Cross column

Thursday, 7 August 2014

7th August 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
7.8.2014 
*ZAWNGTE SELFIE THLALAK NEITU INCHUH
Kum 3 liam ta khan Indonesia thliarkar Sulawesi ah photographer David Slater a camera chu zawng ( crested black macaques) pakhat in a ru a, chu zawng chuan amah leh amah thla alo in lak (selfie) ve chiam a, chumi thlalak chu Wikipedia ho enkawl Wikimedia ho in an website ah an lo tarlan ve avangin David Slater hian a neitu nihna Copyright thubuai a siam a ni. Wikipedia lam hian he thlalak hi zawngin a mah ngeiin a inhmeh (click) avangin copyright chu camera neitu David Slater nilo in zawng zawk hi a ni tur a ni an ti. David Slater hian he thlalak wikimedia in an lo tarlan ve ngawt avang hian a thlawn in miin an hmu in an download thei a a pawisa lakluh tur tam tak a hloh phah niin a sawi thung. (Zawng in selfie a lo ti ve hi a lawmawm reng reng e.) 
*PAKISTAN IN INDIA SIPAI AN MAN CHHUAH DAWN
Nimin khan India sipai Border Security Force (BSF) mi leh sa Satyasheel Yadav (30) chu a thawhpui mi 3 te nen an patrol laiin Jammu and Kashmir a Chenab lui lian in a la a, tui hian Pakistan ram thleng a len tak avangin Pakistan Ranger sipai ten an lo man a ni. He sipai an man chungchang hi India leh Pakistan sipai hotu ten ngun taka an sawi dun hnuah naktuk zing ah ah India lam panin an rawn chhuah dawn ta a ni. Sialkot ah BSF leh Pakistan Ranger ten flag meeting an neih ho pahin India sipai hi an hlan let dawn a ni.
 
*NAKTUK AH GOVERNOR THAR LAKLUHNA
Vawiin tlai khan Chief Secretary L.Tochhong hovin Sawrkar hotulu ten Chief Secretary's Conference Hall ah Mizoram Governor thar, V.K. Duggal lakluhna (swearing-in- Ceremony) programme duangin Governor kalchhuak ta Kamla Beniwal thlah dan tur programme an buatsaih a. Naktuk hian Governor thar hian a hna a rawn zawm dawn a ni.
Governor thar V.K. Duggal hi tuna Manipur Governor ni lai niin thu leh awm hma chuan Manipur leh Mizoram Governor nihna a chelh kawp dawn a ni.Naktuk Dar 12:20 ah Lengpui Airport ah Sawrkar mi pawimawh ten an lo hmuak ang a, tlai dar 6:00 ah Raj Bhavan ah Mizoram Governor thar atan lakluh a ni ang. Naktuk ah vek hian Governor kalchhuak ta Kamla Beniwal chu thlah a ni dawn a. Chawhnu dar 2:00 ah Raj Bhavan a chhuahsan anga, chawhnu dar 3:50 ah Lengpui atangin Mizoram a chhuahsan tawh dawn a ni. (DIPR)

*I lo bengvar nan leh thuthar ber ber rang tak a i hriat theih nan facebook ah Lamtluang page hi lo like ve dawnnia.

ENGATINGE MIZORAM GOVERNOR AN BAN?

Latest news in Mizo language
On 9th July 2014 Smt. Kamla Beniwal reached Lengpui Airport, Aizawl, Mizoram to become Mizoram Governor , she was received by Mizoram Government officials
pix: DIPR, Mizoram
7.8.2014
ENGATINGE MIZORAM GOVERNOR AN BAN?
Kan rawn post tawh angin nizan khan India President chuan Mizoram Governor Kamla Beniwal (83) chu ban a nih thu a chhuah a ni kha. Mitam tak in chuti teh thut a ban a nih chhan chu kan hre chak awm e.

Times of India in an website a news report an tarlan ah chuan Mizoram Governor Kamla hi Gujarat Governor a nih lai a an khua Jaipur, Rajasthan lamah sorkar hriatpui em em loh in sorkar sum seng tho siin a zin nasa lutuk a, chu chu tunhnai lawk khan hailan a ni a, national tv leh newspaper ten an tarlang chuai chuai a ni. 2011-2014 chhungin Gujarat atangin Rajasthan ah hian sorkar sum senso in vawi 63 thlawhna in a thlawk a, vawi 53 zet Jaipur tlawh in thlawk hman a ni . A zinna senso hi Rs.Vaibelchhe 1.5 chuang niin a chhut a ni. Dik lo taka Gujarat state sorkar sum hmang ni a puh a nih tak avang hian Governor a nihna atang hian an ban tir ni ta ber in a lang ta a ni.

