Thursday 4 December 2014

1st-3rd December 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM

3.11.2014
*Union Finance Minister Arun Jaitley chuan state tin ten an mahni in sum an thawk chhuak tur a ni a, tunhma lama sorkar laipuiin an in enkawlna tur sum a pek thin ang chu zawi zawi a tih tlem tum a ni a ti.
 
*RUALBANLO TE NI, INTERNATIONAL DAY OF PERSONS WITH DISABILITIES AIZAWL HMAN A NI
Vawiin khan Zarkawt Recreation Centre-ah rualbanlote ni, International Day of Persons with Disabilities chu Social Welfare Department leh rualbanlote tana thawk pawl hrang hrang tangkawpte’n an buatsaih a, he hun hi Health Minister Pu Lal Thanzara leh Parliamentary Secretary Pu K. Lalrinthanga ten an hmanpui a ni.

Pu Lal Thanzara chuan Sawrkarin rualbanlote hi a bika chhawmdawlna an mamawhin an phu hle a ni tih hriain Commissioner of Persons With Disabilities Office hmalakna kaltlangin rualbanlote nunphung tih hmasawn hi a tum mek a ni, a ti. Pianphunga rualbanlote hian zirna leh hnathawhna lamah te, hriselna leh eizawnna kawngah te harsatna tam tak neiin an tawk thin a, mahse enkawlna, kaihhruainna leh zirtirna tha an dawn chuan midang aia hnufualna an nei lova, mi pangngai thil tih theih tam tak an ti thei a ni, a ti.

Health Minister chuan Sawrkar hian kan hmalam hun leh kum lo kal zel turah hian ruabanlote tan intluktlanna turin midangte ang bawka kan nitin nun, zirna in, hnathawhna hmun, khawtlang leh infiamna lama tel tir te, rah tha chhuah khawpa rualbanlote tana thawktu pawlte thawhpui te leh kawng hrang hranga rualbanlote hmasawnna tura pawl te hmalakna tlawp te hi a ngaihtuahin a ti zel dawn a ni, a ti.

He hun hmanpuitu dang Parliamentary Secretary Pu K Lalrinthanga chuan rualbanlohna hi pianphung avang emaw, thawhsual tawh avang emaw a awm a ni tiin an ni duat leh hmangaih taka enkawl hi Pathian duh dan pawh a nih thu a sawi a. He Ni ah hian mitin in rualbanlote hmasawnna leh chawmdawlna atan enge kan tih theih ve tih hi ngaituahna neiin a taka an tana thawk tura rilru siam theuh turin mipuite a chah a ni.

He programme hi Pi B Sairengpuii, State Commissioner for Persons with Disabilities chuan a kaihruai a, Pu Sagar Parasri, Peace Researcher-cum-Founder World Wide Peace Organization chuan fuihna thuchah sawiin Pu Alendra Tripathi, Officer-in-charge, North East Regional Centre – National Institute for the Orthopedically Handicapped pawhin thu a sawi bawk a ni.

He programme ah hian Aizawl a vohbik sikul hrang hrang – Special Blind School Durtlang, Moriah Blind School leh Gilead Special School-a naupangten zai leh lam te entirin hun hlimawm tak an hmang a ni.

Kum 2011 Chhiarpuia chhinchhiah dan chuan Mizoramah rualbanlo 15160 an awm a. Sawrkarin an mahni chawmdawl nan kawng hrang hrangin hma a la a, kum 2013- 2014 chhung khan Rualbanlo pension (State Scheme) mi 200 hnenah pek a ni a, National Social Assistance Programme hnuaiah mi 613 pension pek a ni a, rualbanlo mi 142 eizawnna ngaihtuah sak an ni a, rualbanlo lekhkhathiam 25 hnenah stipend pek an ni a, rualbanlo zirlai 788 hnenah stipend pek a ni bawk a. Rualbanlote tan training centre pahnih (2) Aizawl leh Lunglei-ah te din niin kum khat chhung puanthui zirna buatsaih a ni. ADIP (Assistance of Disabled Persons) hmanrua leh bungraw leina tur pek an ni bawk.

Sawrkar Department hrang hrang – Health, Education Department-te leh NIOH Regional Centre te nena thawhhona atangin rualbanlote dapchhuah beihpui District hrang hrangah thlak niin ID card te siam sak ni.(DIPR)
 
*LUNGLEI S.P. THAR PU ZOSANGLIANA, MPS
Mizoram Sawrkar Order angin Pu Zosangliana, MPS chuan Superintendent of Police, Lunglei District, Lunglei hna chu nimin ni 2.12.2014 (Thawhlehni) khan a zawm fel ta a. Amah hi senior Police Officer niin Police hna pawimawh hrang hrang lo chelh tawh a ni.

