Cross column

Thursday, 26 March 2015

24th March 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)

MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
24.3.2015

*KHUALZIN PHUR THLAWHTHEIHNA TLA
Khualzin phur thlawhtheihna Airbus A320 chu Barcelona (Spain) atanga Dusseldorf (Germany) pan a thlawh laiin France ram chhim lamah a tla. He thlawhna ah hian mi 142 leh cabin crew mi 5 an chuang a, news report thenkhat ah chuan damchhuak an awm beisei a ni lo an ti. Airbus A320 hi Germanwings ho thlawhtheihna a ni.

*MADHYA PRADESH A BIAK IN SUASAM TU MI 6 MAN
Karhmasa a Jabalpur, Madhya Pradesh a Kristian biak in suasam na a inhnahmawih mi 6 te chu police an man a, personal bond Rs.Sing hnih leh sangnga chawitir in bail in an chhuah leh vek a ni. Heng an mi man te hi Hindu right wing pawl Bajrang Dal leh Dharam Sena mi te ni a sawi anni.

*LO NEITU KUM 60 CHUNGLAM TEN PENSION NEI MAI THEI
Nimin khan India Prime Minister Narendra Modi chuan Punjab ah thusawiin sorkar laipui in loneitu kum 60 chin chunglam te tan pension scheme a duang mek a ti. Ruahman dan ang chuan sorkar scheme chu loneitu ten an chhawr tangkai theih tur a tih a ni a, thla tin pension pawisa Rs.5000 an dawng thei mai dawn niin a sawi. PM hian kum 2022 ah chuan India ram a chhungkua zawng zawng ten chenna in an mahni pual in an neih vek a duh thu a sawi bawk.

*RAWNGBAWLTU ZU PERMIT NEI TE INTHIARFIHLIM TURIN TI
Zu zawrhna kalzelah Ramhlun North Presbyterian Kohhran Committee chuan rawngbawltute Zu permit nei leh siam tirte chu rawngbawlna atanga inthiar fihlim turin an ti. Tin, Permit neia hralh chhawng leh thinte pawh hetiang tho hian an hriattir bawk.
Source: Regean-a Ralte via Zoram Thlirtu Facebook Group

*Mizoramah HIV/AIDS vanga thi 1038 awm tawhin, HIV+ enkawl mek 7188 an awm mek a, India ram state hrang hrang zingah HIV+ tam lamah Mizoram chu pahnihna (0.67%) a ni mek a ni. (DINGDI)

*SUM HMAN LAILAWK TUR ASSEMBLY AH PAWM A NI
Mizoram sorkar in April-July, 2015 chhunga sum a hman lailâwk tur Vote on Account cheng vaibelchhe. 3,277.22 chu nimin khan Assembly House-ah pass a ni. Kum 2014-15 atana sum indaih lohna phuhrûkna tur cheng vaibelchhe 2,154.90 pass a ni bawk.

*NE NCC HOTUTEN CHIEF MINISTER HMU
India hmarchhak bial National Cadet Corp (NCC) hotu ten nimin khan Chief Minister Pu Lal Thanhawla chu Legislative Assembly session chawlh lawk laiin a recess room-ah an hmu a, NCC hotute hi Additional Director General, North East Region (Shillong), Major General Satinder Kohli an a ho a ni.

Meeting-ah hian NCC hotute chuan Aizawl hi hmarchhak biala NCC Air Wing hmun pui ber ni tura ruahman anih thu Chief Minister hi an hrilh a. Hmarchhak bial state dang atangin Mizoramah thlawhna khalh zir turin an lokal a ngai tawh dawn tih an sawi a. Hemi atan hian Tuirial Airfield hi thlawhna tum hmun atan an beisei thu an sawi a. Nakum 2016 June thla velah Microlite Aircraft 2 dah tum a nih thu leh, Phase II 2017 June thlaah bawk adang 2 bawk dah belh tum anih thu an sawi a. Hemi bakah hian tuna Zen Air Microlite pakhat awm sa leh adang Assam atangin Aizawlah dahin, hmarchhak pum NCC Air Cadets tan Lengpui Airport leh Tuirial Airfield inkar chu thlawhtheihna khalh zirna tura anlo ruahman thu Chief Minister hi an hrilh bawk a. Chief Minister chuan Flying Club din nise a ti a, he a rawtna hi an remti nghal a, chumi atan chuan Tuirial airfield hi a remchang ber a ni tih ngaihdan an siam a ni.

Hengte bakah hian NCC Cadets te tan outdoor camp neihna turin Tuirial Airfield bulhnaiah hmunhma siam nise tiin an rawt bawk a. Hetiang lama NCC Cadet te tih phurna turin Mizoram sorkarin dan a siam tul an tih thu pawh an sawi a. Chief Minister chuan sorkarin an zir zelna emaw an hnathawh tur emaw atan incentive siam sak nise a ti a. Mizoram chhim lam tan Lungleiah NCC Battalion din leh 20 Mizoram Indep Coy NCC chu Battaliona hlankai bawk bakah 1 Mizo Bn pawh anih tur anga (full strength) cadet 3500 awm na turin Central sorkarin a remtih tawh thu Chief Minister hi an hrilh bawk a. Mizoramin NCC Cadet zawng zawng 13,000 - 14,000 vel a neih theih phah dawn tih an sawi bawk.

NCC hotu te hian NCC tan State Advisory Committee neih tul an tih an sawiah, Chief Minister chuan he State ADvisory Commiittee hi Chief Minister Chairman na hnuaiah siamin, Sports leh Education Minister te chu member nise tiin a rawt a ni.

