Cross column

Thursday, 9 April 2015

6th & 7th April news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
7.4.2015

*MIZORAM SORKAR LEH SIR RATAN TATA TRUST TEN THAWH HONA TUR THUTHLUNG ZIAK
Kawng hrang hranga Mizoram tan hmasawnna ki pawimawh deuh deuh atan Mizoram sorkar leh Sir Ratan TATA Trust hnuaia North East Initiative Development Agency (NEIDA) te chuan vawiin khan thawh hona tur thuthlung an ziak a. Chief Minister Pu Lal Thanhawla kaihhruaina hnuaiah Mizoram sorkar aiawhin Chief Secretary Pu Lalmalsawma IAS leh, Ratan TATA Trust aiawhin Pu Burziz S.Taraporevala, Secretary & Chief Accountant, Sir Ratan TATA Trust ten Chief Minister Conference room ah thawh dunna thuthlung hi an ziak a ni.

Mizoram sorkar leh TATA Trust te inremna hi Mizoram sorkar lamah chuan NLUP Implementing Board kaltlanga thawh tur niin a bul tan nan TATA Trust hian kum 5 chhunga hma lakna turin vaibelchhe 18.8 a tum dawn a. Hemi hmang hian chhungkaw 17,000 te chu tanpui an ni ang a. He thawh dunna hnuaiah hian kawng hrang hranga miretheite khawsak dinhmun chawikanna tur te, vawkvulha eizawng te tan vawk notea intodelhna tur te, hlawk zawka horticulture thlai thar thar tih punna tur leh a bikin serthlum huan te tuaithar a, thei rah seng leh vawn thatna tur te, kawng hrang hranga ranvulh leh lo neia eizawngte chawikanna tur te, tui in tur thianghlim leh faina kawnga hma lakna tur te, zirna leh hriselna te, naupang thanglai ten mamawh tawk chaw tha an hmuh theihna tura hmalak dunna tur te a tel a ni.

Chief Minister Pu Lal Thanhawla chuan NLUP chungchang sawiin he project nihna leh a thil tum te chu India ram sorkar leh khawvel ram hrang hrang ten an ngaihven hle a ni, a ti a. NLUP thil tum te ti hlawhtling turin UN Agency 4 te nen thawh ho mek a ni tih sawiin tuna TATA Trust Fund nena thawh dunna chuan NLUP hnuaia hmalakna hrang hrang te chu a tichakin project hlawhtlinna kawngah thui tak a pui thei ngei dawn a ni, a ti.

Vawiina thawh dunna thuthlung ziahna ah hian Pu P.L.Thanga Vice Chairman, NIB chuan Ratan TATA Trust Fund leh Mizoram sorkar thawhdunna bul lo intan dan sawiin project kalpuina tur ruahmanna siam dan te a tarlang a. Pu Burziz S.Taraporevala chuan Ratan TATA Trust Fund lo din chhuah dan leh a thil tum te, he Trust Fund hnuaia India ram hmun hrang hranga hmalak dan te a sawi bawk a ni. Ratan TATA Trust hnuaiah hian North East Initiative Cell chu 2008 khan din a ni a. North East Initiative Development Agency(NEIDA) tih hminga in register in kum 2009 atang khan hmarchhak state 3, Arunachal Pradesh, Mizoram leh Nagaland ah te mipuite hmasawnna tur atan sum tam tak sengin hna an thawk a.

Vawiina thawh hona thuthlung ziahna ah hian Home Minister Pu R.Lalzirliana, NLUP Nodal MInister leh Pu Lalsawta, Finance Minister te bakah NIB Chairman Pu J.H.Rothuama leh Mizoram State Planning Board Vice Chairman Pu H.Liansailova te an tel a. Sir Ratan TATA Trust hnuaia NEIDA in hmarchhak state pathum a hmasawnna hna a thawh dan te tarlangin Pu B.Lalrinkima, Development Officer, Sir Ratan TATA Trust chuan tuna Mizoram sorkar leh NEIDA thawh dunna tur project chungchang leh hemi atanga Mizoram in hlawkna nasa tak a tel chhunzawm theih te a sawifiah a. Pu Lalhmingthanga IAS, Secretary, Agriculture department chuan lawmthu sawiin hun hnung a khar a ni.

