Cross column

Wednesday, 26 March 2014

25th & 26th March 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
26.3.2014
*MH370 KEH THEM NIAWM TAK SATELLITE IN HMUH BELH
Malaysia transport minister Hishammuddin Hussei chuan an ram thlawhna bo mek MH370 kehthem niawm tak 122 lai mai chu France ram a Airbus Defence & Space satellite in a hmuh belh niin a sawi. Satellite thil hmuh thar hi Indian ocean chhimlam MH370 tlakna hmun nia an rin lai vel kha niin a sawi a, thil kehthem ni awm tak te chu an sei zawng pawh 1metre-23 metres (75ft) te anni hlawmin a sawi. Khawvel ram hrang hrang Australia, the United States, New Zealand, China, Japan leh South Korea ten an thlawhna leh lawng te thawh chhuahpuiin MH370 bo hi an zawng mek a tun thleng hian hmuh emaw a kehdarh na hnuhma tak tak erawh hmuh tur a la awm thei chuang lo a ni.
 
*FACEBOOK IN COMPANY DANG LEI LEH
Facebook chuan video games khel thinten an hman thin virtual reality headset siamtu Oculus VR chu US $ 2 billion (tluk leh dingawn) a lei tumin an in be fel tawh tih Facebook neitu Mark Zuckerberg chuan a sawi. Oculus company leichhawnna tur thil tih fel ngai te an buaipui mek a ni. Thla hmasa lawk khan FB hian $19 billion in WhatsApp an lei tawh bawk a nih kha. Oculus VR hian 2012 atang khan virtual reality headset an siam chhuak tan a ni.
 
*Lai Autonomous District Council hnuai a Village Council 93 a, VC 85 a inthlanna nimin a neih a Ballot Box te chu tukin zing dar 9:30 khan Lawngtlai phurh thlen kim a ni a, District Election Officer, Political Party aiawh leh Police lam te hmuhlai in Strong Room hi kalh that nghal a ni.

LADC huam chhunga VC 93 aVC pariat heng; member 4 awm nate Hmawngbuchhuah, Laitlang, Sabualtlang, Chamdur 'P'-II, Chamdurtlang-II, Kawnkhua leh VC Member 5 awmna Sangau-IV leh Bolisora ah te Congress Candidate te chu chuhtu awmlo a tlingah puan an lo ni tawh a hei vang hian nimin khan VC 85 ah inthlanna hi neih niin, Vote 76.9% a tla a ni. Tum dangah chuan Vote thlak zawh hian Vote tlate hi chhiar nghal thin ni mah se MP inthlan hmachhawn mek vangin, tun tum inthlanna a Ballot box te chu Lawngtlai ah phurh khawm a ni a, venhimna uluk tak hnuai ah dah niin State Election Commission in vote chhiar hun tur atan a ruat April 12 ah chhiar a ni ang. District Election Officer Pu J.Hmingthanmawia chuan vote chhiar dan tur chu State Election Commission lam in ruahmanna an la siam tur thu a sawi.

LADC huamchhung ah hian Village Council 93 awmin, V.C Seat 445 a awm a, hetah hian Candidate Mipa 889 leh Hmeichhia 207 an vaiin 1096 an awm. Vote nei thei hi hmeichhia 23312, Mipa 22398 an vaiin 45710 an awm bawk. Tun tum village council inthlanna ah hian tumdang a la tih ngai loh Hmeichhiate tana seat hauhsakna dan chu kalpui a ni a, VC tinah hmeichhia ten seat khat a bika an chuh theih turin ruahmanna siam a ni. -DIPR
 
*Tun Inrinni lo awm tur March ni 29 chawhnu dar 1:05 leh dar 2:00 inkar, AIR Aizawl a Telephone a zawhna leh chhanna Live Phone In Programme ah chuan ‘Hmeichhe lam natna’ chungchang a hriat duh neite tan a zawh theih dawn a. Mipui zawhna chu - Dr. Z.R. Thiamsanga, Gynaecologist, Civil Hospital, Aizawl a miin a rawn chhang ang a. A zawh duh tan Telephone No. - 0389/2322515 ah emaw 2323148 ah emaw a biak pawh theih ang. - DIPR
 
*NORTH EAST TRADITIONAL MUSIC FESTIVAL
All India Radio (AIR), Aizawl chuan Naktip i.e. March 28, 2014 chawhnu dar 1:00 hian North East Traditional Music Festival Vanapa Hall-ah a buatsaih dawn a. He hunah hian – Shillong, Agartala, Itanangar, Kohima leh Silchar atangin zaithiam leh lamthiam te bakah Mizorama zaithiam lar engemawzat an zai bawk ang. He North East Traditional Music Festival, Vanapa Hall-a neih tur ah hian AIR, Aizawl chuan mi zawng zawng a sawm a ni. - DIPR
 