Major General Satinder Kohli hi 20 Mizo NCC Commander Col. Youdvir leh Wing Commander KDV Prasad ten an tawiawm a ni. (DIPR)


*MSTCS IN VAIHLO CHUNGCHANGA POLICE ZIRTIRNA PE
Nimin khan SP Aizawl District hnuai a Police Staff, ASI chin chung lam tan vaihlo chungchanga inzirtirna hun Mizoram State Tobacco Control Society (MSTCS) nen a tangkawpin Aizawl SP Conference Hall-ah neih a ni.

Nimin vek khan SP Mamit hnuaia police staff te tan vaihlo chungchanga in zirtirna hun neih a ni bawk. Tun hnai khan DGP hnen a ngenna siam a nih angin Police hrang hrangte nen vaihlo in hriselna a tihchhiat dan leh a khuahkhirhna chungchang a in zirtirna hun neih thin a ni a, tunah pawh hian police hrang hrang nen a training nei tur hian ruahman lawk sa a awm nual tawh bawk a ni. (DIPR)
*TUIALHTHEI MAN THAR
Differential Pricing hnuhlet anih avangin tuialhthei man thar bithliah a ni a. A man thar chu a hnuai ami ang hi a ni:
Khua Petrol Diesel
Aizawl Rs. 59.59 Rs. 49.05
Vairengte Rs. 59.32 Rs. 48.90
Kolasib Rs. 59.40 Rs. 48.94
Serkhan Rs. 59.32 Rs. 48.90
Mamit Rs. 59.32 Rs. 48.90
Champhai Rs. 59.79 Rs. 49.14
Saitual Rs. 59.32 Rs. 48.90
Ngopa Rs. 59.32 Rs. 48.90
Serchhip Rs. 59.59 Rs. 49.04
Thenzawl Rs. 59.32 Rs. 48.90
Hnahthial Rs. 59.50 Rs. 49.00
Lunglei Rs. 59.58 Rs. 49.04
Lawngtlai Rs. 59.49 Rs. 48.99
Saiha Rs. 59.60 Rs. 49.05
 
*SERCHHIP-AH “NATIONAL RURAL DRINKING WATER & SANITATION AWARENESS WEEK, 2015” KHARNA HUN HMAN A NI
Nimin chawhnu dar 2:00 khan PHE Department, Serchhip WATSAN Division Office kawt tualzawl ah “National Drinking Water & Sanitation Awareness Week, 2015” kharna inkhawm buatsaih a ni a, he hun hi Serchhip District Bawrhsap, District Water & Sanitation Committee Chairman ni bawk, Pi Juhi Mukherjee, IAS chuan hmanpuiin Serchhip Town Area a YMA Branch hrang hrang aiawh bakah MHIP, MUP leh MJA aiawh te, Sawrkar Department sawm bik aiawhte an tel a ni.

Vawiin “National Drinking Water & Sanitation Awareness Week, 2015” kharna inkhawm ah hian District Water & Sanitation Committee, Serchhip District leh Sub-Hqrs YMA, Serchhip te tangkawpin Serchhip khawchhunga YMA Branch hrang hrangte tana faina kawnga inelna a buatsaiha titha te hnenah lawmmawn sem nghal a ni a, Vengchung Branch YMA chuan lawmman pakhatna dawngin Citation leh tangkafai Rs. 5,000/- hlan an ni a, P&E Veng Branch YMA chuan lawmman pahnihna dawngin Citation leh tangkafai Rs. 3,000/- hlan an ni a, Hmar Veng Branch YMA chu pathumna ni in Citation leh tangkafai Rs. 2,000/- an dawng a, anni bakah hian Serchhip khawpui chunga YMA Branch 13 te hnenah Consolation Prize hlan niin tangkafai Rs. 1,000/- theuh hlan an ni bawk.

He hapta kharna inkhawm hi Er. Lalhruaia, Secretary, District Water & Sanitation Committee, Serchhip District leh PHED, Serchhip WATSAN Division ni bawk chuan a kaihruai a, Er. K. Lalrintluanga, SDO, Serchhip WATSAN Sub-Division chuan Serchhip-a he hapta hman dan report a pe a, Pu RL Chhuanawma, President, Sub-Headquarters YMSA, Serchhip chuan fuihna thu a sawi a ni.
He hapta hi March ni 16, 2015 atang khan hman tan a ni a, Serchhip khawpui chhung bakah District chhung khaw engemawzatah pawh he hapta pual hian hun hman a ni bawk. (DIPR)


*BREAKING NEWS: MIZO ZAIMI TE SUMO IN ACCIDENT
Mizo Zaimi Inzawmkhawm (MZI) Tuikual zaipawl te Guwahati atanga Sumo pahnih a an lo haw lam Jowai khaw dai ah tukin dar 3:30 am khan a hnuhnung zawk a kal chu accident in Pu Zodinmawia (bass part sa tu), Upa Biaksanga tupa, Tuikual south chu ahmunah a boral nghal a, hliam 7 an awm a Jowai Mission Hospital ah phurh anni a, heng mi pathum te hi an na zual hle ni a thudawn a ni: 1. H.Vanlalngura. 2. Yvone Lalmuanpuii.3. Vanlalruati.
Ruang hi Jowai Mizo Welfare hruaitu ten kuang an siamsak dawn a niin kan hria a , police in postmortem turin an la dawn ni a thudawn ani bawk. Pu Rosanga AIR hotu sumo pakhat accident lo zawk ah hian a chuang ve bawk a ni. MZI Tuikual te hian Guwahati ah zaipawl hla an zuk record ni a sawi a ni.
Source: David Z.Hmar via Special Report (Facebook Group)
*ANDHRA PRADESH KHAWPUI THAR AMARAVATI TIH A NI DAWN
Andhra Pradesh state khawpui thin Hyderabad chu Telangana huamchhung a mi a nih tak avangin, khawpui thar din tumin hma lak mek a ni. Andhra Pradesh khawpui thar tur chu Krishna luipui kamah din a ni ang a, a hmingah 'Amaravat' tih a ni dawn a ni. Chief Minister Chandrababu Naidu kaihhruai sorkar chuan Andhra Pradesh khawpui thar din nan hian thingtlang khaw 26 a loneitu te hnen atangin ram 33,000 acres a zau a ruahman tawh a ni. Ruahman dan chuan AP khawpui thar tur 'Amaravati' lungphum hi June ni 12 ah phum a ni dawn a ni.