Sir Ratan TATA Trust aiawha lo kal Pu Burziz-a leh a team te hian vawiin khan Thuampuia MULCO bawnghnute sawngbawlna hmun tlawhin naktukah Serchhip leh Thenzawla vawkvulhna hmun te an tlawh ang. (DIPR)
MoU signed between Government of Mizoram and Sir Ratan TATA Trust in Aizawl, Mizoram, India
Pix: DIPR, Mizoram


*MIZORAM SCHOOL TEXT BOOK CHUNGCHANG
Printing & Stationery Department chuan Mizoram School Text Book chungchangah a hnuai ami ang hian thuchhuah an siam:

Mizoram school text book class I - IV English leh Mizo chu Printing & Stationery Department in a chhut a buaipui a, chhut peih fel a ni tawh a. Distributor mamawh pek fel a ni tawh. SSA ta tur chu ni 8.4.2015 hian pek zawh fel a ni ang. Ni 26.3.2015 ah additional tlem tih belh leh a ni a, reilote ah peih thuai beisei a ni. (DIPR)

*MIDUM KHAM MIN
Vawiin khan Aizawl - Lunglei panna kawng Midum kham a min a, kawngthlang lam a bal tel bawk. Lirthei engmah kaltlang theih a ni lo a, he kawng a kal tum te chuan Damdiai - Changte - Samlukhai kawng ah kal turin mipui te hriattir anni.

Landslide in Aizawl - Lunglei road, Midumkham, Mizoram
*YEMEN TUALCHHUNG BUAI AH MI 53 BORAL
Nimin khan Yemen ram a tualchhung buaina kal zelah bomb puak avangin mi 53 an boral. Nunna chan te hi civil mi 17 leh an ram President Abedrabbo Mansour Hadi tantu mi 10 te anni. Yeman tualchhung buaina avang hian India sorkar chuan an mi leh sa Yemen a awmte thlawhtheihna hmangin India ah a phur haw tawh hlawm a ni.

*BANGLADESH AH THLIPUI TLEH AVANGIN mi 28 BORAL
Inrinni liamta a Bangladesh hmarthlang lam a thlipui tleh avanga nunna chan zat chu mi 28 an tling ta. Thlipui tleh hian Inrinni leh Pathianni zan khan Bangladesh hmarthlang lam nasa takin a tuam a, mihring chenna in 28,600 chuang a ti chhia a, zirna in 250 chuang a ti chhe bawk. Hliam tuar mi 200 chuang an awm bawk. Mihring chenna in leh zirna in bakah hian lo/leilet nasa takin a tihchhia a, ran rual tam tak an thi bawk.

*THUPEK
Sub-Divisional Magistrate, Aizawl District, Aizawl chuan Section 144 Cr. P.C. 1973 in thuneihna a pek angin hetiang hian thupek a chhuah :

President of India chuan ni 9 April, 2015 (Ningani) hian Mizoram a rawn tlawh dawn avangin thlawhna thlawk ten harsatna an neih loh nan heng a hnuaia thupek hi a chhuah.

Heng khua - Lengpui, Hmunpui, Serzawl, Nghalchawm, Lengte, Sihhmui, Sairang, Sairang Dinthar leh Mualkhang te hian Lengpui Airport a thlawhna veivak a tihbuai loh nan ni 9 April, 2015 leh ni 10 April, 2015 ni te hian huan leh lo an hal tur a ni lo.
He thupek hi ni 1 April, 2015 atanga hman tan a ni. (DIPR)

*LOCAL COUNCIL ELECTION ATANA RETURNING OFFICER TE TRAINING PEK AN NI
Nimin chawhma dar 11:00 khan Aizawl District Local Council Election 2015 atana Returning Officers ruatte chu I&PR Auditorium-ah training neih tir an ni a. He training hi Pi H. Lalchhandami, Election Officer, Aizawl in kaihruaiin, he hunah hian Pu K. Lalrohlua MCS, DLAO, Aizawl chuan training a pe a ni.

Aizawl Municipal area ah hian Local Council 83 awmin General Seat 392 leh hmeichhe tana reserved seat 143 a awm a. Local Council Election buaipui tur hian Returning Officer 83 ruat an ni. He training ah hian Returning Officer te mawhphurhna leh tihtur te hrilhhriat an ni.

State Election Commission chuan ni 1.4.2015 (Nilaini) khan Local Council inthlanna turin Press Note a ti chhuak a, in candidate tur te chu ni 6.4.2015 (Thawhtanni) atanga ni 13.4.2015 (Thawhtanni) thleng nomination thehluhna hun hawn sak an ni ang. Nomination inhnukdawk duhte tan ni 16.4.2015 (Ningani) chhun dar 12:00 thleng hawn a ni bawk. (DIPR)

*ZINGKAR CHANCHINTHAR TAWI LAWRKHAWM
*Aizawl Civil Hospital a inzaina pindan (OT) chu siam that a nih avangin thu leh awm hma chuan Surgery & Orthopaedic bikah emergency lo chu zai theih a ni dawn lo a ni.

*Central YMA hnuaia Training & Youth Affairs hmalakna in Mizo thalai 838 te chu cement, tile leh aluminium training pek an ni tawh.

*Mizo Zirlai Pawl (MZP) te chuan India President in Mizoram a rawn tlawh hunah sorkar laipuiin Mizoram governor te an duh duh a an chinglet thin duhloh entirnan lungawilohna lantir an tum.

*Sorkar laipui chuan sorkar laipui hnuai atanga pension hlawh la te chu an bank account leh aadhaar number register vek turin a hriattir.

