Wednesday 21 January 2015

15th - 18th January 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM

18.1.2015
*PATHIANNI ZING CHANCHINTHAR TAWI LAWRKHAWM
* Niminpiah khan Saitual, Keifang, Rulchawm leh Ruallung khua te tui tlan tur Greater Saitual Water Supply Scheme hna kallai chu Home Minister Pu R.Lalzirliana, bialtu MLA ni bawk leh PHE Minister Pu Zodintluanga ten an tlawh a. He project atana sum ruahman Rs. 21,53,20,000/- hi NLCPR atanga hmuh niin Excelsior Merchants Private (Ltd), Kolkata ten contract hi an thawk a ni. Tuilakna hmun, raw water pump house hi Tuivawl Luiah siam mek a ni. (DIPR)

*Zirtawpni zan zanlai atang khan India ram pum ah tuialhthei man tih hniam a ni a, Petrol 1 litre ah Rs.2.42 leh Diesel 1 litre ah Rs.2.25 a tihhniam a ni.

*India Republic day a khuallian tur US President Barack Obama rawn veng turin US sipai leh intelligence lam mi 1,600 vel an lo kal dawn.

*Nimin khan Delhi ah swine flu natna vei mi 10 hmuchhuah belh anni a, kumin chhungin he natna ve hi Delhi ah mi 108 an tling tawh a ni.

*Roman Catholic puithiam lu Pope Francis chuan kum kalta lama Philippines ram a telphawk thli tleh (Typhoon Haiyan)tuartu te awmna Tacloban a tlawh.

*Nimin khan India in amah a siam chhuah indo thlawhtheihna te chi ( Light Combat Aircraft) Tejas chu Indian Air Force te hman turin Bengaluru ah Union defence minister Manohar Parrikar an IAF hotute hnenah a hlan fel ta.

*Punjab state sorkar chuan an state chhung ah 'Messenger of God' tih film chu buaina chhuah hlauhthawn vangin chhuah an khap.

*EPL- Chelsea in 5-0 in Swansea an hneh.

*Ziaktu lar Louise Hay-i chuan nileng a rilru zangkhai taka awm i duh chuan zing i thawh veleh darthlalang ah inen la, nui var var chung in nangma hming sawi la "Ka hmangaih che" ti thin rawh a ti. Mahni intihhlim luih hram hram a, mahni taksa ngei 'ka hmangaih che' han in tih hian rilru lam thleng in kan vei leh inthiam lohna nasa tak atangin min ti zangkhai thei thin a ni a ti.


*LUNGLEI AH FM RADIO CHANNEL HAWN BELH DAWN
Nimin khan Union Minister of State of Development of North Eastern Region Dr. Jitendra Singh chuan India hmarchhak leh Jammu and Kashmir ah te FM radio channel hawn belh a nih tur thu a sawi. Heng zingah hian Lunglei, Mizoram pawh a tel ve a ni. Hmarchhak bial a FM channel thum hawn belh na tur khua te chu - Lunglei bakah Haflong leh Dhubri (Assam), Jowai (Meghalaya), Mokukchung (Nagaland) leh Belonia (Tripura) te anni.

*HIGH COURT IN ENGATINGE INDIA MI TE TAN NILO A US PRESIDENT TAN CHAUH? TIH A ZAWT
US President Barack Obama India Republic Day hmanpui tur a rawn kal dawn vangin sorkar in Delhi khawpui ah CCTV 15,000 dah thar a ni a, hemi chungchang ah hian Delhi High Court chuan Zirtawpni liamta khan sorkar laipui leh Delhi state police te hnenah "Ramdang President a lo kal 

