Cross column

Tuesday, 3 June 2014

1st June 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
 1.6.2014
*IPL SEASON 7 AH KKR AN CHAMPION TA
Indian Premiere League season 7 final chu tun mai khan khelh zawh a ni ta a Kolkata Knight Riders in Kings XI Punjab wicket 3 a hneh in an champion ta.
 
*TELANGANA STATE THAR PIANG DAWN HNAI
Zanin dar 12 hian India state 29-na tur Telangana chu Andhra Pradesh state atangin an indang dawn ta. Hyderabad khawpui kawtthler te pawh state thar piang tur lawmnan an cheimawi nasa hle. Naktuk zing dar 8 ah hian Telangana state Chief Minister hmasaber turin Telangana Rashtra Samithi (TRS) hotupa K.Chandrasekhar Rao chu lakluh a ni ang. Hyderabad khawpui bik chu Telangana leh Andhra Pradesh state 2 ten kum 10 chhung khawpui atan an intawm hnuah Telangana state in an changhlen tawh dawn a ni.
 
*UPSC IN CIVIL SERVICE EXAM VAWI 6 PHALSAK
Union Public Service Commission (UPSC) chuan General candidate te tan civil service vawi 4 chiah exam a phalsak thin chu tidanglam in vawi 6 an exam a phalsak ta. Scheduled Caste (SC) leh Scheduled Tribe (ST) candidate te tan chuan an duh zah zah exam phal sak anni thung a ni. Kumin August ni 1 atang hian kum 21-32 te tan exam a phalsak tawh dawn bawk a ni.
 
*UTTAR PRADESH HMEICHHE TLEIRAWL PAWNGSUAL A DUH LOH VANGIN HAL A NI
Tuhnai lawk ah Uttar Pradesh ah hmeichhe tleirawl pahnih pawngsual tawk khaihlum annih hnuah nimin zing khan hmeichhe tleirawl kum 16 mi chu pawngsual a duh loh avangin khawnvartui in hal a ni. He thil thlenna hmun hi Bharvaliya khua ah niin an khaw roreltu thin Munna Shukla chuan ramri bang hungna siamthat a tum a, chu chu a bul hnaia inneitu 1 chuan a sawisel a, an inhnial nasat avangin Shukla leh a thuihruai ten anmahni lo sawisel tupa chu an sawisa ta a ni. Chutia an intihbuai lai chuan a sawisel tupa fanu kum 16 mi a lo kal a, ani pawh chu zuah lo in pawngsual rawn an lo tum a, a duh loh avangin khawnvartuiin an leih a, an hal ta mai a ni. He hmeichhia vanduai tak taksa hi 90% a kang a ni. He thu ziah a nih lai thleng hia police ten FIR chu an dawng tawh nangin pawikhawihtu te hi an la man lo.
 
*MIZORAM RAJYA SABHA MP THLANG THAR DAWN
Election Commission of India thuchhuak angin Mizoram Rajya Sabha MP nilai Lalhmingliana (MNF) term chu June ni 18 ah a tawp dawn tak avangin a hmun ruak awh tur thlanna June ni 19, 2014 ah neih a ni dawn. MP Rajya Sabha chuh tumte tan June ni 9 thleng nomination file theih a ni ang a, hming pe lut te chu June ni 10 ah endik anni ang a, inhnukdawk duh tan June ni 12 thleng hun hawn a ni ang. ECI hian Rajya Sabha inthlan a Returning Officer tur hian Assembly Secretary Ngurthanzuala a ruat a, Assistant Returning Officer atan Assembly Addl.Secretary SR Zokhuma te a rawn ruat a ni. Rajya Sabha Mp te hi state MLA te chauh in an thlan thin avangin Mizoram ah chuan rorellai congress candidate an chak ngeiin a rinawm.
 
GOOD MORNING MIZORAM:
PATHIANNI ZING LAMTLUANG CHANCHINTHAR LAWRKHAWM

*SINGAPORE AH MIZO NULA VUI DAWN: Ni 25.5.2014 Sunday tlaia Singapore a boral Nl.Laltlansangi kum 17, Bungkawn, Aizawl ruang chu thil tih ngaite tih zawh a nih hnuin nimin khan Singapore a Mizo ten an la a. Nizan khan an tlaivar pui a, vawiin 1.6.2014 sunday hian Singapore ah vui a ni dawn ta. Aizawlah pawh an chenna Bungkawn YMA Road ah tlai dar 3.00 ah vuina programe hi hman ve tum a ni. (ZD Khiangte via Special Report)

*CHAMPHAI AH KRISTIAN CHHUNGKAW BEIHPUI THLAK A NI:
Nimin May 31, 2014 (Inrinni) zing dar 10:00 khan Mizoram Synod Family Guidance & Counselling Centre-in Champhai Vengthlang Kohhran Hall-a Counselling Centre thar tur an siam chu Rev. P.C. Pachhunga, Executive Secretary-in a hawng. He Centre-ah hian Rev. Lalhleia chu Counsellor-in a awm ang. Counselling Centre thar hawn zawh hian Champhai khawpui chhunga Bial 7 huapin Champhai Vengthlang Biak Inah Kristian Chhungkaw Seminar an nei zui a ni a, Resource Person atan Rev. P.C. Pachhunga, Executive Secretary hman a ni.

May 31, 2014 (Inrinni) zan atanga June 1, 2014 (Pathianni) zan thlengin Champhai khawpui chhunga Kohhran 23-ah
Kristian Chhungkaw Campaign neih zui mek a ni a, Campaigner tur mi 14 te chu - Rev. PC Pachhunga, Exe. Secretary; Rev. R.Lalhmingthanga, Director, FG&CC; Rev. Dr. R. Lalbiakmawia, Venghlui; Rev. R.
Lalengzauva, Zonuam Bial; Upa Lalmuana Pautu, Leitan Ramthar; Upa Lalramhluna, Maubawk; Upa Dr. Rothangliana, Kulikawn; Pi Rochuangkimi, Chaltlang South; Rev. Jonathan Pachuau, Counsellor, FG&CC; Rev. Lalhleia, Counsellor,
FG&CC;Rev. Lalsangbera, Vaivakawn Bial; Rev. C. Lalthanzara, Mission Veng; Rev. Lalchhandama, ATC leh T.Upa H. Lalchhandama, Office Assistant te an ni.