*Union Agriculture Minister Radhamohan Singh chuan kum 3 lo awm leh tur chhungin sorkar in ramchhung a loneitu zawng zawng hnenah soil health card pek vek a tum a ti.

*Nimin khan India President Pranab Mukherjee chuan Geo-Scientist 23 te hnenah National Geoscience Award for the year 2013 a hlan.

*Kenya indo thlawhtheihna ten Somalia ah firfiak pawl al-Shabab te tawmna camp 2 an bei. Hei hi Kenya in Somalia firfiak pawl al-Shabab te indo thlawhtheihna hmang a beih vawi 1-na a ni.

*Egypt ram a Alexandria khua a biak in vengtu te awmna mi tutih hriatloh pakhatin a pawng kah chiam avangin police 1 leh civil mi 3 in nunna an chan.

*Nimin khan Assam a Karimganj district ah Assam Rifles sipai ten United Democratic Liberation Army helpawl a mi 2 an kaphlum.

*Sikkim chuan sorkar laipui puihna in kumin July thla hian silhfen leh puan thuina hmunpui Apparel and Garments Manufacturing Centre a nei hman dawn ni a sawi a ni. He centre bul tan nan hian sorkar laipuiin Rs.Vaibelchhe 18 a pe dawn a, Sikkim thalai 1500 te tan eizawnna pek theih an beisei a ni.

*Lamtluang page like/follow tute in dam tlang hlawm em? In dam zel kan beisei. Kan page in review na te kan lo hmu thin a, kan lawm hle mai. Kan page ah thuthar kan rawn tarlan thin te hi min lo like sak bakah in ngaihdan te comment lamah rawn sawi ve thin turin kan sawm a che u. Tukchhuah nuam vek ule.



*PRESIDENT OF INDIA ZIN TUR CHUNGCHANG INBUATSAIHNA THLIRHO
President of India, Pu Pranab Mukherjee-a'n Mizoram a rawn tlawh tur chungchanga inbuatsaihna thlirin nimin chawhma dar 11 khan Chief Secretary Conference Room-ah Chief Secretary Pu Lalmalsawma hovin sorkar mi pawimawhte an thukhawm.

Tarlan tawh angin President hi April ni 9 hian ni hnih chama Mizorama lo zin tura beisei a ni a. Venhimna tha tak hnuaiah mawihnai tak leh tha taka dawnsawn a nih theih nan sorkar chuan inpuahchahna uluk takin a kalpui a. Ruahmanna felfai leh kimchang tak buatsaih a ni. Nimin khan venhimna leh kalkawng chungchang te, traffic lam te leh medical lamte, cultural programme leh dinner bakah kawng hrang hranga an inbuatsaihna kal mek chipchiar taka thlir ho a ni.

President hian April ni 10-ah Mizoram University tlawhin Convocation a hmanpui hnuah New Delhi panin Mizoram a chhuahsan leh dawn a ni. (DIPR)

*MIZO NULA IN Ph.D DAWNG THAR
Dt. 06/04/2015 khan Nl. K. Lalhmingchhuanmawii D/o K. Biaknawla, Vengpui, Lawngtlai, Mizoram chuan PG And Research Department of Zoology, Pachayappas College, Chennai atangin Ph.D a dawng thar a. A thesis title chu "STUDIES ON THE EFFECT OF PUNICA GRANATUM AND ALLIUM SATIVUM ON COTYLOPHORON COTYLOPHORUM (FISCHOEDER.1901)" a ni.
Source: Chawia Cma
K. Lalhmingchhuanmawii D/o K. Biaknawla recently awarded Ph.D degree from PG And Research Department of Zoology, Pachayappas College, Chennai

*J&K AH HELHO IN POLICE 3 KAPHLUM
Nimin khan Jammu and Kashmir a Ashipora thingtlang khua ah helho in police 3 an kaphlum. Police te hi he khua a thil tisual awm enfiah tur a kal anni a, ralthuam engmah an keng ve lo a ni.
 
6.4.2015
*SORKAR LAIPUIIN STATE TAN Rs.VAIBELCHHE 37,420 PE CHHUAK
India sorkar laipui chuan 14th Finance Commission in thurawn a pek angin a thawh khatna atan state hrang hrang te tan Rs. Vaibelchhe 37,420 a pe chhuak tan. Sorkar thuchhuah in a tarlan dan chuan Uttar Pradesh tan Rs.Vaibelchhe 6735 pek a ni ang a, Bihar tan Rs.Vaibelchhe 3624 pek a ni ang a, Madhya Pradesh tan Rs.Vaibelchhe 2835 pek a ni ang a, West Bengal tan Rs.Vaibelchhe 2746 pek a ni bawk ang.