16.1.2015
*Nimin khan Horticulture Minister Pu P.C. Lalthanliana, Parliamentary Secretary Pu K. Lalrinthanga leh Parliamentary Secretary leh bialtu MLA ni bawk Pu Hmingdailova Khiangte te chuan Hortoki khua tlawhin Tlawng kam nul-a Hortoki khua chhungkaw 200 dawn ten thlai huan an siam te chu a hmuna kalin an hmalakna te an enpui a. He programme-ah hian Pu P.C. Lalthanliana chuan kuthnathawktute leh thlai chingtute hi Sawrkar chuan a thu nilovin a takin a ngaituaha, an hmakhua te chu engtik lai pawha Sawrkarin a ngaihpawimawh a ni, a ti a. Kuthnathawktute hmalakna a hmun ngeia kal a, enpui an duh avangin ama hova Parliamentary Secretary pahnih ten nen Hortoki khua ah thlai chingtu te hmalakna leh hlawhtlinna a thu an hriat thin chu mit ngeia hmuh a duh avangin a hmuna enpui a, Sawrkar angin enge tih thei awm te, enchian leh hrethiam tura lo an nih thu a sawi a. “Hausak tumin thawk lovang ang u, hlawtling turin thawk zawk ang u” tiin he hunah thlai chingtu kalkhawmte chu a chah a. Thlai an la chin ngai loh ang chi tomato, broccoli leh adangte pawh Kolasib Horticulture Division hmalaknain Hortoki ah bultan tum a nih thusawiin tih takzeta kuthnathawktu ten an thawh zel chuan Sawrkarin a theih ang angin a pui zel dawn a ni, a ti.

Thlai chingtu leh kuthnathawktu ten an mahni thawhrimna phu tawk anga an thawh rah an seng a pawimawh thusawiin chu chu hre reng chunga kharchhawngtu ten anmahni an duhsak a tul a ni, a ti a. Thil sem te hi mimal anga tih sen anih loh vangin intawma thil hman te hi Farmer’s Interest Group, Community Water Tank angtea kaltlangpui anih hian mi tam zawkin a hlawkna an tel thei nia a hriat thu a sawi bawk.

Nimin vek khan Horticulture Minister Pu P.C. Lalthanliana chuan Hortoki khua a thlai chingtu ten tangkai taka an hman atana RKVY hnuaia Pack House leh Godown sak thar te leh Tlawngkam Damdiai Thlangta Zau a Community Water Tank pahnih leh Tlawngkam Zau a Individual Water Tank siam te chu a hawng nghal bawk a ni. Thlai thar dah khawmna tur kudam hi feet 36 a sei leh feet 15 a zau a ni a; a chhung ah hian Motor lian phur 10 zeta tam dah khawm theih beisei a ni. Thlai thar dah thatna tur Pack House feet 16 a sei leh feet 10 a zau siam a ni a; a chhungah thlai chhe hma zual bik dahna tur Cold Room pawh siam nghal a ni bawk. Tui dah khawlna tur hmun Community Water Tank 2 siam ah hian tui litres 98125 ve ve leng thei tura siam a ni a. Hei bakah hian hmun dangah Individual Water Tank siam ah hian tui litre 25800 a dah thei a ni.

Farmer’s Interest Group panga ah hian mi 20 zela in thenin a vain mi 100 an awm a, Group tin account ah hian sumfai cheng 1,71,500 theuh dahsak an ni a. He sum hmang hian kum danga pawisa neih loh vanga an tih theih loh pawh an tih theih phah beisei a ni a. Thlai thar an hralh hunah an hnawh khat leh zel dawn a ni.

Hortoki khua ah hian in 600 vel a awm a, za zelah chhungkaw 80 vel chu huan neia thei leh thlai chinga eizawng tute an ni a. Chhungkaw 200 vel hian Tlawng kam nul ah hian huan siamin thlai chi hrang hrang an ching a, an thlai tharchhuah te hi kharchhawngtute an hmuna kalin an leisak thin a. Mai-te, mai, bean leh antam leh thlai dang an tharchhuah te hi Aizawl leh a chhehvel chhawmtu ber a ni, heng bakah hian vaimin leh kawlbahra te pawh an hralhchhuak nasa bawk. Thlai an chinna ah hian hlo leh fertiliser eng chi mah an hman loh avangin an tharchhuah hi tunlai khawvel in a ngaihsan ber ‘organic product’ a ni nghe nghe a ni.