Lamtluang page chhiar tu ten in lo hriat ve atan Hyderabad khawpui chu kum 10 chhung Telangana leh Andhra Pradesh ten an in hman tawm ang a, chumi hnuah Telangana khawpui a ni chhunzawm dawn a ni. Kum 10 hnuah Andhra Pradesh lam hian Hyderabad chhuahsanin an khawpui thar turah lamah an insuan dawn a ni.

Andhra Pradesh ah hian Amaravati tih hmingpu khua a awm tawh sa a, chu chu khawpui thar an dinna tur atang hian 32 km vel a hla a ni. Chu khua chu kum 2000 liam ta a Satavahana Kingdom chhung a Buddhist khaw pawimawh tak a ni. He khaw hming chawi hian Andhra Pradesh khawpui thar tur chu phuah a ni dawn ta a ni.

23rd March 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
23.3.2015

*LUNGLEI AH ENGINEERING COLLEGE DIN A NI DAWN TA.
RUSA project hnuaia Mizorama Engineering College hmasa ber dinna tur atan Piggery Village hmun hlui, Arsi Ram, Pukpui chu thuneituten an rawn pawm ta.

He thu hi vawiin tlai khan Chhimbial Chhantu hnenah fax a rawn thawn a ni a. Kar hmasa hmasa leh khan RUSA project hnuaia pilot team te chuan Chhimbial Chhantu hruaitute nen Arsi ram, Pukpui leh Sirte ram, Theiriat te Engineering College din nan en ho a ni a, Arsi ram hi thlan a ni ta a ni.

Chhimbial chhantu hian naktuk hian revenue lamah thil bawhzui ngai hrang hrang an bawhzui ang a, helai hmun hi land lease siam ani ang a, a fel hnuah DPR siama hmalak nghal tur a ni dawn a ni. (Compensation claim tur a awm dawn lo)
Source: Gilbert Renthlei via Lunglei Chanchinthar Facebook Group
*DOCTOR LAK THAR TE TAN TRAINING BUATSAIH A NI
Vawiin khan Mizoram sawrkar hnuaia Medical Officer lak thar mi lak thar mi 27 te puala buatsaih ni thum awh tur "Foundation Course Training for Newly Recruited Medical Officers" chu Aizawl Civil Hospital Conference Hall ah tan a ni.

Training hi Dr. Rohmingthanga Ralte, Director of Health Services in kaihruaiin hawnna inkhawmah hian Dr.K.Ropari, Principal Director, H&FW leh Dr. Lalbiakkima, Director, Hospital & Medical Education leh thusawina hun an hmang bawk.

Doctor lak tharte puala fuihna thu sawitu Dr.K.Ropari chuan Doctor te chu mahni hnaa tui tur leh thahnemngai taka thawk turin a fuih a. Mahni awmna area fan chhuah kawnga tha thlah hauh lo tur te, damlo leh mipui te tana rin ngam leh rintlak a awm tura fuihin an nungchang leh mizia-ah pawh theihtawpa fimkhur turin a chah a ni.

Training nikhat ni-ah hian Medical Officer te tana PHC Management, Monitoring Evaluation, Health Worker leh Supervisor kaihhruaina, Office Management, Financial Management leh thil dang pawimawh tak tak zir ho a ni a. Thawhlehni leh Nilaini hian Health Department Programme hrang hrang te an zirho leh ang. Heng zirtirna te hi Health Department hnuaia Mithiam thlan chhuah bik ten an pe dawn a ni. (DIPR)
*LUNGLEI HPC VICE CHAIRMAN OFFICE SAWN
Pu S. Laldingliana, Vice Chairman, Lunglei High Powered Committee office chu Assembly Annexe atangin Chief Minister’s Office, Mcdonald Hill, Zarkawt ah an in sawn. Amah dawr duhte tan a address chu ahnuai ami ang hi a ni :
Vice Chairman,
Lunglei High Powered Committee
Room No. 8 & 9, First Floor
Chief Minister’s Office
Aizawl, Mizoram
Phone : 0389-2342579 (O), 0389-2344093 (Fax)

*MIZO NULA IN Ph.D DAWNG THAR
Zothanpuii (Mapuii) d/o Lalrinliana, Sihphir/Chaltlang, chuan vawiin khan Centre for International Politics, Organisation & Disarmament (CIPOD), School of International Studies, Jawaharlal Nehru University, New Delhi atangin Doctor of Philosophy (PhD.) a dawng thar. A Thesis title hi " Nuclear Renaissance and the Energy Security Paradigm: A Study of India and China" tih a ni.
Source: Zonuna Chhakchhuak
Mizoram scholar Ms.Zothanpuii recently awarded to Ph,D from JNU, Delhi

22nd March 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
22.3.2015

*LIKBK INKHAWMPUI NEI DAWN
March 25 - 30, 2015 chhung hian Lairam Isua Krista Baptist Kohhran (LIKBK) Inkhawmpui, Lawngtlai-ah neih a ni dawn.

