni. Kum 1999 a Sipai chakna hmanga Pakistan a roreltu Gen.Musharraf hi Islamabad khawpawn ah khawi dang kal chhuak thei lo in sorkar thupek angin house arrest in dah mek a ni a, atan chuan ram danga awmbo leh mai hi a tha zawk in mitam tak chuan an ngai a ni.
 
7.10.2013
*Naktuk atang hian India ram pum ah rel(train) chuan man 2% in tihpun a ni dawn. Second class ordinary(Non-Suburban) chu Rs.5 in tih pun a ni ang a, Second Class Ordinary ( sub-urban) leh Second Class Monthly Season Tickets man te erawh tihdanglam a ni lo. Sorkar thuchhuah in a tarlan danin Indian railway te hian diesel leh electricity man sang vangin Rs.Vaibelchhe 1,200 laiin an hek tawh a ni.
 
*Andhra Pradesh state thendarh duhloh vangin Andhra leh Rayalaseema bial chhung a khaw tam tak ah mipuiten nawrh an buatsaih vangin nunphung a khaihlak nasa hle. Vawiin khan heng bial 2 ah te hian rel(train) kal 24 chuang te pawh chawlh tir anni a, electric enkawltute pawn nawrh an huaihawt avangin eng pek chhuak pawh a khailak nasa hle. Hmun tam tak a police ten nawrh huaihawt tute hnawhdarh nan teargas leh tiang te pawh an hmang hial a ni.
 
6.10.2013
*HYDERABAD MIZO ASSOCIATION 2013-2014 HRUAITU THLAN THAR TE:
President: Dr.C.Dothanga IPS(Retd.)
Vice President: Pu Samuel Lalnghatliana Ralte
General Secretary: Tv. Vanlalhruaitluanga Bochung
Joint Secretary: Tv. Rotluanga Ralte
Cultural Secretary: Tv. HVL Zarzoliana
Sports Secretary: Tv. Ricky Malsawmtluanga
Information Secretary: Tv. Ruben Lalruatfela
Treasurer: Nl. R.Lalhlimpuii
Financial Secretary: Nl. Lydia Vanlalsiami
 
*Kumin Mizoram Legislative inthlan lai chu Synod Khawmpui, Khatlaa neih tur nen a in nan avangin nimin khan Synod hruaitute chuan CEO Ashwani Kumar lenchilhin in-thlan sawn turin an ngen niin kan thulakna chuan a sawi.

“December ni 3-8 chhungin Synod Khawmpui neih tur a ni a, hetah hian Presbyterian Pastor zawng zawng leh Upa tam tak 1700 lai an kal dawn a, hemi a nih avang hian kan Synod hotute chuan Inrinni khan CEO hi an hmu a ni.” tiin Upa Lalramthanga, General Secretary MPF chuan Zalen palai a hrilh a. Thawtanni lamah lehkha thehluh tum a ni a; MPF, Tlawmngai pawl leh Party te pawhin an thlawpna an tihlan an beisei thu a sawi bawk.

Upa Ramthanga sawi zel danin vote chhiar ni hi Pathianni a nih avangin Synod hruaitu lam chuan a rem chiah loa hriatna an nei bawk a ni.

Kohhran pakhat in ‘secular’ ram inthlan sawn tir tum hi thil kalphung tur a ni ngai em? tia kan palai in zawhna a zawh chu chhangin, “Mizoram CEO hian inthlan hun lai hian engemaw thil lian tham a thleng em tih a thlir tur a ni a, UPC an ni emaw Salvation an ni emaw lam a ni lo a. Election Commission chuan vote thlak tam turin mitin a fuih thin a, vote thlak tur pawhin a duh a ni. Inthlan hi sawn a nih loh chuan mi 1700 chuan vote an thlak thei lo a ni mai. Pastor rual leh thingthlang atang pawhin kal an duh vek dawn a, CEO hian vote thlak thei lo tur chiang sa hi chu a thlir thiam turah kan ngai,” tiin a sawi bawk a ni.
Source: http://zalen.co.in/

Sunday 6 October 2013

1st - 5th October 2013 News in Mizo

News collection in Mizo language:

CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
5.10.2013
*Vawiin atangin India ram a khawpui thlanchhuah bik 24 ah te customer ten LPG agent an duh na na an thlak theih na tur kalpui tan a ni a, tin heng khawpui 24 ah te hian Petrol pump ah LPG cylinder 5 Kg a thun tir theih tawh bawk dawn a ni.
 