*KTP: May 30 -31, 2014 khan Synod Conference Centre-ah Central KTP hruaitu ten riak lutin Orientation cum Retreat
programme an hmang. Synod Moderator Rev. K. Lalhmuchhuaka, Rev. C. Rosiama, Rev. J. Lalremsiama (Leader) leh Upa Zonunmaiwa (General Secretary) ten hun an hmang a, zawhna & chhanna hun leh sawihona hun te buatsaih a ni.

*BAPTIST MISSIONARY LA THAR: Mizoram Baptist Kohhran, Mission Board Committee Meeting May 29, 2014-a neih chuan Missionary 21, Post hrang hrang atan a la tharleh ta a. Heng Missionary lakthar te hian June chawlhkar khatna atangin Orientation an tan ang a, Tirhchhuah hun chu hun remchang thlirin la ruahman a ni ang.

*TKP: May 29, 2014 (Ningani) kha Mizoram Baptist Kohhran Ni pawimawh (Special Day) “TKP Ramthim Ni”a ni a, TKP Unit hrang hrangah urhsun taka hman niin thpui ah “Krista aia Palai” (II Kor 5:20) tih hman a ni. Thupui sawi bakah tawngtao inkhawm neih a ni a, zan inkhawm thawhlawm pawh missionary rawngbawl nan hman a ni.

*DISTRICT PYD EXECUTIVE MEETING NEI: Ni 30.5.2014 (Zirtawpni) tlai dar 2:00 khan PYD North Mizoram District Executive Committee chu NMD Supdt. Chamber-ah thutkhawm a ni a, District PYD Board- thu passed; hruaitute bawhzui tura dah te an thlirho.

Rorel passed pawimawh zualte:

1. District huam chhunga Kohhran la din lohna Hmuifang khuaah Crusade Ni 18th-24th Aug. 2014-ah neih nise.

2. Environment humhalh kawngah District huam chhunga Local PYD, Bial leh District ten a theih ang anga hma lak nise. Tin, Social Work Day (30th June 2014) hian PYD ten mahni remchan dan angin atam thei ang ber Thingphun nise.

3. PYD Inkhawm Thupui Bu: Kum 2015 chhunga NMD PYD Zir tur Thupui Bu siam ni se.

4. District PYD Inenkawlna Dan ennawn nise ngun zawka lo zir turin Evan. Challiana Dist. PYD President te Evan. F. Lalngaihawma Dist. PYD Vice President te ruat a ni.

*UPC MISSION DEPARTMENT THUKHAWM: Ni 29.5.2014 Ningani chawhma dar 10:30 - 11:00 Pm khan UPC, North Mizoram District Missions Board chu Headquarters Biak In, Tuikhuahtlangah Rev. Sanghleia Sailo District Missions Director kaihhruaina hnuaia an thukhawm.

*MES NEIH THUAI DUH: Parliamentary Secretary Joseph Lalhimpuia chuan Mizoram sorkarin ‘Mizoram Education Service (MES)’ nei turin chak takin hma a la mek a ni a ti.

*GOOGLE TV: Internet searh engine lar tak chuan internet chauh buaipui lo in June 25 & 26 ah te Android TV tlangzarh hman an in beisei.

*BURMA LEH BANGLADESH INKAP: Kan ram thenawm Burma (Myanmar) leh Bangladesh te chu ramri chungchang ah intithiam lo thar. Niminpiah khan ramri ah Bangladesh sipai patrolling lai 1 Burma sipai ten an kahhlum vangin ram 2 sipai te hi darkar 1 chuang an in kap a ni.

*PRO-TEM SPEAKER: Parliamentary Affairs Minister hlui leh Congress hruaitu hlun Kamal Nath chu Lok Sabha Speaker lailawk (Pro-tem speaker) atan ruat a ni.

*HIV KAI VANGIN HNAWTCHHUAK: Rajasthan a Kishangargh khaw bul hnai khua a nu pakhat chu HIV a vei tih hriat chhuah a nih avangin a pasal leh a chhung ten an hnawt chhuak. He nu vanduai hian a fa 2-na tur damdawiin ah a neih laiin HIV a vei tih hriatchhuah a ni. A pasal leh a chhung ten an hnawhchhuah avang hian court ah a zualko ta a, court chuan a pasal hi man tirin jail ah an khung tawh a ni.

*SAPRAM AH INDIA DAMDAWI LEM TAM: Interpol ten beihpui an thlakna ah United Kingdom a damdawilem an man 72% te chu India atang a lakluh anni an ti.

*SIKRET CHHIAH LA TAM: Mizoram sorkar chuan meizial (Cigarette) atang a chhiah a lak 13.5% ni thin chu 20% ah a ti pung.

*THURIL: "Chawlhni hian kartluan a tuiek kai te a rawn tifai thin" - Joseph Addison.

*I LO HRE NGAI EM?: India ram chhiarpui neih hnuhnun ber 2011 ah khan India ram a sakhaw hrang hrang awm zat leh sakhaw zuitu hrang hrang awmzat te chu tun thleng hian tlangzarh ala ni lo. Kum 2001 chhiarpui ah khan India ram mipui awm zawng zawng zinga Kristian awmzat chu 2.34% a ni, chu chu a lu nung a chhiar chuan mi 24,080,016 tihna a ni.
------------
Sam ziaktu chuan "I biak in hung chhûng kawtlaia ni khat awm hi, ni sângkhat aiin a tha zawk si a. Suahsualna puan intea awm ai chuan, Kan Pathian ina kawngkhâr vengtu nih pawh ka duh zawk a ni" (Sam 84:10) a lo ti a, kan rin Pathian hi a thu te kan awih duh a nih chuan a In a kan awm tam te pawh hi a ngai ve thin niin alang. Chawlhni hman nuam vek ule.

30th & 31st May 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
For news related to Mizo people & Mizoram Contact us: lamtluangmizo[at]gmail[dot]com
31.5.2014
*#LAMTLUANG_WEEKEND_SPECIAL (MIZO JOKES/FIAMTHU)
AIZAWL ATANG IN KOLASIB KHAWPUMPUI A HMUH THEIH

Aizawl atangin Kolasib khawpumpui a hmuh theih ta.

Engtin maw??