*BIAL INKHAWMPUI HMANG MEK
BCM Champhai Pastor bial chuan March 20-22, 2015 hian Kahrawt Biak inah inkhawmpui an nei mek a, thupui atan ‘Siam thar lehna’ thlangin Speaker Rev.F. Sangvela a ni.
Source: mizobaptist.org 

*MIZORAM KOHHRAN HMEICHHE HRUAITUTE TAHAN AH ZIN DAWN
March 24 - 1 April,2015 hian Presbyterian Women Joint Committee (PWJC) Inkhawmpui, Khampat Calvin, Tahan, Myanmar-a neih turah Central Kohhran Hmeichhe hruaitu, Pi H. Lalpianthangi, General Secretary; Pi Sailuti, Asst.Secretary; Pi C. Lalhmangaihi, Ex-Chairman leh Nl. Zoremmawii (Soloist) te an kal ang.

Inkhawmpuiah hian Pi H. Lalpainthangin Bible Study ‘Petera Lehkhathawn 1’ a neihpui ang a, Inrinni zan atanga Pathianni zan thlengin Pi Sailuti leh Pi C. Lalhmangaihi ten ‘Krista thuhretu’ (Tirhkohte 1:8) tih thupui hmangin Pathian thuchah an sawi bawk ang. (Synfo)
*ECM INKHAWMPUI NEI MEK
Evangelical Church of Maraland (ECM) Kohhran chuan an kohhran rorelna sang ber Assembly vawi 92-na chu March 18-22, 2015 hian ECM Edenthar Biak in, College Veng, Saihaah an nei mek a ni. Inkhawmpui hi zanin ah an tiak ang.

*CONSULTATION ON CONFESSION OF FAITH OF PCI
March 19 & 20, 2015 khan Presbyterian Church of India (PCI) General Assembly bultumin Tourist Resort Centre, Berawtlang-ah Thurin chungchanga inrawnkhawmna, Consultation on Confessions of Faith of PCI neih mek a ni a, Synod hrang hrang atangin palai 40 vel an tel a ni.
March 19, 2015 khan Programme hawnna inkhawm neih a ni a, Rev. G.S. Lyttan, PCI Administrative Secretary-in a kaihruai a, Rev. Lalzuithanga, Senior Executive Secretary, Mizoram Synod-in Inlawmna thu sawiin Keynote Address a pe bawk.

March 19, 2015) nilengin paper zirho a ni a, chawhma lamah Rev. D.S. Sohklet, Sr. Executive Secretary, KJP Synod Sepngi paper buatsaih ‘Article No. 1,2,3 & 4’ zirho a ni a, chawhnu lamah Rev. Dr. J.F. Jyrwa paper buatsaih ‘Article No. 5,6 & 7’ zirho leh a ni. Zanah Pathian biak inkhawm a awm a, Rev. G.S. Lyttan, PCI Administrative Secretary-in inkhawm a kaihruai a, Rev. Dr. J.F. Jyrwa hnen atangin Pathian thuchah ngaihthlak a ni.

March 20, 2015) chawhma khan Rev. R. Lalthanmawia paper buatsaih ‘Article No. 8,9 & 10’ zirho a ni a, chawhnu lamah an thupui zir atanga rawtna leh khaikhawmna hun hman a ni a, tlai dar 3:15-ah programme kharna inkhawm neih a ni. (Synfo)
*ACCOUNT TRAINING NEI
Mizoram Baptist Kohhran hnuaia Department hrang hranga Account vawngtute leh LDC/UDC ho pualin March 13, 2015 khan Jubilee Bible School Lecture Hall tharah Account Seminar/ Training buatsaih a ni a; He Training-ah hian BCM Headquarters-a Department hrang hranga thawkte bakah Lunglei khaw pawn atangin Executive Secretary Office, Aizawl leh Lawngtlai te, AICS atang tein an rawn kal a, an vain mi 40 vel an kal khawm a ni. Training hi BCM Finance Department hotuten an kaihruaia a, General Secretary, Rev. H. Lainngaia’n tanna hun hmangin hunserh a hmang nghal a.. Finance Director-in kaihhruaina-in mihrang hrangin paper an buatsaih te zirho a ni. Account vawn dan bakah Budget siam dan leh Service Rules te pawh an zir tel a ni a, training-a kal ten hlawkthlak an ti hle.


*BUARPUI AH PASTOR BIAL THAR HAWNG DAWN
Vawiin Pathianni, March 22,2015 hian BCM Buarpui Pastor bial chu pahniha siamin Buarpui North bial leh Buarpui South bial hawn a ni dawn ta. Bial thar hawnna hi Buarpui Biak inah neih a ni ang. Pastoral Coordinator, Rev. R. Zohminglianan inkhawm a kaihruai ang a, President Elect, Rev. Lalthangliana Hnamte in a Bial thar hi hawngin, thuchah a sawi nghal ang. Bial thar pahnih hruaitute lawm luhna leh hlanna (Installation) Rev. C. Lalbiakzaman a nei thung dawn a ni.

