Saturday 2 August 2014

25th July 2014 - 2nd August 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
2.8.2014
*ASSAM CM IN ENCEPHALITIS NATNA HRILENG LAKA INVENNA NGAIPAWIMAWH
Assam CM Tarun Gogoi chuan an state chhung a natna hrileng mek Japanese Encephalitis (JE) leh Acute Encephalitis Syndrome laka mipui te an him theih nan chak taka hma la turin health department leh district thuneitu te a hriattir. He natna leng encephalitis vang hian Assam mi 105 an boral tawh a, he natna vei mek mi sang chuang an awmmek bawk a ni. He natna lan chhuah dan tlangpui chu khawsik leh taksa chauh ngawih ngawih na te, chaw ei tui lo te, khawsik chu tluak ah a lut a hriatna a ti buai a, hrawk leh nghawng vel te a za thin a ni.

 
*PRISM HRUAITU THAR TE
President : Pu Vanlalruata
Vice President : Pu Vanrochunga
Treasurer : Pu HK Lalliansawta
General Secretaries: Pu RC Rohmingthanga, Pu
Zodinsanga, Pu RL Liantluanga, S.L.
Ngursailova Sailo, Pu Rosangzela leh Tv.
Lalrinzuala Chawngthu.

Peoples' Right to Information and Development Implementing Society of Mizoram (PRISM) hian chawlhkar tin eiruk chungchang ah TV show neih thin an tum a, eiru ni a hriat te lakah FIR an thehluh thin chu sorkar in a hrem ngai chuan loh avangin FIR thehlut tawh lo in mipui hriat ah an puang zar thin tawh zawk dawn a ni.
 
*EBOLA NATNA VANGIN MI 729 THI TAWH
WHO hotunu Margaret Chan sawi danin Africa khawmualpui a natna darh mek Ebola vangin mi 729 in nunna an chan tawh a ni. WHO in an chhut danin he natna hi an rindan aiin a darh chak a ni. Nunna chan leh natna tuar zingah hian damlo enkawltu damdawi lama thawk te pawh an tel a ni. He natna hi a tir ah khawsik leh taksa nuam lo-hrawkna, hnaptui, chauhna etc a siam a, a hnuah luak leh taksa atanga thisen chhuak in an awm leh a, a hnuah thluak ah lut leh leh in chhia leh tha hriatna a ti chhe vek a, taksa chhung leh pawn ah thisen a chhuak nasa a, a rei deuh a an boral ta thin a ni.
 
*MARY KOM FILM HLA TLANGZARH A NI TA
Bollywood movie chhuak thar tur Mary Kom tih Priyanka Chopra channa a movie hla "Ziddi Dil" tih chu tlangzarh a ni ta. He film hla hi Vishal Dadlani sak niin Shahi Suman in a pui a ni.
 
*INDIA PM IN US PALAI HNEHAH WTO VETO CHUNGCHANG SAWIFIAH
India Prime Minister Narendra Modi chuan nimin 1.8.2014 khan India rama lo zin mek US Secretary of State John Kerry hnenah India in World Trade Organisation (WTO) Trade Facilitation Agreement (TFA) an sign duh loh chhan a hrilh fiah. WTO hian TFA hnuaiah hian ei leh bar tharchhuah (agriculture production) hlutna atanga chhut in kuthnathawktute hnenah 10% aia tamin pawisa tanpuina a pe tur a ni lo tih a ni. Hei hi India chuan ram thang mek (Developing countries) te tan chuan chuti mai a pawm theih a nih loh avang leh India ramah mi rethei tam tak man tlawm zawk a chaw eitur pek angaih avangin, kuthnathawtute tan hian tanpuina pek nasat ala ngaih avangin WTO thuthlung hi India in a zawm ve thei ta lo a ni tiin PM hian amah tlawhtu John Kerry hi a hrilhfiah.

1.8.2014
*GAZA BUAI AH MI 50 AN THI BELH
Israel chuan vawiin khan Hamas hel te nen a darkar 72 chhung inkahhai an puan chu darkar 3 vel an hmang hman tih ah a tawp tawh tih an puang a, hemi hnu hian Palestine lam chuan an mi leh sa 50 in nunna an chan belh leh tawh niin an sawi. July ni 8 atanga Israel leh Palestinian hel Hamas te inbeih atang khan Palestinian mi 1509 in nunna an chan tawh a, mi 7000 in hliam an tuar tawh bawk, a lehlamah Israel Sipai mi 63 an boral tawh a, mi 400 in hliam an tuar tawh bawk niin Gaza official te chuan an tarlang.
 
31.7.2014
*DIESEL MAN SANG PETROL MAN HNIAM THUNG
Zanin zanlaia tangin diesel man 1Lt zelah Paise 56 in tihsan a ni dawn a, hetih lai hian zanin zanlai atang vek hian petrol man erawh 1Lt zelah Rs.1.09 a tih tlawm a ni thung ang.
 
*FACEBOOK AH INBUMNA VANGIN TUALTHAHNA THLENG
West Bengal a Birhum khua a mipa kum 33 mi Abhishek Majumdar chuan facebook a thian chhar thar, ni 15 chhung a lo biak tawh nu kum 42 mi Soma Ghost chu Thawhtanni khan a that. Hemi te 2 hi Fb ah an chat dun thin a, ni 7 hnuah phone number te an in pe dun ta a, a hmeichhia zawk Soma hian Abhishek hi lengah a sawm a, a va len a atak a an inhmuh hnu chuan FB a an thlalak tarlan ang chu an lo ni lo ve ve tih an in hrechhuak ta a ni. A mipa zawk hian an chat dun thin lai atangin ingaihzawn a duh thu a lo hrilh tawh thina, a tak a hmuh hnu a a lungawilo chuan a hmeichhia chu sawisa in a hrawk ah chemte in a zaihlum ta a ni.

Hemi te pahnih Abhisek Majumdar leh Soma Ghost te hi pawmlai nei ve ve tawh anni a, a mipa zawk Abhisek Majumdar hi nupui nei tawh leh fapa neilai a ni a, a hmeichhia Soma Ghost pawh hi pasal neilai leh fanu kum 17 mi nei tawh a ni bawk. An kawppui te hriatloh in FB lamah ni 15 chhung an lo CK dun ve thin avangin a tawp ah hetiang hian tualthahna hial a thleng ta a ni.