A service chhunga a hna chelh tawh hrang hrangte chu a hnuaia tarlan ang hi a ni :

1. Entry into service : 11.3.1996 as Mizoram Police Service

2. Dy. SP CID (Crime), SDPO Tlabung, Asst. Commandant 3rd MAP, Dy. SP (Legal Cell) PHQ

3. Deputy Commandant 3rd MAP, Addl. Superintendent of Police CID (SB), Addl. Superintendent of Police CID (Crime)

4. Commandant 3rd IR Bn., Superintendent of Police, Lawngtlai.

5. Other experience : Deputation to UN Mission in Sudan as UN Civilian Police during 2006-2007. (DIPR)
 
*LAMTLUANG ZINGKAR CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
* DDK, Aizawl Regional News Unit (RNU) chuan vawiin tlai dar 4-5 pm hian Zoram Thupui Programme ah Mizoram Liquor Prohibition and Control (MLPC) Act chungchang sawihona Live in a tichhuak dawn. He hunah hian Excise Minister Lalzirliana bakah CYMA leh Kohhran lam aiawhten an tel dawn a ni.

*Tunkar Ningani ah New Delhi Railway station a athlawn a internet hman theihna tur wifi service chu Union Railway minister Suresh Prabhu an a hawng dawn. India ram railway station a wifi internet awmna hmasaber chu Bangalore city railway station ah a ni a, kumin October thla khan hawn a ni.

* Israel Prime Minister Benjamin Netanyahu chuan a sorkar a minister 2 - finance minister Yair Lapid leh justice minister Tzipi Livni te a ban. Israel PM hian a theih anga hma an ram parliament thiah a, nakum March thla a inthlanpui neih hmachhawn a duh thu a sawi.

*US deputy defence secretary hlui Ashton Carter chu US President Barack Obama in Defence secretary thar atan a ruat dawn ni a sawi a ni. Kar hmasa khan defence secretary nilai Chuck Hagel chuan banna a thehlut a ni.

*Samsung chuan Tizen operating
system hmang smartphone Z1 chu December ni 10 ah India ramah tlangzarh an tum.

*Thawhtanni zing a East Delhi a Roman Catholic biak in St. Sebastian Church a kangmei chhuak chhuichiang turin Delhi police te chuan Special Investigation Team an ruat.

*India football captain hlui Baichung Bhutia chu niminpiah khan Manila khawpui ah Asian Football Confederation (AFC) Hall of Fame Award pek a ni. He award hi FIFA President Sepp Blatter an a hlan a ni.
 
*CBI DIRECTOR RUAT THAR
IPS 1979 batch (Bihar cadre) Anil Kumar Sinha chu CBI Director thar atan ruat a ni. Amah hi CBI special director tanglai a ni a, tunhma lam in Chief Vigilance Commission hnuaiah Additional secretary a lo ni tawh thin bawk. Nimin khan CBI Director nilai Ranjit Sinha chuan a hun hmang zo in sorkar hna atangin a chawl a, Anil Kumar Sinha hian a thlak dawn ta a ni. CBI director thar ruatna hi zanin zanlai khan PM in a pawmpui a ni.
 
2.11.2014
*STATE LEVEL CHILDREN SCIENCE CONGRESS 2014
Vawiin khan ni 2 awh tur State Level Children Science Congress chu I &PR Auditorium ah Pu B. Lalchhuanliana, Addl. Director, Directorate of School Education chuan a hawng.

Kumin hi a vawi 22-na niin a tan tirh kum 1993 atangin Science Congress hi STAM buaipui na hnuaiah la neih ziah a ni. Kumin hian Project 31 State Level ah intihsiak nan hman tur a ni a, School 13 an tel thei a ni. Distric 3 - Aizawl, Champhai leh Lunglei atangin School naupang (Child Scientist) ten he hunah hian an Project hmangin intihsiakna an nei a ni.

Naktuk ni 3 December 2014 ah result puan a ni anga, National Level Science Congress 2014 a tel tur Project 8 leh Indian Science Congress a Mizoram aiawh tur mi 2 te thlan an ni ang. Kumin hian National Children Science Congress hi Bangalore ah ni 27-31st December 2014 chhungin neih tur a ni a, Indian Science Congress hi 3rd-7th January chhungin Mumbai ah neih tur a ni. (DIPR)
 
*QUARRY HNATHAWK MI 36 THAT
Somalia Islamic firfiak pawl Al-Shabaab te chuan nizan zanlai pelh hnu lawk khan Kenya ramri hnaih Mandera khua ah lunglakna (quarry) a hnathawk mi 36 an that. An mi thah te hi Muslim nilo te anni.
 