*Election Commission of India chuan Mizoram Assembly inthlan hun atan December 4 a ruat a, hemi rual hian Delhi ah pawh inthlan ani ang. 11 & 19 Nov ah Chattisgarh ah inthlan neih a ni ang a, 25 Nov ah Madhya Pradesh leh 1 Dec ah Rajasthan ah te assembly inthlan neih a ni bawk ang.
 
4.10.2013
*Cleanliness Week denchhenin Mizoram Bharat Scouts & Guides chuan AMC leh AYUSH sponsore-na hnuaiah vawiin 4 October 2013, Zirtawpni hian faina beihpui hnatlang, CLEANLINESS DRIVE neiin Aizawl khawpui kawngdung bawlhhlawh thenfaina hun an hmang dawn a. Starting Point 3 - Sikulpuikawn, Vaivakawn leh Chanmari atangin zing dar 11:00 a.m-ah A.R Lammual an pankhawm ang a, kawngpui dunga bawlhhlawhte a theih ang anga chhar khawmin polythene bag-ah khung khawm in, chungte chu motor hmanga paih leh a ni ang. A.R Lammual-ah hian function tawite hmanga programme kharna neih a ni ang. Hetah hian Aizawl khawpui chhunga Scouts & Guides leh Commissioners te 1300 zet tel thei tura beisei an ni. - DIPR
 
*Vawiin dar 12:30 vel khan Sesih bus Zomi Baptist Inkhawmpui a kal chu Champhai Ruantlang leh Mualkawi inkar ah brake fail vangin a chesual a, mi 30 chuang zingah Zamlianthanga(43) s/o.Nawkdala, Sesih chu a boral a midang 2 in hliam na tak an tuar bawk. Hliam te hi Champhai damdawiin panpui an ni.
 
3.10.2013
*Tukin khan Assam a Barpeta district a Doholapara khua ah bungraw phur truck lian chi leh minivan 2 te an insut vangin mi 32 an thi a, mi 18 chuangin hliam an tuar bawk. Thi zingah hian naupang 13 an tel a ni. Minivan 2 ah hian leirawhchan siamna a hnathawk mi engemawzat an phur a chungmite chuanna motor 2 te leh bungraw phur truck ke 10 nei chi te hi vanduaithlak takin an insu ta ani.
 
*Vawiin khan Union Cabinet chuan Andhra Pradesh state atanga state thar Telangana siamna tur chu an pawm ta a, Hyderabad khawpui chu kum 10 chhung atan Telangana leh Seemandhra te tan khawpui atan an intawm dawn a ni. Telangana state thar siamtur duh loh hian A.P state chhung a Seemandhra region atanga MLA/M.P ten banna an thehlut sup sup mek a ni,
 
*CBI court chuan Bihar CM hlui leh RJD Party hotupa Lalu Prasad Yadav chu ranchaw leina thubuai vangin kum 5 jail tang turin an hrem ta.
 
*MP/MLA te zing a court thubuai neite tan a inthlan an chuh theih loh na tur leh an nihna atanga ban theih na tur a Supreme Court in dan a siam hman rih loh tur a Union cabinet in an lo rel tawh chu an thu zuk leh in he dan an hnawlna 'ordinance' chu hnukkir leh in Parliament session neih leh hunah he dan thar hi hman ni zawk se an ti ta a ni.

2.10.2013
*Vawiin hian Hyderabad Mizo Association te chuan Wesley Auditorium, Secunderabad ah an pawl din champha HMA DAY an hmang a, tlai lamah zanriah an kilho nghal ang.
 