Tualthattu Abishek Majumdar hi nimin chhun dar 12 khan Police ten an man tawh a ni.
 
*NUN HLIMNA NEIH THEIH NA TUR A POPE FRANCIS A THURAWN TE
Argentina ram kartin chhuak chanchinbu "Viva" in Pope Francis an interview tum in a lo tawn hriat tawh atanga hringnun hlimna thuruk point 10 a sawi chhuah te chu:

1."Live and let live" Mizo tawng chuan Nung la midang pawh nung ve se tihna a ni ber ang chu. He ngaihdan hian mitin kaihhruai se a duh a ni. Rome ah chuan "Hmalam pan la midang pawh in chutiang in ti ve se" an ti thin bawk.

2."Be giving of yourself to others" Midangte tan nangmah inpe rawh. Mi zawn zawng hian midang tan a inhawng leh thilphal an mamawh a, chutiang ti tur a i inphal loh ni atang chuan mahni hmasialna i nei tan a, tui luangchhuak lo chu a rimchhe thin a ni.

3. "Proceed calmly" Fim leh thlamuang takin hmalam pan rawh. Pope hian an lehkhazir lai a an zir thin Argentina ram a thawnthu ziaktu Ricardo Guiraldes a ziah gaucho Don Segundo Sombra chanchin a a eng zawng a thil thlir tlat thin chu a nun a thil thlir dan kaihhruaitu atan a hman thin a ni.

4. Hahchawlhna hrisel nei thin rawh. Nu leh Pa ten an fate te nen infiam hona nei thin se, chaw ei laiin TV off thin bawk rawh se. Chawi ei lai hian TV enpah lo in chhungkua a thil sawi khawm thin a tha a ti a ni.

5.Pathianni hi chawlhna ni (holiday) a ni tur a ni. Hnathawktu in Pathianni chawlh a neih na tur chu "Pathianni chu chhungkaw tan" a ni tur a ni.

6.Thangthar leh thalai zawk te tan hna tha leh phurawm zawk zawn chhuah sak thin rawh. "Thalai te nen them thiamna dik kan nei tlang tur a ni. Chutiang tur a remchang kan siam sak loh chuan damdawi thalo (drugs) tih an ching mai ang." Tin, mahni intihhlum that loh zia uar leh zualin tarlang thin rawh.

7. Khuanu kutchhuak (nature) te zah la vawng him thin rawh. Environment (min hual vel tu) tla chhe zel hi "kan do let tur a chona lian ber a ni." "Keimah ni ngei pawh zawhna kan in zawh ngai loh ni a ka rin chu: 'Nunrawng tak leh inthliarhranna pawh awm eih loh a khuanu kutchhuak kan nawm a mak a kan suasam thin hi mahni intihhlumna chu a ni mai lawm ni?'

8. A ni lo zawng a ngaihtuah sim rawh. "Midang chanchin a chhe zawng a sawi chin hi mahni intih hniamna mai a ni. Chumi awmzia chu, "Ka ngaihtuahna a hniam riau a keimah intih kan ai chuan midang tihhniam mai hi ka duh zawk a ni." "Ngaihtuahna thalo bansan thuai zel hi a hrisel a ni."

9. Rinna kawngah midang inleh tir tum sum, an rinna zah sak rawh. "Midang te hi an mithmuh ngeiin kan hneh thei zawk a, chu chuan inpawhna a tinghet zawk a ni. Mahse thil pawi deuh chu kan sakhua a midang inleh tir kan tum hian midang a ti zeng zo vek thei a ni: 'Nangmahni hneh tumin ka tawng em ni?' Nilo, mitin hian an mahni rinna/nihna ang ang nen in hrethiam chungin thil an sawiho thin tur a ni. Kohhran hi midang inleh tir vanga thang nilo in telve a chakawm na zawk vanga thang thin a ni."

10. Muanna atan thawktu ni rawh. "Indona chi hrang hrang thleng mek kar a leng kan ni, muanna a awm theih na turin kan auchhuak ve tur a ni. Muanna tih hian achang chuan ngawihbo pui mai tul ni a hriat na te awm ve thin, mahse a ngawireng thei bik lo a, muanna chu engtik lai pawhin thununtu a nih zawk thin bakah a viak a tha thin zawk a ni.
-------
Pope thusawi te hi Mizo tawng kan han let ve thawr chu a nia, a sawi ang siar siar leh a nihna ang thlap thlap a lehlin chu a har kan ti deuh a, a dik zawk kan hriat chuan comment lamah in rawn sawi mai dawnnia. A thusawi zingah hian Lamtluang lam min hneh deuh tu chu point 9-na a "Midang rinna kawnga inleh tir tum aia nungchang awhawm lantir zawk" tih a sawi te leh "Kohhran hi midang inleh tir a thang nilo in, tel ve a chakawmna zawk in mi a hip thin" a tih te hi a ni. Tha i tih chuan comment la, like la, share chhawng rawh le.
 
*HEALTH MINISTER HOVIN PSEUDOEPHEDRINE CHUNGCHANG ZIRHONA HUN HMANG
Vawiin khan Health Minister Lal Thanzara chuan AIKO(NGO), Mizoram State Social Welfare Board leh Mizoram State Legal Services Authority tangkawpin I&PR Conference Hall-a Pseudoephedrine (Methamphetamine) zirchianna leh sawihona hun an buatsaih chu a hmanpui.

Health Minister chuan pseudoephedrine tawlhru thintute chu hnam hmelma an ni a, mumal zawka khuahkhrih turin Police leh Excise hmalakna mai bakah Mizo mipui zawng zawng kan pawimawh a ni, a ti a. Drug license pek chhuah chungchangah fimkhur lehzual a pawimawh thu leh, NDPS Act hnuaia heng ruihhlote khuahkhirh dan fel taka awm chu mipui tam zawkin kan hriatchian theih nan Sorkar, kohhran, tlawmngai pawl hrang hrang leh zirna in te bakah thuthar thehdarhtute tan tlan a ngaih thu Lal Thanzara chuan a sawi a ni.