India Prime Minister nilai Narendra Modi hi Gujarat Chief Minister a nih lai khan Kamla Beniwal hi Gujarat Governor a ni a, Governor chuan Gujarat Lokayukta atan retired Justice R.A Mehta a ruat a, chu chu Narendra Modi hian amah rawn lo a tih anih avangin nasa takin a lo sawisel tawh a, national news ah te anni 2 in ngeih loh thu a lan chuai chuai kha kan la hre theuh awm e.

Kamla Beniwal hi congress party mi leh sa hlun tak niin UPA sorkar khan Governor ah an ruat a, hetia BJP kaihhruai NDA in sorkar laipui ah lalna an chan tak ah hian a hun tawp dawn hnaih ah Gujarat atangin Mizoram ah an rawn sawn ta chuk chuk a, thla 2 chauh hun a nei tawh laiin tihian an ban tir chhunzawm leh ta a ni. Mitam tak chuan BJP an sorkar tirh khan a mah in Governor atang hian banna a thehluh mai an ring zawk hial, bannna thehlut bik lo in tihian politics lama an hmelma BJP kaihhruai sorkar ah pawh engemaw chen chu Governor a ni chhunzawm a nih kha.

Kamla Beniwal hi 9 July 2014 khan Mizoram a rawn thleng a, Mizoram ah thla 1 pawh a la awm tlin hma in tihian India President chuan a rawn ban (sacked) ta thut anih tak ber hi maw.

Pix: Kamla Beniwal in Lengpui airport a lo thleng lai. Courtesy: DIPR
Smt. Kamla Beniwal was given warm welcome in Lengpui airport, Aizawl, Mizoram by Mizoram Chief Secretary Mrs. L. Tochhawng IAS and Mizoram Chief Minister Lal Thanhawla and his wife Mrs. Lalriliani and Council of ministers were also seen in the picture.
pix: DIPR, Mizoram



6th August 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
6.8.2014

*MIZORAM GOVERNOR BAN A NI
India President in thuchhuah a siam angin Mizoram Governor (Larsap) Kamla Beniwal chu Mizoram ah thla 1 chauh ala awm tih ah zanin khan ban a ni. Kamla Beniwal hi Gujarat Governor a nih laiin tuna India Prime Minister Narendra Modi hi khatih laia Chief Minister a ni a, anni 2 hi Gujarat Lokayukta member ruat chungchang ah an lo in millo fe tawh thin a ni. Mizoram in Governor thar a neih hma chuan Manipur Governor VK Duggal in Mizoram a hmui tel dawn a ni. Kamla Beniwal hi NDA sorkar in UPA ruat Governor a ban luih tir 2 na a ni ta a ni.

Government sacked Mizoram Governor Smt. Kamla Beniwal on 6.8.2014

Smt. Kamla Beniwal sworn in as new Governor in Mizoram Raj Bhawan
pix: DIPR, Mizoram

Mizoram Governor Kamala Beniwal visited Mizoram Milk Producers' Cooperative Union Ltd.(MULCO) office in Aizawl
pix; DIPR, Mizorm

Mizoram Governor Kamala Beniwal visited Sericulture silk production centre in Aizawl
pix; DIPR, Mizorm
*RAIL A CHUANG TEN MIHRING CHHAN NAN A HUHO IN RAIL AN NEM
Vawiin khan Australia ram khawthlang lam Perth khawpui a rail station ah mipakhat ke rail leh station platform inkarah atan avangin rail (train) a chuang (passenger) ten hepa ke tang chhanchhuah nan hian a huho in rail an nem kang a ni. Rail leh platform inkar a ke tanna hi inches 4 chauh a inhlat a ni. Atir chuan passenger te hi rail pindan chhung sir leh lamah insawn tirin rail chu buk kan tir an tum a, mahse a theih tak loh vangin an rawn chhuak a, a huho in rail hi an nem ta vak a, mihring ke tang pawh chu a chhuah theih phah ta a ni.

(LAMTLUANG THUBELH: Hetiang thil thleng ang chi a huho a tlawmngai midang tan a thawh ang chi hi kan ramah chuan kan la kalpui reng a nih laiin ramdang ah chuan thil mak leh news ni pha a ni a, chuvangin ramdang te ngaihtuah chuan hetiang kawngah hi chuan kan Zoram hi la nuam tak a lo ni.)