Buarpui North bialah hian Kohhran 4- Ramhlun, New Khawlek, South Khawlek leh Dengsur te an awm ang a, member 1187 an ni ang a, tuna bialtu pastor Rev. Lalbiaklhua Chawngthu-in a bial chhunzawm ang. Buarpui South bial-ah Kohhran 4 tho awmin – Buarpui, Immanuel, Bungtlang leh Kawlhawk te an awm ang a, member 1264 an ni dawn a ni. Buarpui South Bialtu pastor atan tuna Thingsai biala awm mek, Rev. N. Vanlalzuia a awm thung ang.
Source: mizobaptist.org
*JHARKHAND FIELD AH HARSATNA TAWK
Mizoram Synod Mission Board in rawngbawlna a neih na hmun Balia, Jharkhand khuaah bawng natna hri a leng a, ringlo ho ten Kristiante hnenah, “Bawng sa in ei vang a ni a, bawng damlo chiuna tur leh ran thawina turte in pe tur a ni,” tia vau-in ringtute inah inthawina tur pawisa an dil kual a. Ringtuten an pek duh loh avangin March 18, 2015 khan khawtlang rorelna an ko ta a. Thawktute leh Zoram Kohhrante tawngtaipuina azarah ‘ringtute chuan eng mah an pek a ngai lo ve’ tiin an inrem a. Inremna thingpuite an in a, tlai dar 3 velah an tin a. Mahse khua a tlai tulh tulh a; “Ringtu thenkhatte hnenah an Pradhan (VCP)-in, ‘ringtute chuan tuna Sawrkar ram awl, mipuiin leilet an siam thin hi an nei thei lo vang,’ a ti,” tih thawm a awm leh a.An inko khawm tha leh a, Kristiante an lo thinrim ve tawh bawk nen thu tha eng mah sawi theih a ni ta lo va, an haw darh ta rih a. Inremna tha zawk a awm theih nan tawngtaipui an ngai hle.

Balia-ah hian ringtu In 30 vel awmin, ringlo In 10 vel an awm a, chumi zinga In 4 pawh chu Baptisma chang mai tura buatsaih mek an ni. Mizo missionary leh Kraws sipai hmeichhia ve ve an thawk a ni.An VCP (pradhan) hi ringlo ala ni thung. (Synfo)

21st March 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
21.3.2015

*NLUP HMANGIN PATHIANIN ZOFATE MIN CHHANCHHUAK DAWN: H.LIANSAILOVA
Nimin chhun dar 12:00 atang khan NLUP Revitalization Programme hawnna Kolasib Diakkawn YMA Hall-ah Kolasib District tana hman a ni. Hetah hian Pu H.Liansailova, Vice Chairman, Mizoram State Planning Board chu khuallian a ni.

Kalkhawm hma a thu sawiin Pu Liansailova chuan, ‘NLUP hmangin Pathianin Zofate min chhanchhuak dawn a, chumi atan kan tih ve tur chu, thawhrimna leh rinawmna nen kan sum dawn leh thildang dawnte kan hman tangkai a ngai’ a ti.

Politics-ah malsawmna dawng turin rinawmna neih a pawimawh a, tuna Sawrkar Pu Hawla sorkar hian, ram buai laiin, remna Mizo mipuiin kan mamawh ber anih vangin sawrkarna an chan chuan, remna siam an tum thu an sawi a sawrkar tir an nih chuan remna atan Lal thutthleng an kian a, vawiin ni thlengin State ralmuang ber kan ni ta, NLUP kan sem ang an ti a, an sem leh mai a, kuthnathawktute leh retheite tam takin khaweng an lo hmu ta tiin Pu Liansailova chuan a sawi bawk.
NLUP hmangin intodelh kan tum ang a, truck in buhfai a rawn phur lut a, a ruaka haw leh tawhlo turin tan la ang Pu Liansailova chuan a ti a. Pu P.L. Thanga, Vice Chairman, NLUP Implementing Board leh he huna Special Guest pawhin thu sawiin, NLUP chu Pu Lal Thanhawla hova NLUP Apex Board thukhawmin kum 5 dang kan chhunzawm leh ang tih an lo tiam tawh angin chhunzawm zel anih tur thu a sawi a, “ hemi atan hian sum kan nei vek tawh a, a dawng kimlo ten in dawng kim dawn, thlan tawh la dawng lo te pawhin in dawng ang , mahse, chhungkaw 162 chhunzawm tlaklo te erawh an vanduai ta a ni” tiin chhungkaw vanduaina tawh avanga ti thalote chu chhawmdawl an nih tur thu a puang bawk.
NLUP ah thangchhuah a nih tak thute, NLUP atan Mizoram Sawrkar hruaitute duhdana Central sawrkarin 100% a a pawm dan te. NLUP sum 100% dawn tawh anih thute, NLUP avanga Central sawrkarin SPA leh ACA atangaa sum min belhchhah chu chawhrualin kum tin Rs. 51 crore vel anih thute, UNO Agency, FAO, UNDP, UNIDO leh ILO te nen thawkho turin October 16,2014 ah thuthlung ziak anih dante, NLUP vanga UNO hriat hlawh nih bakah ram dang atangin indawrna a kal mek zel anih thu Pu P.L. Thanga hian a tarlang bawk.

Inkhawm hi Pu Lalfela Sailo, Addl. DC leh NLUP Nodal Officer ni bawk chuan a kaihruaia, khual zahawm 3, Pu Hmingdailova Khiangte, Parliament Secretary, Pu K. Lalrinthanga, Parliament Secretary, Pu P.C. Zoram Sangliana, MLA leh Pu H. Lalengsanga, prominent citizen ten kalkhawm mipui fuihna leh NLUP chu an District ti hmingtha zel tu ni turin thawhrimna leh rinawmna nen thawk turin an ngen a, Pu R.Lalnunzira, District Agriculture Officer in lawmthu sawina a nei a, Media Cell, NIB/I &PR Documentary Film siam chhuah a ni.