*TEK IN MI 3 DENGHLUM
Nimin chawhnu khan West Bengal a Ganga lui ah lawng a chuang mi 3 te chu tek in a denghlum a, mi 11 in hliam na tak an tuar bawk. Hliam tuar te hi Howrah district leh Kolkata a damdawiin hrang hrang ah enkawl mek anni.

4th & 5th April 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM

5.4.2015
*Vawiin khan Mizoram leh khawvel hmun hrang hrang ah Easter Sunday programme chu kohhran hrang hrang ten tluang takin an hmang thei a, zanin ah pawh kohran hran hrang ten Lal Isua thawhlehna lam hawi thupui hmangin thuchah an ngaithla chhunzawm leh dawn a ni. In kohhran in Easter programme te in hmang tluang thei em?

*RANGVAMUAL LEIVUNG PAIH CHUNGCHANGA AIZAWL DISTRICT DISASTER MANAGEMENT THUCHHUAH
Rangvamual leivung paih chungchanga Aizawl District Disaster Management thuchhuah chu a hnuai ami ang hi a ni :

Chanchinbu thenkhat a Rangvamual leivung paih chungchangah mipuite hriata sawifiah tul a awm a. Hetiang hi thil awmdan a ni.

He kawngpui hi Mizoram mipuite za-a sawmriat in kan rin ber a ni a, a tlang loh chuan nitin mamawh kan lakluhna ber a nih avangin thal laia tha taka laih tlang a nih loh chuan fur a a pin mai hi a hlauhawm hle a ni. Kan ram hruaitute pawhin an ngaipawimawh in an ngaihven hle a. Hemi avang hian Aizawl District Admin. pawh an chungah kan lawm hle a ni. Lei paihna hian a thlanga Concrete Building chu a deng deuh thin a, a in neitu pate pawhin District Disaster Management Authority Chairman pawh an hmu a. An paihna hi sawn an rawn dil a, amaherawh chu technical lam mithiamten an paihna hi an sawn chuan a min belh teuh thei dawn nia an hriat avangin a paihna hi sawn theih niin an ngai lova. Chuvangin a in neitupa pawh hi a duh ang tawka a in venhim nan fencing siam tur leh a senso zawng zawng chu District Disaster Management Authority in a tum sak tur thu hrilh a ni a. Leivung paihna sawn a nih loh chhan hi pawisa harsat vang a nilo. Tin, leivung hi tuna palh a nih loh chuan fur ah chuan he in hi leimin in a hnawl mai theih dinhmun ah a ding a ni.

Kan Opposition Leader zahawm tak pawhin Aizawl DC leh District Disaster Management Authority Chairman ni bawk pawh rawn hmu in an sawi dun a. DC chuan a aia tha paih dan leh a problem solve dan an hriat chuan an thurawn chu a dawnsawn theih reng thu a hrilh a. Amaherawhchu, solution tak tak hi uluk takin an sawi dun pawhin an hmu zo mai lo a ni.

JCB a chhiat chungchangah hian Police te hian inquiry an ti a, an rinhlelhte an ko mai a ni a, tumah Lock-up a riah tir leh Jail a khung pawh an awm lo a ni.
Rangvamual leimin hian Zoram mipuite min tibuai rei ta hle a, chuvangin furpui thlen hma ngeia mipui tana paih fai thuai hi a tul avangin mipuite hriatthiamna leh tawiawmna Aizawl District Disaster Management Authority chuan a ngen tak meuh meuh a ni. (DIPR)



*BCM IN JUBILEE BIBLE SCHOOL TAN DAWN
Mizoram Baptist Kohhran te chuan Jubilee Bible School chu ruahman lawk angin April 7, 2015 (Thawhlehni) atang hian an hawng tan dawn ta. Batch hmasa berah hian zirlai 33 an awm dawn a, an zinga 8 chu missionary thawk lai mek training turte an ni a; mi dang zawng chu Tualchhung Kohhran hrang hrang atanga thlan chhuah te an ni. A tirhah residential veka tih tum a ni nain la inpeih fel hman vek a nih loh avangin Missionary leh Pastor, nupui fanau neite chu Serkawn leh a chhehvelah inluah phalsak an ni.

Tunah hian JBS-ah an hotupa ber (Dean) chu Rev.H.Lalthlamuana a ni a. A ni bakah hian zirtirtu atan Rev. Sangliankhuma Chinzah, Upa HS. Lalhmingthanga leh Tv. David F. Lalkhawngaiha te an ni.
Source: http://www.mizobaptist.org

*GOVERNOR KALCHHUAKIN CHIEF MINISTER THLAHNA LEHKHA THAWN
Dr. Aziz Qureshi Mizoram Governor kalchhuak ta chuan Mizoram Chief Minister Pu Lal Thanhawla hnenah thlahna lehkha thawnin Mizoram a awm chhunga amah leh a thawhpui ten tha taka an thawhpuina ah lawmthu sawiin a theih ang chin chinah Mizoram a hriatreng nan Mizoram tan theihtawp a chhuah tur thu a sawi.

