Thursday 26 March 2015

26th March 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
26.3.2015 

*Tukin dar 7:40 khan Padma shree Pi Khawlkungi, Mission vengthlang chu kal lam thalo vangin Newlife hospital, Aizawl ah a boral.

A chanchin tlangpui:
Khawlkungi (1927-2015 ) hi Mizo hmeichhe zingah chuan lemchan thawnthu ziak kawnga inhmang nasa ber leh inhmang lar ber a ni awm e. Kum 1927, Mimkut thla ni 14 khan Aizawl-a Mission Vengthlangah a lo piang a. A pa chu H. Chhuma niin a nu chu Kaii a ni. Lemchan thawnthu leh thawnthu phuah a thiam hle a, thawnthu tam tak a letling bawk.
Thawnthu chi hrang hrang a remkhawm leh a lem chan tur hrim hrim a ziak hi 20 chuang a nei a. Sap thawnthu leh Mizo thawnthu behchhana siam, lemchan thawnthu a nei nual bawk. A kutchhuak lemchan thawnthu lar deuhte chu -
Zawlpala Thlan Tlangah
Pangpar Bawm
A Va Pawi Em
Monu Sual
Ṭhangthar Nun
Phuba
Rammawi Kalkawng
tih te hi a ni.

Thawnthu Zawlpala Thlan Tlang tih a ziah chu a lar hle bawk. Thuhlaril lama a thawh hlawk em avang hian kum 1987 khan India ram chawimawina ropui tak Padma Shri in Literature a dawng hial a ni.
*SIAMLIANA LEH A HLA TE TIH HMANGIN STATE LEVEL SEMINAR NEI
Govt. Mamit College, Department of Mizo buatsaihin nimin khan ‘Siamliana leh a hlate’ tih thupui hmangin One Day State Level Seminar I&PR Conference Hall Mamit-ah neih a ni.

He seminar hawnna inkhawm hi Dr A.P.K Singh, Principal, Govt Mamit College chuan kaihruaiin Pu Vanlalngaihsaka, District Bawrhsap Mamit chu khuallian a ni. Khuallian chuan ringtu hmasa pathian hla tha tak tak phuahtu Mamit District in a nei chu lawmawm a tih thu sawiin chawimawi tlak leh mi ngaihsan awm te chawimawi nachang hria a, Govt. Mamit College ten seminar an buatsaih chu lawmawm a tih thu a sawi a, Literature a san leh san loh hi ram ropui tehna pakhat  a nih thu sawiin khuallian chuan Siamliana’n hla ropui tak tak min hnutchhiah  hi a hluin kan district leh ram ti ropui tu a ni a ti.

Nimin seminar hi session hnih-a then niin chawhma hunah  ‘Siamliana chanchin’ tih thupui hmangin Pu Lalnunpuia Hrahsel, Govt. Mizo High School zirtirtu in zirtirna a pe a, chawhnu lamah Prof R. Thangvunga’n ‘Siamliana Hlate’ a Deconstructive Approach tih thupui hmangin zirtirna a pe bawk.

Nimin Seminar-ah hian Siamliana tu leh fate atangin leh kalkhawm dangte atangin Siamliana chanchin dangte leh a hla chungchangte sawiho na hun hman a ni bawk. (DIPR)

*UNION MINISTER OF STATE FOR COMMERCE & INDUSTRY NIRMALA SITHARAMAN IN ZOKHAWTHAR LAND CUSTOMS STATION A HAWNG
Hun rei tak hawn theiha peihfel tawh, Zokhawthara Land Custom Station chu nimin khan Union Minister of State for Commerce & Industry Pi Nirmala Sitharaman in a hawng ta.