*MIZORAM NULA HMELTHA TE THLALEH AH INLAN DAWN
11-25 April 2014 chhung hian Miss Mizoram 2014 thlanna Aizawl ah neih a ni dawn. Miss Mizoram contest neih tur Chief Organizer chu C.Dinthanga (Editor, Lelte Weekly) niin Organizing committee Chairman Er. K.Lalsawmvela (Chief Engineer, PWD) kaihhruaina hnuai ah member 28 awm in anni ho hian hma chak takin an la mek a ni. Lawmman dawn dan tur: Miss Mizoram: Rs.1,10,000, 1st Runner up: Rs.50,000, 2nd Runner up: Rs.30,000. Ruahman dan chuan 11 April ah I&PR Auditorium, Aizawl ah Elimination round neih a ni ang a, hemi ni hian nula tha zual 20 thlan chhuah anni dawn a ni. 25 April 2014 zan dar 8-ah Vanapa Hall ah final contest leh result puan na neih a ni dawn a ni.
 
25.3.2014
*Arvind Kejriwal an Varanasi bial ah Narendra Modi khing tur a din a tum thu a sawinawn leh.
 
*HIV LEH HEPATITIS - C DAMDAWI HMUCHHUAK
Australia mithiam te chuan kum 5 chhung a HIV leh Hepatitis - C enkawl dam theih na damdawi DNA vaccine an hmuh chhuah thu an sawi. Adelaide University mithiam ten an sawi danin an damdawi hmuhchhuah thar hi ransa leh rannung ah enchhin ni tawh in a thawk tha hle a, nakum atangin mihring ah enchhin(clinical trial) neih a ni dawn niin an sawi.
 
*Vawiin khan Mizoram Governor Vakkom Purusothamam chuan zan 2 riak turin Champhai a thleng. A mah hmuahna ropui takin neih a ni.
 
*HMEICHHIATE HMAN TUR PISTOL SIAM A NI
Vawiin hian khawvel a hmeichhia te hman tur bik liau liau a puakruk pistol siam hmasakber Nirbheek (.32 lighweight revolver) chu a siamtu Indian Ordnance Factory ten an tlangzarh dawn. Nirbheek pistol hi hmeichhia te an mahni an invenhim nan a siam niin a rih lam chu 500 gram a ni a, purse leh handbag ah te ken mai theih tur a duan a ni a Rs.1,22,360 man a ni. He hmeichhe pistol hming pawh hi 2012 a Delhi a pawngsual rawn tawktu Nirbhaya hming chawi a phuah a ni.

Monday, 24 March 2014

23rd & 24th March 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
24.3.2014
*MALAYSIA THLAWHNA MH370 CHU INDIAN OCEAN AH TLA NIIN NGAI
Malaysia Prime Minister Najib Razak chuan UK Air Accident Investigation Branch in an chhui danin an ram thlawhna bo mek MH370 chu a bo dawn khan southern corridor hrul ah thlawk in a thlen chin chhui theih hnuhnung berah chuan Indian ocean laili lai Perth (Australia) atanga khawthlang lamah a tla ni a ngaih a ni a ti. Malaysia airlines te pawh in he data thar an hmuhchhuah atang hian #MH370 chu Indian ocean chhim lamah a tla ni ngei an rin thu leh pawi an tih thu passenger chhungte hnenah an hrilh tawh niin a sawi a ni. He thuthang chungchang ah hian Malaysia PM chuan naktuk lamah thuchiang zawk nen press conference neih a tum thu sawiin an thuthar dawn hi Inmarsat satellite data kal tlang a an hriat niin a sawi. (He thu thar avang hian MH370 chu an hmu ta tih nemnghehna a la awm chuang lo tih i lo hre tel tho dawnnia - Lamtluang)

