Cross column

Saturday, 13 June 2015

1st - 7th June 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (Online News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM

7.6.2015
LAMTLUANG CHANCHINTHAR TAWI LAWRKHAWM
*Aizawl YMCA Annual General Conference vawi 27-na chu nimin khan Enginering Officers’ Club, Babutlang, Aizawl ah neih a ni a, President Pu P.C.Zoram Sangliana, Chairman, MIFCO-in programme hi kaihruaiin YMCA din cham, kum 171 a tlinna an lawm nghal bawk. (DIPR)

*7th Batch Reang (Bru) Repatriation atana Sawrkar ruahman lawkna anga Tripura Transit Camp a Reang (Bru) te Mizoram mi an ni nge ni lo endik hna thawhkhatna chu 2nd - 4th June, 2015 chhung khan Kaskau Camp-ah neih a ni a, endik tura inlan tumah an awm lo. Kaskau Camp-a Reang (Bru) awmte endik tura inlan an awm tak loh avangin endik sa te Facilitation Centre, Kanhmun a lo hmuak tura ruahmanna chu kalpui theih a ni dawn lo a ni. (DIPR)

*A tum nga-na atan Barcelona chuan UEFA Champions League nomawi chu an chawi leh ta. Nizan khan final ah hian Barcelona chuan 3-1 in Juventus an hneh a ni.

*June ni 4 a Manipur a helpawl ten India sipai 18 an kahhlum chungchang chhuichian hna chu sorkar laipui in National Investigation Agency (NIA) te kut a hlan ta.

*Maggi noodles thubuai kal zel ah Punjab leh Karnataka te pawh in an state chhung ah maggi zawrh an khap ve ta. Lamtluang thulakna in a tarlan danin Punjab hian kum khat chhung atan an khap phawt a, Karnataka chuan sorkar laipui thuchhuah an zawm thung a ni.

*French Open khelh mek ah Mipa final ah World No.1 nilai Novak Djokovic leh Switzerland mi Stanislas Wawrinka te vawiin ah an intum dawn. Lamtluang page chhiartu ten in lo hriat duh takin nimin khan hmeichhe single final ah World no.1 nilai Serena Williams chuan 6-3,6-7,6-2 in Lucie Safarova a hneh a ni.

*Khawvel a ram hausa ber ber 7 te chuan Germany a Bavarian Alps ah G7 summit an hmang dawn. Lamtluang page chhiartu ten n lo hriat atan ahma chuan anni ho hi G8 tih anni thin a nikum khan Russia in Crimea a run avangin G8 atangin Russia hi an ban a ni.

*Nimin khan Pakistan a Quetta khu a Pashtoonabad hmun ah mi tutihhriatloh ten silai hmetpuak in police 4 chuang in nunna an chan.

*Thawhtannni liamta zan a China khualzin phur lawnglian (cruise ship) Yangtze river a pil ta avanga nunna chan zat chu mi 396 an tling tawh. Lamtluang page chhiartu ten in lo hriat duh takin he lawng ah hian khualzin leh lawng a hnathawk mi 456 an chuang a ni.

*Nimin khan Meghalaya a helpawl pakhat Garo National Liberation Army (GNLA) zing a mi 3 te chu police te kut ah an in pe. Lamtluang in thu a dawn danin helpawl inpe te hian an ralthuam te pawh an rawn tung nghal a ni.

*Nimin ah India ram tlawh a lo zin mek Netherlands Prime Minister Mark Rutte chuan Mumbai ah sumdawng lian hotute leh Maharashtra sorkar hruaitu lian te a kawm.

*Nimin tlai khan Mumbai a Powai veng ah In chhawng 22 a sang ah kangmei a chhuah avang in mi 7 in nunna an chan a, mi 28in hliam an tuar. Lamtluang thulakna in a tarlan danin he kangmei chhuak hi nizan zanlai khan an thelh mit thei chauh a ni. Kangmei hi inchhawng 14 atanga chhuah tan a ni.


*PM IN BANGLADESH A TLAWH MEK A I HRIAT TUR TE
*Nimin khan India PM Narendra Modi leh Bangladesh PM Sheikh Hasina te chuan India leh Bangladesh ramri 4096 km a thui kum 41 chuang chinfel tawh lo chu an sawifel ta.

*Lamtluang thudawn danin India leh Bangladesh ramri chifel anih tak huamchhung a cheng mi 50,000 chuang ten khawiram zawk a cheng nge annih tih an tichiang thei tawh ang.

*Bangladesh chuan an ram chhung Chittangong leh Mongla lawngchawlhhmun te chu India sumdawng lawng te hman ve a phal sak ta. Lamtluang thu dawn danin heti anih chuan India sumdawng lawngten Bangladesh a bungrua an phurh in Singapore a hlang thla tawh lo in awlsam takin an ti thei tawh dawn a ni.

*India chuan Bangladesh tan khwlphetha, hriselna lam leh zirna lam a tanpui nan $Tluklehdingawn 2 hmantir a rem ti.

*Lamtluang in thu a dawn danin India in Bangladesh hnen a kawlphetha 50MW a pek thin chu 1,100MW ah tihsan a ni.

*India leh Bangladesh inkar a bus 2 service tur vailiam nghal a ni. Hei hi nimin ah mumal zawk in Lamtluang page ah kan tarlang tawh a i lo hailet mai dawnnia.

*Kum tam tak India leh Bangladesh in an sawifel theih loh luilian 2 Teesta leh Feni te chungchang a inhriatthiam lohna awm pawh rang zawk a sawifel tum a ni. Lamtluang page chhiartu ten in lo hriat atan India PM in Bangladesh a tlawh denchhen hian a vawi khatna atan he lui Teesta thubuai hi official level sawichhuah a ni ta a ni.

