Saturday 23 August 2014

15th - 22nd August 2014 news collection in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM

22.8.2014
*NAKKUM ATANGIN RBI IN PLASTIC PAWISA NOTE HMAN TAN TUM
Reserve Bank of India (RBI) chuan nakkum 2015 atangin plastic atanga siam pawisa note hman tan an tum. Lamtluang in kan lo hriat danin RBI governor Raghuram Rajan chuan Plastic pawisa note siam nan hian tender koh ania, pawisa note Mataduai 1 siam phawh turin hma lak mek a ni a ti. Plastic pawisa note hi a tahtawl a kalpui tum a nia, a tir berah heng khawpui Kochi, Mysore, Jaipur, Bhubaneswar leh Shimla ah te hman hmasak tir phawt anni dawn a ni.
 
*SUPREME COURT IN UTTARAKHAND GOVERNOR BAN TIR TUM CHUNGCHANGAH SORKAR LAIPUI INSAWIHFIAH TURIN TI
Nimin khan Supreme Court (SC) chuan Sorkarlaipui in Uttarakhand Governor anihna atanga bang tura an hriattir chungchang a thubuai Aziz Qureshi an a thehluh chu a ngaihtuah a, court chuan chawlhkar 6 chhung a insawifiah turin sorkar laipui a hriattir a ni. Lamtluang ah nimin a kan rawn post tawh angin Uttarakhand Governor Aziz Qureshi hian governor te hi an term tawp hma a thil tihsual an nei pawh nisilo a bantir tum chu constitution dan kalh a ni tiin SC ah hian thubuai a thehluh ta a ni.
 
*KERALA SORKAR IN ZU KHAP BUR DAN KALPUI TUM
Congress kaihhruai UDF sorkarna Kerala State chuan a tahtawl a zu khap burna (total prohibition) kalpui tum mek a ni. Lamtluang thulakna in a tarlan danin Kerala state chhung a zu inna hmun (bar) 312 te license chu March ni 31, 2015 atangin tihthar (renew) sak annih tawh dawn lo a ni. April ni 1, 2015 atangin bar license hi 5-Star Hotel te chauh pek anni tawn dawn a, 4-Star Hotel leh 3-Star hotel te pawh in bar license an nei thei tawh dawn lo a ni.

Kerala Chief Minister Oommen Chandy chuan sorkar in zu khap burna dan kalpui a duh avangin zu zawrhna dan thar (Liquor policy) chu reilo te ah peih hman a ni ang a ti. Kerala a zu khap burna dan kalpui tumna hi sorkarna siamtu UDF front meeting ah pawm a nia , state cabinet in an lo pawmpui leh dawn a ni. An thuthlukna hi August ni 26 ah Kerala High Court ah bar an kharsak mi 418 ten sokar an khinna ngaihtuah anih hunah sawilan a ni ang.

Lamtluang in thu kan lo hriat dan in Kerala Sorkar hian zukhapna dan hi a tahtawl in kalpui a tum a, kum 10 chhungin an state chhunga zu zawrhna dawr zawng zawng khar hman an tum a, kumtin zuzawrhna dawr 10% a tih tawp hman an tum a ni. Kerala hi India ramah Kristian sakhaw thlen hmasakna leh ringtu te tamna hmun a ni.
 
*DELHI KHAWPUI CHU HMARCHHAK MITE THLIAR HRANG NASA BER ANNI
India hmarchhak (northeastern region) mite khawpui hrang hrang a thliar hran leh diriam an tawhna tihtawp na tur a rawtna siamtu tur sorkar ruat, 11 Member panel MP Bezbaruah kaihhruai chuan Delhi High court hnenah India khawpui te zingah Delhi ah North East miten thliarhranna an tawk nasaber an ti. Lamtluang in kan lo hriat danin Panel Report phek-80 a chhah hi kumin July khan Union home ministry ah thehluh a ni a, an zirchianna ah hian 2005-2013 khan Delhi ah North East mi nuai 2 chuang an khawsa a, an zinga 86% ten an hmel adanglam avanga thliarhranna (racial discrimination) an tawh thin thu an sawi a ni.