 
*SAUDI ARABIA TLANGVAL TE TAN RAM 4 A MI NUPUI NEIH THEIH TAWH DAWN LOH
Saudi Arabia ram thuneitute chuan an ram a mipa te tan Pakistan, Bangladesh, Chad leh Myanmar nula te nupui a neih an phal dawn tawh lo. Hei hi an tlangval ten ram pawn lammi nupui atan an neih nasat lutuk ven nan an tih a ni a, tunah hian heng ram 4 atang hian Saudi Arabia a pasal nei mi 500,000 an awm mek ni a sawi a ni.

 
*CHIEF MINISTER-IN REANG (BRU) LO KIR DUH LO TE ROLL ATANGA PAIH AN NIH THEIH NAN HOME MINISTRY CHU ECI DAWR TURIN NGEN
Nimin khan New Delhi-ah Chief Minister Pu Lal Thanhawla leh Union Home Secretary Pu Anil Goswami te chuan inkawm hona hun an nei a, Mizoram mamawh leh thil pawimawh engemawzat an sawiho a ni.

Tripura Transit Camp-a Reang(Bru) raltlan te chungchang a sawipui naah Chief Minister Pu Lal Thanhawla chuan Home Secretary chu Reang(Bru) te lakletna leh an chhawmdawlna atan Mizoram Sawrkar hmalak tawhna te a hrilh a. Sawrkarin theihtawp a chhuah a an mahni laklet tumin hma a lak laiin Camp a awm Reang(Bru) ten a Mizoram an lo let duh lohna leh heng ruahmanna te hi an ti thlawn fo thin hi Mizoram mipui chuan hriatthiam harsa an tih thu a hrilh a.

Hemi chungchangah hian kumin Lok Sabha Inthlanpui neih dawn a, Mizorama Joint NGO ten bandh an huaihawt thu a hrilh a. Election Commission of India (ECI) nena Joint NGO te inremna pakhat ‘hun bituk chhunga Mizoram lo let duh lo Reang(Bru) te Mizoram Electoral Roll atanga paih nise’ tih chu ECI chuan a pawmpui thu hrilhin hemi chungchangah hian Election Commission of India (ECI) dawra a ranglama hma lak sak turin Chief Minister chuan Home Secretary hi a ngen a ni.

Home Secretary chuan High Level Committee-in Reang (Bru) raltlan te awmna Tripura Transit Camp a tlawh thuai tur thu Chief Minister hi a hrilh a ni. (DIPR)

 
*CHAMPHAI DISTRICT AH HANDLOOM FAIR NEIH A NI
Vawiin chawhma dar 11:00 khan Champhai Town Hall-ah Ministry of Textiles, Govt. of India leh MAHCO Ltd. te tangkawp buatsaih District Handloom Fair ni thum chhung awh tur chu Pi K. Laldingliani Champhai District Information & Public Relations Officer chuan a hawng.

Mizote min ti mizotu leh min chawikangtu, hmeichhiate min ti nalhtu leh min ti changkangtu chu kan mizo puan mawi leh nalh tak tak te hi an ni tiin khuallian Pi K. Laldingliani chuan, Handloom Fair neitu leh zuartute hnenah lawmthu a sawi. Mizoram pawn thleng pawha kan puante zahpuiawm loh zia leh chhuanawm anih thu a sawi bawk. Khuallian chuan kum engemaw zat Champhai ah Handloom Fair kan lo ti ve tawh thin a, MAHCO chauh lo pawh midang tam takin an rawn ti ve tawh thin a, kumdang aiin a kum telin kan changkang zel a ni tih sawiin, tunah chuan nangmahni thawhrah leh inpekna avangin Champhai ah pawh hmun dang a an neih ang tam tak kan nei ve tawh a ni, a ti a. Hmun hla zawk pan ngai lovin mahni kawtkai ngeia puan tha leh nalh tak tak kan lei ve thei chu an thawhrah leh inpekna avang a ni tiin, dawr hawngtute chungah lawmthu a sawi. Champhaiah pawh mizo puan silh tur a hnianghnar sawt thu pawh tarlangin khuallian chuan miharsa zawkte pawh in an mamawh ang an lei ve theihna turin tlawm deuh zawk leh man man zawka an lei theihna tura rilru zau zawk pu thei turin dawr hawngtute chu a ngen bawk a ni.