Tun dinhmun ah Kolasib District a NLUP dawng tawh zat chu 1st phase ah 3811, 2nd ah 4007, 3rd ah 1084 a vaiin, chhungkaw 11192 an ni. (DIPR)

*NERPAP CHUNGCHANG AH BOOTH LEVEL OFFICER TE TAN TRAINING BUATSAIH
Nimin khan Aizawl District huamchhunga Assembly Constituency Number 10 atanga Number 19 (Urban Constituency-te) a Booth Level Officer (BLO) te tan Election Commission of India in a ram pumah Electoral felfai zawk a awm theih nan leh Aadhar Number nen inzawm tur atana ruahmanna a siam National Electoral Rolls Purification and Authentication Programme (NERPAP) chungchangah Vanapa Hall-ah training buatsaih a ni a. Training hi Aizawl DC, Election Branch buatsaih niin Pu V.L.Chhuanawma Chawngthu, BDO Tlangnuam leh Pi Zonuntluangi, SDC ten NERPAP chungchangah zirtirna an pe a ni.

He training-ah hian NERPAP chungchanga BLO-te mawhphurhna inzirtir a ni. NERPAP hmalakna atan hian BLO-te tha tichak turin Polling Booth area tinah Booth Awareness Group din niin he group-ah hian party hrang hrang aiawh te, NGO-te leh booth area a zirna In aiawhte an tel ang. He programme kalpui chhung hian electors hmun khat aia tam a awmte BLO-te hnena inhriattirna hun siamsak niin electors an particulars diklo te siamthatna hun siamsak an ni bawk ang.

NERPAP hi ram pum ah March ni 3 khan tan niin August ni 15 a zawh tura ruahman a ni. He programme hlawhtlin nan programme-ah hian ERO/AERP/BLO-ten mawhphurhna pawimawh tak an nei a. NERPAP in a thiltum pawimawh tak pakhat chu Electors-te EPIC data leh AADHAR data thlunzawm a ni. (DIPR)
*AIZAWL DISTRICT CHHUNGA NLUP HMALAKNA DOCUMENTARY FILM
NLUP Media Cell, I & PR/NIB ten an buatsaih documentary Film, 'Aizawl District chhunga NLUP hmalakna thenkhat' chu zanin 21.3.2015 zan dar 8:00 hian ZONET, Zawlbuk-ah tih chhuah a ni dawn.

Aizawl District huamchhunga NLUP Malsawmna dawngtu chhungkaw thenkhatte tih lan a ni ang. (DIPR)
*CHAMPHAI-AH CAPACITY DEVELOPMENT FOR FOREST MANAGEMENT & PERSONNEL TRAINING NEI
Nimin khan Champhai I&PR Conference Hall-ah State Environment & Forest Department leh Mizoram University leh Japan International Cooperation (JICA) tangkawp chuan Capacity Development for Forest Management & Personnel Training tih thupui hmangin workshop an buatsaih.

He workshop hawnnaah hian Pu Vanlalchuailova, DFO, Champhai chu Khuallian niin, JICA hmalakna avangin Forest Department chuan nasa takin hma a sawn thu leh ramngaw humhalh leh tiHchangtlun kawnga hmalatu a nih thu a sawi a. Environment humhalh hi mitin mawhphurhna a ni a, kan ram hi kan enkawl danin a zir loh avangin tunah hian ram baw hmunah kan chhuah tan mek a ni, tiin, kum 40 kaltaa tuihnar tha tak nei luite chu tunah hian an kangchat mek a, kan ramngaw neih thatte pawh phul hmunah kan chantir mek a ni, a ti a. DFO chuan Mizoram chu ram vannei tak, kum 20 chhung vel ramngaw hi khawih lohva kan dah chuan ngaw tha takah a chhuak thei a nih thu sawiin, rannung chi hrang hrang, khawvelin a la hriat ngai loh hmuh chhuah tur pawh kan nei nual niin a lang a ti a. Mahse ramngaw kan enkawl dan a dik loh avangin kan vanneihna hi a nihna tur angin kan hmang chhuak pha lo a, enviroment enkawlna kawngah hian sorkar hruaitute leh mipuite kan harh a hun tawh hle a ni, a ti.

Nimina Training kaihhruaitu Dr.F.Lalnunmawia chuan he training neih chhan tlangpui tarlangin, JICA chuan enviroment humhalh leh enkawl danah India ram atanga state 13 a rawn thlan chhuah zingah Mizoram chu tel in, Mizorama an hmalakna kalpui mek hi kum 2011 April thla atanga tan a, kumin June thla thleng neih a nih tur thu a sawi a. He workshop-in a tum ber chu Ramngaw enkawl kawnga thawktu, Forest Frontline Staff (Forester leh Forest Guard)-te thiamna tihpung a, an theihna tihhmasawn tura training dan phung siam danglam mek zirhoa, inrawn khawm a ni a. Ramngaw humhalh nana infrastruture neih sa te tihchangtlun dan te leh Joint Forest Management chu hmasawn zawka kalpui dan te workshop-ah hian zirho a ni.

Nimin workshop-ah Champhai Division hnuai Forest Range Officer hrang hrang te leh Champhai College lama thawktute leh Champhai chhunga NGO te an tel a. MZU atanga mithiam lo kal ten Sorkarin ramngaw humhalh leh enkawl kawnga hmalakna dan leh hrai a neih hrang hrang te zirhoa sawiho a ni bawk. He workshop-a sawihona hrang hrang (recommendation) te hi thuneitu te hnen lamah thehluh a ni ang. Hetiang Workshop hi Mizoramah a tum thumna a ni a, Aizawl leh Lunglei lo neih tawh niin, karleh hian Kolasib-ah neih chhunzawm leh tura ruahman a ni. (DIPR)

*WEST TUIPUI-AH 'FREE ANIMAL HEALTH CAMP' NEI
19 March, 2015 khan West Tuipui biala Model Village atana thlan Kalapani-ah, AH & Vety department, Tlabung bultumin a thlâwnin ran damlote hrisêlna endik a ni a, ran vulhtute hnenah a thlâwnin ran damdawi sem nghal a ni.