Vawiin hun hi Zothankimi, MSSWB Chairperson chuan kaihruaiin, mithiam sawm bik atang ten chipchiar takin psedoephedrine chungchang ngaihthlak a ni a. Zothanpuia, Asst. Professor, Department of Pharmacy, RIPANS chuan mihring taksa a he damdawi hi a thawh dan leh, hmansual vanga chhiatna a thlen dan te a sawifiah a. Lalnghahmawii, S.I, Excise & Narcotics Dept. hnen atangin ruihlo tawlhruk leh man dan chungchangte ngaihthlak a ni a. Ruihhlo man theihna Dan “The Narcotic Drugs and Psychotropic Substances (Regulation of Controlled Substances) Act, 2013 chungchang sawifiahna Lucy Lalrinthari, Special Judge, NDPS atangin ngaihthalk a ni bawk.

Vawiin hunah hian Sorkar department hrang hrangte, media lam te, kohhran hrang hrang aiawihte, MHIP, MUP, MZP leh tlawmngai pawl dangte an tel a. Sawihona hun tha tak hman a ni. (DIPR)
 
*JOHN ROTLUANGLIANA HOVIN THUKHAWM
John Rotluangliana, Food, Civil Supplies & Consumer Affairs Minister hovin vawiin khan a office chamber-ah Aizawl khawchhunga LPG Distributors te nen inkawmhona an nei. He inkawmhonaah hian T.T.Zothansanga, Parliamentary Secretary, R.Lalvena, IAS, Secretary, FCS & CA leh sorkar mi pawimawh dangte an tel.

John Rotluangliana chuan LPG Distributors leh sorkar thahnemngaihna zarah July thla hian LPG Mizoramin a hmuh zat chu thla hmasa aiin bur 29355-in a pung a, hei hi lawmawm a tiin tha taka thawkho chhunzawm zel turin a sawm.

Vawiin meeting-ah hian LPG Distributors te chuan an harsatna hrang hrangte Minister hnenah an thlen a, Aizawl khawchhungah hian LPG Distributors 11 an awm a, July thla chhung khan LPG bur 71321 tih thlen a ni. (DIPR)
 
*SCHOOL NAUPANGTE HIMNA ENFIAH
Disaster Management & Rehabilitation Department buatsaihin vawiin khan chhiatna laka school naupangte himna tur chungchangah joint inspection neih a ni a, he inspection hi Magistrate Pu Rolungmuana, SDC Aizawl District kaihhruaina hnuaiah member te - Pi Zosangzuali Pachuau, Deputy Director, DM&R, Pu Lalremmawia, Station Officer, Fire & Emergency Services, Aizawl, Pu Dennis Lalhlimpuia, Civil Works Coordinator, SSA, Pi Irene Lalmuanzovi, District Project Coordinator, NSSP, Aizawl District, Pi Zotinkimi, District Project Coordinator, NSSP, Serchhip District, Pi Laldingliani, Account Officer, NSSP, Pu Zothansanga, District Organizer, Aizawl District, Pi Lalzenghaki, State Coordination Officer leh Pi Lalrinpuii Tlau, Mitigation Officer, GeoHazard International ten an nei a ni.

He Inspection Team hian Home Mission School, Zarkawt tlawhin chhiatna lo thleng thei laka school naupangte himna tura school hmalakna te an enfiah a. Hemi rual hian National School Safety Programme hnuaiah sensitization programme hmanpui niin, chhiatna lo thleng thei laka zirtirna pek nghal an ni. Disaster chi hrang hrang laka inven dan te, School building leh inchhung bungrua awm ten chhiatna a thlen theih dan te leh inven dan te zirtir an ni bawk.

Naupangte himna (Safety measures) ngaipawimawh lova hma la tha lo school chunga a tul anga Authorit-in hma a lak turin he Inspection Team report hi Government ah thehluh a ni ang. (DIPR)
 
*VAWIIN AH INDIA ARMY CHIEF THAR LALUT DAWN
India sorkar sipai Maktaduai 1.3 chuang te zinga hotuber tur Army Chief/General thar niturin vawiin hian sawi hlawh tak Lt.General Dalbir Singh Suhag chuan a hnathar a zawm dawn ta. Lt.Gen Shuga hian General nilai Bikram Singh a thlak dawn a ni. Sorkar hmasa UPA khan Lt.Gen Suhag hi Army Chief atan an lo ruat tawh a, NDA in sorkarna an rawn siam hnu hian mitam tak chuan Army Chief atana ruat a nih hi khawih danglam leh a nih an rin laiin heti hian Army chief ni turin kaltlang tir a ni ta zel a ni.

Lieutenant General Suhag (59) hian kum 1970 ah National Defence Academy (NDA) zawmin kum 1974 khan 4/5 Gorkha Rifles ah sipai officer hna hmasaber chu zawm a ni. Hmun hrang hrang ah post a ni a, kum 2012 khan Jorhat (Assam) leh Dimapur (Nagaland) ah intelligence operation hlawhchham vangin khatih lai Army General V.K Singh (tuna Union DONER minister ni mek hi) khan "Discipline and Vigilance ban" hmangin a hrem a, mahse a hnu lawk a hremna hi a hlip leh a ni. Army chief thar tur Suhag hi kum 2016 December ni 31 ah pension in a chhuak chauh dawn a ni. Amah hi tuna India leilam sipai hotuber dawttu Army Vice Chief nilai mek a ni. 
 
*MARY KOM FILM HLA VAWIINAH TLANGZARH DAWN
Vawiin 31 July hian Bollywood movie thar tur Priyanka Chopra channa 'Mary Kom' film hla 'Ziddi Dil' tih chu tlangzarh a ni dawn ta. He movie rawn chhuak thar turah hian India boxer lar Manipur nu Mary Kom lemah Priyanka Chopra hi a chang a ni. A film tak hi chu 5 September 2014 ah tlangzarh an tum a ni
 
*MOBILE NUMBER NGAI HMAN THEIH NA NAKUM AH
Telecom Minister Ravi Shankar Prasad chuan nakum 2015 March ni 31 atangin mobile operator thlaka mahni number ngai hman theihna, nationwide mobile number portability(mnp) chu mobile operator zawng zawng in an zawm vek theih tawh beisei a ni a ti.
 