Hawnna inkhawm hi Pu K. Lalthanpara ARCS chuan kaihruaiin, District hrang hranga he Fair neih turah Champhai a neih hmasak ber a ni chu lawmawm a tih thu a sawi a. Chmphai District Handloom Fair-ah hian Aizawl leh Thenzawl atangin mi 28 ten dawr an hawn thu a sawi bawk.

He hunah hian Pu K. Rothawmliana, Manager MAHCO chuan lawmthu sawiin he hun hi khar a ni. (DIPR)

 
LAMTLUANG ZINGKAR CHANCHINTHAR TAWI LAWRKHAWM
*Aizawl Tuivamit vengte chuan an veng chhungah zu dawr, zu inna hmun leh zu dah khawmna siam an remti lo.

*vawiin hian Meghalaya ah lungalhthei mahni thu thu a laih phal a nih tak loh avangin duhloh entir nan Meghalaya State Co-ordination Committee of Coal Owners, Miners and Dealers Forum (SCCCOMDF) te chuan bandh an buatsaih dawn.

*UPSC civil service exam a Civil Services Aptitude Tests (CSAT) Paper II a English subject a zawhna chhanna a mark hmuh chhiar tel ni lo tur a sorkarin zirlai lungawilo te nen inremna a siam chu Bureaucrat leh social scientist hriat hlawh tak tak ten tunhnai athalo an ti hle.

*New World Wealth in khawvel mihausa list a siam ah India ram chu mihausa $ Maktaduai 10 neipha chin multimillionaire tamberna ram 8-na a ni an ti. India ah hian mihausa tawntaw multimillionaire 14,800 an awm mek a ni.

*US missionary Africa a ebola natna enkawl tur a inpe a hnua ebola natna vei chhunzawm ve ta 2 zing a hmeichhia zawk Nancy Writebol chu nimin khan Liberia atangin US ah doctor thiamte enkawl turin hruai haw ve ta a ni. A thawhpui ebola vei thar ve tho Dr.Kent Brantly nen Atlanta a Emory University Hospital ah a hranpa in mithiam rual ten an enkawl nghal a ni.

*Saudi Arabia ah pawh ebola natna vei nia rinhlelh hmuhchhuah a ni a, ebola natna a vei ngei em tih enfiah mek a ni.

*Vawiin chawhma dar 11:00 A.M hian Mizoram Legislative Assembly hnuaia committee peng pakhat Ethics Committee chu Mizoram Legislative Assembly Secretariat Annexe Building Committee Room-ah an thukhawm dawn.

*Asia khawmualpui ah tuialhthei thlitfimna hmun te an inkhar avang leh tualchhung hel ten buaina an chawhchhuah nasat avangin tuialhthei man a pung nasa hle.

*Zalen i nih avangin midang zalenna i tihbuaisak thei bik lo tih i inhrereng thin dawnnia.

*Lamtluang news kan post te like leh comment tha apiangin news update feed in dawngtha thin, chuvangin like emaw comment tha la "tunlai ka va hmu khat ve" i ti lo mai ang. I mut pindan atanga i chhuah dawn lai khan i nuih za lo mahse han then lui sak teh. Ni hman nuam vek ule.

Tuesday, 5 August 2014

4th & 5th August 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
 5.8.2014
*SERTHUR (LEMON/LIME)
Serthur pum lian vak lo a saptawng a 'lemon' emaw 'lime' an tih, vairam ah te kawngsira a tui in theih a nawrlirh dawr a an lo zawrh fo thin hi mithiam ten an sawi dan in taksa cell nunna atan a thawktu antioxidant leh cancer hrik do theih na anti-cancer property te lemon ah hian a awm a ni. Lemon ah hian Vitamin C a tam hle a chu chu taksa in natna a lo do theih nan puitu tha tak a ni. Ruhna (Rehumatoid arthirtis) tan pawh a tha. Tin taksa in a mamawh chawtha nutrients, including carbohydrates, sugar, soluble and insoluble fiber, sodium, vitamins, minerals, fatty acids, amino acids te a awmkim vek bawk a ni. Zing kar a lemon tui inziah hi mihrisel te chuan tha an ti hle thin.

 
*SCHOOL EDUCATION MINISTER HOVIN MEETING NEI
Vawiin chawhnu khan Directorate of School Education Conference Hall-ah School Education Minister Pu H. Rohluna hovin Education Department hotuten meeting pawimawh tak an nei.