21.8.2014
*ASSAM LEH NAGALAND RAMRI BUAI ZUAL ZEL
Vawiin hian Assam Chief Miniser Tarun Gogoi leh Nagaland Chief Minister TR Zeliang te chuan Guwahati ah ramri buai chungchang an sawi dun dawn. An inbiakna tur ah hian Union Minister of State for Home Kiren Rijuju leh DoNER minister Lt-Gen (retd) V K Singh te pawh an tel ve dawn a ni. Ramri buai lo alh chhuah leh na chhan hi karhmasa August ni 12 leh 13 khan Naga hel NSCN(IM) ten Assam nen an ramri buai laiah hian lut in Assam lam mi 14 an thah bakah an in te an halsak a ni.

State 2 ramri buaina kal zel ah hian Lamtluang in thu kan lo hriat danin nimin khan Golaghat khua ah mipui thinrim pungkhawm in police station an hual a, police lam hian mi 2 an kaphlum a, midang 7 in hliam an tuar bawk a ni.

Assam leh Nagaland ramri buai hi Nagaland state a pian phat atangin a intan tawh a, Assam lam hian constitution anga ramri siam pawm an duh laiin Nagaland lam hian history a an lo neih thin ramri chu kalpui an tum thung a ni. Kum 1988 khan Assam sorkar chuan Nagaland nen an ramri inchuh thubuai hi Supreme court ah thlen a, mahse court hian thubuai hi rem mai lo in a thli thlai chhunzawm ta zawk a ni. Assam leh Nagaland ramri buai thelh mit tur hian kum 1979 atang khan sorkar laipui chuan Assam Rifles sipai a lo dah tawh a, ahnuah CRPF ten an thlak a, anni hian ramri hi an la veng reng a ni.
 
*UTTARAKHAND GOVERNOR IN SUPREME COURT AH SORKAR LAIPUI KHING
Uttarakhand Governor Aziz Qureshi chuan nimin khan Supreme court ah thubuai thehlut in Sorkar laipui a Home Secretary in telephone a amah rawn bia a, bang tur a hrilh chu constitution dan kalh a ni a ti. He thubuai hi vawiin ah thil hmanhmawh ngai(urgent) tak a nih avangin court hian ngaihthlak (hearing) sak dawn a ni. Lamtluang ah kan rawn post thin tawh angin BJP kaihhruai in sorkarna an chan hnuah UPA sorkar ruat Governor te an ban nual tawh a, ban zingah kan Mizoram governor pawh atel nghe nghe a ni.
 
 20.8.2014
*RUIH HLO MAN
Mizoram Excise & Narcotics Department (END), Champhai Station ten 18th August, 2014 zan khan Heroin gram 27 leh a neitu an man.

Excise & Narcotics Department, Champhai Station te hian 18th August, 2014 (Thawhtanni) zan khan Mualkawi daiah Heroin gram 27 chu Maxi Cab pakhat atangin an man a. Vawiin zing kar khan heng Heroin neitu Tuakmeng (30) d/o Liandet, Lumbang, Myanmar tuna Khawmawi, Myanmar-a khawsa mek chu an man ta a ni. Heroin te hi Hawng 2 a ni. Heroin neitu Tuakmeng chu NDPS Act, 1985 hnuaiah thubuai siamsak nghal a ni. (DIPR)
 
*MIZORAM BJP IN MITHAR LAWMLUT
BJP Mizoram Pradesh chuan thuchhuah siamin, nimin khan an party-ah mi pariat an la lut tih an tarlang. BJP zawm tharte zingah hian MLA hlui leh tun hnaia Congress party general secretary aṭanga báng ta Dr. JV Hluna leh Central YMA president hlui leh tun hnaia MNF adviser aṭanga bâng ta K Lianzuala te pawh an tel a ni.
Source: www.vanglaini.org
 
*SLAMIC STATE FIRFIAK TEN US CHANCHINBUMI LU AN TAN
Iraq hmar lama mipui sorkar lehthal tum a nasa taka tan la mek Islamic State (IS) firfiak pawl ten US journalist an man James Foley lu an tan sak lai video chu an tlangzarh. Lamtluang thulakna chuan Islamic State firfiak te hian hmanni a US in thlawhtheihna hmanga Iraq a bomb a thlak an chhanletna niin an sawi. US thuneitu te chuan he video hi a dik tak nge inbumnan a a lem an siam tih finfiah phawt an tum a ni.