*India in Bangladesh a Sylhet leh Khulna ah te consulate office thar a hawng ang. Lamtluang page in thu a hriat danin Bangladesh in Guwahati ah consulate office thar a rawn hawng ve bawk ang.

*Bangladesh chuan India company te tan an ram chhung a sum peipun phal sak in hnathawhna hmun pawimawh bik Special Economic Zone (SEZ) siam sak a rem ti.

*Lamtluang page chhiartu ten in lo hriat atan tun tuma India PM Narendra Modi zin hi West Bengal Chief Minsiter Mamata Benarjee in a tawiawm a ni

6.6.2015
*Vawiin khan Andhra Pradesh Chief Minister N. Chandrababu Naidu chuan an state khawpui thar tu Amravathi ti a ahming an phuah thar lungphum chu Guntur district a Tullur bulah a phum. Lamtluang page chhiartu ten in lo hriat atan Andhra Pradesh atanga Telangana a pian tak atang khan AP hian Hyderabad khawpui kum 10 chhung an tawm ang a, chumi hnuah an khawpui siam thar tur Amravathi ah hian an insawn chhuak dawn a ni.

4.5.2015
*MANIPUR AH SIPAI 15 CHUANG THI
Tukin dar 8.45 khan Manipur a Chandel district ah India sipai 6 Dogra Regiment te chu Imphal atanga km 80 a hla Tengnoupal - New Samtal road ah an patrol laiin helpawl ten lo an lo bei a, sipai 15 chuang in nunna an chan a, sipai 10 in hliam an tuar. Lamtluang page chhiartu ten in lo hriat duh takin sipai hliam tuar te hi thlawhtheihna hmangin damdawiin lam panpui anni. Sipai beitu te hi Meitei helpawl People's Liberation Army of Manipur (PLA) leh the United National Liberation Front (UNLF) ten annih rin a ni.

*INDIA LEH US IN RAMVENHIM KAWNGAH THAWHHONA THUTHLUNG ZIAK
Nimin tlai ah khan India Defence Minister Manohar Parrikar leh India ram a lo zin mek US Defence Secretary Dr. Ashton Carter te chuan New Delhi ah kum 10 chhung a ram 2 ten ralthuam siam leh tihhmasawnna kawng a thawhhona tur thuthlung an ziak. Lamtluang thulakna in a tarlan danin US chuan India ramah ralthuam siamchhuahna te an rawn din ang a, India mithiam te leh US mithiam ten an thiamna te an inthleng tawn dawn bawk a

3.6.2015
*MAGGI THUBUAI IN ZUAL LAM PAN ZEL
Kerala sorkar chuan an state chhungah Maggi noodles chu mihring hriselna atan a thalo ni a sawi a nih avangin a zawrhchhuahna hmun 1,000 chuang atangin zawrh a khap lailawk, sorkar in thutlukna thar a siam hma chuan an state chhungah hian maggi zawrh a ni hrih lo ang. Lamtluang page chhiartu ten in lo hriat atan Uttar Pradesh a ei leh in leh damdawi lam enfiah tu Food and Drug Administration (FDA) te chuan Maggi noodles ah hian mihring hriselna atana pawi thei khawp in hmehhan Monosodium glutamate (MSG) an telh niin an finfiah a , tualchhung court ah maggi siamchhuaktu Nestle company chu thubuai an siamsak tawh nghe nghe a ni. Bihar court pawh in niminpiah khan maggi fakmawitu (brand ambassador) filmstar 3- Amitabh Bachchan, Madhuri Dixit leh Preity Zinta te chu thubuai siamsak turin thupek a chhuah bawk a ni.
 
2.6.2015
*TELANGANA STATE DINCHAM PHA LAWM MEK
Vawiin hi India ram a state 29-na Telangana piancham vawi 1-na a ni a, Telangana sorkar chuan an state dincham pha hi ropui takin an lawm mek a ni. Lamtluang page chhiartu ten in lo hriat ve atan Andhra Pradesh atanga Telangana state thar siam a nih atang khan Telangana hian sum leh pai ah hma a sawn zel a, chutih laiin Andhra Pradesh erawh sum leh pai lamah a harsa chho zel a ni. Telangana state budget 2015-16 ah chuan sum leh pai lakluh na lamah mamawh bak achuang (Revenue surplus) Rs.Vaibelchhe 531 an nei a, Andhra Pradesh state budget 2015-16 ah chuan sum leh pai lakluh lamah leiba Rs. Vaibelchhe 7300 an nei thung a ni.

*CHAMPHAI DC KELKANG AH
Nimin khan Champhai DC Pu H. Lalengmawia chuan Kelkang harhna chhimtu mikhual thahnem tak Mizoram hmun hrang hrang atang an neih thin avanga harsatna awm thei te enfiaha sawihona Kelkang khawtlang hruaitu te a neihpui. He hunah hian Champhai DC chuan Sorkarin a ngaihtuahpui theih harsatna emaw mamawh an nei a nih chuan thlen hrehlo turin a chah a ni.

Kelkang khawtlang hruaitu ten an khaw mamawh hrang hrang te an lo thlen zingah hian Emergency light leh street light dah belh tur te, khawtlang tana harsatna siam lova bawlhhlawh paih theih dan tur te a tel a. Khawtlangin thu pawimawh an hriat zung zung theih nan aurinna (long horn mike) ngaihtuahsak tur te leh tuikhur leh tui tanky siam belh sak turin an lo ngen bawk a ni.