A hmasaber ah chuan Kolasib khawpum lanna thlalak i neih angai. Chutiang thlalak i neih hun ah Aizawl ah i awm bawk chuan han en vang vang la, i lo hmuthei reng tawh dawn a ni:)
 
*MITDEL TE TAN WORLD CUP COMMENT PE CHHUAK DAWN
Thla thar June ni 12 a khelh tan tur FIFA World Cup 2014 chu Brazil ram in an thleng dawn a, world cup stadium 12 an hman tur zing a 4 - Sao Paulo, Rio de Janeiro, Brasilia leh Belo Horizonte ah te chuan mitdel ten inkhel chanchin an lo hriat ve theih nan short range radio frequency hmangin commentary pek chhuah thin a ni dawn. Mitdel te tan a commentary an pekchhuah tur hi kum 26 mi Andre leh a thawhpui tur a tlawmngai a inpe mi 15 ten an buaipui dawn a ni. Football ngaisang ram Brazil ah hian mit that loh vanga khawhmu tha thei lo mi maktadui 6.5 an awm a, chungmi te pual chuan live commentary pek chhuah hi tih makmawh an ngai a ni.
 
*HMEICHHE 2 PAWNGSUAL A THATTU NIA RINHLELH POLICE IN MAN
Tunkar thawhlehni zan a Uttar Pradesh a Badaun district a hmeichhe unau 2 te pawngsual rawn an tawh hnua khaihlum tu nia rinhlelh mi 5 te UP police ten an man, an mi man zingah hian police constable 2 zuk tel a mawle. Thawhlehni zan khan hmeichhe tleirawl unau 2(cousin) kum 14 leh kum 15 te chu chin hriat loh in an bo a, a tuk nilaini (28 May) khan Ushait thingtlang khua a theihai kungah an ruang inkhai hmuh chhuah a ni. An ruang endik (postmortem) reoprt ah pawh thah annih hma hian pawngsual an tawk ngei tih finfiah na a awm a ni.
 
*MIZO IAS TLING THAR
Non-State Civil Service of Mizoram quota atangin Dr.Lalrozama (Head of Department, Forensic Medicines & Toxicology, Civil Hospital, Aizawl) chu Indian Administrative Service (IAS) ah a tling thar. A tlin dan hi state civil service nilo sorkar hnathawk ho in IAS an nih ve theihna na tur a UPSC/DP&T in exam/interview an buatsaih thin kaltlang a tling a ni. AGMUT (Mizoram segment) cadre pual in appointment pek a ni.
 
*SAWHTHING KUT HMANG
Nimin khan Champhai district a Tuipui khua chuan ruai nen Sawhthing kut an hmang. An khua hian kum 1 chhung in an sawhthing thar atangin Rs.Nuai 100-200 an lakluh avangin he kut hi hmang niin sawi a ni a, Sawhthing kut an hman rual hian an khua atanga Pawl 10 leh pawl 12 pass thar te chawimawina hun an hmang nghal bawk. Tuipui khua hi in 100 vel awmna khua anni.
 
*MIZORAM BUAI LAI A LALDENGA DAWR TU BER CHU NATIONAL SECURITY ADVISER THAR AH RUAT A NI
IPS 1968 batch Ajit Doval chu National Security Adviser(NSA) thar atan Prime Minister Narendra Modi chuan a ruat. Ajit Doval (69) hi Mizoram buai lai a MNF te remna zawnpui tute zingah tel pha in an hotupa Laldenga nen Arakan ah leh China ramah te inbiakna neiin remna thuthlung ziak tur a sorkar aiawh a sawmtu a ni. Laldenga hian chanchinbu 1 in an interview na ah "Sipai hotu (military commander) 7 ka nei a, mahse Dover-a hian an zinga 6 te chu a kalpui ta daih sia, remna zawng a rawn chhuah mai loh chu duhthlan tur ka nei lo" tiin a sawi tih phailam chanchinbu ten an tarlang. NSA atana ruatthar Ajit Doval hian kum 1988 a mifirfiak te Golden Temple an tawm luhchhuah tur a Operation Black Thunder-II an neih a a chet that em avangin India sorkar chuan IPS te zinga a hmasaber atan Kirti Chakra a hlan a ni. Kum 1999 December ni 24 a Pakistan misual ten Indian Airlines (IC-814) an huaikawi tum a Kandahar a sorkar aiawh a thlawhna hruaikawitu te dawrtu ber kha a ni bawk. Kum 1968 khan Indian Police Service (IPS) a zawm a, Kerala cadre pek a ni na chungin state aiin sorkar laipui lamah hna a thawk tam zawk a, kum 2005 January thla khan Intelligence Bureau (IB) Director atangin a pension a ni. 
 
30.5.2014
*Zan i muthilh theih loh (insomnia an tih ang hi) chuan i phone leh electronic hmanrua reng reng kha dah tha la, music pawh earphone in ngaithla lo la, light ti thim vek bawk la, khumah mu in maimichhing vang vang la, rilru hah na leh vei run i neih te theihnghilh luih tum hram hram la, chutah tlem a i rilru a muan deuh hnuah, i mitthla in hmun rem em em ah ranhuang din la, chu i ran huang siam ah chuan kawngka (gate) siam la, beram rual vaibelchhe tak 1 a nu leh pa khungkhawm tum la, i ran huang a luh rawn tum beram te chu a mal te te in pakhat atanga vaibelchhe tak 1 thleng lo chhiar tan rawh le.....
 
*PRIYANKA GANDHI IN AIRPORT AH DUHSAK BIK NIH DUH TAWH LO
Congress President Sonia Gandhi leh Prime Minister hlui Rajiv Gandhi te fanu Priyanka Gandhi (Rahul Gandhi u) chuan a mah venghim tur a sorkar in a ruat Special Protection Group (SPG) hotu Durga Prasad hnenah lehkhathawn in Airport security check kaltlang ngailo a sorkar in duhsakna a pek chu hlip mai turin a ngen a ni. Priyanka leh a pasal Robert Vadra te hi airport ah security check kaltlang ngai lo a thlawhna a zin thei zingah telh anni. He lehkha a thawnna na chhan ni a sawi chu tunhnai a BJP sorkar hian a pasal RObert Vadra chu airport a security check kaltlang ngailo zing atanga paih an tum tih sawi a awm vangin, a pasal an paih dawn a nih chuan amah pawh paih ve law law turin a ngen ta mai niin a ngaih theih a ni.