30.7.2014
8AMC CHAIRMAN THAR LALUT
Vawiin 30.7.2014 khan Aizawl Municipal Council (AMC) Chairman atan Zarzoliana (ZNP) lak luh a ni. Vice Chariman atan Lalrinenga Sailo pawh lakluh nghal a ni. Executive Councillor thar atan C.Lalsawivunga, W. Chhuanawma leh Lalmalsawmi te pawh lakluh anni. AMC Chairman thar Zarzoliana hi Zemabawk North, Tlang Veng a cheng niin Thiamna lamah HSLC a ni a, AMC inthlan hnuhnung berah khan Ward No.VII atanga thlan tlin a ni.
Mr. Zarzoliana, Chairman, Aizawl Municipal Council (AMC) who is elected from Zoram Nationalist Party (ZNP)
 
*BUAL IN AH AWLE HMUH A NI
Gujarat a Anand district a Sojitra khua ah July ni 21 khan mihring chenna in chhung a bual in ah awle 5 ft vel a sei hmuh a ni. In neitupa Bharat Patel chuan an bual in chhung a awle lo awm ta mai chu a hmuhin pawn lamah kawng a khar hnan a, an thenawmte a pun hnuah forest department hnathawk te ko in awle hi an rawn man a, an khawbul a Malataj khua a dil pakhat ah an chhuah ta a ni.
 
*CRICKET STAR JACQUES KALLIS CHAWL DAWN
South Africa rama cricket khelthiam lar allrounder ti a sawi Jacques Kallis (38) chuan international cricket atang a chawlh thu a puang ta. A chawlh tur thu hi puang mahse 2015 a Cricket World Cup Australia leh New Zealand ten an thlen dun tur ah erawh la khelh tho a tum a ni. Kallis hi nikum December thla khan Test match atangin a lo chawl tawh bawk a ni.
 
*PUNE BULA LEIMIN VANGIN MI 17 BORAL
Vawiin khan ruahsur nasat vangin Pune khawpui atanga 17 Km a hla Malingaon thingtlang khua ah nasa takin lei a min a, leimin in a delh mi 17 ruang hmuh a ni tawh a, leimin in a chhilh hi mi 158 an tlin rin a ni a, an zingah hian naupang 61 leh hmeichhia 60 an tel a ni. He khua a mihring chenna in 70 te leimin vang hian a chhia a ni. Tanpuina hnathawk turin National Disaster Response Force (NDRF) mi 378 te an thawkchhuak tawh bawk a ni.
 
*MIRSAC IN MINOR IRRIGATION DEPARTMENT TAN TUILAK AWLSAMNA HMUN MAP SIAM
Vawiin khan Mizoram Remote Sensing Application Centre(MIRSAC) Conference Room, Chaltlang-ah Minor Irrigation Department hmalakna atan hman tangkai tur, Remote sensing leh Geographic Information System(GIS) thiamna hmanga siam Map chu Minor Irrigation Department hnenah hlan a ni. He Map ah hian Mizoram hmun hrang hranga lui leh tuihna awm te leh an chhehvel a thlai chin theihna hmun leh ram hmelhmangte chiang taka tarlan a ni a. Map hmang hian tui lakna hmun remchang te zawn chhuah a awlsam phah dawn a ni.Programme kaihruaitu Dr.R.K.Lallianthanga, MIRSAC Project Director chuan Mizoram Sawrkar hnuai a Department hrang hrang, a bik in 'development department' kan tih te tan phei chuan GIS map te hi a tangkaina a tam em em a, hei hi uar zawkin hmang thei se la an hmalakna te a chak sawtin a rinawm a ni a ti. MIRSAC hian an hmalakna hrang hrang bakah satellite map mamawhtute tan senso hautak lutuk lovin Map a siam sak thei a. Tunhnai ah pawh UD&PA Department project a hman tangkai tur Map a siamsak a ni. (DIPR)
 
*DDK AIZAWL-AH ‘SCHOOL TAN HUN SAWN CHUNGCHANG’
DDK Aizawl chuan August ni 1 (Zirtawpni) zandar 5:30 leh dar 6:30 inkarah ‘School tan hun sawn chungchang’ tih thupui hmangin Live Phone In/Live Discussion Programme a buatsaih dawn a. Zawhna zawt duhte tan DDK Phone No. 2362387 ah phone theih a ni ang a. In zawhnate chu J.H. Biakmawia, Joint Director, School Education, Prof. Lianzela, MZU, K. Sapdanga, Editor, Vanglaini leh C. Laltlanthanga, Secretary, Mizoram State Sports Council ten an lo chhang ang. (DIPR)
 
*CHIEF MINISTER’S RELIEF FUND
Mi harsa zualte hnena tanpuina turin Mizoram Stationery Dealers Association, Aizawl chuan Rs. 10,000/- (cheng sing khat ) Chief Minister Relief Fund ah an chhung lut. (DIPR)
 
*HIMACHAL PRADESH AH BUS 2 ACCIDENT VANGIN MI 23 BORAL
Nimin khan Himachal Pradesh a Shimla district ah bus 2 a accident a, michuang zinga mi 23 in nunna an chan a, hliam tuar mi 53 an awm. Bus pakhat zawk hi Himachal Road Transport Corporation (HRTC) bus niin Shimla atanga Sawerakhud pana a tlan lai a chesual a ni a. Bus accident dang leh chu HRTC bus tho niin Balsan hmunah kawng diak vangin a chesual ve bawk a ni.
 
*TKP DAY VAWI 63- NA
Vawiin hi Mizoram Baptist Kohhran Thalai Kristian Pawl (TKP) din champha vawi 63- na a ni. Hemi ni hi Mizoram pumah TKP member ten an hmang dawn a ni. Thupui ah 'Krista leh Kohhran tan' tih hman a ni ang. LAMTLUANG follower zing a TKP member te TKP Day chibai kan buk a che u.
 