Dr. Qureshi chuan Mizoram mipui leh a ram pipu sulhnu (cultural heritage) ropui takte hi ka theihnghilh ngai dawn lova, tiin Mizoram a awm laia Chief Minister leh thawhpuite leh officers ten theihtawpa an tawiawmna avangin lawmthu a sawi in, duhsakna sang ber a hlan a ni. (DIPR)

*MIZORAM GOVERNOR ATAN PU KESHARI NATH TRIPATHI LAKLUH A NI
Mizoram Larsap thar atana ruat Pu Keshari Nath Tripathi, West Bengal Governor ni mek chu nimin tlai dar 4 khan Raj Bhawan-ah rinawmna thu tiam tira Mizoram Governor 16-na atan lakluh a ni a. Governor lakluhna inkhawm ah hian Chief Secretary Pu Lalmalsawma, chuan India President Dr. Pranab Mukherjee’n, Pu Keshari Nath Tripathi, Mizoram Governor atana a rawn ruatna lehkha Warrant of Appointment a chhiarchhuah hnuin Gauhati High Court Judge Justice Michael Zothankhuma’n rinawmna thu tiam tirin Pu Keshari Nath Tripathi hi Mizoram Governor atan lak luh a ni.

Larsap thar lakluhna inkhawm-ah hian Chief Minister Pu Lal Thanhawla, Assembly Speaker Pu Hiphei, Minister-te, Parliamentary Secretary-te leh MLA te bakah Sorkar mi pawimawh thahnem tak an tel.

Larsap thar hi kum 80 a upa niin 10 November 1934 khan Allahabad, Uttar Pradesh ah a piang a. Eizawnna ah Senior Advocate niin Allahabad High Court ah te pawh Ukil hlawhtling taka lo ni tawh thin a ni. Politics a luhchilh hnuin BJP Candidate niin Uttar Pradesh Legislative ah term 5 chhung thlantlin a ni tawh a. West Bengal Governor atan ruat a nih hma pawh hian Uttar Pradesh State ah Cabinet Minister leh Speaker nihna te a lo chelh tawh a ni. (DIPR)
Swearing-in ceremony of K N Tripathi for Mizoram Governor at Raj Bhavan, Aizawl
Pix: DIPR, Mizoram
*HARHNA THLEN NI LAWM
Nimin April 4, 2015 (Inrinni) kha Mizoram a Harhna Thlen Ni a ni a, kumin hi kum 109-na a ni. Kohhran hrang hrang ten Harhna thlen ni pual hian lawmthu sawi inkhawm an nei a ni.

*BCM EASTER SUNDAY THUPUI
Mizoram Baptist kohhran te chuan Easter Sunday Chawhma lam Inkhawm ah Headquarters atanga Easter Sunday thupui thlan sa ”Krista chu mitthi zing ata kaihthawhin a awm tak zet a ni” (I Kor15:20) tih hmangin thusawituten thuchah an puang ang a. Ram pumah Tawngtai thupui thlansa hmangin tawngtairual a ni bawk ang. Chawhnu lamah Kohhran inpawlhona leh zaikhawm awmin zan lamah pawh Inkhawm banah zaikhawm programme siam a ni bawk ang.
Tawngtai rual thupui(Subject) tur chu hengte hi a ni:-
1) Min chhandamna siam tura Lal Isua inpekna avanga lawmthusawina
2) Kristan Thihna hneha a tho leh in; sual leh thihna hnehna min siamsak avanga lawmthusawina
3) Thawhlehna thiltihtheihna kan hman thiam theih nana dilna.
source: www.mizobaptist.org
*MIZORAM PRESBYTERIAN EASTER SUNDAY THUPUI
Vawiin Easter Sunday ah hian Mizoram Presbyterian kohhran te chuan thupui 3 an ngaithla ang:
Chawhma inkhawm: Thihna chelh hlen rual loh - Isua (Tirh 2:22-24)
Chawhnu inkhawm: Kan hnênah awm ta che (Lk.24:13-32)
Zan inkhawm: Isua thawhleh angin kan tho leh ang. (Phil.3:21)

*VUR TAWLH VANGIN SIPAI 4 IN NUNNA CHAN
Nimin khan Jammu and Kashmir a Ladakh huamchhung Changla pass ah vur a tawlh avangin India sipai 4 a delhhlum a, sipai 2 in hliam na tak an tuar a ni. Hliam te hi army command hospital, Chandigrah ah phurh thlak anni.

*Lamtluang page chhiar tu zawng zawng te kan Lalpa Isua Krista thihna hneh a a thawhlehna champha khawvel in a lawm ni ah hian ‪#‎Easter‬ Chibai kan buk vek a che u. Khawvel ah hian Pathian ni a inchhal leh Pathian ni an ngaih mi tam tak an lo awm tawh thin a, mahse, thi a tholeh reng reng an la awm ve lo a ni. Easter Sunday hman nuam vek ule.