Priyanka Gandhi hi Nehru-a thlah kal zel leh an thlahtute India ram sorkar mi pawimawh tak tak vek annih avangin a pasal neih hnu pawh in sorkar in an mahni haw tu emaw tibuai thei tur an lo awm palh a, an nunna venhim nan sipai venghimtu a pe a, chu chu pecial Protection Group or SPG te anni a, anni hian inah an ven mai bakah, a khawilo kalna apiang a a mei angin an zui zel thin a ni. 

*THLIPUI THAWK IN DELHI KHAWPUI TIBUAI
Vawiin tlai dar 4:58 a Delhi leh a chheh vel a thlipui leh ruah thimpui thawk in hmun tam tak ah harsatna a thlen a, thing tlu in kawngpui tam tak kalpawh thei loh in a siam bakah motor tlan lai an tangkhang a, metro rail service pawh a ti khaihlak a ni.Indira Gandhi International Airport a Go Air leh Air India thlawhtheihna 5 pawh thli hian a ti chhia a, thlawhtheihan 24 te pawh an chhuah leh tum hun tur tih danglam a ngai hial a ni. Thlipui leh ruah thawk thut avang hian tun thleng a nunna chan zat hriat theih chu mi 9 an tling tawh a ni.
 
*THAWMHNAW TLEMTE NEN PRIME MINISTER BANGLA AH INSAWN TA
India Prime Minister thar Tlangval Narendra Modi chu Prime Minister bangla 7 Race Course Road, Delhi-ah vawiin khan a insawn lut ta. Parawl a lo khawsa thin tih takah a thawmhnaw tlemte kurta vel ilo nen chauh a lut a ni. PM dang te chu chhungkua nen an nih duah thin avangin bangla an luah hma hian an cheithat tir chiam zel thin a, mahse Modi-a hi chuan rawng hnawih tha ula a bak inchhung bungrua te pawh khawih danglam emaw a thar dah pawh angai lo ti a ni. Gujarat a CM bangla a luah lai pawh khan a khawsa mawlmang thei hle a, CM sitting room ah meuh pawh thuthleng(chair) 4 leh dawhkan (centre table) lian vaklo 1 a awm tlawng a ni awm e. PM thar Modi-a hian RCR Bangla no 5 chu chennan an hmang ang a, bangla no 7 chu office atan a hmang dawn a n
 
*SAARC YOUTH AWARD 2014
South Asian Association for Regional Cooperation (SAARC) chuan thalai kum 18 - 30 inkar te tan Youth Award a buatsaih thin a. He chawimawina lawmman hian thuziak leh tangkafai thahnem tak a kengtel a ni. Thalaite hmakhua lama hnathawk tha leh hetiang lama inhmang mite tana buatsaih hi ngaihven duhte chuan a hmalamin Dy. Director, Sports & Youth Services biakrawn theih a ni a. Dilna hi June 25. 2014 ralhma ngeia Ministry of External Affairs, SAARC Division, New Delhi thleng hman tur a ni. (DIPR) 

*WORLD NO TOBACCO DAY 2014 HMAN A NI
Zuk leh hmuam dona Ni World No Tobacco Day chu khawvel pumah May 31 hian hman thin a ni a, Mizoram ah chuan remchan zawkna avangin vawiin khan Assembly Annexe Conference Hall-ah Assembly Speaker Pu Hiphei hoa hman a ni.

Mizoram State Tobacco Control Society leh Indian Society on Tobacco & Health Mizoram Chapter tangkawp inkhawm buatsaihah hian thu sawiin Assembly Speaker chuan Mizoram chu zuk leh hmuam ching tam state, 67.2% lai a nih thu leh hetih lai hian a sim erawh 2% emaw leh a ni chu khawtlang nun eichhetu leh natna hlauhawm leh tih dam theih loh tam tak min vei tirtu a ni, a ti. Zuk leh hmuam do na kawngah hian tun aia tanlak tul a tih thu sawiin Kohhran tinte pawh hian zuk leh hmuam hi sual lian takah ngai thei se a duh thu a sawi a ni. Khawvel hmun dang tam takah zuk leh hmuam atanga chhiah lak tih pun anih laiin Mizoram ah ngei pawh chhiah lak punna turin vawiin ah sorkar hriattirna tih chhuah a ni ta chu a lawm thu sawiin Speaker chuan he thil hi a sawisel zawnga la lovin mipui mimir himna tur leh sorkar sumhnar tipungtu anih dawn avangin lawm taka pawm thiam a tul a ni a ti bawk. Pu Hiphei chuan meizuk dona kawnga thil tangkai tak tur Compliance Assesment Guide CD a tlangzarh nghal a ni.

IST&H (M) Chairman Pi Lal Riliani pawhin mi tlemte thahnem ngai zualin 1989 atanga zuk leh hmuam do an tan chu an thawhrimna te tunah hian Mizoramin a hmu ta mek a ni, a ti a. Vantlang puipunna ah meizu an tlem tak thute sawiin Thingsul Tlangnuam khua chu meizu awm lohna vengah nikum khan puan anih dante a sawi a. An hmalakna hrang hrang sorkar-in chak taka a tawiawm thin thu ah lawmthu a sawi bawk.

Vawiin inkhawm hi Principal Secretary Health & Family Welfare Pu R.L. Rinawma’n a kaihruai a. Sawihawnna hun Dr. Jane R. Ralte, State Nodal Officer-cum-Project Officer, MSTCS a hmang a. Dr. L. Biakkima, Director, Health & Medical Education chuan lawmthu sawiin hun hnung a khar a ni.

World No Tobacco Day hi naktukah chawhma dar 11 atangin Aizawl Millenium Centre ah programme chi hrang hrang benglut leh hmuhnawm tak taka hman chhunzawm a ni ang. (DIPR)
 

*RENGRAM HEL INPE
Vawiin khan National Liberation Front of Tripura (NLFT) helpawl a mi 4 te chu kan thenawm state Tripura a North Tripura district chhung, Anandabazar a Assam Rifles camp ah an ralthuam te nen an inpe. Pathianni liamta pawh khan NLFT helpawl hruaitu mi 3 te BSF hnenah an in pe tawh bawk a ni.
 