Champhai DC hi PHE Department, Excise & Narcotics Dept leh UD&PA Dept hotute bakah MJA leh Sub Hqtrs YMA hruaituten an tawiawm a ni. (DIPR)
1.6.2015
*MIZO PA IN CHHIARKAWP ATANGIN Ph.D DAWNG
A.Zothansanga chuan 30 May 2015 khan Department of Mathematics, University of Delhi, New Delhi atangin Ph.D. a dawng thar. A thesis title hi "Approximate Frames and Riesz Basic Sequences" tih a ni. Amah hi Department of Mathematics, University of Delhi ah Assistant Professor ni lai mek a ni.

28th - 31st May 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (Online News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM

31.5.2015
*KUM 700 HNUAH OXFORD UNIVERSITY IN HMEICHHE VC NEI DAWN
United Kingdom a University upa ber Oxford University chuan kum 700 chuang VC post an neih tawh hnuah nakkum atangin hmeichhe Vice Chancellor hmasaber an nei ve dawn ta. Lamtluang page chhiartu ten in lo hriat atan Oxford University thuneitu sang 'Congregation' chuan nakkum 2016 January thla ah hmeichhe Vice Chancellor hmasaber tur in Professor Louise Richardson an ruat ang. Professor Louise Richardson hi University of St.Andrews a principal leh vice-chancellor hna thawk lai mek a ni. Oxford University hian kum 1230 atang khan Vice Chancellor post an nei tan a, he post chelhtu te hi mipa hlir an la ni vek a ni.

*FA CUP FINAL RESULT
Arsenal 4-0 Aston Villa
Scorers: Walcott (40'), Sánchez (50'), Mertesacker (62'), Giroud (90'+3)
‪#‎FACup‬

30.5.2015
*US IN CUBA CHU FIRFIAK PAWL TANPUITU LIST ATANGIN PAIH TA
United States chuan Cuba ram nen a inkungkaihna tha neih theih nan Cuba chu firfiak pawl te tanpui thin (State Sponsor of Terrorism) ram ti a chhinchhiah atangin a thaibo ta. Lamtluang page chhiar thintu ten in lo hriat atan nikum December thla khan US President chuan Secretary of State John Kerry hnenah Cuba an chhinchhiah dan hi ennawn turin a lo hrilh tawh a, April ni 8, 2015 khan Kerry chuan a report a thehlut ta a ni. US leh Cuba hi kum 54 chhung zet an lo 'in mu leh ar' tawh a, tunhnai chho ah inremna zawngin an indawr chho leh tan a ni.

*SHILLONG LAJONG IN NORTH EAST UNITED NEN AN THAWHHONA TITAWP
Tunkar Ningani khan Shillong Lajong Football Club (SLFC) chuan Indian Super League (ISL) a franchise nei North East United Football Club nen an thawhhona an ti tawp. Facebook a Lamtluang page chhiartu ten in lo hriat atan nikum a ISL khelh a nih khan Shillong Lajong hian John Abraham-a club North East United FC nen an lo thawk tlang tawh a ni.Shillong Lajong FC managing director Larsing Ming Sawyan chuan grassroot a hmalak nan leh India hmarchhak a thalai te tan nasa zawk a hmasawnna kalpui an duh avangin he thutlukna hi siam niin a insawi.

*MIZO KHAWTLANG NUN ZIRCHIANNA SEMINAR NEI
Nimin khan Govt. Johnson College hnuaia Research & Extension Committee chuan Mizoram Cooperative Apex Bank Ltd. nen tangkawpin I&PR Conference Hall-ah National Seminar on Emerging Issues in Contemporary Mizo Society tih an buatsaih a. He hun hi Higher & Technical Education Department Director Pu R. Lalrosanga chuan khuallian niin a hmanpui.

Pu R. Lalrosanga chuan, “Mizo society-in chak taka hma a sawn mek laiin, hmasawnna in a ken tel thilthar tam tak min hualveltu te hi chik taka kan zirchian zel a ngai a. Chumi atan chuan college leh university zirtirtute’n tihtur tam tak kan nei a ni,” a ti.

He seminar-ah hian mithiam 11 te thuziak ngaithlak leh zirho ni a. A buatsaihtu Research & Extension Committee-ten zu leh Mizo zirlaite nun thu a Case Study an neih pawh thlir ho a ni bawk. (DIPR)
29.5.2015
*DDK-AH ‘A TAK RAM’
Doordarshan Aizawl chuan zanin 29th May 2015 (Zirtawpni) zan dar 8:00, 'A Tak Ram' (Episode-II) programme ah 'VIP Culture' tih thupui sawihona a ti chhuak dawn a. Mi pawimawh nih duhna thinlungin Sorkar leh Sorkar hnathawkte a tibuai em, Mizo mipui rilru sukthlek leh Kohhran thlengin enge nghawng a neih tih te huam zau taka sawi hona a ni. He hunah hian ziaktu lar Pu PL Liandinga, The Aizawl Post Editor Pu C Lalrambuatsaiha leh J. Malsawmzuala Vanchhawng ten hun an hmang ang. (DIPR)

* #‎MIZORAM‬ FOOTBALL ASSOCIATION HRUAITU THAR TE
PresidenT: Pu Lal Thanzara
Sr. Vice President: Pu PC Vanlalhruaia, 
Vice President: Pu KC. Lalrinmawia, 
Honorary Seretary: Pu Lalnghinglova Hmar
Jt. Seretary: Pu C. Vanlalmawia
Treasurer: Pu Tuikhuahthanga
Financial Seretary: Pu Lalruatsanga Tochhawng
 
28.5.2015
*CLASS X HNUAI LAM CERTIFICATE DEO SIGN NGAI
Sorkar-in Soldier General Duty (Dispensation Category) dil thei chin a bithliah chu Class VIII leh a chunglam pass certificate nei chin te an ni a. Diltute zingah certificate lem siam an awmlohna turin hmarchhak biala Recruiting Director chuan sipaia intlar tur te chuan Class X hnuai lam Education Certificate an kente chu District Education Office countersign tir ngei turin a phut a ni. (DIPR)