29.7.2014
*Vawiin khan kum 2016 a Champhai in KTP General Conference a thlen turah Organising Committee chuan budget atan Rs Nuaih 70 ruahmanin a pawm.
Source: Samuel VL Muanpuia
 
*AIZAWL POLICE OC METH NEITU A PUH A NI
Metamphetamine case Metamphetamine mum sing 1 man chungchangah Mizoram Police Aizawl DSB Inspector TC Lalropianga chu inhnamhnawiha puh a ni a. Damlohna chhuanlama Bail a dilna chu nimin khan Court in ngaihtuahin a phalsak.

Mizoram Excise te hian kar kalta khan Aizawl ah Methampetamine mum sing 1 an man a, a neitua puh hmeichhe pakhat chuan heng ruihhlo te hi Mizoram Police Aizawl District Special Branch OC nilai Inspector TC Lalropianga ta niin a sawi a, Excise te chuan chhui zuiin TC Lalropianga hi thubuai an siamsak a. Special Court ND&PS Act chuan TC Lalropianga man phalna thupek hi a tichhuak nghal a, Damlohna chhuanlama Anticipatory Bail a dilna chu Court hian vawiin khan a phalsak a ni.

Home Minister Pu R. Lalzirliana chuan DSB Inspector TC Lalropianga puh a nihna chu chhui chian a nih tur thu a sawi a, puh a nihna hi thudik a nih chuan a chungchangah dan anga hremna lekkawh a nih tur thu a sawi.
Source: Lalhmachhuana Tochhawng via DINGDI
 
*US SECRETARY OF STATE JOHN KERRY INDIA AH LO ZIN DAWN
Ni 3 cham turin US secretary of state John Kerry chu naktuk ah India ram a rawn zin dawn. US Secretary of Commerce Penny Pritzker in a rawn tawiawm dawn a ni. John Kerry hian India-US strategic dialogue vawi 5-na ah co-chair a nih dawn bakah India sorkar hruaitu lu te nen US leh India inkar a thawhhona thu an sawi ho bawk ang. John Kerry hian India PM Narendra Modi inthlan auhla "Sabka Saath, Sabka Vikas" tih chu a vision neih that zia tilang tu a ni a ti.

India PM Narendra Modi hi Gujarat CM a nih lai khan US hian visa a pe duh tawh lo a nih kha, hetia PM a nih tak hnu hian visa chungchang pawh dan an tum tawh loh bakah kumin September thla hian Narendra Modi hian US tlawh a tum nghe nghe.
 
*RAMTHIANGHLIM AH REMNA AWM THEILO
Israel leh Palestine hel Hamas te Gaza a an inbeihna kal zel ah nimin Thawhtanni khan mi 10 in nunna an chan belh leh. Thi zinga a 9 te hi naupang anni. UN report in an tarlan danin he inbeihna avang hian Palestinian mi 1040 leh Israel mi 43 ten nunna an chan tawh a ni. US Secretary of State John Kerry pawh remna leh muanna zawng a ram hrang hrang sorkar hotu lian te a dawr kual zak zak hnu in Pathianni khan Washington ah a kir leh tawh a ni. US President Barack Obama pawhin telephone in Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu bia in Gaza a buaina thleng mek ah mipui te him nan inkahhai nei thuai turin tih tak zetin a ngen a ni.
 
28.7.2014
*LAWNGTLAI BAWRHSAP-IN KANG TUARTU TLAWH
Ni 26.7.2014(Zirtawp) dar 7:30 vel khan Lawngtlai Chanmary II Bethel Muala Pu Lalkhawliana in luah lai chu a kanga, he in kang hi ni 27.7.2014 (Inrinni) zing khan Lawngtlai Bawrhsap Pu J. Hmingthanmawia chuan a hmunah tlawhin kang tuartu chhungkuate a tlawh nghal.

In kang bul hnaia awmte sawi danin he in hi an tapchhak atanga kangchhuak niin an hria a, tap mei atanga inman kai a nih an ring hlawm.He in a kan lai hian in neitute chhungkua hi an inkhawm vek a, inchhungah tumah an awm lo a ni. Choka lam a kan lai hian mutna pindan lam bang chu a bulhnai a miten thiat nghalin a theih ang angin thuamhnaw an thehchhuak a, thenkhatin choka lam kang chu an thelh ve bawk a, hei vang hian bungrua enge mawzat chu chhan hman a ni a, choka lam bungrua erawh a kang chhe nual thung a ni. Ni 27.7.2014 thleng kha chuan in neitupa hian an bungraw kangral hlut zawng a la chhut theih mai loh thu a sawi.

Bawrhsapin inkang tuartu a tlawh lai hian khawtlang hruaitu leh Bialtu MDC te an lo awm a, vawiin lamah in hi sakthat sak dan ngaihtuah a nih tur thu an lo hrilh a. Bawrhsap hian hnatlangte thingpui lumna tur pawisa Rs 2000 chu VC hnenah hlanin a tul ang zela hma lakpui a inhuam thu a hrilh nghal bawk.

Pu Lalkhawliana te chhungkua hi member 8 niin Chanmary veng BCM kohhran ah Chowkidar hna thawk lai a ni. (DIPR)
 
*RUIHHLO MAN
Excise & Narcotics Department, Champhai Station te leh Khuangphah Branch YMA te tangdun chuan 27th July, 2014 (Pathianni) zing dar 3:00 vel khan Ganja kg 50 (Nylon bag 6-a dah) an man. Ganja neitute - Vanlalliana(26) s/o Piangthara(L), Zokhawthar leh Lalbiakthanga (46) s/o Lengthanga, Hunthar Veng intite pawh an man nghal. Ganja phurhna atana an hman Car (Regn No. MZ 01 C -6672) pawh hrensak an ni.

Tunlaia damdawi hlauhawm tak, Methamphetamine kawl vanga man, Khenthanga (47) s/o Ramhleia(L), Tahan ‘F’ Group, Sagai Division, Myanmar chu Pi Lucy Lalrinthari, Judge, Special Court (NDPS) chuan thiamloh a chantir.