*TRANSPORT MINISTER IN SAIHA TLAWH
Nimin tlai dar 4:30 khan Pu John Rotluangliana; Minister FCS&CA,Transport & Tourism chuan Saiha District-a DCSO Office, DTO Office, MST Office leh Meisatla venga FCS&CA Godown te a tlawh a. Minister hi a office tlawh staff ten an department hmalakna hrang hrang leh hmachhawp te lo hrilhriatin, an harsatna neih te pawh a hnenah an lo thlen bawk.

Pu John Rotluangliana chuan kan hmalawk Furpui lo thleng turah hian Mizoram khawihmun mahin ei leh bara harsatna kan tawh lo nan Mizoram sawrkar chuan theitawp chhuahin hma a la mek a ni, a ti. Minister chuan India ramah Mizoram chauh hi chhungkua za-a zain Ration card kan neihna/hmanna state awm chhun a ni a. Mizoram sawrkar-in buhfai hi kg khat zelah Rs 26.50/-in a lei a, mipui hnenah ration card in Kg khat zelah Rs 9.50/-in a pe chhuak a, Sawrkarin subsidy-a buhfai a pek a vanga thla tin a sum sen hi cheng Vbc Rs12-13 inkar vel a tling a ni, a ti bawk.

Minister hi Pu C. Zasanga, Addl. Director, FCS&CA leh Pu L. Biakthanga, Jt. Director (Hqr), Transport Deptt. ten an tawiawm a. Office a tlawhna ah hian Pu RT Zachono CEM; MADC, Pu Alok Swarup IAS, DC Saiha, Pu K.Chhuabei EM (Road&Transport) MADC leh Official thenkhat an tawiawm a ni. (DIPR)
John Rotluangliana, Mizoram Minister visit Saiha
 
*KHAWVEL MIHRING 30% HI THAU THALO NEI ANNI
University of Washington hnuai a Institute for Health Metrics and Evaluation ten zirchianna an neihna ah khawvel a mihring cheng mi tluklehdingawn 2 te hi an mamawh aiin an thau (overweight/obese) tih an hmuchhuak. Taksa mamawh aia thau tamberna ram te chu Middile East leh North Africa ram te anni a, heng ramah te hian mipa 60% leh hmeichhia 65% te an mamawh aiin an thau (overweight) a ni. Khawvel mihring awmzat atanga chhut in US ah overweigh 13% an awm a, India leh China ah erawh rinaiin an tam lutuk lo a ram 2 inkawp atanga chhut in 15% an awm a ni.

He zirchianna neitu zinga an hotu Christopher Murray (University of Washington) chuan kum 1980-2013 inkar chhungin ram hrang hrang 188 atang te in zirchianan 1700 neih a nia chuta tanga chhut in "Eng ram ah mah mihring taksa thau tam lam tlakhniam tir thei an awm lo a, kan hna hi a awlai loh zia chu in hrethiam thei mai ang" a ti a ni.

A sawi zelna ah sum lakluh(income) leh taksa thau hian inzawmna thuk tak a nei a, mi an lo hausak zel chuan a tlangpui thu in an kawng a rawn lian chho ve zel a ni a ti. Mithiam ten an hriat ruk danin zunthlum leh cancer vei an tam chhoh zel chhan pawh hi taksa rihna tam chho zel hian a thlen ve thin bawk a ti.

Karhmasa lawk khan World Health Organization pawh in naupan lai atanag thau lutuk na ven dan tur ngaihtu tur high-level commission a din thar a ni. WHO director-general Dr.Magaret Chan chuan "Kan fate hi an thau ta telh telh a, khawvel mi tam te pawh hi kan ei tam luat vangin thihna kotlang kan hnaih chak phah a ni" a ti a ni. 

*JOKER TIH VANGIN HNAWTCHHUAK
Kerala a congress minister hlui TH Mustafa chuan an party Vice President Rahul Gandhi chu "Joker"(fiamthu thawhtu) a ni a ti a, Lok Sabha inthlan ah an chaklo avang in a bang ngam tur a ni ti bawk. Heng Rahul Gandhi chungchang duhdah taka a sawi avang hian Congress party atangin an hnawt chhuak ta a ni.

29th May 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language

MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
For news related to Mizo people & Mizoram Contact us: lamtluangmizo[at]gmail[dot]com
29.5.2014
*MH370 THLAWHNA BO KHA
Kumin March ni 8 atanga chin hriat loh a bo Malaysia Airlines Boeing 777 (MH370) chu Indian ocean ah theih tawp a zawn a nih hnu pawh in hmasawnna sawi tur a la awm thei chuang lo. Thlawhna khawl(engine) atanga chhuak signal tuihnuai awm pawh nise zawng hmu thei tur lawng, Autonomous Underwater Vehicle, Bluefin-21 an tih chuan chawlhkar 7 chhung Indian Ocean (tuifinriat) chhungah bo zawnna hna a thawh hnu in engmah a hmuchhuak chuang lo a ni. An ngaihchan ber leh innghahna ber lawngin engmah a hmuh tak siloh avang hian bo zawn nan hmala nasa ber Australia sorkar hruaitute pawh a ti beidawng tawh hle a ni.

Tuna thlawhna bo an zawnna area chhungah engmah an hmuh tak loh avangin a zawnna huam chhung hi 60,000 sq km (23,100 sq mile) in an tizau leh a, hei hi China lawnglian in a hma ve thung dawn a ni. Anni pawn engmah an hmuchhuak lo a nih chuan August thla atangin mimal sumdawng bo zawng turin rawih a ni tawh dawn a, kum 1 vel tal chu zawn chhunzawm zel a ni ang.
 
*HELICOPTER KAP THLA
Ukraine ram a Russia zawm duh pawl (pro-Russian) ten Ukraine sipai helicopter kap thla in michuang 14 an boral. Ukraine ramri hnaih a mi te hian Russia zawm duh in tunhnai ah nasa takin buaina an chawk chhuak mek a ni.
 
*Synod Hospital Graduation Day Vawi 12-na
Vawiin (May 29, 2014) chawhnu dar 1:00 hian Nursing School Auditorium, Synod Hospital, Durtlangah kum 2010 - 2014 GNM zirlaite pualin Graduation Day vawi 12-na an hmang a, Synod Moderator Rev. K. Lalhmuchhuaka chu Khuallian a ni.