Wednesday, 27 May 2015

27th May 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (Online News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
27.5.2015 
*JEEVAN RAKSHA PADAK HLAN
Rampum huapa mi huaisen chungchuang chawimawina ‘Jeevan Raksha Padak Award 2015’ chu nimin khan Lunglei District atanga dawng tur mi 3 - Mesak Remnalalnghaka (Thingsai); Lalnunmawia (Tawipui) ‘S’ leh Jerome Dohmingthanga (College Veng, Lunglei) - te hnenah Lunglei Addl DC Pu H.Lianzela’n he chawimawinain a ken tel Medal, Certificate leh tangkafai a hlan.
Jeevan Raksha Padak Award-te hi midang chhanna kawnga mahni nun hlan hial emaw mahni nunna thap ngam emawa chhanchhuahna hna thawkte hnenah hlan a ni thin a. He Award hi chi 3-in then a ni a : 1). Sarvottam Jeevan Raksha Padak (Medal + Certificate + Rs.1 lakh), 2).Uttam Jeevan Raksha Padak (Medal + Certificate + Rs.60,000/-) leh 3).Jeevan Raksha Padak (Medal + Certificate + Rs.40,000). Jeevan Raksha Padak Certificate-ah hian Union Home Minister-in a hming a ziak hnan (sign) a ni.

Nimin a mi huaisen chawimawina dawngte chanchin tlangpui chu hetiang hi a ni :
1. Mesak Remnalalnghaka (kum 14) - Tahrik ni 28 November, 2013 khan tum lawkna awm hranpa lovin thian ten an sawmna vangin Mesak Remnalalnghaka leh a unaute chu Tiau luiah an kal a. Tiau luiah hian livir chak tak a awm avangin Mesak Remnalalnghka hian a thiante chu tui dai lo turin a hrilh hlawm a, chutih lai chuan an zinga pakaht Lalhuthanga chu kal luiin, livir chuan chak takin a la a, a tal buai ta a. Hetia a thianpa talbuai a hmuh hian a thih mai hlauvin Mesak Remnlalanghaka chu tuiah chuan a thianpa chhan tumin a zuang lut ve ta ngawt mai a. Mahse amah hi tui thiam a nih loh avangin livir chuan a la ve ta a, an pahnih chuan tuiah chuan an liam ta a ni. Hetiang taka thiante/midang nunna chhan nana inpe zo vek Mesak Remnalalnghaka hi a thiltih hian mi huaisen chawimawina ‘Uttam Jeevan raksha Padak Award 2015’ hlan a ni; kumin Uttam Jeevan Raksha Padak dawng tur zingah a hming hi a chuang hmasa ber nghe nghe a ni. Vawiina a Award hi a nu Pi Sangmani'n a rawn dawnsak a ni.

2. Lalnunmawia (kum 25) - Ni 2 May, 2014 zing dar 3:00 khan an mut hlanin Pi K.Laldinmawii, Tawipui ‘S’ te in chu a kang a, an han harh meuh chuan an inchhung thil chu lo kang ral deuh vek tawhin anmahni pawh chu hlauthawng takin chhuak hlei thei lovin an tang a. An thenawma mi Lalnunmawia chuan chutia thih mai ngahaka Pi Laldinmawii te chhung a hmuh chuan a nunna atana hlauhawm pawh pawisa lovin mei kang karah chuan a tlan lutin theihtawp chhuahin a chhanchhuak a ni. A hnathawh ropui tak avangin Lalnunmawia hi ‘Jeevan Raksha Padak Award 2015’ hlan a ni.

3. Jerome Dohmingthanga (kum 20) - Ni 21 November, 2013 zan dar 9:45 vel khan Venglai, Lunglei-ah leiminin Assam-type building a ti tlu a, chu in tlu chuan K.Lalnunsanga, Traffic Police chu laia duty mek lai chu delhin tanpui ngaiin a awm a. Chutia mangang taka a awm chu Jerome Dohmingthanga, College Veng chuan lo hmuin pawhchhuah tumin a va pan nghal a, theihtawp a chhuah hnuah Lalnunsanga hi a chhanchhuak thei ta a ni. Hetiang anga mahni nunna atana hlauhawm pawh pawisa lova mite tana inpe thei a nih avangin Jerome Dohmingthanga chu ‘Jeevan Raksha Padak Award 2015’ hlan a ni. (DIPR)



*KHAWPUI CHHUNGA LIRTHEI LIAN (NO ENTRY) TIH DANGLAM A NI
Aizawl khawpui chhunga mihring leh lirthei pung zel avangin kum 4 chhung zet kan lo hman tawh, lirthei lian khawpui chhunga an luh phalloh darkar “No Entry” chu tihdanglam a lo tul ta hle a, lirthei lian chevel hian hmun a awh zauh avangin abik takin zing lam hi mihring chevel tan a him tawk ta lo a ni. Tichuan, Mipuite himna tur leh lirthei dang chetna ti thawl turin, Ni 16,6.2015 (Tuesday) atang hian No Entry hun hi zing lam ah darkar khata sawn hma tum a ni a. Zing dar riat, (8AM) thleng ni thin kha zing 7 ah sawn hma a ni anga, zing dar 7 hnu lam ah chuan khawpui chhungah HMV chi reng reng tlan luh leh chetvel phal a ni lo ang. Dan thar ang chuan No Entry hun hi Nipuiah zing dar 7 leh zan dar 7 inkar, thlasik ah zing dar 7 leh zan dar 6 inkar a ni tawh ang.