*JNU DELHI AH MIZO PA LEHKHABU TLANGZARH
Vawiin 24.3.2014 chawhnu dar 2:30 khan India ram a University thaber ti a sawi thin Jawaharlal Nehru University (JNU) Delhi-ah Mizo hnam sipai hlui C.Zama lehkhabu ziah "Untold Atrocity (The struggle for freedom in Mizoram 1966-1986" tih chu JNU a School of International Studies a faculty Dr.Sanjay Pandey chuan a tlangzarh ta. Tlangzarh inkhawm hi JNU a School of Social Science-1 Auditorium ah neih niin Prof. Tiplut Nongbri (Centre for Studies of the Social Systems, JNU) in a kaihruai a, JNU a #Mizo zirtirtu thawk mek Dr.Joy L.Pachuau (Centre for Historical Studies, JNU) in lehkhabu review na hun a hmang bawk a ni. #C_Zama hi Aizawl Chawnpui veng a mi niin a lehkhabu tlangzarh tak hi saptawng a ziak niin #Mizoram buai lai chanchin leh mipui ten hreawm nasa tak an tawrh chanchin chhuizau na a ni.A man pawh Rs.100 chauh a ni. JNU a zirlai te bakah Mizo pa lar L.Keivom (IFS Retd.) te, H.V Lalringa (IAS Retd.), Lalhmangaiha (IRS Retd. & MPC President) te leh TBC Rozara (IRS Retd.) te leh midang thahnem tak lehkhabu tlangzarh inkhawm ah hian an tel a ni.
Mizo author C Zama book "Untold Atrocity (The struggle for freedom in Mizoram 1966-1986"release function at JNU, Delhi, the book price is Rs.100/- only
pix: Zorem Mawia
Mizo author C Zama book release function at JNU, Delhi
pix: Zorem Mawia
Mizo author C Zama book release function at JNU, Delhi
pix: Zorem Mawia
 
*Tripura a Tuikuk Vote thlak tir tum duhloh lantirna PROTEST DAY Aizawl ah hman a ni.

Vawiin khan Aizawl ah Mizoram atanga an duhthu a tlanchhuak Tuikuk te an awmna hmun Tripura a Vote thlak tir leh tum duhloh lantirna neih ani a, Mizo mipui thahnem tak an pungkhawm a ni. He hunah hian tlawmngai pawl hruaitu hrang hrang aiawh te'n thu an sawi bawk. Millenium Center kawt a thusawitu,

Sainghinga Sailo MUP General Secretary chuan, "Tuikuk te hi tunhma chuan Mizoram khua leh tui nihna nei an ni ngailo a, tunhnai ah Mizo mipuite'n kan khawngaih avangin Mizoram khua leh tui nihna kan pe a, hetiang a min tibuai reng hi a pawi hle e, mikhual chamrei mai an ni tih inhria se kan duh a ni", a ti.

Anggu Lalhmachhuana MZP President chuan, "Vawiin hi Mizote tan ni chhinchhiahtlak ani, Mizo mipuite kan tanrual chuan Tuikuk te hi kan duh ang ngeiin kan awm tir thei ang. Kan pi leh pu ten huaisen taka an lo hum Mizoram hi thangthar ten kan humhim zel tur a ni", a ti bawk.

Vanapa Hall kawt ah hian thusawina hun hman leh a ni a,

Zodinpuia MSU President chuan, " Mizote hi British sorkar awpbehna hnuaiah kum 57 zet kan awm a, British in min chhuahsan hnuin India awpbehna hnuaiah kum 67 kan awmna tur kan hmang leh mek a, Mizote'n kan him lohna tur kan tawng ta zeuh zeuh mai tih thu sawiin, Tuikuk te hi Sorkar laipui in Representation of People Act 1951 hnuaia Section 60 in a sawi, Kashmir atanga raltlan Kashmiri Pandit te nen ang khat in en tawhlo se a duhthu sawiin, Tuikuk te hi an duhthu a Mizoram chhuahsan an ni ati a, India Union hnuaiah kan himlo a nih chuan kawngdang kan dap a ngai ang a ti bawk.

Dr.Thanpuii MHIP Vice President chuan, "Tuikuk Pathian siam theihloh te hi Tripura ah um zui reng hi hriatthiam theih a ni tawhlo tih sawiin, Mizoram pawn a Mizo zirlai leh hnathawk tamtak awmte hi ECI hian vote an thlakna tur ngaihtuah ve se

a duhthu a sawi a. Mizo hmeichhia te hian theihtawp in hma kan lazel dawn a ni", a ti bawk.

Kawngzawh tawpna, Election Office kawt ah Lalbiakzuala CYMA President chuan thusawiin, " Tuikuk ten MP inthlanah vote an thlak lohna tura kan hmalakna hi a bul tanna chauh ani a, a hlawhtlin theihnan a tawp thlengin kan dodal zel dawn a ni ati a, Political Party te hnenah ngenna thlenin Tuikuk vote beisei in tu party mah Tuikuk khua ah kallo turin kan ngen a ni ati a, kal lui an awm a nih chuan an chungchang Jt.NGO meeting in a ngaihtuah ang a ti bawk. Kohhran hrang hrangte pawn member tam duh vangin Tuikuk te tlawn tawhlo tura a duhthu sawiin, India hnuaiah Mizote hi kan him tawhlo a nih chuan kawngdang kan zawn a ngai ang a ti bawk a ni.