Meeting-ah hian Parliamentary Secretary Pu Joseph Lalhimpuia, School Education Secretary Pu R. Lalvena IAS leh officer dangte an tel a. Education Department chhunga thawktu hrang hrang School Education Secretariat, Directorate of School Education, SCERT, S.S.A leh R.M.S.A aiawh ten kumin chhunga an hmalakna leh an thawh tawh chin te chipchiar taka report pe in uluk takin an thlir ho a ni.

Department hmalakna zing a ngaih pawimawh hlawh tak pakhat chu ‘Literacy’ chungchang a hmalakna Literacy Drive neih a ni a. Mizoram hi ziak leh chhiar thiam lamah kan sang in hma kan sawn hle nia a lan laiin state dangte’n theihtawp chhuaha an beih ve bawk avangin tun dinhmunah India ram pum a Mizoram dinhmun chu tlahniam duai thei dinhmunah a ding a. Hei vang hian ziak leh chhiar thiam zirtirna kawng a hmalak mekna te thlir in, nasa leh zual a tan lak thar a tul hle a ni, an ti a. A bik tak in Mamit, Lunglei leh Lawngtlai district khawthlang lamah te ziak leh chhiar thiam zirna beihpui ‘Literacy Drive’ neih tha tiin hmalak ran a ngaih thu meeting ah hian tarlan a ni. (DIPR)

 
*RAMTHIANGHLIM AH INKAHHAI KALPUI MEK
Tukin atanga chhiar a ni 3 chhung awh tur inkahhai chu Israel leh Palestine hel pawl Hamas ten an kalpui mek a, tun thleng hian inkahhai bawhchhiatna la awm rih lo. Ni 29 chhung teh meuh Israel leh Hamas te hi an inralsai tawh avang hian mi 1,867 in nunna an chan tawh a ni. July ni 17 atanga inkulh tawh Israel sipai te pawh vawiin khan Gaza atangin an inthiar chhuak a ni.

 
*PU SAWITHANGA RUANG HMUH A NI
31.7.2014 a bo Sawithanga, Chaltlang North ruang chu vawiin khan Tuirial a bawlhhlawh paihna ah hmuh a ni. A ruang hi bawlhhlawh paituten an hmu a, an office MRB Zarkawt Branch lama a thawhpui ten amah a ni ngei em tih an zuk chian hnuah amah Pu Sawithanga ruang ngei hi a ni tih finfiah a ni tawh e.

Source: BigDaddy Hmahmatea IV via Special Report

 
*MEGHALAYA BANDH DAWN
Meghalaya State Co-ordination Committee of Coal Owners, Miners and Dealers Forum (SCCCOMDF) chuan naktuk August ni 6, 2014 (Nilaini) zingkar atanga khaw thim thleng Meghalaya pum huap Bandh a puang. He bandh hi National Green Tribunal thupek laka Meghalaya Sorkarin hma a lak loh avanga lungawilohna lantirna a ni. National Green Tribunal hian sorkar phalna tellova lungalhthei laih (rat hole mining) titawp tura thupek chhuahin, lungalhthei laihchhuah tawhsa phur chhuah (transportation) erawh a phal a ni.

Bandh chhung hian Mizoram Deputy Resident Commissioner, Shillong chuan khualzinte Meghalaya lam pan lo turin leh, kal an awm pawhin fimkhur turin a hriattir an ni. (DIPR)

 
*SUPREME COURT IN DELHI ASSEMBLY CHUNGCHANG AH THUTHAR NEI
Vawiin khan Supreme Court chuan Delhi Lieutenant Governor hnenah hriattirna chhuah in chawlhkar 4 chhung a Delhi assembly chu dissolve emaw member nei tam ber sorkar siam tir turin a ti. Kan hriat tawh thin angin Delhi assembly hi nikum lamah khan AAP hotupa Arvin Kejriwal a CM zuai a mahhse Lokpal bill an passed tak loh avangin AAP sorkar siam kha a tawp ta anih kha. Khami hnu khan eng party mahin sorkar na an siam leh ta lo a a ni.

 
*Interbank Foreign Exchange market rate a chhut in vawiin hian India pawisa Rs.60.91 leh US $1 a intluk mek.
 