Hemi chungchang a rawtna leh ngaih dan thlen duh chuan a SP Traffic, Aizawl hnenah ziakin, ni 12.6.2015 aia tlai lo ah thehluh theih a ni ang.
*MIZORAM GOVERNOR ATAN LT. GENERAL NIRBHAY SHARMA LAKLUH A NI
Mizoram Larsap thar atana ruat Lt. General Nirbhay Sharma PVSM,UYSM,AVSM,VSM (Retd) chu nimin chawhma dar 11 khan Raj Bhawan-ah rinawmna thu tiam tira Mizoram Governor 17-na atan lakluh a ni a. Governor lakluhna inkhawm ah hian Chief Secretary Pu Lalmalsawma, chuan India President Pranab Mukherjee’n Lt. General Nirbhay Sharma, Mizoram Governor atana a rawn ruatna lehkha Warrant of Appointment a chhiarchhuah hnuin Justice T. Vaiphei, Gauhati High Court Judge in rinawmna thu tiam tirin Mizoram Governor atan lak luh a ni.

Larsap thar lakluhna inkhawm-ah hian Chief Minister Pu Lal Thanhawla, Minister-te, Parliamentary Secretary-te leh MLA te bakah Sorkar mi pawimawh thahnem tak an tel.

Governor hi a nupui Mrs. Jyotsna Sharma leh a fanu Nupur Sharma ten an tawiawm a ni.

Governor Lt.General. Nirbhay Sharma hi MSc, M.Phil (Defense Studies) degree nei niin December 1966 khan Army Commissioned Officer ah a in ziak tling a. Sipai hotu a nih chhung hian Army Field Commander hlawhtling ber zinga mi ni thei khawp in hna a thawk tha a. Sipai tana Posting hmun pawimawh ber ber a ngaih North East India leh Jammu & Kashmir ah a hun tamzawk hmangin a hna vawn hnuhnung ber chu Corps Commander and Security Advisor to the Government of J&K a ni. Captain a nih lai, 1971 a India leh Pakistan indo khan hmelma lo bei tawh in J & K hel beihna ah te, Naga helho nena remna siam kawng ah te, Kargil war, LOC chhunga Uri-Muzaffarabad kawngpui hawnna, Aman Setu sak, J & K a remna zawn kawng ah leh India ram thenawm nena hel beih kawnga inrawnkhawm na ah te hlawk takin thahrui leh thluak a lo seng tawh thin a. Director General ( Perspective Planning) a nih lain Army Vision 2020 drafting siamna ah pawh atheihtawp a lo chhuah ve tawh a. Mithiam chungchuang leh lekhabu pawimawh tak tak ziak thin a nih bakah ram venhimna chungchang ah phei chuan mi bik leh amah aia rawn tur thazawk awmlo khawpa mi ril nia sawi a ni.

Army ah kum 40 chhung hun a hman hnu in General Sharma hi UPSC ah member atan ruat a ni a. May 2013 khan Arunachal Pradesh State Governor atan ruat a nih leh hnu in Mizoram Governor atan lakluh a ni dawn ta ni. General Sharma hi North East hrechiang tak leh Mizoram pawh hrechiang thawkhat a nih piah lamah ‘Act East’ Policy tuipui tu nia hriat a ni. (DIPR)

GOOD MORNING #MIZORAM: LAMTLUANG ZINGKAR CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
*Nimin khan Pachhunga university College, Aizawl te chuan  kum 3 dan a an huaihawt thin cultural day vawi 2-na an hmang. Lamtluang in thu a dawn danin PUC te hian Mizo hranghlui zaithiam Lalnunmawia (Valtea) hnenah Laisuih Award an hlan.

*Nimin khan nihnih chhung awh tur Edu Expo-2015 chu Vanapa Hall-ah Dr.Ngurdingliana, MLA chuan a hawng. Edu Expo 2015 hi Dr.Deb Consultancy te huaihawt a ni.

*Vanlalsanga Zathanga (27) S/o.Siamkungi, Tuithiang veng, Aizawl, MGM Medical College, Indore-a Internship ti lai mek chu ni 22.5.2015, Zirtawpni zan dar 8 vel khan bike-a chesualin engemaw chen enkawl zui a nih hnuah nizanhmasa khan a boral. Lamtluang in thu a dawn danin a ruang hi naktuk ah Aizawl rawn haw pui hman tur a ruahmanna siam a ni.

*Nimin a Lamtluang a kan rawn tarlan tawh angin Prime Minister Narendra Modi chuan nimin tlai ah khan thingtlang kuthnathawk te pual a TV channel DD Kisan chu New Delhi ah a hawng.

*Union Minister of State for Development of the North Eastern Region, Jitendra Singh chuan India hmarchhak bial te pual in kawngpui enkawl leh siamna lam ngaihtuahtu tur road corporation hranpa siam tur a rawtna awm chu ngaihtuah mek a ni a ti.

*Switzerland sorkar thuchhuah chuan India mi Swiss bank account nei hming 3 a tarchhuah belh. Chungte chu: Yash Birla (Mumbai), Gurjit Singh Kochar (Mumbai) leh Ritika Sharma (Delhi) te anni. Lamtluang a kan rawn tarlan tawh angin niminpiah lam khan Switzerland sorkar hian India mi 2 Swiss bank account nei an lo tarlang tawh bawk a ni.

*India Prime Minister Narendra Modi chuan June ni 6-7 chhungin kan ram thenawm Bangladesh a tlawh dawn.

*India ram a bank hrang hrang 43 a hnathawk mi nuaih 10 chuang te chuan November ni 1, 2012 atanga chhut in hlawh pung 15% an la dawn. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan an hlawh punna tur atan hian Indian Bank Association leh employee unions leh officers’ associations ten inremna an siam a ni. 15% a hlawh tihsan a nih dawn avang hian kum khat chhung in Rs. Vaibelchhe 4725 sen a ngai dawn a ni.