Tlawng kam nul ah te hian thal lai October thla tawp lam atangin thlai an ching tan thin a, February thla tawp thlengin thlai an ching thei a, fur ah chuan heng ram te hi tui in a chim avangin huan a siam theih lo a ni. Thla 4 lek thlawhhma an nei chhung pawh hian chhungkaw tam takin an thawhrimna rah an seng a. Tin 3 hmuna thlai chi hrang hrang chingtu Pu Challianngura chuan ‘Thla 4 chhungin hah takin kan nupa in kan thawk a, thlai nuai 3 man vel kan lei thei a, kharchhawngtu hnenah pe lovin Aizawl lamah mahni in hralh thei ila chuan kan hah man tha zawk kan hmu thei ang’ a ti.

Nikum khan bean chi quintal 10 leh mai chi quintal 1 chu Horticulture Department chuan Hortoki khua a mi an leisak. Nikum khan Hortoki khua hian thlai nuai 80 atanga nuai 100 man hu an hralhchhuak a. Hortiki khua hi Seed Village atan Sawrkarin a lo puang tawh bawk a ni.

Tunhnai khan Horticulture Department hnuaia Horticulture Division Office  Kolasib chuan chak takin hma an la mek a. Hortoki khua ah hian Farmer’s Interest Group te an dinpuia, thlai chi, pipe leh tui pump khawl te semin thlai tui pekna turte an ruahman a, thlai chi hrang hrang chinna tur Unit 54 RKVY hnuaia an kalpui mek a. Tui pump khawl an sem leh thlai tui pekna tur Horticulture Department in an ruahman hian kum danga thlai an chin theih lohna hmuna te pawh thlai an ching thei tura beisei a ni a, hei hian an tharchhuah pawh a tih tam ngei beisei a ni bawk. (DIPR)

**UNION HEALTH MINISTER LO ZIN DAWN
Ministry of Health and Family Welfare enkawltu Union Minister Pu J.P. Nadda lo zin tur chungchang ngaihtuahin nimin khan Chief Secretary Pu Lalmalsawma,IAS hovin Chief Secretary Conference Hall-ah meeting pawimawh neih a ni a, thil tul leh a kaihhnawih chi hrang hrang chipchhiar takin thlir ho a ni.

Union Minister hian ni khat chamin January ni 30 hian Mizoram a rawn tlawh dawn a. Imphal atangin Helicopter- a Aizawl rawn lutin Regional Institute of Paramedical and Nursing Sciences (RIPANS) a tlawh ang a. RIPANS Board of Governors (BOG) meeting a kaihhruai hnuah building thar sakna tur lungphum a phum nghal ang a. Hemi ni vek hian Aizawl a chhuahsan leh ang. (DIPR)

*MI FIRFIAK NIA RINHLELH 2 KAPHLUM
Nimin Ningani khan Begium police ten an ram khawchhak lama Verviers khawpui ah mi firfiak nia rinhlelh mi pahnih an kaphlum. An mi kahhlum te hi man tum a an hual laiin an mahniin police te an rawn kaphmasa a ni. An inkahna hmun hi train station bul lawk a ni.
 

15.1.2015
*A hmaa kan rawn post tawh angin Kiran Bedi, IPS(Retd.)chuan vawiin tlai khan BJP a zawm ta. Delhi Assembly inthlan ah a in candidate dawn a ni.

*MLPC ACT HMANG A RECORD SIAM
Vawiin atanga hman tan MLPC Act 2014 tlawhchhanin vawiin khan Chief Judicial Magistrate, Vanlalena chuan Lalremliana s/o Laltluanga, Lunglei Venghlun chu thla khat chhung Jail tang turin a hrem. Lalremliana hi vawiin ațanga hman țan tak MLPC Act hnuaia district Jail tang hmasa ber niin hriat a ni. A zurui in thenawm khawveng te tan a hnawksak khawp a bengchhen a siam avanga man a ni.