*ISRAEL LEH HAMAS TEN INKAHHAI REMTI
Aigupta (Egypt) sorkar palai te rawtna angin Israel leh Palestine hel Hamas te chuan darkar 72 chhung (ni 3 chhung) Gaza a inkahhai neih tha an ti. Tukin zing dar 8 atangin inkahhai hi neihtan a ni ang. He inkahhai an puan hi hi kar hmasa lama an bawhchhiat nghal ang kha chuan an bawhchhe tawn tawn lo turah ngai ila.

 
*EBOLA NATNA VEI US MISSIONARY 2 TE LEH AN NATNA CHUNGCHANG
Kan hriat theuh angin Africa rama a natna hlauhawm tak leng mek 'ebola' natna vei te enkawl tur a inpe US missionary 2 - Dr.Kent Brantly leh Nancy Writebol te chuan chu natna hlauhawm tak chu an kai ve a nih kha. Heng missionary te hi Samaritan's Purse pawl te rawngbawlna hnuaiah Liberia ah damlo te an enkawl thin a ni. Pathianni khan Dr.Kent Brantly hi a bik taka siam damloh phurhna chi thlawhtheihna hmangin Liberia atang hian US ah haw pui a ni a, tunah hian Atlanta a Emory University Hospital ah US doctor thiam ten an enkawl mek a ni. Athawhpui damlo ve tho Nancy Writebol pawh vawiin lamah US ah haw pui tur a ruahmanna siam a ni. A nih pawh hi Emory University Hospital ah hian dah nghal a ni ang. He damdawiin hi kum 2003 a SARS natna veite an lo enkawl thinna hmun kha a ni.

EBOLA DAMDAWI SIAM TUM IN US IN HMA LA?
Sawiseltu tam ten an selna pakhat chu US damdawi siamchhuaktu company lian ten African ho hi an retheih hlawm em avangin ebola natna enkawlna tur damdawi siam chhuah chu sum siamnan a itawm vak dawn loh avangin hma an la tha duh lo tih hi a ni. US damdawi siamchhuaktu (Pharma company) lian tak pakhat Mapp Biopharmaceutica chuan tunlai hian ebola enkawlna tur damdawi thar siam chhuah tumin hma an la mek ni a sawi a ni. Heng US mi 2 damlo te enkawl tur hian Liberia an a ruk in thlawk lut a, tichuan he damdawi an enchhin mek hi missionary 2 te taksa ah hian an hmang chhin ta a. An that pui viau niin news report thenkhat chuan an tarlang.

News report thenkhat sawi danin Dr.Kent Brantly hian he damdawi enchhin mek a ei hnu atang hian damlo thi mai tawh tur a ingai mu reng tawh chu amahin a inbual thei ta mai niin an tarlang. He damdawi hi ZMapp ti a sawi niin National Institutes of Health ten Samaritan's Purse te hnenah an pe niin an sawi. ZMapp damdawi hi a hmalam in mihring ah enchhin a la ni ngai lo a, ebola vei mek zawngte ah enchhin a nih chuan a thawk tha viau a ni. He damdawi hi mihring in an thatpui tak tak a nih chuan ebola natna leng mek lakah mihring nunna tam tak chhan theih beisei a ni.

EBOLA CHU ENGE?
Ebola natna hi ebola virus nei ramsa atanga mihringin an vei thin a ni a. A tir chawlhkar 2/3 chhung khawsik, irh thur, tihrawl na, luna in a thawk a, a hnuah chauh ngawih ngawih na, luak chhuak leh kawthalo an nei leh a, kal leh thin a khawih chhe thin a ni. An taksa peng hnar, serh, chawkawng, hahni atang te in thisen a chhuak nasa thin hle bawk. Thia a luak te, khuh paha thisen chhuak te, ek thi te pawh in an awm thin bawk. A chung a kan sawi tawh ang hian a tihdamna tur damdawi la hmuhchhuah a ni lo.

I lo la hriat loh takin Eboola natna hi Africa khawmualpui khawthlang ram a Guinea, Liberia leh Sierra Leone ah te a leng nasa hle a, he natna avang hian mi 700 in nunna an chan tawh a ni. Kum 1976 atanga he natna hmuhchhuah a nih atang chhutin kumtin mi sangkhat velin he nata hi an vei thin ni a ngaih a ni. Thla hmasa atang khan Africa khawmualpui ah hian he natna vei mi 1320 hmuchhuah anni.
 