1.10.2013
*Vawiin khan University of Hyderabad chuan Convocation vawi 15-na an hmang a, he convocation ah hian Mizo zirlai 2 Dr.Malsawmdawngliana (History) leh Dr.V.Sawmveli (Sociology) ten Ph.D degree an dawng a, tin R.Lalhruailiana'n M.Phil (Sociology) degree a dawng bawk. Post Graduate course ah Mizo zirlai 13 in degree a hmunah an dawng bawk. Heng Mizo zirlai zingah hian University Medal dawng pha an awm nual a chungte chu:
Dr. Malsawmdawngliana (Dr. (Mrs) Sheela Raj Memorial Medal for Ph. D History)
Andy Lalfakzuala Varte (University Medal leh SC/ST Medal for 5yrs Integrated Master of Arts in Political Science)
Lalrinawmi (SC/ST Medal for 5yrs Integrated Master of Arts in Economics)
Vanlalvenpuia (SC/ ST Medal for Master of Arts in Philosophy)
James Khamliansawma SC/ST Medal forMaster of Fine Arts in Sculpture)
Source: http://theuneulo.blogspot.in/
 
*BHEL HYDERABAD AH HNARUAK
Bharat Heavy Electricals Limited, Hyderabad hnuai ah hnaruak 800 a awm a ST tan hnaruak hnawhkhah tur 56 a awm a, chung hnaruak te chu HSLC/HSSLC pass chin National Trade Certificate (NTC) emaw National Apprenticeship Certificate (NAC) nei te tan dil theih a ni. Hnaruak hnawhkhah turte chu: Mechanist, Turner, Fitter, Blacksmith, Welder, Carpenter, Electrician te anni. Dilna hi online a apply tur a ni a 5.10.2013 thleng dil theih niin hlawh hi training laiin Rs.11,000 ani a, training zawh ah Rs.23,000 a bul tan tur a ni ang. Hrechiang duh tan http://careers.bhel.in/ ah emaw http://web.bhelhyd.co.in/ emaw http://www.jobsplane.in/2013/10/800-openings-bhel-recruitment.html ah te ngaihven theih a ni. ITI leh Polytechnic a zirchhuak te tan BHEL ah hian luh theihna chance a sang hle a ni.
 
*India Foreign Secretary hlui Ranjan Mathai (IFS Retd.) chu India's High Commissioner to the United Kingdom atan ruat thar a ni. Ranjan Mathai hi 1974-batch Indian Foreign Service Officer niin Vienna, Colombo, Washington, Tehran, Brussels, Tel Aviv, Doha, London leh Paris ah te India sorkar tan hna a lo thawh tawh thin a ni.
 
*Nizan dar 6:30 bawr vel khan Bagha leh Lailapur inkar ah Gypsy Mz-01H-6711 Bobby Zodinsanga (37) S/o Varchhuma Kolasib, Venglai khalh chuan hnamdang nufa a su a, hemi te nufa hian an hliam tuar lovin an boral zui nghal a ni. -Vanneihthanga Vanchhawng via Special Report
 
*Tunhnai a sawihlawh tak politician criminal case neiten a inthlan an chuh theih tawh lohna tur dan union cabinet 'ordinance' hmang a an lo hnawl tawh chu zanin dar 6 hian Union Cabinet vek hian an ngaihtuah nawn leh dawn a, an thupek lo siam tawh hi an sut leh in a rinawm a ni.

Tuesday 1 October 2013

27th - 30th September 2013 News in Mizo

News collection in Mizo language:

CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
30.9.2013
*Zanin dar 12 atangin India ram pum ah Petrol man 1 litre ah Rs.3.05 in a tlawm dawn a, Diesel man erawh chu 1 Litre ah Paise 50 (Duli) in a pung dawn thung a ni.
 
*Vawiin khan CBI thupek angin RJD hotupa Lalu Prasad Yadav chu Birsa Munda Central Jail ah tan tir a ni. A thubuai chungchang hi Oct 3 ah court in a ngaihtuah nawn leh ang.
 
*National Junior Football Tournament neih zawh tak ah Mizoram in 6-1 a Assam hnehin an champion. Mizoram tan a goal thuntu te chu Mawihmingthanga(3), Vanlalremkima(2), Vanlalbiaa(1) te anni.
 
*Bihar a ranchaw leina thubuai(fodder scam) avangin RJD Party hotupa Lallu Prasad leh a thawhpui mi 44 te case chu CBI in a tihnun sak leh a, vawiin dar 2 hnu lam ah an thubuai kal zel dan turin ngaihtuah a ni dawn.
 
29.9.2013
*UPC NEI City PYD in Live Crisade neih a tum chu ruahmanna kalpui mek zel a ni a, October ni 19& 20 khian Bethlehem Veng Biak Inah Live Crusade hi neih tum a ni ang.
 