Dr. Vanlalruata, Synod Hospital Director-in programme a kaihruai a, inlawmna thu a sawi bawk. Rev. Biakthansanga, Hospital Chaplain in Bible chhiar leh tawngtaiin hunserh a hmang a, 3rd year GNM zirlaite an zai a. Miss R. Lalchhanhimi, Principal-in thusawina hun a hmang a, zirlai ti tha te hnenah lawmman hrang hrang sem chhunzawm a ni bawk. Khuallian Rev. K. Lalhmuchhuaka hnen atangin thusawi ngaihthlak a nia, zirlai chhuak tur aiawh leh Lawmman tumsaktu (Award Donors) te hnen atangin thusawi ngaihthlak a ni bawk. Pi C. Lalrintluangi, Nursing Superintendent-in Certificate semna hun a hmang a, Pi C. Thankhumi, Vice Principal-in Lawmthu sawina hun a hmang leh a, Rev. Ramdinmawia, Hospital Chaplain-in Malsawmnain programme a khar a ni. (Synfo)
 
*ZODINTLUANGA’N KOLASIB SAIDAN-AH REGIONAL SPORTS TRAINING CENTRE A HAWNG
Sports & Youth Services Minister Pu Zodintluanga’n vawiin khan Kolasib Saidan-ah Regional Sports Training Centre, Rs 495.20/ - lakhs senga sak a hawng.

Indoor Stadium- a hawnna inkhawmah thu sawiin Pu Zodintluanga chuan, Sawrkar chuan thalaite Sports lama thui tak kan kal theih nan hmathlir zau tak neiin Infrastructure-ah tan a la a. Tuna Regional Sports Training Centre hawn mek hi chumi tih hlawhtlinna chu a ni, a ti a. Hei hi Mizo thalaite hmalam thui taka hruaitu tur, National leh chumi piahlam thleng pawha minla pho chhuak tura hmanraw tangkai a ni dawn a ni, a ti. Kum 2008-a Congress sawrkar atanga kum nga chhungin Rajiv Gandhi Indoor Stadium te, Hawla Indoor Stadium, Lammual-a Artificial Grass phah leh zan lama inkhelh theihna tura Lighting System te tih puitlin a niin kan thalaite Sports –a an tuihalna thui tak tih puitlin a ni kha a lawmawm hle a ni, a ti a. Hei bakah hian Aizawl khawpui chauh nilo, thingtlang lama thalaite Talent in thup hai chhuak tur pawhin hmanraw chhawp kawngah sawrkarin theihtawp kan chhuah a. Serchhip-ah Indoor Stadium puitling hawn theih tep a ni tawh a. Lunglei leh Champhai ahte pawh a sakna tur Tender chhuah tawh a nih bakah Kolasib- a sakna tur Detail Project Report, Centre sawrkar pawmpui tura siam a ni tawh bawk, Pu Zodintluanga chuan a ti a ni.

Kolasib thalaite chu Sports Centre chhawr tangkai tura chahin nu leh pate pawh an fate tuina tipung tura lo tuipui turin a chah bawk a, ram leh hnam tana Mizote hming chherna hmun ni ngeise, Minister chuan a ti a ni.

NEC Financial Adviser Pu GK. Chin, IP & TAFS chuan Sports Centre hmuna Indoor Stadium hi a hawng bawk a. Thu sawiin, tunah chuan Mizoram chhungah Mizo thalai infiammite tan hmunhma a tha ta hle a ni, a ti a. Hei hi naupangten in hman tangkai mawlh mawlh ka duh a, national level-a invawrh chhuak ngei turin tang ang che u, a ti a ni.

Pu R. Lalvena, IAS, Secretary, Sports & Youth Services chuan inkhawm hi a kaihruai a. Pu C. Laltlanthanga, Secretary, MSSC chuan report pein Pu Lalzirmawia Chhangte, Director, Sports chuan lawmthu a sawi bawk.

Regional Sports Centre hi NEC atanga tangka hmuh Rs 495. 20 lakhs senga sak niin 30 Aug 2010 khan hna tan a ni a. 10 March, 2014 khan zawhfel a ni. Tunah rih chuan Football Academy ah hman niin discipline dangte training na tur pawh la siam zel tura ruahman a ni. Naupang riah theihna tur khum 80 dah theih tura zau a ni a. Dining Hall, Kitchen & store room, Warden room, Visitor room, Reading room, Common room leh Toilet & Bath room te a awm a ni. Hei bakah hian Indoor Hall, contact sports tihna tur te, Staff Quarter 5 leh chowkidar Qtr 1 leh Tanky tui 30,000/ litres dah theihna te sak tel a ni bawk a ni. (DIPR)
Regional Sports Centre, Kolasib, Mizoram
Regional Sports Centre, Kolasib, Mizoram
Regional Sports Centre, Kolasib, Mizoram
 
*MODI AN VADODARA BIAL CHHUAHSAN
Vawiin khan Prime Minister Narendra Modi chuan Vadodara Lok Sabha bial chhuahsan in Varanasi Lok Sabha bial MP nih a tlang ta zawk a ni. Kan hriat theuh angin PM thar Narendra Modi hi Lok Sabha MP atan heng bial 2 ah te hian thlan tlin a nia, a chenna Gujarat state a Vadodara bial hi a chhuahsan ta zawk a ni. Dan in a phut angin bial 2 atanga MP/MLA a thlan tlin te hian result puan atanga ni 14 chhung in an bial chhuahsan tur zawk an ti chiang thin tur a ni a, vawiin hi Lok Sabha result puan atanga chhut a ni tawpna ber a ni. Samajwadi Party hotupa Mulayam Singh Yadav pawh bial 2 atanga a tlin avangin a bial pakhat zawk Mainpuri chhuahsan in Azamgarh a thlang ta zawk a ni.
 
*4-11 June 2014 chhung in Parliament Lok Sabha 16-na thutkhawm hmasaber neih a ni dawn. June ni 4 leh ni 5 ah MP thlan thar te rinawmna thu tiam tir a lakluh anni ang a, june ni 6 ah Speaker thlanna neih a ni ang. Rajya Sabha pawh june ni 9 atangin an thukhawm tan ang. June 9 ah hian Rajya Sabha leh Lok Sabha joint parliamentary session neih a ni ang a, chutah chuan President Pranab Mukherjee an thusawina anei ang.
 