*HIMACHAL MLA TEN VIP LIGHT HMAN DUH LEH
Nimin khan Himachal Pradesh MLA te chuan party hrang annihna dah tha in a huho in an motor chunga VIP light dah phalsak annih leh theih nan Chief Minister an hmu. Supreme Court thuchhuak zulzuiin Himachal Pradesh ah hian MLA ten VIP light an vuah thin chu tihtawp a ni a, mahse MLA te hian an bial fanna velah mipui ten an thlan tlin te an hriat hran theih nan VIP light vuah leh hi tul in an hria a ni. MLA te hian an tan chhan dang leh ah chuan mipui thlan tlin an nih hnu a rinawmna thutiam la te nihna vawnhim nan VIP light vuah hi a tul niin an hria a ni. CM hian an ngenna hi ngun taka lo ngaihtuah sak a tiam a ni.
 
*DEPUTY NATIONAL SECURITY ADVISER RUAT THAR
Sorkar laipui chuan Deputy National Security Adviser thar atan IFS pension Arvind Gupta a ruat thar. Amah hi IFS atanga chawlh hnu in General of Institute of Defence Studies and Analyses (IDSA) ah tun thleng hian Director hna a thawk leh a ni. IFS 1979 batch Arvind Gupta hi IFS a nih lai khan Moscow, London leh Ankara ah te India tan palai hna a lo thawh tawh thin bawk a ni.
 
4.8.2014
*HOME DEPARTMENT IN SIPAI HUAISEN LAWMMAN DAWNGTU CHAWIMAWI
Vawiin chawhnu khan Home Minister Pu R.Lalzirliana chuan ama Office ah Pu Lallawmzuala,Tuahzawl khua, India Sipai a tanglai, Jammu & Kashmir a Jash-e-Mohamed leh Hijamudin hel pawl hlawhtling taka beihna avanga huaisen lawmman, SC(Shaurya Chakra) dawngtu chu kawm in lawmpuina tangkafai Rs.5 lakh leh chawimawina thuziak Mizoram aiawhin a hlan a. Lawmpuina pual inkhawm tawi buatsaih ah hian UD&PA Minister Pu Zodintluanga, Social Welfare Minister Pu. P.C. Lalthanliana leh Parliamentary Secretary Lt.Col.(Rtd) Z.S.Zuala te an tel a. Pu. Lallawmzuala hi Col.(Rtd.) Lalchungnunga Sailo, Lt.Col.(Rtd) John Zama leh Ex-servicemen hruaitute bakah ama chhungte leh Sainik hotuten an tawiawm a ni.

Pu Lallawmzuala SC, No.15223301M hi GNR(Gunner)/DMT(Driver Mechanical Transport) rank ni mekin 99 Field Regiment, Artillery, 18 Rashtriya Rifles(J&K) ah a awm mek a. July 23, 2013 khan Lasker-e-Toiba, Jash-e-Mohamed leh Hijamudin hel pawl Commander, hmun pakhatah a biru tih report an dawn bawhzuiin 'Operation Garbar' neih a ni a. He Operation a kalchhuak sipai 12 zingah Pu Lallawmzuala pawh hi a tel a. A thiante beidawn hnuah amah chauhvin hel tawmna nia hriat hi a luhchilh in hel Commander hi a chang chhuak a. Hun engemaw ti chhung an inkah hnuah amah pawhin a ke ah hliam tuar ve hnu in Hel pawl hruaitupa hi a kaphlum ta a ni. A huaisenna leh remhriatnate avang hian India President Pu Pranab Mukherjee hnen atangin huaisen chawimawina sang tak, Peacetime Gallantry Award, Shaurya Chakra, a dawng ta a ni. Shaurya Chakra hi sawrkarin indo a puan hun chhunga sipai huaisen chawimawina sang Vir Chakra tluk a ni. He lawmman a dawn avang hian Pu Lallawmzuala SC hian pension hnu thleng pawhin a thlatin hlawh lak turah a Rs.2,000/- a lak belh ziah dawn a ni. Lallawmzuala SC chuan an inbeih dan chanchin a sawina ah hel hotupa hre chiang tur hian thla tam tak hel pawl te chet tlatna hmunah te khawtual mi angin beram vengtu ah te a tan tawh thu leh an inkah hun lai ai mahin chung hunte chu a hlauhawm thin zawk thu te a sawi a. Hel Commander a kahhlum tak hi India sawrkar in Most Wanted Terrorist a tih zinga mi, terrorist-ten November 26,2008 a Mumbai an beihna a ruahmanna lo siamtu zinga mi niin a lu man ah pawh Rs.125 lakhs lai dah a ni. Lallawmzual SC chuan Kashmir a hel te hi khawtual miin an thlawp that thin em avanga beih a harsat thu a sawi a. A kahhlumna hi Garbar khua a Chhungkaw pakhat in bula Ar In kopang rinchhan a sak chhunga puk siam leh chhawn ah a ni a. Hel Commander leh a thianpa te hi he ar in neitute inchhung leh chhekin ah te Lallawmzuala SC hian a zawng hmasa phawt a, a beidawn hnuah ar in ah hian lut leh in silai a rawn puak nghal a. Tanhmun siam rem inhel hotupa hi vawi engmawzat silaimu a len hnuah a kap hlum ta a ni.