Khenthanga hian 4th July, 2013 khan Myanmar atangin Heroin Gram 133 bakah Methamphetamine tablet engemaw zat, Aizawl-a zawrh atan tiin sample a rawn keng a.Mizoram Excise & Narcotics Department, Anti-Narcotics Squad leh Dawrpui Veng khawtlang duty te tangkawp chuan chuan 6th July, 2013 khan an lo man a. He case hi uluk taka chhuiin END chuan Complaint Sheet thehlutin a case chu Judge, Special Court (NDPS) chuan a khawih a. Witness te exam-a thil tul ang zawng zawng tihfel a nih hnuah case hawn tirh atanga kum 1 a tling vel chiah tihin, 24th July, 2014 khan Special Court chuan Methamphetamine leh Heroin neitu Khenthanga chu thiamloh chantirin kum 4 chhung Jail tanga, Rs. 5,000/- chawi turin judgement a siam ta a ni. Khenthanga hi hriat theih chinah Mizoram-a Methamphetamine vanga Court-in thiamloh a chantir hmasa ber a ni. (DIPR)
 
*ZAITHIAM BETHSY TE IN AN RAWK
Nimin inkhawm hlan khan C.Chalhlira Lunglei Salem (Zathiam lar Bethsy Lalrinsangi) te In chu misual tu tihhriat loh ten rawkin pawisa fai Rs. 77,300/- an ruchhuak. Misualte hian an Kudam darthlalang tichhiain Inah hian an lut a, an pawisa dahna safe karchhiain pawisa hi an ru ta a ni. Rukru te hi police an zawng mek a ni.
Source: Vulmawi
 
27.7.2014
*SYRIA SIPAI 85 THAH AN NI
Syria ram hmar lam a Raqa khua ah firfiak pawl (Jihadis) Islamic State (IS) ten Syria sipai 85 an that a ni. An mi thah thenkhat te phei hi chu an lu an tan sak hlawm a ni. Islamic State firfiak pawl te hian Raqa khua hi an awp mek a ni.
 
*GOOD MORNING MIZORAM
CHAWLHNI ZINGKAR LAMTLUANG CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
*ZNP, MNF leh MPC te thlawp Aizawl Municipal Council (AMC) sorkar thar chu July 30, 2014-ah lak luh tura ruahman a ni.

*Mizoram Synod Moderator Rev K.Lalhmuchhuaka chuan vawiin hian hetiang hian hun a hmang ang: Chawhma- Ramhlun Venglai Kohhran, Chawhnu: Ramthar Tlang veng Kohhran, Zan: Tuikhuahtlang Kohhran.

*Synod Hospital Durtlang chuan Doctor thar 2 annei a chungte chu:
1) Dr. Ruth Lalmuanpuii, MBBS, D/o R. Vanlalruata, Kulikawn, Aizawl chuan May 1, 2014 khan a hna a zawm thar.

2) Dr. Joseph Lalhmachhuana, MBBS, MD (Medicine), S/o S.K. Thanga, Bawngkawn, Aizawl chuan July 21, 2014 atangin a hna a zawm thar.

*Vawiin chawhnu inkhawm ah Mizoram Synod Choir te chuan Wales ram an zin haw lawmthu sawina leh report pek inkhawm chu Bawngkawn Kohhran Biak In ah an nei dawn a, zanah Tuikhuhatlang Kohhran Biak In ah an hmang leh bawk ang.

*Mizoram Baptist Kohhran, Mission Board Committee Meeting July 24, 2014 a neih chuan Missionary 10, post hrang hrang atan a la thar.Heng Missionary lak thar te hian August First Week atangin Orientation an tan ang a, Tirhchhuah hun chu hun remchang thlirin la ruahman a ni ang.

*Dt.26.7.2014(Inrinni) khan BCM Central Church Biak Inah Republic Bial leh Mission Vengthlang Bial chhunga Tualchhung Kohhran leh FOD-te buatsaihin tunlai kan ram khawtlanga sualna lo pung zel dona tur chungchang Seminar an nei. Resource Person-ah Rev.Lalbiaksanga Chinzah AGS, leh Rev.Lianchhunga Khiangte Organiser, Social Concern Department te hman an ni . Vawiin Pathianni-ah hian Kohhran hrang hrangah thuchah sawiin hun an hmang nghal bawk ang.

*Evangelical Church of Maraland Hruaitute chuan nimin Inrinni, July 26, 2014 khan Mizoram Baptist Kohhran Headquarters an tlawh. ECM hruaitute hi Senior Executive Secretary Rev. P. Riabi-an hovin, ECM Puipa mi 3 leh zaipawl member 21 te nen, an vaiin mi 25 vel anni a, nizan khan Lunglei Venglai BCM Biak in ah hun ang hmang a, vawiin chawhma inkhawm ah Lunglei Electric veng BCM Biak in ah hun an hman hnu in zan ah Rahsi veng BCM Biak in ah hun an hmang leh ang.

*8July 30, 2014 (Nilaini) hi Thalai Kristian pawl(TKP) din champha vawi 63-na a ni a. Hemi ni hi Mizoram pumah TKP member ten an hmang leh dawn a ni. MTKP atangin Progamme a hranpa-in siam a ni lo va, Unit tinin tul leh tha an tih angin Programme hi an siam turin a ti a. TKP Day hi Kohhran leh khawtlangin a hlawkpui theih nana hman tum theuh tur leh Social Service pawh neih ngei tum tur te, Unit tinin TKP Day pual Inkhawm buatsaihin, programme pawh uluk leh tha taka duang turin MTKP chuan a chah a ni.
Kumin TKP Day thupui chu ‘Krista leh Kohhran tan’ tih a ni ang.

*Mizoram Chief Minister hlui Brig. T.Sailo chu thisen sang vangin New Life Hospital, Chanmari, Aizawl a Intensive care unit ah enkawl mek a ni.

*Hnahlan Grape Grower Society chuan tun thla ni 11 atang khan kumina an grape thar atanga Zawlaidi siam chhuak turin Grape her an tan.

Grape Grower Society hruaitute hnen atanga thu dawn danin, tun thleng hian grape quintal 1,030 an her tawh a, tunah hian grape hmin lawh tur thahnem tak an la nei a, kumin hian an Winery-a um atan grape quintal 1800 her theih an tum a ni. (DINGDI)

*Indian Institute of Technology (IIT) te chuan 2016 atang chuan credit score system hmang a zirlai kalpui an tum a, chumi a nih chuan kum 3 leh a chanve chhungin B.Tech a zir zawh theih tawh dawn a ni.