*Khawvel hmun hrang hrang a Kristian te Easter Sunday hmang turin an in buatsaih ta mup mup mai. US President Barack Obama te nupa pawhin an chenna White House ah 'Easter' lawmna ropui takin an buatsaih dawn a ni. He hunah hian US leh khawvel ram hrang hrang a sawm bik ten hun an hmanpui dawn a ni.

4.4.2015
*GUWAHATI MIZO WELFARE HRUAITU THAR TE:
President: Pu Thanga Jongte,
Vice president - Pu Lalthara Royte,
Gen secy- Pu John Gangte,
Asst secy - Isaac Rochunglura,
Treasurer - Nl Lalrinpuii Khiangte,
Fin secy - Nl.Dr.V.Sawmveli.
 
*NAKTUK ZANAH THLA AWKLEM AWM DAWN
Naktuk zanah kumin chhung a thla awklem hmasaber a awm dawn a, hei hi India ramah chuan Arunachal Pradesh a Tezu leh Roing khua atangin a hmuh theih ang. Thla awklem hi minute 4 leh second 43 chhung a hmuh theih dawn a ni. Tin, Dibrugarh, Imphal, Kohima, Port Blair leh Kolkata atang te pawh in a pum lo deuh in thla awklem hi a hmuh theih bawk dawn ni a sawi a ni.

Friday, 3 April 2015

3rd April 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
3.4.2015
*GOOD FRIDAY HI
Kum 2001 chhiarpui atanga chhut in India ramah hian Kristian sakhaw zuitu mi maktaduai 19 kan awm a, chu chu rampum a mipui awmzat atanga chhut in 1.9% kan ni. India ram mipui 98% te hian Good Friday hi hmang ve lo in enge a awmzia tak hre lo mahse sorkar chuan National holiday ah a puang kumtin a ni. Keini pawh in calendar a asen a lang thin sakhaw dang te ni pawimawh te, a awmzia tak tak hrelo a chawlh nan kan lo hmang ve ang hian India ram mipui tam zawk chuan vawiin hian chawlh an hmang ve mek a ni.

*PHILIPPINES AH RAMDANG MI KRAWS AH INKHENBEH KHAP
Kumtin Good Friday ni alo thlen in Philippines ramah chuan Lal Isua tuarna tawmpui nan Kristian thenkhat te Kraws ah darkar engemaw zat an inkhengbeh tir thin a, kumin erawh chuan Philippines a khaw tam tak ten ramdang mi tel ve an phal tawh lo a ni. Kumin hian Philippines mi Catholic mi leh sa te chauh kraws a inkhenbeh leh kraws rit tak put te phal anni. Kraws a inkhengbet te hi an nunna atana pawilo tur tawk velah an la thla leh thin a, hemi boruak chhim tur hian ramdang atangin khualzin tam takin Philippines an pan thin a ni.


*I&PR OFFICER-TE LEH MJA HRUAITUTE INKAWM
Niminpiah khan I&PR officer-te leh Mizoram Journalists Association hruaitute chu I&PR Director Pu Jim K.Chozah office ah an thukhawm.

Pu Jim K. Chozah chuan MJA member-te leh I&PR thawktute'n kum tak thawhhona tha tak neia an lokal ho tawh dante tarlangin, inthianthatna leh inunauna nghet zawk nen mipui rawngbawlho zel tha a tih thu a sawi a. MJA lam pawhin I&PR chu an tana nodal department an nih angin thu a chhia a tha an thlen theihna hmun a ni tiin an tana malsawmna an lo nih tawhnaah lawmthu an sawi a ni.

Meeting-ah hian Journalists Welfare Fund chungchang te, Press Accreditation Rules chungchang te chipchiar taka sawiho a ni a. Sorkar hmalakna mipui hnenah chak zawka puanzar a nih theihnan sorkar hmalakna hrang hrang Journalist-te'n an tlawh theihna tur remchang, Project Site Visit neih tha an tih thute pawh sawiho a ni. (DIPR)

*AIR LIVE PHONE IN PROGRAMME
Tun Thawhtanni (April ni 6) lo awm tur zan dar 7:05 - 8:00 inkar, AIR Aizawl a Tlephone a zawhna leh chhanna Live Phone In Programme ah chuan “Aizawl Women Polytechnic hmalak dan leh hmachhawpte” tih chungchanga hriat duh neite tan a zawh theih dawn a. Mipui zawhna chu - FVL Biakchhawna, Principal leh Malsawmtluangi, Selection Grade Lecturer, Women Polytechnic, Aizawl ami ten an rawn chhang ang. A zawt duh tan Telephone No. 0389/2323148 emaw 0389/2322515 emaw ah biak pawh theih a ni ang. (DIPR)

*FEBRUARY 2015 CHHUNGA SA EITURA RAN TALH ZAT 59,726 A NI
February 2015 chhunga Animal Husbandry and Veterinary Department Mizoram in State pumpuia ran a enkawi te :

OPD- ah ran chi hrang hrang 21,369 enkawl a ni a. Operation theater- ah ran 1956 zai a ni. Hri danna ran 3,056-ah pek a ni a. Mobile case-in ran 2,070 enkawl a ni a. Artificial Insemination( A.I.) programme kalpui a ni a. Bawngpui 262 leh Vawkpui 121 kahrai a ni. A.I. atangin bawng note 188 leh vawk note 420 an piang hman a ni.