Kalapani Community Hall-a buatsaih ran chungchang inzirtirna hunah hian Tlabung Sub-Divisional Vety Officer Dr.R.Malsawma chuan, Kalapani chu West Tuipui bial chhunga khaw dangte tana entawn tlâk ni turin buatsaih tum a ni tih a sawi a, ran vulh chu ei leh bàra intodelh theihna hmanraw pawimawh tak a ni tih sawiin, ran vulhtute'n sorkar atanga NLUP hnuaia tanpuina an dawn te chu awmze nei taka chhawr tangkai tum turin a chah a ni.

Tlabunga Vety Officer Dr.K Lalhlimpuii leh Lungsen-a Vety Officer Dr. Lalramngheta-te pawhin ran hri danna damdawi leh a chaw pêk that pawimawhna chi hrang hrang sawiin ran vulhtute zirtirna an pe a ni.

Khawthlangtuipui mawng lam, Indo-Bangladesh ramri depa awm Kalapani hi West Tuipui biala Model Village atana puan hmasak ber a ni a; hemi denchhena hmalâk tanna atan nimin khan' Free Animal Health Camp Cum Awareness campaign' hi buatsaih a ni. (DIPR)
*E-BHARAT PROJECT & ISSUES CHUNGCHANGA MEETING NEIH A NI
Nimin tlai dar 3 khan Secretariat Building Annexe -1 ah Information & Communication Technology te kaihhruaina in State Project Committee for Electronics & Mobile Service Delivery Project chungchangah Department hrang hranga Officer kal khawm ten meeting an nei.

Pu C. Lalhmachhuana, ICT Secretary chuan tuna sorkar kalphung pangngai ah file leh lehkha pawimawh leh hmanhmawhten room leh dawhkan hrang hrang tlawh kuala hun a heh thin leh thingtlang leh hmun hla zawka miten thu hriat duh an neih avanga an zin kual thin te chhawk zangkhai anih dan tur leh hemi chungchang sawi hawnna leh hrilhfiahna a neih hnu in Pu Lalthlamuana, Chief Informatics Officer, Information & Communication Technology in E-Bharat Project & Issues hmangin mipuiten department hrang hranga an hriatduh te kawhhmuh an nih dan tur sawifiah in hei hian sum leh hun tam tak paih ral tur a hum theih dan leh E-Bharat chungchang a sawifiah bawk. Project Manager, PWC in Power Point Presentation hmangin he programme tum hi a hrilhfiah nghal zel bawk a ni.

He project hi World Bank tanpuina a kal tur niin Web Services leh Mobile Services te hmanga mahni inlum leh office atanga hnathawh theih dan tur awlsam leh rang zawk tur a nih bakah hemi atan hian department 33 te chu dawr kual tawh an ni in hmalakna pawh kalpui mek a ni. Aizawl mai bakah districts dang pawh he project hian a huam vek a, ICT ta bik ni lovin department tin ten neitu nihna an nei vek bawk. Mipuite tana tangkai tur leh sorkar hna chak zawka kalpuina tur anih avangin thahnemngaih a na hle a chuvang chuan ngai pawimawh theuh turin sorkar department hrang hrang te chu ngen an ni. (DIPR)
*LUNGLEI DISTRICT-AH BRU LAKKIR DAN TUR SAWIHO
Tun hnaia Supreme Court thupek chhuah bawhzuiin Mizoram sorkar chuan Tripura Transit Camp-a awm mek Bru refugee chhungkuate Mizorama laklet dan tur chungchangah chak takin hma a lak mek a. Nimin khan Mizoram sorkar-a Addl. Secretary, Home Pu Lalbiakzama leh OSD-cum-Under Secretary, Home Pu David H. Lalthangliana hovin Lunglei Addl. DC Pu Rothuama leh a kaihhnawih department hrang hrang hotute chu DC’s Office Chamber-ah thukhawmin Lunglei District-ah Bru chhungkua 233 laklet dan tur an sawiho.

Addl. Secretary, Home Pu Lalbiakzama chuan Supreme Court hialin Order a chhuah tak avangin uluk leh fimkhur taka Bru laklet dan tur hi tih a ngai dawn a, District lam hotute pawh a bik taka hemi thil buaipui tur officials inruat tur leh mamawh tur zawng zawng kim taka ngaihtuah hova inpuahchah turin a chah a ni. OSD-cum-Under Secretary, Home Pu David H. Lalthangliana chuan hmalak tawh chinte tarlangin Bru lakkir dan tur ruahmanna ‘Road Map-IV’ chu siam tawh niin, sum mamawh zat tur pawh sorkar laipuiah thehluh tawh a ni, a ti a. Sorkar laipui atanga sum mamawh hmuh a nih atanga lakkir hna hi thawk zawm nghal a ngaih dawn avangin tun atangin Bru kirna tur District 3 - Mamit, Kolasib leh Lunglei - te an inpuahchah tan a tul ta a ni, a ti. Ramchhungah hetianga ‘repatriation’ buaipui ngai hmun dang a awm loh avangin sorkar laipui bakah media leh human rights pawlte pawhin an ngaihven hle a, chuvangin Mizoram sorkar lam inpuahchahnaah sawisel emaw felhlelhna engmah awm lo se tih duhthusam a ni tiin district officer kalkhawmte a hrilh bawk. District 3-a Bru lakletna tur ruahmanna leh senso tur chu State Core Comittee hnenah thehluh tur a ni a, a tul ang zelin Committee chuan a ngaihtuah dawn a ni, a ti bawk.