US Chanchinbumi James Foley hi kum 40 mi niin 22 November 2012 khan IS firfiak te hian Syria ram hmarlam ah an man a, Boston atanga tihchhuah online publication pakhat a thawk a ni. Lamtluang follower ten in lo hriat atan, ISlamic State firfiak pawlte hi Sunni Muslim an ni a, an Muslim pui Shia ten rorelna an channa chhuhsak an tum a ni. IS te chetlakna Middle East ram Syria leh Iraq ah te firfik takin ralthuam nen mipui sorkar an bei mek a ni.
 
19.8.2014
*MAOIST TE BEI TURIN NAGA IR BATTALION HNIH THAWN DAWN
Nagaland Indian Reserve Battalions hnih(2) te chu Maoist hel te bei turin Chhattisgarh a Bastar hmun ah thawn annih dawn. Union Home Ministry in Nagaland sorkar hnenah lehkhathawn in Nagaland IR Bn te Bastar a thawn tur hian a hriattir tawh a ni. Lamtluang thulakna a an tarlan danin Naga IR Bn te hi ramhnuai a ralbeih (Jungle warfare) ah an that em avangin Chhattisgarh Chief Minister Raman Singh chuan Union Home Minister Rajnath Singh hnenah an state chhung a thawn phalna a dil niin sawi a ni.

Bastar hi India ram a Maoist hel te chet nasat na leh hmun hlauhawmber zing a mi a ni a, avawi 1-na atan IR Bn police te tirh luh anni dawn ta a, Naga IR Bn hnih te bakah hian CRPF Battalion 10 pawh Bastar ah thawn luh belh anni ang.
 
*CBI IN EIRUK VANGIN FILM BOARD HOTUPA MAN
Ninin khan CBI chuan Central Board of Film Certification a Chief Executive Officer nilai Rakesh Kumar chu thamna pawisa chungchang avangin an man. Lamtluang thulakna in an tarlan danin Rakesh Kumar hian Chattisgarh a regional film pakhat censor certificate pekna chhuah nan thamna pawisa Rs.70,000 a lo dawng ni a sawi a ni.
 
*TATA LEH BHARTI FOUNDATION TEN SIKUL AH INTHIARNA IN A THLAWNIN SA DAWN
India ram company lian - Tata Consultancy Services (TCS) leh Bharti Foundation te chuan sorkarin ekin neilo te tanpuina "Swachh Bharat" a kalpui mek ah sorkar tawiawm nan Rs. Vaibelchhe 100 ve v an thawh tur thu an puang. An sum thawh hi athlawn a sikul a ekin sak nan an tih a ni.

Prime Minister Narendra Modi an Independence day a thusawina ah khan sorkar in ekin/inthiarna neilo te a thlawn a siam sak a tum na kawngah corporate/private company te sorkar tawiawm tur in a sawm a nih kha. Lamtluang in kan lo hriat danin hetiang a private company ten mipui vantlang tan a thil/hna an thawh sak hi corporate social responsibility an ti thin a ni.
 
*Vawiin hian Telangana state thar in 'Intensive Household Survey 2014' an neih mek avangin Hyderabad khawpui ah chuan sorkar office leh zirna in te khar vek a ni. Public transport ah auto ricksaw leh taxi service te pawh an chawl a, bus service pawh dar 5am-10pm leh 5pm-10pm ah chiah an tlan dawn a ni. Telangana CM K.Chandrasekhar Rao chuan he survey hi Telangana mipui te ham thatna dawn na tur leh sorkar in ruahmanna tha zawk a neih theih nan a kalpui niin a sawi.
 