*Glasgow khawpui a Commonwealth Games khelh mek ah India infiammi te chuan Gold-4, Silver-6, Bronze-3 an la tawh a ni.

*UPSC civil service exam tum ten Civil Services Aptitude Test (CSAT) paper kalphung thar an duh loh avangin Jantar Mantar, Delhi ah nawrh an huaihawt a, nimin khan Congress zirlai pawl NSUI te pawh in an zawm ve a ni. CSAT paper hi English medium atanga lehkhazir chhuak te tan nasa takin mark hmuhsan a awlsam dawn bik niin an ngai a ni.

*US chuan security chungchang a hlauhthawn thu hla vangin Libya khawpui Tripoli a an embassy chu an khar lailawk.

*Arunachal Pradesh assembly chuan 2014-15 chhung atan budget an pharh a, sum in daihlohna vanga leiba Rs. Vaibelchhe 140 an nei a ni.

*Tukin ah hian Haryana Governor thar tur Kaptan Singh Sokanki chu rinawmna thu tiam tir a lakluh a ni dawn.

*West Bengal sorkar chuan an state chhung a khawsik tluak a lut chi encephalitis natna vanag mi tam takin nunna an chan tawh na chuan ziaawm lam panin khuahkhirh a ni tawh an ti. Kan rawn tarlan tawh angin he natna avang hian West Bengal hmar lamah mi 109 in nunna an chan tawh a ni. Nimin atang khan he natna vei thar sawi tur an awm ta hrih lo a ni.

*Kan rawn post tawh thin angin Ramthiang hlim lam a Israel leh Palestine hel Hamas te intihbuaina chuan ziawm lawm a pan thei hrih lo a. Nimin khan darkar 12 chhung inkahhai an nei a, mahse inkahhai a zo a an in bei chhunzawm leh nghal a ni. Khawvel ram lian US, Europe ram hrang hrang leh Middle East ram hruaitu thenkhat ten Gaza ah remna leh muanna a awm theih nan palai hna an thawk zak zak reng a ni.

*Tun thla tawp July ni 31 hian US President Barack Obama leh a nupui te chuan an chenna White House ah khawvel ram hrang hrang a pianphung a rualbanlo (disabled people) mi 12 te pualin zanriah an buatsaih dawn a, hetah hian Mumbai khawsir Goegaon a cheng tleirawl infiammi Neha P Naik (23) chu sawm zingah atel ve a ni. Neha P Naik hi Special Olympic 2013 Korea a neih ah khan 100 meter leh lung den (shot-pu) ah te a chhuak a ni. Amah hi kum 5 mi a nih lai a khawsik pui a neih avang a rualban lo ta a ni.

*HMANLAI VAWIIN: Kum 1909 vawiin angah khan thlawhtheihna siamchhuak tu unau 2 zinga anaupang zawk Orville Wright chuan thlawhtheihna hmanga boruak a awmrei ber record thar a siam a darkar 1 leh minute 12 leh second 40 a thlawk a ni. Kum 1976 vawiin angah khan Beatles band zaitupa ber John Lenon an US a cheng tur a khua leh tui nihna dil chu pawmsak a ni.

*MIZORAM HRECHIANG ANG: Mizoram a district hrang hrang te zau zawng chu hetiang hi a ni:
(1) Lunglei - 4536 Sq.Km
(2) Aizawl - 3576 Sq.Km
(3) Champhai - 3185 Sq.Km
(4) Mamit - 3025 Sq.Km
(5) Lawngtlai - 2557 Sq.Km
(6) Kolasib - 21081 Sq.Km
(7) Serchhip- 1422 Sq.Km
(8) Saiha - 1399.9 Sq.Km

*THURIL: "Rinna hi i lawnna tur leilawn zawng zawng i hmuh hma hauh a i ke penna hmasaber a ni" - Martin Luther King, Jr.
 
*INKAHHAI ZAWMLO AH ISRAEL IN HAMAS PUH
Nimin Inrinni khan darkar 12 awh tur inkahhai chu Israel leh Palestine hel Hamas ten an puang a, hetih lai hian Hamas hel te chuan Gaza atangin Israel lam ah rocket vawi 3 an kap chhuak ni a sawi a ni. Hamas lam chuan Israel rawt anga zanlai thleng a inkahhai chu an pawm loh avangin heng rocket 3 te hi inkahhai tawp hnu a kap chhuak niin an in sawi thung. Gaza hmun a Israel leh Palestine hel te intihbuaina hian tawp ni reng a la nei thei meuh lo a ni hi.
 
26.7.2014
*SAHARANPUR DISTRICT AH CURFEW PUAN A NI
Vawiin khan Uttar Pradesh khawthlang lam a Saharanpur district ah ram inchuh vangin sakhaw hrang 2 zuitu te an intihbuai avangin mi 2 in nunna an chan a, mi 18 in hliam an tuar a, hliam tuar zingah hian police 5 an tel a ni. Buaina chhuah chhan chu he ram an inchuh lai ah hian sakhaw pakhat zuitu zawk ten ramri hungna an siam thar vang a ni. Chu ramri hung na siam chu duhlo in sakhaw dang zuitute chuan an rawn hnial tharum thawhn a chhuak ta hial a ni. Dawr leh motor tam tak pawh tihchhiat an ni. Helai hmun huam chhungah hian police ten curfew an puang mek a ni.
 
*TUALPUI KHUA AH IN KANG
Zanin dar 7:45pm khan Tualpui khua, Champhai District a Pu Lalremdika In, Assam type chu a kang. He in hi Pu Lalremdika leh anupui leh a fanu luahlai a ni a, an in hi a lian lem lova, an Vawkchaw chhumna atanga kangmei hi chhuak nia hriat a ni a, an in bang hmai(kawngkapui lam) a kang rala, kang mei chhuah lai hian in neitu te an inkhawm vek a, an mutbu a kang chhe veka, bungraw dang erawh a kanchhiat lutuk hmain in kang hi thelh hman a ni. Naktukah V/C leh YMA kaihhruaina hnuaiah khawtlang chuan in kang tuar te hi in an sak sak ang.