Lunglei District huamchhunga Bru lo kir leh tura beisei chhungkaw 233 te chu heng khua 5 - Buknuam, Putlungasih, Dinthar, Zohmun leh Chawilung ‘S’- ah te an awmna tur ngaihtuahsak a ni dawn a. Bru laklet leh an chenna tur chungchangah hian District Commissioner hovin a kaihhnawih department hotute leh heng khua 5-a VC leh NGO te nen ruahmanna siam tum a ni. (DIPR)

*MIZO DAWR NI PUANG
Mizo Zirlai Pawl Headquarters Lunglei chuan vawiin 21.3.2015 hi Lunglei khawpui chhung ah 'Mizo Dawr Ni' ah puang. MZP Lunglei te hian Lunglei khawpui chhung a Mizo zawng zawng te chuan thil an lei dawnin Mizo sumdawng te chauh dawr turin an ngen a ni.

*Indian Dental Association (IDA) Mizoram State Branch leh National Oral Health Programme (NOHP) of National Health Mission tangkawp buatsaihin nimin khan Chanmari YMA Hall-ah World Oral Health Day hman a ni a, Pi Lal Riliani, President, Indian Society on Tobacco & Health, Mizoram Chapter chuan khuallian niin a hmanpui.

Pi Lal Riliani, President ISTH chuan Mizo ten ka chhung enkawl leh vawnfai kan ngaihthah lutuk chu pawi a tih thu te, zuk leh hmuam kan tih nasat avang te, ha leh ka chhung kan duat loh avanga natna hrang hrang kan insiam chawp thin dan te a tarlangin, khawvel puma Oral cancer vei za zela sawmriat hi India mi kan ni a, hengte hi thil pawi leh zahthlak tak a ni a ti.

World Oral Health Day hmanna puala inkhawm hi Dr. C.Lalrochama, President IDA in kaihruaiin Dr. C.Zirsangliana, Honorary Secretary IDA hnen atangin report ngaihthlak a ni bakah Dr. Zorammawia, President, IDA chuan ka chhung hriselna lam hawi zirtirna Powerpoint presentation hmangin a entir a. Vote of Thanks hi Dr.Vanlalhuma sailo, State Programme Officer, NOHP of National Health Mission, H&FW hnen atangin ngaihthlak a ni bawk.

Dr.C. Zirsangliana report in a tarlan danin Indian Dental Association Mizoram Branch chu 2008 atanga din tan a ni a, Bachelor of Dental Surgeon zir chhuak pawh mi 100 chuang an awm tawh a. Mizoram sawrkar hnuaiah mi 28 a nghetin an thawk tawh a, NHM hnuaiah hian mi 28 vel an thawk mek a. Heng thawktute hi Mizoram District hrang hrangah an awm bawk a ni. IDA hian Mumbai-ah Head Office neiin Ha leh ka chhung hriselna kawngah lungrual takin mipuite tan an thawk mek a ni.
Nimina World Oral Health Day Lawmna-ah hian a mamawh apiangte tan Dental Free Clinic buatsaih a ni a. Doctor-te hian ha leh ka chhunga insawiselna nei mi 100 chuang a thlawnin an en a ni. (DIPR)
*REL CHESUAL AH MI 38 BORAL
Nimin zing a Uttar Pradesh a Raebareli khaw bul a rel chesual vangin mi 38 in nunna an chan. Hliam tuar mi 150 an awm bawk. He rel chesual hi Dehradun-Varanasi Janta Express a ni a, a chetsualna hmun hi Bachhrawan railway station bul a ni. A chetsual chhan ah hian rel khalhtu in signal a hmuhsual vang ni a sawi a ni. Sorkar in rel chesual a nunna chanta chhungte hnenah ralna Rs.Nuaih hnih a pe dawn a, hliam tuar na zual te tanpuinan Rs.Sing nga leh hliam tuar dang te hnenah tanpuina Rs.Sing hnih theuh a pe dawn a ni. Uttar Pradesh state sorkar pawh in nunna chanta chhungte hnenah ralna sum Rs.Nuai hnih theuh leh hliam tuar te hnenah tanpuina Rs.Sing nga theuh pek an tum thu an sawi bawk.

*AH & VETY DEPARTMENT THUCHHUAH
Animal Husbandry & Veterinary Department in vawk chi tha leh thang duang zawk Zofaten kan neih theihna tur atana a hmalakna chungchangah thil hriatsual theih awm ni a a hriat avangin hetiang hian thuchhuah a siam :
Tuna vawkte 1 man Rs. 98,000/- anga ziahlan in a kentel chu hetiang hi a ni.
(a) England atanga thlawhna chuan man
(b) India ram a lo thlen a, thla 1 chhung an hriselna enfiah hun chhunga quarantine shed a awm man
(c) Thla khat chhunga chaw tha a chawm man
(d) Labor charge
(e) Customs & Excise duty
(f) Delhi/ Mumbai atanga Aizawl phurh man.
Kum 1998 khan Australia atangin vawkte 120 lak luh a lo ni tawh a. Khatih hunlaia vawkte 1 man kha Rs. 65,000/- zel a ni. Khatih hunlaia US dollar exchange rate leh tun ami dinhmun nena khaikhin chuan tuna leina hi a tlawm zawk a ni. (DIPR)