*West Bengal state cabinet chuan sports policy thar an pawm. Lamtluang thulakna in a tarlan danin he policy hnuai ah hian infiamna tihhmasawnnan hmanrua leh hmun hma te tihchantlun a ni ang a, infiammi hlawhtling te tan sorkar hna hauhsak te a tel.

*Nimin khan Bihar a Gaya district a Janata Dal (United) hotu pakhat In ah parcel bomb tihpuah a ni a, mi pakhat in hliam na tak a tuar.

*An khua a sipai leh police ten helpawl awm te dapchhuah beihpui an thlak duh loh avangin nimin khan Assam a Karbi Anglong district a Disapur khua ah buaina a chhuak a, hetah hian khaw hotu 1 in nunna a chan a, police 1 in hliam a tuar bawk. Lamtluang thulakna in a tarlan dan in nunna chanta Debo Fonglo hian silai in sipai te hi a kap a, sipai te hian an kap let a nunna a hloh ta a ni.

*Washington post chanchinbu mi Jason Rezaian chu Iran sorkar laka enthlatu ni a puh anih avangin a chungchang Tehran court in a ngaihtuah tan. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan amah hi US leh Iran citizen nikawp a ni a, enthlatu a puh a nih avangin thla 10 dawn lungin ah khung a lo ni tawh a ni. Thiamloh chantir a nih chuan kum 20 thleng lung in tan tir theih a ni ang.

*Iraq sorkar chuan Islamic States (IS) firfiak pawl te Anbar Province atanga umchhuah tumin beihpui a thlak. Lamtluang thulakna in a tarlan danin he beihpui an thlak hian IS te thuhnuai a awm mek Ramadi an dangchat thei dawn niin an beisei.

*Afghanistan chhimlam bial Helmand ah nimin khan Taliban firfiak pawl ten police compound hual in police 19 leh sipai 7 an kaphlum. Lamtluang thulakna in a tarlan danin he inbeihna hi zing khawvar vel tirh bawr a thleng a ni a, firfiak pawl te hian police motor leh hmanrua te laksakin an camp an luhchilh ta a ni.

*India ramah khawlum avanga mi 1000 chuang ten nunna an chan laiin Mexico hmarlam bial a Acuna khawpui leh a kiang vel a khua a mi 19 te chu thlipui tleh vangin an boral. Lamtluang thulakna in a tarlan danin US ah pawh Texas velah thli leh ruah avangin mi 3 an boral a, mi 12 chin hriat loh in an bo bawk.

*Nimin khan India pawisa hlutna a tlanhmian leh a Interbank Foreign Exchange market a chhut in India Rs.63.98 leh US $1 a intluk a ni.

*French Open khelh mek ah Andy Murray leh Maria Sharapova ten second round an thleng.

*Kan ram thenawm Bangladesh chuan Islam sakhaw betu firfiak pawl Ansarullah Bangla Team te chu danpawn ah a hnawtchhuak. Lamtluang thulakna in a tarlan danin he pawl te hi tunhnai a blogger te thahna a mawhphurtu niin an hria a ni.

*China a Henan province ah mimal enkawl rest home ah kangmei a chhuah avangin mi 38 in nunna an chan a, mi 6 in hliam an tuar. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan he in chhungah hian kangmei in a man tirh chuan  mi 100 chuang an awm a ni.

*Aam Aadmi Party MLA Adarsh Shastri chuan  governor leh Lt.Governor te chu an dik tawk lo anih chuan an chunga thuneih theihna dan tharLegislative assembly ten duang se a duh thu a sawichhuak.

*Saudi Arabia sorkar chuan kumin chhung in dan bawhchhia mi 88 a tihlum tawh. Lamtluang thulakna in a tarlan danin nikum khan Saudi Arabia sorkar hian dan bawhchhia mi 87 an tihlum a ni.

*Indopui II-na hunlai a ni a, kum 1941 vawiin angah khan Germany indo lawng Bismark an tih chu British lawng sipai ten an kap pil a, hetah hian mi 2300 in nunna an chan a ni. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan kum 1964 vawiin angah khan India Prime Minister hmasaber Jawaharlal Nehru chu New Delhi ah heart attack avangin a boral.

*Mizoram hrechiang ang: Kum 1901 khan Mizoram (Luhshai hills) ah mihriang 82,434 an awm a, ziah leh chhiar thiam mi 761 an awm. Kum 2011 chhiarpui ah chuan Mizoram ah mihring 1,097,206 an awm a, ziak leh chhiar thiam mi 848,175 an awm a ni.

*MZU LEH MINNESOTA UNIVERSITY TE THAWKDUN DAWN
Mizoram University leh University of Minnesota (USA) ten thawhhona tur thuthlung an siam angin Mizoram University a faculty 6 - Prof. H. Lalramnghinglova, Dr. Laltanpuii Ralte, Dr. F.Lalnunmawia, Dr. KC Lalmalsawmzauva, Dr. John Zothanzama, Dr. Lalnilawma te chuan May ni 23 khan Aizawl chhuahsan in Minnesota an pan. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan heng MZU zirtirtute hian University of Minnesota nen a hnathawh hona tur zirchianna leh sawiho na te an zuk neih pui dawn a ni.

Source: Mizoram University FB page
Mizoram University faculties visit University of Minnesota
 *INDIA RAMCHHUNG HMUN HRANG HRANG AH NORTH EAST MITE HIM NAN CENTRAL SORKAR IN HMA LA : KIREN RIJIJU
Nimin tlai ah khan Union Minister of State for Home Affairs of India Pu Kiren Rijiju chuan Mizoram rawn tlawh in State Guest House Conference Hall ah Chanchinbumi te a kawm.