Source: Siakeng Rlp via Special Report Group
 
*GAZA AH RUANG 85 HMUHCHHUAH BELH A NI
Vawiin khan Israel leh Palestine hel Hamas ten darkar 12 chhung awh tur inkaihhai (ceasefire) an nei a hetih chhung hian mihring ruang 85 hmuhchhuah an ni. Heng ruang hmuh belh te nen hian Israel leh Hamas te intihbuai ni 19 chhung khan mi 985 in nunna an chan ta a ni. Nimin khan Israel rocket kah chhuah in Palestine nu raipuar a tihlum a, he nu thitawh pum chhung atang hian dam in a naute pai chu doctor ten an zai chhuak a ni. US, Europe leh Middle East ram hruaitu lawk ten heng ram 2 te inkar a inremna a awm theih nan Paris ah inbiakna an nei mek bawk a ni.

*MIZO MUSIC VIDEO CHHUAK THAR
Mizo zaithiam lar Tetei Ralte leh Mizo rapper lar Dr. Reuben te music video thar "Si maw" tih chu youtube ah en theih in a awm ta e. Hei hi youtube link chu a ni e https://www.youtube.com/watch?v=BzE78jCqPgs
 
*AH&VETY MINISTER IN DURTLANG LEH SELESIH A VETY HMUN A TLAWH
Vawiin chawhnu khan AnimalHusbandry & Veterinary Minister Pu C.Ngunlianchunga chuan District hrang hrang a vawkvulhtute hnena sem tur vawk vulh tur chi India ram State dang atanga lak luh, PIGFED Quarantine Shed, Durtlang-a dahkhawm chu a tlawh.

Vawk leh vawk note a Mizoram a intodelh theihna tur a nih beiseiin RKVY hnuaiah he ruahmanna hi siam a ni a. Minister chuan nasa taka in sangmara intodelh thei tura rahbi thar rah a ngaih thu uar taka sawiin tuna an hmalakna kalpui dan chu tha a tih thu leh thawktute inpekna pawh lawmawm a tih thu a sawi a ni. Vawk note hi PRRS awm lohna hmun (free area) atanga lak luh a ni a. He scheme kaltlang hian Mizoram hmun hrang hranga beneficiary thlan bikte hnenah vawk vulh tur pahnih zel a thlawna pek an ni ang.

Minister hian vawiin chawhnu vek khan RKVY hnuaia din ‘Regional Boar Semen Station’ Selesih National Mission on Protein Supplement chu a tlawh bawk a. Vawkpa chi kah raina atana hman tur sawngbawlna Laboratory, training hall leh set-up te hi peih fel tawh niin vawkpui vulhtuten tangkai takin an chhawr mek a ni. Polar Genetics Canada atanga lakluh tur vawk chi tha chi a lo thlen huna hawn mai theih turin hmalakna engkim peih a ni tawh a. District Headquarters tin a din, District Boar Semen Station te nen Zoram pumpui hi vawk kah rai (AI) in tuam chhuah tum a nih dan te AH&Vety Minister hian a sawi lang bawk a ni.

Vawk kahrai (AI) hi India ram hmun dangah chuan Research Stage chauh a la nih laiin Mizoram ah chuan kum 15 chuang a takin hlawhtling taka kalpui a ni tawh a. Changtlung leh tha zawka kalpui a nih theih nan RKVY atanga thuam that niin North Eastern State leh ram chhung hmun hrang hrang a mite pawhin training an rawn neih theih nan he hmun hi peihfel a ni tawh a ni. (DIPR)
 
*KASHMIR AH TERRORIST TEN POLICE KAPHLUM
Tukin khan Kashmir hmarlam Sopore khua ah Muslim biak in (mosque) a tawngtai ho an rawn chhuah rual in mipui lam atangin firfiak pawl(terrorist) ten police te an pawng kah chiam a, J&K Police 2 in nunna an chan a, midang 4 ten hliam an tuar bawk. Nimin tlaiah khan firfiak pawl rinhlelh ten Kashmir chhimlam Bijbehara khua ah police pakhat an kap hliam bawk a ni
 
*PM IN MIPUITEN SORKAR HNENA THURAWN AN THLENNA TUR WEBSITE THAR HAWNG
Vawiin khan India Prime Minister Narendra Modi chuan mipui te leh thiamna bik nei ten sorkar kalphung a thurawn leh rawtna an neih te sawina tur leh dawn sawnna tur website MyGov (www.mygov.nic.in) a hawng. He website thar a rawtna leh thurawn lut te chu sorkar mi pawimawh ten an lo en thin ang a, a tul dan in hmalak thin a ni ang. A bikin Ganga luipui thenfai na tur leh Skill development lamah te rawtna hi thawh theihna tur a ruahman a ni.
 
25.7.2014 
*CAR CHESUAL AH MI 3 BORAL
Zanin dar 10 vel khan Aizawl leh Hualngohmun inkar a Mel 5 ruam a Zampuimanga thlan bulah car a chesual a, michuang 5 awm in, a hmunah mi 2 - Vanlalchuanga s/o Thangmawia, Ramthar tlang veng, Aizawl leh Sammy Lalruatpuia s/o Lalchhuanmawia Chhinga veng, Aizawl te an boral nghal a, F.Roluahpuia s/o F.Lalhmachhuana Ramthar tlang veng chu Aizawl Hospital panpui a nih hnuah a boral chhunzawm ve leh ta a ni. Car a chuang zinga hmeichhe 2 te pawh hliam an tuar ni a sawi a ni.

*IAF THLAWHNA TLA
Vawiin tlai dar 5 vel khan Indian Air Force(IAF) thlawhtheihna chopper-307 chu Bareilly atanga Allahabad pana a thlawh laiin Sitapur district a Ahirwa thingtlang khua a tla. He thlawhtheihna ah hian Pilot le co-pilot te tiam in mi 7 an chuang a, an vaiin an boral vek ni a sawi a ni. Sitapur District magistrate JP Singh sawi dan in chopper tla ta hi a kang nasa a, chuvangin mihring dam an awm a beisei awm lo a ti a ni. Thlawhtheihna tla ta hi Dhruv helicopter niin Hindustan Aeronautics Limited (HAL) Bangalore te siam a ni.

No comments:

Post a Comment