Lawmpuina thilpek hlantu Home Minister chuan ram leh hnam chhan nana nunna thapa misual luhchhuah ngam sipai huaisen, Mizo tlangval an awm leh ta hi Mizo mipuiten an thinlung takin an chhuang tak meuh a ni a ti a. Pu Lallawmzuala SC chu a inpekna leh huaisenna ah Mizote hming a that thu leh tlangval entawn tlak a nih thu HomeMinister chuan a hrilh a ni. Thusawitu dang Lt.Col.(Rtd) Z.S. Zuala, Parliamentary Secretary pawn Mizo tlangval in India sipai huaisen lawmman a hmu chu a ropui takzet thu a sawi a.Lallawmzuala SC chu a hmalam hun ah pawh inngaitlawmna nen fimkhur taka a hnathawh a chhunzawm zel a ngai a ni a ti a. Chawimawina chu chapona leh inthlahdahna ten a zui chhunzawm thin avangin fimkhur a ngaia, nunphung pawh ulawk sawt a ngai a ni a ti. (DIPR)
 
*MIZORAM AH CALL CENTRE HAWNG
Vawiin khan Mizoram Youth Commission Chairman, Pu T. Sangkunga chuan Tlangnuama Zoram Entu Pawl Building-ah Call Centre a hawng. He Call Centre hi Mizorama NIOS e-Business Solutions Pvt. Ltd. branch hmasa ber tur a ni.

Pu T. Sangkunga chuan he call centre hian Mizoram thalai te tan eizawnna tha tak a siam ngei a beisei thu a sawi a. MYC leh LE&IT tangkawpin Mizo thalaite tan hna hmuh ngei ngeina tur India khawpui hrang hranga training tura an tirh thu sawilangin, Sorkar chuan thalai ten hna ngialnghet an neih theih nan hma alak reng thu leh, mi taima leh tumruh tan chuan hna a awm zel a ni, a ti.

He hun a thu sawi ve Pu Rotluanga, LE&IT Director chuan he company hnuaia thawk tur thalaite mi 17 lak tawhte chu taima taka thawk turin a chah a, himna kawngah pawh mumal taka thawktute tan ruahmanna siam a nih thu a sawi bawk a ni.

NIOS e-Business Solutions Pvt. Ltd. hi 2010-a Kolkata a bul tan a ni a, Nalanda Institute of Advanced Studies (NIAS) nena inthlunzawm a ni. (DIPR)
 
*LUNGLEI THALAI TEN ENG THA NEIH NAN KAWNGZAWH
Vawiin khan Lunglei thalai rual te chuan Lunglei khawpui a kawlphetha (power supply) an hmu chhe lutuk leh sawrkar in a ngaihsak theih nan kawngzawh an huaihawt. Thalai rual thahnem tak kawngzawh te zingah hian MSU, MZP, PRISM leh Chhimbial chhantu aiawh ten thusawina an nei a ni.
 
*SIM CARD NEITU HRIATCHIAN LOH VAIBELCHHE CHUANG AWM
Kar kal ta Zirtawpni khan Parliament ah CAG report pharh a ni a, chutah chuan India ram ah hian mobile phone SIM card neitu finfiahna awm tha lo mi vaibelchhe 4.59 a awm ni a tarlan a ni. Hemi avang hian sorkar chuan telecom operator lian 7 te lakah Rs. Vaibelchhe 4,200 a chawi tir a ni. SIM card te hi terrorist ten bomb tihpuah nan an hman thin avangin booking tih dawnin sorkar dan dik takah chuan identity proof dik tak entir tur neilo te chuan an book thei lo tur a ni. CAG report hian telecom department in hetiang lam a khuahkhirhna leh kaihhruaina a kalpui that loh zia a tarlang a ni.