Mizoram rawn tlawhtu Pu Kiren Rijiju chuan Mizoram a rawn tlawh chhan chu ramri dep a Integrated Check Post sak mek hmasawnna rawn endik a nih piah lamah India ram hmun hrang hrang a North East mi te lo him zawk nana Central Sawrkar in hma lakna te zoram mipuite hriat rawn puanzar a nih thu a sawi a .Indiaram khawpui lian deuh zawk ah leh hmundang ah te North East mite enhranna lo awm thin te hi sawrkar in thalo a ti a tih tawp vek a tum a ni a ti. Prime Minister Narendra Modi kaihruaina hnuaiah North East States te hmasawnna tur leh India ram hmun hrang hrang ah North East mite’n zahawmna leh thlamuana an neih theih nan nasa tak a hmalak mek a ni a. India khawpui lian ber berte pawh a mah ngeiin a tlawh chhuah tawh thu leh heng hmunah te North East mite’n harsatna an neih a an pan tur ‘Special Cell’ din vek a ni tawh a ni a ti. India ram khawpui ber venghimtu Delhi Police 90,000 chuang zingah North East mi 43 chauh an awm chu sawrkar in tha lo a tih avangin kumtin Delhi Police ah Assam state atangin hmeichhia 20 leh mipa 20 thunluh an ni ang North State dang ten Delhi Police atan hmeichhia 10 leh mipa 10 an thawh ziah ang a ti. India in Look East Policy kha Act East policy ah a thlak tawh a, India tana South East Asia kawngpui North East states chhunga cheng mipui te hian International trade a hlawkna nasa tak an tel dawn a ni a ti.

Pu Kiren Rijiju hian vawiin ah Mizoram chhim lam hrula Integrated Check Post sak mek chu State officials te hruaiin a tlawh dawn a ni. (DIPR)
Union Minister of State for Home Affairs Mr.Kiren Rijiju held press conference in Aizawl, Mizoram.
Pix: DIPR, Mizoram

*KATY PARRY LEH JOHN MAYER AN NI LEH TAWH
Sap zaithiam lar pahnih Katy Parry leh John Mayer te chu an inthen tawh emaw tih hnuah karhmasa tawp lamah khan Disneyland, Los Angeles ah an pahnih in zanah thil ei tur a an chhuak dun lai hmuh a ni. An pahnih hian a chang leh an inthen a, a chang leh an ni leh a, an inkar hi sawifiah thiam a har hle a ni.

*Lamtluang hi facebook ah i la like lo a nih chuan i lo like ve dawnnia, hei hi hawng la www.facebook.com/Lamtluang

Tuesday, 26 May 2015

26th May 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (Online News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
26.5.2015

*CBSE IN PAWL 12 RESULT TICHHUAK
Nimin khan Central Board of Secondary Education (CBSE) chuan India rampum huap in class XII result a tichhuak a, zirlai 82% an pass a ni. Lamtluang chhiar tu ten in lo hriat atan Delhi tleirawl M.Gayatri chu topper (pakhatna) niin a mark hmuh zat chu 99.2% (500 ah 496 a hmu) a ni. Amah hi New Green Fields school, Delhi a zirlai a ni. Zirlai pass zingah hian mipa aiin hmeichhia an sang zawk a, hmeichhia pass zawng zawng 87.56% annih laiin mipa pass zawng zawng chu 77.77% anni thung a ni.

 
GOOD MORNING #MIZORAM: LAMTLUANG ZINGKAR CHANCHINTHAR LAWRKHAWM

*Vawiin chawhma dar 11-ah Mizoram larsap (governor) thar atan Lt.General Nirbhay Sharma chu Raj Bhavan Aizawl-ah Gauhati High Court Judge Justice T. Vaiphei-a'n rinawmna thutiam tirin a lalut ang. Lamtluang a kan rawn tarlan tawh thin angin amah hi Arunachal Pradesh Governor hlui niin nimin khan Aizawl a lo thleng.

*Nimin khan Aizawl khawpui huam chhung a hman tur Closed-circuit television (CCTV) hmanga khawpui venhimna leh enthlakna tur Aizawl City Surveillance Project chu Home Minister R.Lalzirliana'n a hawng. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan Aizawl ah hian a thawh khatna atan hmun thlan bik 10 ah CCTV 56 dah fel tawh a ni a, a thawhhnihna ah CCTV 35 dang bun belh tum a ni bawk.

*Mizo Society of America te huaihawt Chapchar Kut 2015 chu Maryland a neih chu a tiak ta. Lamtluang in a lo hriat danin May ni 23-24 khan America a Mizo awm te chuan he kut hi tluang takin an hmang a, Mizoram zaithiam Rosy K.Remsangpuii leh Burma Mizo zaithiam Lalpanliani ten an hmanpui a ni. Chapchar kut hi kum 2017 ah Indiana state ah hman leh an tum a ni.

*India sorkar thupek angin Mizoram ah pawh Bio Metric enrollment neih mek a ni a, India khua leh tui te chhinchhiahna tur Unique Identification Number (Aadhaar card number tia hriat bawk) chu mitam takin sakawlh chhinchhiahna ah an ngai a ni. Lamtluang thulakna in a tarlan danin Champhai district a mihring 208 chenna Zawngtetui khua a mi zawng zawng ten UID neih an duh loh avangin bio metric enrollment hi an khua ah tih a ni ta lo a ni.

*Inrinni liamta khan Mizoram hmar lam a awm Phainuam khua ah thli leh ruah avangin mihring chenna In 18 a tichhia. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan Inrinni liamta tho khan Bualpui khua ah B.K Thanga (56) chu a chenna In ah a mut laiin thingtlu in a vua a, a In hi a chhiat bakah amah hian hliam natak a tuar.