18.8.2014
*KURDISH TEN IRAQ HMAR LAM TUIKHUAH LALET
Lamtluang ah pawh vawi duailo kan rawn tarlan tawh thin Iraq ram a mipui rorelna tibuai a, Islam sakhaw firfiak anga rorelna kalpui duh pawl Islamic State (IS) te kuta awm mek Mosul a tuikhuah lian tak chu Sorkar lam tang Kurdish ten a pumpui deuh thaw in an lalet leh tawh a ni. He tuikhuah hi Iraq ram hmar lam a chengte tui intur leh kawlphetha pe chhuak tu a ni a, sorkar lam leh firfiak pawlte tan hian a enkawltu zawk nih a pawimawh em em a ni.
 
*INDIA HMAR LAMAH TUILIAN NASA
Nimin tlai thleng khan Uttar Pradesh a Nepal ramri hnaih district 9 ah tuilian vanga thizat chu mi 28 an tling tawh a, mihring 60,000 chuangte hmun him lamah an insuan chhuak a ni. Uttarakhand ah pawh tuilian vang hian mi 50 chuang an boral tawh bawk a ni.
 
17.8.2014
*INDONESIA LAWNG CHESUAL AH MI 20 TUIAH TLA
Nizan khan Indonesia Lombok thliarkar ah khualzin phur lawng a chesual a, lawng a chuang ramdangmi khualzin mi 20 tuiah an tla a, tun thleng hian an zinga mi 10 te chu chin hriat loh in an la bo mek a ni a. Vawiin khan lawng a chesual zing a mi 10 te chu chhanchhuah anni tawh a, an zing 5 te chu tutenge annih hriat anni tawh a: New Zealand mi 2, Spain mi 2, leh Britain mi 1 anni.
 
UPSC CHAIRMAN THAR RAJNI RAZDAN
Union Public Service Commission Chairman thar Rajni Razdan chuan nimin khan a hna thar a zawm a, UPSC Chairman kalchhuak ta Prof. D.P Agrawal a thlak a ni. Lamtluang in kan lo hriat danin amah hi kum 64 mi niin IAS, Haryana cadre a ni a, IAS atanga chawlh hnu in kum 2010 April ni 19 khan UPSC member atan lakluh a ni.

UPSC ah hian Chairman leh member 10 an awm a, chungte chu Former DoPT Secretary Alka Sirohi, academician David R Syiemlieh, Retd IFS officer Manbir Singh, former CBI Director Amar Pratap Singh, Former Navy Vice Chief D K Dewan, Ex-Railway Board Chairman Vinay Mittal, educationists P Kelimsungla & Hem Chandra Gupta, former IAS officer Chhatar Singh te anni.
 
16.8.2014
POPE IN SEOUL AH OPEN AIR MASS BUATSAIH DAWN
South Korea tlawh a zin mek Roman Catholic Puithiam luber Pope Francis chuan vawiin hian South Korea Khawpui Seoul khawlai Gwanghwamun Square ah mipui vantlang tan mass a buatsaih dawn a ni. Nimin khan Daejeon football stadium ah mipui vantlang tan mass a lo buatsaih sak tawh bawk a ni. Pope hi South Korea ah hian ni 5 a cham dawn a, vawiin hi a ni 3 na a ni tawh a ni. South Korea sorkar hruaitute hnenah North Korea nen remna leh muanna neih turin a ngen a ni.
 
15.8.2014
ASSAM LEH NAGALAND RAMRI BUAI AH MI 11 THI TAWH
Assam leh Nagaland state ramri chungchang a an intihbuai avangin Nagaland hel pawl ten Assam a Uriamghat khua a mi 11 an that. Ruang 9 chu vawiin khan hmuchhuah anni a, a hma lam khan mi 3 ruang hmuh ani tawh bawk a ni. Lamtluang in kan lo hriat angin Naga te hian Assam lam mite in 200 an halsak tawh bawk a ni. Buaina laka himna duh in mi singkhat vel an Golaghat District, Assam ah an raltlan mek a ni. Buaina chhuak zel tur veng hian CRPF company 3 thawn luh belh anni.

No comments:

Post a Comment