He hunah hian CYMA General Secretary Vanalalruata chuan resolution chhiarchhuak in lungrual takin kalkhawm ten an passed a ni.
source: LalBiaksanga Bsa Hauhulh via Special Report Group
Mizoram NGO protest rally against giving a chance to Bru votes in Tripura camp
*Mizoram Congress party in vawiin tlai dar 3 khan Election Returning Officer hnenah UDF candidate Robert Romawia Royte chu case nei lei leh registered contractor a ni tiin complaint an thehlut. - DINGDI
 
*Vawiin hi World TB day a ni, TB natna hi Mizo ten ngawr natna tiin kan sawi a, tunhma chuan natna tihbaiawm tak a vei ten an thihpui ngei ngei thin ni a hriat ni mahse thiamna te a sang zel a tunlai ah chuan damdawi tha tak tak hmangin enkawl dam theih a ni ta. Mizoram a TB Hospital Zemabawk a mi chu 2012 khan sorkar in a ti tawp a, Falkawn Hospital ah chauh enkawlna siam a ni. Tualchhung sub centre ah te TB damdawi a dawn theih reng bawk. Mizo thu leh hla lama mi thiam kan neih hmasak L.Biakliana leh Kaphleia te kha TB natna vangin an lo boral tawh a nih kha.
 
*Vawiin khan Mizoram Lok Sabha inthlan lo awm tur a MP candidate te nomination paper endik na neih a ni a, an zingah hian Vanlalngaia, Independent candidate chu a inhnukdawk a, a bak zawng CL Ruala(INC), M Lalmanzuala(AAP), Robert Romawia Royte (Independent) te nomination paper chu pawm sak an ni ta a ni.
23.3.2014
*BJP mihlun te zing a mi Union Finance minister hlui Jaswant Singh chu an party in a duhna hmun Barmer, Rajasthan MP seat an pek loh avangin independent a din a tum. Jaswant Singh hian hman deuh khan Pakistan hruaitu Jinnah chanchin lehkhabu a a ziah avangin BJP hian an lo suspend tawh a ni.
 
*THISEN HLU PE
Nimin khan Sialsuk Pastor Bial KTP ten Synod Hospital, Durtlang a hman turin a thlawn in thisen unit 50 chuang an pe.
 
*TUITLA RUANG HMU
Nimin tlai a tui tla H.Vanlalmalsawmsanga S/o.H.Thansanga, #Lawngtlai Council veng ruang chu vawiin dar 11:30 vel khan Chhimtuipui lui Tuipui Ferry ah hmuh a ni a, a ruang hi vawiin dar 2pm khan Lawngtlai thlen pui a ni.
 
*JNU AH MIZO PA LEHKHABU ZIAH TLANGZARH DAWN
Naktuk 2:30pm hian Jawaharlal Nehru University (JNU) a School of Social Science Auditorium-1, Delhi - ah Aizawl Chawnpui veng pa C.Zama (Ex-Mizo National Army) lehkhabu ziah "Untold Atrocity (The struggle for freedom in Mizoram 1966-1986" tih chu Dr.Sanjay Pandey (SIS) an a tlangzarh dawn. Tlangzarh inkhawm hi Prof. Tiplut Nongbri (CSSS) in a kaihruai ang a, Dr. Joy L.Pachuau (Centre for Historical Studies, JNU) in he lehkhabu review na hun a hmang bawk ang. C.Zama lehkhabu tlangzarh tur hi saptawng a ziak niin Mizoram buai lai chanchin a ni. JNU a Mizo zirlai te pawh book release programme atan hian an buai tawh hle a ni.
Mizo author Mr. C Zama book release poster @JNU
 
*HEL RUK BO CHHUAH KIM TA
Nizan khan Tuikuk hel ten hun rei tak an rukbo zing a mi Deep Mondol chu Mizoram rawn thlen pui niin West Phaileng ah doctor ten a hriselna an endik sak hnuah Aizawl lam panpui a ni ang.
 
*HRIATZAUNA HUANG (I LO HRETAWH NGAI EM?)
India mipui ten hun in ang kan hman theih nan a duan chhuah Indian Standard Time (IST) hi Shankargarh Fort, Allahabad District, Uttar Pradesh atanga teh a ni a, Longitude 80.5 Degree east atang a mil niin khawvel hun teh nan a hman mek Greenwich Mean Time (GMT) aiin darkar 5:30 in a hma a ni. India independence hma khan Bombay leh Culcutta ten an mahniin time zone hran an hmang thin a, ram pum a sana hun vawn inang hman a nih dawn khan Indian Standard Time tehna hmunpui hi Chennai atangin Shankargarh Fort ah hian sorkar in a sawn ta a ni.