Ram dang leh State dang atanga ran lo lut exam zat 17,576 a ni a, Sa ei atana ran talh chhinchhiah zat 59,726 a ni. Mimal vulh ran awm chhinchhiah zat 7,00,259 a ni. Government Revenue atan Veterinary Hospitals leh Veterinary Dispensaries Wing chauh hian February 2015 chhungin Rs. 2,69,135.00 an chhung lut a ni. (DIPR)

*MIZORAM PRESBYTERIAN KOHHRAN GOOD FRIDAY 2015 INKHAWM THUPUI
Mizoram Presbyterian Kohhran te chuan vawiin Good Friday inkhawm hian thupui 3 an ngaithla ang:

Chawhma ah: Kan tan kraws-ah khenbeh a ni. (Mt.27:39-44)
Chawhnu ah: Kraws chu damna a ni. (Lk.23:39-43)
Zan ah: Temple puanzar a thler (Lk.23:44-46)

*Lamtluang page chhiar tu zawng zawng te Good Friday 2015 chibai kan buk vek a che u.

*Nimin zing khan Arunachal Pradesh a Tupi khua ah NSCN hel ni a rin ten India sipai 4 Rajput Regiment te lambun in sipai 3 an kaphlum a, sipai 4 in hliam an tuar.

*Nimin khan Jammu and Kashmir hmar lam Baramulla district a Frasthar khua ah leimin in in 38 a tichhia a, thi leh hliam an awm lo hlauh a ni.

*Maharashtra ah swine flu vangin mi 6 an boral leh, tihian kumin chhungin swine flu vangin mi 422 in nunna an chan ta a ni.

*Lamtluang page hi i thian te lo like tir ve rawh le.

2nd April 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
2.4.2015

*IRAN NUCLEAR SIAMCHHUAH CHUNGCHANG A INBIAKNA NEIH MEK AH THU TLANGKAWM NA NEI THEI DAWN TAN
Nuclear ralthuam siamchhuak thin ni a sawi Iran leh khawvel ram ropui tak tak 6 - Britain, China, France, Germany, Russia, United States leh European Union hruaitu te chuan Switzerland ram a Laussane khawpuiah inbiakna an nei mek a ni. Iran nuclear ralthuam siamchhuah tih tlem dan tur chungchang a inbiakna hi ni 8 chhung an nei tawh a, karleh thawhlehni zanlai thleng inbiak hun hi pawhsei a ni a, thumum an nei thei dawn tan ni a sawi a ni. An inrem tlan zel theih chuan kumin June ni 30 ah thu tlangkawmna tluantling siam theih an in beisei a ni.

Lamtluang thulakna in a sawi danin an inbiak na ah hian Iran chuan nuclear ralthuam siamchhuah theihna uranium a neih hmun thum athen a hmun hnih chu a ti tawp ang a, chumi siam chhuahna khawl a neih te pawh a hmang chhunzawm tawh tur a ni lo tiin inremna an siam tan a ni. Tin, an inrem theih chuan Iran hian uranium a neih 19,000 centrifuges atangin 6,000 centrifuges chauh a kawl tawh ang a, a bak zawng chu IAEA enkawl na hnuaiah ramdang ah a thawn chhuak emaw a ti ral tur a ni tiin an indawr mek bawk a ni. Tin, Iran in nuclear siamna hmun leh hmanrua a neih te chu International Atomic Energy Agency (IAEA) te enfiah theih turin phalna a pe tur a ni an tiin an indawr mek bawk.

*WORLD AUTISM AWARENESS DAY HMAN A NI
United Nations General Assembly in December 2007-a khawvel ram tina hman tura resolution a lo pass tawh angin, “WORLD AUTISM AWARENESS DAY” 2nd April 2015 chu Spastic Society of Mizoram leh Pu Lal Dingliana IFS (Rtd) te Nupa thawhhona in AUTISM AWARENESS/RECREATION CENTRE, Robert Lalawmpuia IN, Sihphir-Neihbawih ah April Ni 2, 2015 zing Dar 11:30 atangin hman a ni.