*WEST PHAILENG AH PIALTLEP TAWLHIN IN A HNAWL
Vawiin chhhun dar 12 vel khan West Phaileng a Belleikawn ah Pi Sangkhumi In chu lung (pialtlep) tawlh in a hnawl a, atawlh lai hian inchhung ah mi pali an awm a, hliam na lutuk an tuar lo hlauh, In chu a chhe nasa angreng hle thung a ni.
Thulakna: Pachuau Maenga Pichu
 
*MZU LEH SORKAR INREM Vawiin a Vaivakawn a MZU kawng siam chhunzawm duh vanga kawngpui dang chattu MZU aiawh te leh Mizoram Sorkar PWD hotute an in rem ta a, PWD hotute hian a hma thei angber a MZU kawngpui siam chhunzawm an intiam a ni.
 
*DELHI AH ZU MAN TO DAWN
Delhi sorkar chuan thla thar atang in zu chhiah 15-20% a tihpun an tum. Foreign atanga zu lakluh erawh a man tih pun a ni lo ang a, beer ah chuan chhiah 110-150% lak a ni ang a, Indian Made Foreign Liquor brands (IMFL) Rs.24-rs.48 per 750ml ah te chuan chhiah 170-225% lak a ni tawh dawn a ni. Delhi excise department te chuan zu man tih to atanga chhiah an hmuh tur zat hi Rs.Vaibelchhe 300 a tlin theih an beisei a ni. Delhi sorkar hian excise department atang hian kum 1 chhung in Rs. Vaibelchhe 3600 lakluh tumin hma an la mek a ni.
 
*NGAIZEL KOPANG MIN
He thlalak hi vawiin a Ngaizel kawng chhak min kan dawn a ni e. Mihring thi leh hliam an awm lo niin kan hria.
Ngaizel Landslide, Aizawl

 
*TRIAU TRACKX HLA THAR A HIT HLE
Nizan a kan rawn post tawh Triau Trackx te music video thar "Bang tawh r'u" tih chu youtube a upload a nih atanga darkar 13 chhung in viewer (thlirtu/ngaithlatu) mi 4703 chuang an awm hman. An hla thar hi nizan dar 9 vel khan youtube ah dah a ni. "Bang tawh r'u" tih hla hi mihring ten nitin nuna harsatna kan tawh thin ah te inhnemna leh beiseina thar kan neih theih nan Triau Trackx te hian an hlan a ni. Ahnuai a link ah hian online in a ngaihthlak theih :
https://www.youtube.com/watch?v=JaNVdO8OY1U
 
*MZU ZIRLAI LEH HNATHAWK TEN KAWNGPUI AN DANG
Mizoram University zirlai leh hnathawk ten Vaivakawn - Mizoram University kawng siam mek hnathawktu indaih loh vanga chawlhsan an duhloh entirnan vawiin hian Vaivakawn , Aizawl ah kawngpui an dang mek.
Pix: VL Ringa Sailo & C.Rotlinga
MZU students and staff blocked road in Aizawl

MZU students and staff blocked road in Aizawl
 
*LOK SABHA PRO TEM SPEAKER TUR
Lok Sabha 16-na atan MP thlantlin zing a upa ber congress member Kamal Nath chu speaker lailawk(pro tem speaker) atan ruat a ni dawn. Speaker thlan a nih hma chuan house kaihhruai leh member te lakluhna a rinawmna thuthiam tir pawh a kut ah a awm ang.
 
*MANCHESTER UNITED NEITUPA THI
Manchester United football club neitupa Malcolm Glazer chu kum 85 mi niin nimin zing khan Rochester, New York ah a boral. A thih chhan hi chiang tak a sawi ni lo mahse thluak a thisen kal buai (Stroke) a neih thin avang ni a rin a ni. Malcolm Glazer hi thlahtu te lamah chuan Lithunia ram a Juda hnam America a pemlut niin pi leh pu te atanga sumdawng thin anni. Kum 2005 a Manchester club a lei bakah hian professional American football club lian neitu leh President nilai a ni bawk a ni. A nupui leh fapa 5 leh fanu 1 a kalsan a, a fapa upaber Avram Glazer chu Manchester United club Co-Chairman a ni.
 
*South Korea a Hyosarang Hospital a kangmei chhuak ah damlo 20 leh nurse duty 1 an boral.

Wednesday, 28 May 2014

28th May 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
For news related to Mizo people & Mizoram Contact us: lamtluangmizo[at]gmail[dot]com
28.5.2014 
*JEJE-A MOHUN BAGAN AH INSAWN DAWN
Mizo footballer Jeje Lalpekhlua chu Dempo SC atangin McDowell Mohun Bagan club, Kolkata ah kum 1 khel turin contract a sign fel ta.

 
*BANG TAWH RAWH R'U MUSIC VIDEO CHU
Triau Trackx music video thar ber "Bang tawh r'u" tih chu zanin khan tlangzarh a ni a, youtube ah pawh en theih a ni ta e. A hnuaia link hi hawng la
https://www.youtube.com/watch?v=JaNVdO8OY1U

 
*Aizawl khawpui chhunga passenger phur chi Bus leh Maxi Cab ticket pekchhuahna Booking Counter (Agent Licence) leh Bungraw pek chhuahna (Goods Booking Agency) License pek thar tur a ni a. Tupawh Agent Licence nei duh chuan June ni 15, 2014 thla ral hma ngeiin STA Office, Chaltlangah dilna form fill up-in an submit ngei tur a ni.(DIPR)
 
*ARTICLE 370 HI ENGNGE NI LE?
India Prime Minister thar Narendra Modi an a office a luah atanga ni 2-na ah article 370 chungchang avangin a minister of state pakhat leh Jammu and Kashmir Chief Minister Omar Abdullah te chuan ngaihdan in anglo an nei nghal pang a nih hi. Article 370 an tih hi engnge a nih chiah tih hi la hre lo kan awm tak in a tawi thei ang berin sawifiah tum chhin ang:

(1) Article 370 chu India danpui (Constitution) a bung 370-na niin he dan hian hun engemaw ti chhung atan (temporary provision) Jammu and Kashmir ram chu an mahni a rorel inrel theihna leh thuneihna a hranpa (Special autonomous) in a pe a ni. India state dang a dan hman tam tak pawh he dan avang hian J&K ah chuan hman ve a remchang lo.