*Nizan khan Bali, Indonesia ah Miss World 2013 atan Philippines nula USA piang Megan Young chu thlan tlin a nia, amah hi kum 23 a upa niin Digital Film zirlai a ni. 2-na chu France nula kum 20 mi Marine Lorphelin niin 3-na chu Ghana ram nula kum 23 mi Carranzar Naa Okailey Shooter a ni. India aiawh a tel Navneet Kaur Dhillon (20) chu top 10 ah langpha lo mahse Miss World Multimedia Award 2013 a dawng ve a ni.
 
*Miss World 2013 ah Megan Young(23), Phillipines ram nula chu thlan tlin a ni ta.
 
28.9.2013
*Miss World Grand Finale Indonesia a neih mek chu tunah hian TV ah live in a chhuak mek e.
 
*Nizan khan UN Security Council Meeting chuan Syria ram a chemical weapon awm chu tihbo nise tiin thu an ti tlu a, kumin November thla atangin ralthuam hlauhawm tihbo hna hi thawh tan a ni ang a, nakum kum chanve thleng hun a duh in a rinawm a ni.
 
*Congress Vice President Rahul Gandhi chuan nimin khan Union Cabinet in Supreme court thupek anga criminal case nei te inthlan chuh theilo tur a tih kalpui hrihlo tur a ordinance an siam chu natakin a sawisel. PM Manmohan Singh USA a zin mek chuan Rahul Gandhi sawiselna hi India ram a lo haw hunah a cabinet ten an ngaihtuah nawn phawt dawn niin a sawi. Heti taka PM kaihhruai a cabinet thutlukna siam Rahul Gandhi an a sawisel ta mai hi news reporter tam tak chuan PM atan amah leh amah a rawn inzuar chho tan ni ah an ngai thung.

27.9,2013
*Vawiin khan Pakistan ram a Peshawar ah bus 1 ah bomb puakin michuang 17 an thi a, hliam tuar mi 42 an awm bawk. He khua ah vek hian Pathianni liamta ah khan Kristian Biak In ah bomb tihpuah a lo ni tawh bawk a nih kha.
 
*Union Home ministry chuan Delhi sorkar hnuaia thawk mek Mizo IPS officer 2 -Zorammawia leh V.Lalthakima te chu Mizoram sorkar hnuaia thawk turin a sawn a, tin, Chandigarh a thawk mek Rodney Lalrinawma IAS pawh Mizoram a thawk turin a sawn bawk. - DINGDI
 
*Zanin tlai ah hian UN Security Council meeting chuan Syria ram a chemical weapon tihbo dan tur an ngaihtuah dawn a ni.
 
CHHIATNA HMUN 2 AH THLENG
*Tukin khan Himachal Pradesh a Sirmaur Dist ah Bus kham ah tlan liam in feet 600 chuang an lum a, mi chuang 20 zing a 19 an boral a, a dam awm chhun pawh a dinhmun a thalo hle.
*Tukin vek khan Mumbai a lawngchawlhna hnaih ah building chhawng 5 chim ah mi 5 an thi a, hliam 15 chuang an awm bawk.
 
*Vawiin khan Supreme Court of India in thutlukna siam in India mipui ten inthlan ah candidate te an duhzawng anih loh chuan an hnawl ve theihna tur 'negative vote' pek theihna a awm ve tur a ni an tiin Election Commission of India hnenah Electronic Voting Machine ah 'none of the candidates' tih option dah tel ve turin a hriattir nghal bawk a ni.
 
*Vawiin ah Mizo ten "Subroto Cup" kan tih mai thin 54th edition of Subroto Cup International Football Tournament 2013 chu Dr.Ambedkar Stadium, Delhi ah tan a ni dawn. Subroto Cup Football Tournament hi All India Inter School Football Tournament niin Subroto Mukerjee Sports Education Society ten an kumtin an huaihawt thin a ni.
 
*Tunlai hian Delhi ah khawsik chikhat dengue a leng a nimin khan he natna veithar mi 378 hmuchhuah anni a, South Delhi Municipal Corporation in an chhinchhiat danin he khawsik natna vei an hriatchhuah tawh zat chu 1729 an tling tawh a ni.