Pi Nirmala chuan he station hi hun rei tawh tak atanga hawn theih tawh niin, a mamawh tur angte pawh peih vek tawh a ni a. Nikum 2014 May thlaa sorkar-na kan siam phat atang khan Prime Minister Narendra Modi duhdanin hmarchhak state-te chu rang taka an harsatna te leh an mamawhte a hmun ngeiah kala ngaihven nghal tura tih kan ni a ti a. Union Minister zawng zawngte chu tih tur awm ang te bawhzui thuai a, thil thar awmte pawh rang taka chingfel nghal tura hrilh kan ni a ti a. Chuvangin Chief Minister Pu Lal Thanhawla’n Union Minister zinga helai hmun tlawh hmasa ber ka ni a ti chu ka thinlung a khawih hle a ni a ti a. Hmarchhak state chungchang reng reng chu ‘mission mode’ a kalpui tur a ni a ti. Tunah hian Delhi ngaihtuaha chinfel mai theih tur chite pawh a hmunah ngei kala bawhzui tura tih kan nih angin tunhma ai chuan Union Minister te hi hmarchhakah an lokal zing hle tawh a ni a ti. A mipuite ngei nena sawiho hi kan duhdan a ni a ti a. Mission Mode-a kalpui tur anih angin helaiah bank leh dakin te pawh VC ten ka hnena an rawn thlen angin ka lo bawhzui ang a ti.

Pi Nirmala chuan tun thla hnih kalta chhung khan Tripura a Border Haat tur leh Manipur-a Moreh khua a Myanmar nena insumdawntawnna hmunte a tlawh thu a sawi a. Myanmar hi Indian state pali nena ramri intawm anih thu sawiin, kan insumdawntawnna hlutzawng pawh US Dollar 2.28 billion vel nia a hriat thu a sawi a. India tui leh khua tawh phawt chuan Jan Dhan Yojana zulzuiin remchanna tam tak an dawnna turin bank account an nei vek tur a ni a ti a. Kaladan Muti Modal Project pawh chak zawka a kalna turin theihtawp kan chhuah ang a ti a. He Land Customs Station hian a mamawh turte dah kim vek a ni tawh a ti a. Myanmar nena insumdawntawnna tur chi hrang hrangte pawh chinfel vek tawh a ni a ti a. India atang thawnchhuah turte pawh 90% chi hrang rangah chhiah chawi a ni dawnlo a ti. Myanmar nena kan inremna ziah pawh kumin 2015 July atang khian atak kalpui tan a ni ang a ti. Ministry of Commerce chuan a theihna apiangah Mizoram sorkar chu tanpui a inpeih reng dawn a ni a tiin, he Station atang hian insumdawntawnna athanduan chhoh zel a beisei thu a sawi bawk a ni.
Lawmna thu sawitu Chief Minister Pu Lal Thanhawla chuan he Land Custom Station hi hawn theih anihna rei tak a ni chungin Union Minister tumah lokal thei an awmlova a pawi hle a ni a ti a. Tunah a hawng turin Union Minister zinga helai hmun kilkhawr tak rawn tlawh hmasa bertu Pi Niramala Sitharaman chungah thinlung takin lawmthu a sawi a. Mizoram Sorkar-in agriculture lama kan tharchhuahte thawnchhuah theih dan tur a ngaihpawimawh thu sawiin, tuna Zokhawthara Land Customs Station chu ram pahnihte tan hmasawnna thlentu a nih ngei a beisei thu a sawi a. Thenawm ram-te nena insumdawn tawnna kawnga Sorkar hmalakna dangte Chief Minister chuan tarlangin, Farkawn, Vaphai (Saikhumphai), Sangau (Saisihchhuah) leh Thingsai-ah te Border Trade Centre din tum mek a ni, a ti a. Heng bakah hian Myanmar nena inrina hmun li - Hnahlan-Darkhai, Zote-Fartlang, Vaphai-Leilet leh Pangkhua-Thantlang-ah te Weekly Haat (kartin bazaar) neih theihna turin India leh Myanmar Sorkar chu an inremsiam tawh a. Chief Minister chuan Bangladesh Prime Minister nen insumdawntawnna chungchangah vawi hnih an inbiak tawh thu leh, a hmun tur endikin Bangladesh atanga mithiam an lo kal tawh thu a tarlang a. Heng hmalaknate hi ram in a tangkaipui a, hlawkpui tak tak tur chuan ram leilung faten mawhphurna kan phur tlang vek a ni, a ti a ni.

Minister of Trade & Commerce, Industry, etc. Pu H. Rohluna chuan lawmthu sawia hun tawpna siamin, Land Customs Station thar hawn chu tangkai taka hman a nih theih nan leh, India leh Myanmar tan ram economy dinhmun tihthatna a nih mai bakah inunauna tha zawk siam nana tangkai taka hman a nih a beisei thu a tarlang a ni.