Rualbanlohna chi khat Autism hi khawvelah hian a vei (Autistic) te hmuhchhuah an tam telh telh avangin UNO pawhin a ngai pawimawh em em a ni. Autistic ho enkawl hi rualbanlo te zinga harsa ber pakhat ni a sawi a nih avangin khawvel ram hrang hrangah Autism tan hian hmalak mek a ni a. Khawvel ah Autistic 67 Million chuang awm ni a hriat a ni a. Mizoramah pawh Autistic engnge maw zat an lo awm ve in hriat belh an ni mek bawk a. Spastic Society of Mizoram (SSM) te hian Rualbanlo te tana an hma lakna hrang hrang pawimawh tak tak kal mek zingah Autism hi an telh a. Tun hnaiah Health Minister Pu Lal Thanzara’n SSM hnuaia Gilead School ah Autism Centre a lo hawng in hmalak mek zel a ni a. Heng Autistic naupang te enkawl tur bik Mithiam pathum (3) pawhin Bangalore ah Training Course an zo tawh a ni. Autism tana Spastic Society of Mizoram hmalakna hi Mizorama Autism nei te leh an Nu leh Pa te tan malsawmna a nih zel beisei a ni.
He hun pawimawh tak hi Pu Lal Dingliana, Chief Information Commissioner chuan hmanpuiin Mizoram sorkar-in Autism nei ho tana hma a lak dante a sawi.

Inkhawm hi Pi Neihtluangi, Vice Chairman, Spastic Society of Mizoram chuan a kaihruai a, Rev. C. Tlanthanga, Sihphir Presbyterian Kohhran Pastor-in hunserh hmangin Autism Institute leh Autistic te channa lanna cinema an en ho a ni.

Autism nei (Autistic) te chuan a hnuaia zia danglam bik hi an nei tlangpui a. An neih te leh a nasat dan erawh chu a in ang vek lo:

1. Awmze nei manglo a nuih (laugh/giggles)
2. Mahni tana thil hlauhawm/pawi thei hlauh nachang hriat mang loh.
3. Na hre thei manglo ang in an lang.
4. Duat paha pawm/kuah vel duh mang lo.
5. Midang mit en (eye contact) pumpelh an duh.
6. Mahni chauha awm an duh zawk.
7. Duh leh mamawh sawi/tih lan harsa, (Autistic tamber chu a tawng thei - non-verbal an ni)
8. Thil engngemaw (objects) tih awm loh ang reng taka ngainat/atchilh/vawn tlat duh.
9. Thil awmdan pangngai anga awm tura duh tlat.
10. An mahni be tute leh midang be tute thusawi lo sawi nawn (eco) ve zel.
11. Thil (object) tih vir deuh reng emaw mahni vir . (DIPR)


*LAMTLUANG CHANCHINTHAR TAWI LAWRKHAWM
*Vawiin khan Jammu and Kashmir a Baramulla district ah India sipai leh helpawl te an in kahna ah India sipai 2 in nunna an chan.

*Bharatiya Janata Party National Executive meeting chu Bengaluru ah neih tan ani. Meeting hian nithum chhung a awh ang.

*Afghanistan a eastern Khost province a governor inbulah thihchilh bomb tihpuah a nih avangin mi 13 in nunna an chan a, mi 40 chuang inhliam an tuar.

*Nilaini a Russia ram a tuipui Sea of Okhotsk an tih a lawng pil avanga nunna chan zat chu mi 53 an tling ta. He lawng ah hian mi 130 an chuang a ni.

*Tukin zing dar 2:55 vel khan Uttarakhand a Chamoli district ah 5.1 richter scale a chakin lir a nghing.

*IAS hna a thawh atanga chhiar in a vawi 45-na atan Ashok Khemka chu Haryana sorkar in Transport Commissioner atangin Directer General, Archaeology and Museums department ah a sawn leh ta. Ashok Khemka hi sorkar hnathawk te zinga eiruk leh thil dik lo awm ni a a hriat te huai tak a puang thin a ni a, sorkar lam hian an sawnkual nasa tawh hle a ni.

*Zanin ah Lal Isua tuarna hrereng chungin hun i hman ngei kan duhsak a che.

*KRISTIAN KA NI AN TIH CHUAN AN KAP ZEL
Kenya ram hmarchhak a awm Garissa College University chu Islamic firfiak pawl al-Shabab ten luhchilh in mi 15 chuang an kaphlum a, zirlai engemaw zat an thuhnuai ah silai nen an dah mek a ni. Zirlai an thunuai ah an dah te hi Kristian te niin an sawi a, Muslim te chu an chhuah zalen zel niin sawi a ni. Hliam tuar zirlai 65 chuang te damdawiin ah enkawl mek anni.

Lamtluang thu lakna in a tarlan danin he University college a zirlai pakhat Collins Wetangula sawi dan chuan silai keng te chuan an hostel ah rawn lut in hostel a awm zirlai te chu Muslim nge Kristian an nih tih an zawt zel a, Kristian an tih chuan hmun leh hmunah an kap hlum nghal zel a ni a ti. University campus chhung a ralthuam nen a lut firfiak pawl te hian an hmai an tuam a, an zat chiah hriat nilo mahse mi 5 vel an nih rin a ni.