Source: Kiddy Vanchhawng

*DELHI POLITICS THUTHANG
India rama hmeichhe IPS hmasaber, Mizoram ah pawh rawn awm tawh Kiran Bedi chuan BJP a zawm dawn niin an sawi. BJP a zawm dawn anih chuan Delhi assembly inthlan lo awm turah AAP hruaitu Arvind Kejriwal a khing dawn ni a sawi a ni.

*VAWIIN ATANGIN MLPC ACT HMANG TAN DAWN
Mizoram sorkar chuan vawiin atangin zukhap burna dan MLTP Act thlakna tur Mizoram Liqour (Prohibition and Control) Act 2014 chu a hmang tan dawn ta. MLPC Act hman tan ni dawn mahse a dan kaihhnawih thenkhat peih kim loh ala awm avangin zu zawrh a la ni dawn lo a ni. Zu lei theihna licence dilna form chu district tinah semchhuah tawh a ni.

*DELHI AH CHRISTIAN BIAK IN SUASAM
Nimin zing dar 4:18 khan Delhi a Vikaspuri veng a Our Lady of Graces biak in chu misual pahnih in sawisa in biak in bang darthlalang leh Mari lim an ti tlu a ni. CCTV a alan dan chuan misual pakhat zawk hi scooter a lo kalin biak in ah hian tawngtai tur ni awm takin a lut a, hmanhmawh takin biak in bang darthlalang chu a susam a, a tlanchhe nghal a, reilote ah a thianpa nen lo kir leh in Mari lim an rawn suasam leh a ni. Hemi.hnu hian scooter in an tlanchhe leh ta a ni. Police ten case an ziaklut tawh a pawikhawihtute hi an zawng mek a ni. He thil thleng hi chawlhkar ruk chhung a misual in Delhi khawpui a Kristian biak in an suasam vawi 4-na a ni.

*Thawhlehni zana Aizawl Tuikhuahtlang a pawngsual rawn athleng anga whatsapp lama thudiklo thehdarh tan tu chu police ten an chhui mek.

*GERMANY PALAIIN MIZORAM CM HMU
Zan hnih riaka Mizoram rawn tlawh, Pu Rainer Schmeidchen, Consul General, Federal Republic of Germany, Kolkata chuan nimin tlai dar 6:30 pm khan Chief Minister Pu Lal Thanhawla chu a chenna bungalowah a hmu. Chief Minister leh Consul General te hi inkawmna hun tha tak an hmang a, duhsakna thilhlan in pe ve vein Schmeidchen hian Mizo thalai ten football an tuipui hle a ni tih a hriat thu lantir nan Chief Minister hi Football German Flag lanna pe a, Mizoram sorkar in an thleng zo anih chuan German football trainer tha tak a pek theih tur thu a hrilh a ni.

Consul General Rainer Schmeidchen hi niminah Aizawl lo thlengin,MHIP hruaitute nen inkawmin Hotel Regencyah zanriah an kilho a. Nimin khan Bishop of Aizawl te, Mizoram Football Association hruaitute, Higher & Technical Education Director te, Chief Secretary leh Principal Secretary, PWD te alo hmu bawk a ni.

Consul General hi kum 2012 khan Mizoram a rawn tlawh tawh a, tun tumah hian a nupui Dr.Annette Schmeidchen in rawn tawiawmin, vawiinah Kolkataah an kir leh ang. (DIPR)

*SRI LANKA SORKAR IN POPE IN A TLAWH PUALIN MITANG CHHUAH
Sri Lanka sorkar chuan an ram Pope Francis an a tlawh denchhen in mitang case lian neilo 572 te an chhuah. Pope Francis hian nimin khan Sri Lanka a kum zabi 17-na a missionary thawk thin Joseph Vaz chu mithianghlim ah a puang a ni. Joseph Vaz hi Goa lam chhuak niin Sri Lanka ah hian a thihthleng in Pathian rawng bawl in a awm a ni.

No comments:

Post a Comment