*INDIA IN BOMB MITNEI ENCHHIN
Vawiin khan Wheeler Island, Odisha atangin India sipai te hman tur ralthuam siam thin tu Defence Research and Development Organisation (DRDO) te chuan bomb mitnei (missile) nuclear ralthuam keng tel thei Agni-IV hlawhtling takin a enchhin. Agni-IV hian 4,000 km a kap thei a, a rih zawng chu 17 tonne a rit a ni, a san zawng chu 20 metre a ni.

*LAMTLUANG ZINGKAR CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
*Inrinni liamta 29.11.2014 khan Mizo gospel singer PBK Liankhuma leh Nancy Lalzuitluangi te Agartala Presbyterian Biak In ah an innei. (nupa tuak thar te thlalak kan rawn tarlang tel e)

* Nimin kha World AIDS Day a ni a; Mizorama HIV hrik pai hmuh chhuah ṭan hun, October 1990 aṭanga October 2014 thleng khan HIV hrik pai mi 9,637 hmuh chhuah tawh niin, AIDS vangin mi 587 an thi tawh. (Vanglaini)

*Nimin khan Chhattisgarh a Sukma district ah Maoist hel ten CRPF sipai 14 an kaphlum. Thi zingah hian officer 2 an tel.

*Nimin khan PM Narendra Modi chuan Nagaland ah Hornbill festival a hawng. Naga hruaitute chu an thalai ten English an thiam avangin IT lam thiamna chaw lut turin a fuih.

*Nimin zing khan East Delhi, Dilshad Garden a Roman Catholic biak in St.
Sebastian's Church a kang a, biak in chhung bungrua leh hmun pawimawh te a kang chhe nasa hle. He kangmei chhuah chhan hi misual tih a ni em tih police ten an chhui mek.

*Nimin khan Nigeria hmarlam khawpui pakhat Maiduguri bazar ah Islamic firfiak pawl a mi ten thichilh bomb an tihpuah avangin mi 7 in nunna an chan.

*BJP kaihhruai Maharashtra state sorkar chu Shiv Sena ten hnenah cabinet minister 6 leh minister of state 4 pek an tiam avangin Shiv sena party hian thlawp an remti dawn ta a, naktuk ah minister thar te hi lakluh anni ang.

*Eirawngbawlna gas sorkar in a man tlawm zawk a hman tur a tih nilo (non-subsidised cooking gas -LPG) man Rs.113 a tih tlawm a ni a, aman thar tur chu bur khat zel ah Rs.752 a ni tawh ang. Hetiang gas hi Mizoram ah kan hmang ve meuh lo a ni.

*Vawiin ah Jharkhand leh Jammu and Kashmir ah te assembly inthlan thawh hnihna neih a ni dawn.

*Mizoram a thingtlang lo neitu tam zawk ten buh an seng zo thawkhat tawh a ni.

*Tripura chief minister Manik Sarkar chuan India PM Narendra Modi chu an state cabinet hma ah thusawi turin a sawm niin media thenkhat ten an tarlang a,mahse hei hi thu belh chian dawllo niin Tripura sorkar bruaitu ten an sawi. Manik Sarkar hi tun dinhmun ah India ram a communist party (CPIM) CM awm chhun a ni a, BJP kaihhruai PM thusawi tur a asawm hi mitam tak mak tih a tling a ni. Nimin khan PM hian Tripura a tlawh a state cabinet te hma ah thu a sawi lo a, chuvangin media thenkhat te thu tarlan chu a dik lo a ni tih finfiah a ni.

*Krisman thlen nan vawiin atanga chhiar in ni 22 chiah a ngai ta. Tukchhuah nuam vek ule.
 
 
1.12.2014 
*Vawiin hi World AIDS day a ni a, AIDS natna lakah inveng fimkhur theuh ang u. AIDS vei te endawng mai lovin an tan a tanpuitu kan nih theih na ah tanpui zel ang u.
 
*TUIALHTHEI MAN TI TLAWM
Zanin zanlai atang khan India ram pumah Petrol man 1 litre ah Paise 7 in tih tlawm a ni a, Diesel man pawh 1 Litre ah paise 84 in tih tlawm a ni bawk.
 
*INDIAN NAVY-AH SAILOR HNA DIL THEIH
Indian Navy-ah Sailor hna a dil theih a. Diltu chu mipa, zirna lamah 10+2 Pass (Maths leh Physics) passed a ni tur a ni a. 01 Aug 1992 leh 31 July 1998 inkara piangte tan he hna hi a dil theih. Dilna hi online-in www.nausena-bhartia.nic.in ah December 21, 2014 thleng a thehluh thei a ni. Hrechiang duh tan Directorate of Sainak Welfare & Resettlement, Aizawl ah zawhfiah thei a ni.

No comments:

Post a Comment