*National Green Tribunal (NGT) chuan Delhi khawpui a diesel hmang motor kum 10 a upa te tlan phallohna a lo chhuah tawh chu kumin July ni 13 thleng atan a pawtsei leh. Lamtluang in a hriat danin thlaleh ni 13 ah he thupek hi a ngaihtuah nawn leh dawn a ni.


*Assam tlangval Union Minister of State, Sports & Youth Affairs nimek Sarbananda Sonowal chuan vawiin ah Tripura khawpui Agartala a tlawh dawn. Lamtluang thulakna in a tarlan danin Sonowal hian DAVP huaihawt thlalak entirna a hawng dawn a ni.

*Jammu and Kashmir ah sorkar sipai leh helpawl te inbeihna ah sorkar sipai 3 leh helpawl mi 1 an thi. Lamtluang thulakna in a tarlan danin an inbeihna hi Kupwara district chhung ah a ni a, sipai te patrol a an kallai helpawl te hian an lo bei a ni. Tin, Kulgam district ah pawh helpawl leh sipai te inbeihna ah sipai 1 leh helpawl mi 1 an thi ve ve bawk.

*Nimin khan West Bengal a Malda khua ah licence neilo hawker (kawngsir a sumdawng) te hnawhchhuah an tumna lamah buaina a chhuak a, RPF sipai pakhat in nunna a chan a, sipai 2 ten hliam an tuar bawk. Lamtluang thulakna in a tarlan danin hawker te hian RPF sipai te hi lungin an vawm a ni.

*Prime Minister Social Security Schemes hnuai ah Nagaland sorkar chuan an state chhung a chhungkaw 80% te chu bank account thar an siam sak tawh a ni.

*Karhmasa Inrinni a lakluh thar leh Tamil Nadu Chief Minister J.Jayalalithaa chuan hmasawna leh khua leh tuite chhawmdawlna atan Rs.Vaibelchhe 1800 a ruahman a ni. Lamtluang thulakna in a tarlan danin he hmalakna turah hian kawngpui siamthat leh tui in tur siam te a huam tel dawn a ni.

*Nimin khan Afghanistan ram chhimlam Kalat khawpui ah thihchhilh bomb phur truck atanga bomb a puah avangin mi 5 an boral a, mi 62 in hliam an tuar.

*Ruahsur leh tuilian avangin America ram chhimlam state Texas leh Oklahoma te an buai hle. Oklahama ah hian tuilian in kangthelh tu pakhat a len hlum a, San Marcos, Texas ah pawh tuilian vangin mi 1 a boral.


*Switzerland sorkar thuchhuah official gazette chuan Swiss Bank account nei India mi 2 hming a tarlang. Heng mite hi Sneh Lata Sawhney leh Sangita Sawhney te nin a tarlang a, mahse an pianni bak an chanchin kimchang engmah a tarlang lo. Lamtluang thulakan in tarlan danin Switzerland sorkar thuchhuah hian heng India mi black money hmanga Swiss Bank account nei a ngaih mi 2 te hi ni 30 chhung a an chanchin kimchang leh insawifiahna thehlut turin a hriattir a ni.

*Pathianni zan khan Indian Premiere League (IPL) cricket 2015 final ah Mumbai Indians chuan Chennai Super Kings chu run 41 a hneh in an champion ta. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan Mumbai Indians te hian IPL champion nomawi hi an tum hnih chawina a ni.

*India rama damdawi in thaber pawl a sawi Delhi a All India Institute Of Medical Sciences chu Uttar Pradesh a hmeichhe naupang damlo pa in a fanu kal tihbo sak ah puhin Hauz Khas police station ah FIR a thehlut a ni. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan he hmeichhe naupang damlo hi a kal a that loh avangin March ni 14 khan a kal pakhat paih a ni a, hemi hnu hian CT scan atanga landan in a kal 2 te chu a awm lo ve ve a, hemi avang hian damlo pa hian police hnenah AIIMS lamah hian FIR a thehlut ta a ni.

*Kum 1805 vawiin angah khan Milan Cathedral ah Napoleon Bonaparte chu Italy Lal atan nemngheh a ni. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan kum 1999 vawiin angah khan Backstreet Boys te album 'Millennium" chu tlangzarh a nih hnu chawlhkar khat atlin chiah in maktaduai 1.13 an hralh hman a ni.
 

*Mizoram hrechiang ang: Kum 1937 March thla vel khan Vandawt khua ami Thanghnuaia chu Kelkang ah a kal a, a chamchilh rei tak hnuah thlarau lamah harhna nasa tak a lo chhuak ta a ni. Harhna chang ten an bialtu pastor pawh thusawi an phal lo a, kumpinu tlawm tur te an sawilawk avangin chutih laia Lushai hills bawrhsap A.G McCall chuan sorkar lakah an hel niin a hre ta a ni. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan kum 1937 September ni 10 khan bawrhsap leh Assam rifle sipai te chu Kelkang khaw bul ah an an han inkulh a, chumi hnuah sipat te nen silai keng chungin khua an luhchilh ta a ni. Bawrhsap hian harhna chang te chu a kokhawm a, an chungchang a ngaihtuah sak a, harhna an chan avanga buaina leh thil dik lo ti tawh lo turin a hrilh hlawm a, September ni 19 ah thuremna tichhuak in harhna bul tumtu ber Thanghnuaia leh midang 2 - Pasina leh Thangzinga te chu kum 3 chhung Syhlet a tang turin a hrem a ni. Hemi hnu hian Kelkang harhna chu zawi zawi in a reh ta a ni. Bawrhsap hian Kelkang a harhna chang te hi sorkar laka helna puang ah a ngai ni a sawi a ni.

*Lamtluang news page hi facebook ah www.facebook.com/Lamtluang hi hawng la i lo like ve dawnnia.