(2) He dan article 370 hi kum 1947 khan Maharaja Hari Singh leh India PM Jawahar Lal Nehru ten Jammu & Kashmir PM atan a an ruat Sheikh Abdullah duan chhuah niin India sorkar hnuai a J&K in thuneihna sang tak a neih chhunzawmnan a duan a ni.

(3) He article ah hian defence, foreign affairs, finance leh communications ah te tih loh dan dang J&K a hman tir tur chuan India Parliament in state sorkar remtihna a lak hmasak zel a ngai a ni.

(4) He article hian Jammu & Kashmir mipui te chu dan hrang hman theihna pe a, khua leh tui nih na te, zalenna te, bungrua leh ram neitu nihna ah te a humhalh a, state pawn lam miin Jammu & Kashmir ah hian ram leh bungrua an lei phal a ni lo.

(5) Article 370 thupek angin Sorkar laipui (Centre government) in Jammu & Kashmir ah financial emergency a puang thei lo a, pawn lam atanga indo a hmachhawn emaw hmelma ten pawn lam atang a an rawn run hunah chauh Sorkar laipuiin emergency a puang thei chauh a ni. Tualchhung buai mai mai ah chuan sorkar laipuiin emergency a puang ngawt thei lo.

(6)Article 370 hi titawp tur chuan India President in Jammu & Kashmir a constituent Assembly te remtihna chauh in a ti tawp thei ang.

(7) I hriatreng tur chu Jammu & Kashmir mipui tam zawk te hi keimahni ang tho a India vai zawm ka duh lo ti thin anni ve tho a, India in zalenna a hmuh tirh khan Jammu & Kashmir inchuh hian India leh Pakistan an indo nghal a nih kha, chuvangin India in Jammu & Kashmir neih a duh si avang khan he ram a mipui te an hip beh theih nan an dinhmun tur special takin a duansak lailawk ti ila a chiang ber awm e. Chu chu tuna sorkar thar BJP kaihhruai Narendra Modi te hian special tak a dan an hrang an nei bik hi siamthat a, India state dang te nen inang a awmtir hi an chak em em a thung a ni.

 
*PALESTINA RAMAH TANGRUAL SORKAR DING DAWN
Israel thenawm Palestine ram a pawl pahnih Hamas leh Fatah te chuan kum 7 zet an inhmuhthiam loh hnu in tangrual sorkar din turin a hmawr an bawk dawn ta. Heng pawl 2 te hi kum 2007 June thla a Hamas ten Gaza an awp atang khan ui leh kel thlun kawp ang maiin an in ngeih lo a, mahse thla hmasa atang khan US sorkar palai te hmalakna in inbiakna an nei a, tangrual sorkar din tha in an hre ve ve ta a ni. Palestine ram a tangrual sorkar (Unity Government) thar din an tumah hian Fatah Prime Minister Rami Al Hamdallah chu Prime Minister a ni chhunzawm ang a, Hamas Prime Minister Ismail Haniyeh chu inremna a awm theih nan a bang dawn thung a, a sorkar enkawl lai pawh tangrual sorkar ah hian a hlan chhawng vek dawn a ni.

Palestine pawl 2 ten tangrual sorkar an din tur hi an hmelma kumhlun Israel chuan tha a ti lo leh hle a, Prime Minister Netanyahu chuan Israel sorkar pawm lo tu Hamas te leh an mahni kaihnawih te telna sorkar nen chuan inbiakna neih a theih loh tur thu a sawi chhuak nghal a ni. Hetih lai hian Palestinian Authority President Mahmoud Abbas chuan Palestinian ten Israel sorkar chu an pawm thu leh tangrual sorkar din a nih chu West Asia a remna leh muanna tichhe tu ang a ngaih chi a ni lo a ti ve thung a ni. News report thenkhat ah chuan naktuk hian tangrual sorkar chu lakluh a ni dawn niin an tarlang.

 
*GOOGLE IN CAR STEERING NEILO SIAM TUM
Google company chuan car thar a khalhna kawina (steering wheel) awmlo leh brake emaw gas pedal pawh rah ngailo siam chhuah an tum thu an sawi. An car siam tum hi kawng kawi leh gil ah pawh khalh kher ngailo a mahni a tlan thei tur a duan an tum a. A khawl pawh a tlanna tur kawng amaha hmu chawp thei tur (sensor) leh chhut chawp zel thei tur (computing technology) hmang a duan a ni ang a, a khalh kawina aiah hian tlan tirna leh din tirna tur hmehna a awm thung dawn a ni. Google hian an car siam thar tur hi hralh chhuah atan an tih loh thu leh car siam chhuak tu te nen a thawh ho na neih nan an tih zawk thu an sawi a ni.

 
*TAWNGKAM FEIKIBAR IN BJP LEH CONGRESS IN CHHUN
Congress hruaitu Ajay Maken an Union Human Resources Minister thar, Smriti Irani chu pawl 12 pass chauh a nih avangin a ministry enkawl tur ngaihtuah in a rinngam tawk lo a ti a, chu chu BJP lamin chhang let in Union Minister thar tho Uma Bharti chuan "UPA kaihruaitu Sonia Gandhi pawh khan pawl engzat nge a pass bik a?" tiin a chhang let a ni. NDA sorkar in a ni 2-n a hmang tan chauh a, party lian 2 hruaitu te tawngkam feikibar in an in chhun nghal pang mai.

 
*TRIAU TRACKX MUSIC VIDEO THAR ZANINAH
'Ka lo nghak reng ang che' tih Mizo music video an release a, a hit em em hnuin zanin dar 8 hian Triau Trackx te chuan an music video thar 'Bang tawh ru' tih chu an tlangzarh leh dawn ta. Mizoram district hrang hrang a cable tv ah te en theih tur a ruahman niin Triau Trackx band member te chenna Champhai ah chuan Champhai Cable Network(CCN) a Thalai channel ah en theih ang. He music video hi Samsung 3:16 Plan Solution te sponsored a ni.
Source: VL Nghaka Renthlei

Triau Trackx, Mizoram "Bang tawh r'u"