Minister of Trade & Commerce, Industry, etc. Pu H. Rohluna chuan lawmthu sawia hun tawpna siamin, Land Customs Station thar hawn chu tangkai taka hman a nih theih nan leh, India leh Myanmar tan ram economy dinhmun tihthatna a nih mai bakah inunauna tha zawk siam nana tangkai taka hman a nih a beisei thu a tarlang a ni.

Union Minister hi Pu Ravi Kapoor, Jt. Secretary, Ministry of Commerce chuan a lo tawiawm a. Land Customs Station hawnnah hian Pu Joseph Lalhimpuia, Parliamentary Secretary, Pu T. Sangkunga, Chairman, Mizoram Youth Commission leh Pu Lalrinliana Sailo, MLA te an tel a. Nimin hun hi Pu Zothan Khuma, ITS, Secretary, Department of Trade and Commerce-in kaihruaiin, Myanmar lam atangin he hun hmang tura lo kal official 19 an awm a, Anni hi Dr. Nanda Kumar N., Consul General of India, Mandalay, Myanmar-in a lo hruai a ni.

Zokhawthar Land Customs Station-ah hian a building pui ber leh thawktute quarter leh rest house bakah weight bridge, plant quarantine building leh toll-gate a awm a. Public Notice No. 30/ 2012-a tarlan angin India leh Myanmar inkarah hian insumdawntawn theih chi hrang hrang (commodity) 62 phal a ni. (DIPR)

#NirmalaSitharaman
MoS Nirmala Sitharaman opens Zokhawthar Land Customs Station near Indo-Myanmar border in Mizoram
Pix: DIPR, Mizoram


MoS Nirmala Sitharaman opens Zokhawthar Land Customs Station near Indo-Myanmar border in Mizoram.
Pix: DIPR, Mizoram
 
*AIR IN MIDDAY BULLETIN TICHHUAK TAN DAWN
All India Radio Aizawl, Regional News Unit chuan 28.3.2015 (Inrinni) atang khian chhunah chanchinthar minute 5 chhung a tichhuak dawn a, chawhnu dar 1:55 leh dar 2.00 inkarah Chanchinthar hi Mizo tawngin nitin tihchhuah a ni tawh dawn a ni.

Chanchinthar puan tur chungchang hi nimin khan AIR Station Director Pu D.R. Lalropuia hovin, AIR official ten an thlirho a, Regional News Unit Midday bulletin dar 1:55 leh dar 2.00 ami tur hi ni 28.3.2015 chawhnu dar 1:20 ah Chief Secretary Pu Lalmalsawma’n a hawng dawn a, hemi pual programme hi AIR chuan live in a pechhuak ang a, primary leh FM channel ah te ngaihthlak theih turin an ti a ni.

AIR chuan mipui rawngbawlna a kalpui zel a, kum 1976 atanga khaihlak lova vawiin thlenga chanchinthar tihchhuah a nih hnuah, an rawngbawlna tih zauhna turin he hmalakna hi kalpui a ni dawn tih RNU Head Pu Mangjangam Touthang chuan a sawi a, mipuite hnena thuthar thlen a, kawng hrang hranga zirtirna pe tur hian AIR station atanga chanchinthar puanchhuah mai bakah, social media hmang tangkaiin tunah hian AIR website www.newsonair.nic.in ah te, Facebook AIR Chanchinthar page ah te news bulletin hi hmuhtheihin an tarchhuak tawh a, newsonair website ah hian chanchinthar a ngaihthlak theih a ni a ti bawk. (DIPR)
*ZOFATE THLANG TLAK GATE HAWN LEH KAWTCHHUAH ROPUI LAWMNA NEI DAWN
March ni 26-27, 2015 chhung hian Vangchhia khawtlang chuan Zofate Thlang tlak Gate hawn leh Kawtchuah Ropui 'National Importance' a puan lawmna hun an hmang dawn a. He hun hman pui tur hian Zoram mipuite an sawm a ni.
Source: Dr. Malsawmliana
Zofate Thlang tlak gate (Mizo descendants migration/historical gate) at Vangchhia Village, Mizoram.

No comments:

Post a Comment