*PEPSI HOTUNU HLAWH PUNG NASA
Khawvel a cold drinks siamtu lar PepsiCo a Chief Executive tanglai India a piang Indra Nooyi (Kum 58 ) chu nikum 2013 chhung khan a thawhna company hian a hlawh atan US $18.6 Million (India pawisa in Rs. Vaibelchhe 113) an pe. Pepsi company hian a hlawh hi kum hmasa aiin 7% in an tih pun sak, an tih punsak chhan a an sawi chu Indra Nooyi kaihhruaina hnuaiah an company in nasa taka hma an sawn vang a ni. Kum 2006 atang khan India nu hian PepsiCo ah hian Chief Executive hna a lo chelh tan tawh a ni. Mifate hi chu an vannei thin teh e!
 

21st & 22nd March news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
22.3.2014
*TANK LORRY CHESUAL AH MI 7 KANGHLUM
Vawiin tlai dar 3 khan Thane, Maharashtra ah Tank lorry petrol phur chu chesual in kang nghal a, mi chuang 3 leh motor chetsualna bulhnai a lo awm mi 4 te pawh an kangmei chhuak hian man tel in an kang hlum a ni. Hliam tuar dang pawh an awm nual bawk. He tanker chetsualna lai hi Chaori check point Mumbai-Ahmedabad kawngpui ah a ni.
 
*NUPUI DUH ZAH ZAH NEIH PHAL
Nizan khan rei tak an sawiho hnuah Kenya ram parliament chuan mipa ten an duh zat zat nupui an neih phalsakna tur dan "Polygamy law" chu an passed, he dan an passed tak hi a tak a hman a nih hma in an ram President in a pawmpui phawt a la ngai a ni. Polygami law hi Kenya ram a hmeichhe politician ten nasa takin an duh loh thu sawi mahse an dang zo ta chuang lo a ni.
 
*THLAWHNA BO THUTHAR
Malaysia thlawhna bo #MH370 chungchang ah China chuan thuthar an nei a, an ram satellite in Australia khawthlang lamah thlawhtheihna bo ni awm tak an hmuh thu an sawi thar ve leh, he satellite in a hmuh thar hi finfiah turin an kal mek niin an sawi. Rin thu leh ngaihdan hrang hrang a tam chho ta hle mai a nih hrih hi.
 
*Indian Ocean chhim lama satellite in thil awm ni a hmuh chu zawn ni mahse vawiin thleng hian Malaysia thlawhna bo #MH370 chinchang ti chiang tur in engmah thuthar hriat belh tur a la awm chuang lo. Australia PM chuan eng pawh nise kan hmuh hma chuan rin na zawn tal kan dap zel ang a ti.
 
*Tukin dar 3 vel khan Bungkawn Vengthar a Hmingdailova Colney(L) in Sinlung Hill Development Council Chairman Hmingchungnunga te luah mek ah bomb puakin thi leh hliam an awm lo a, an kawngkhar leh tukverh darthlalang te erawh a chhe nasa hle a ni. - Zonet Zingdaifim
 
*CHHUNGKUA IN KANG
Nimin 21.3.14, 7pm bawr vel khan Ngaizawl khua a mite James Paungaihlian (38) leh a nupui Manglianniang(3 0) leh an fate pahnih Esther Paumuansang ( 1 ) Timothy Liandeihpau (3) te chu an mahni inah an kang a. Khawzawl CHC ah enkawl mek an ni. Kangmei chhuah dan: An gallon chu petrol thun nan an hawh sak a. Chumi hnu ah a bur chu a fai tawh emaw tiin khawnvartui an thun a. Current awmloh vangin an arte an inhnuai a an dah chu tihlum nan lalt(r)in an chhi a. A tui a zawh avangin khawnvartui thun an tum a. An chhungkua a an kil lai in petrol chambang (?) Chu a rawn alh puat a. An kang ta ani. Naupang pahnih leh an pa chu an kang na lutuk lova. A nu erawh 20% vel ani. Kan tawngtaina ah I hre threuh ang u.

Tin, nimin piah 19.03.2014 khan Ngaizawl khua vek NANGLIANKIM (28) leh Sawmngaihpau (40) chu ram kang an threlh na lamah an kang bawk a. Nanga phei hi chu a kang na hle a. 30-40% vel ani. anni pawh hi KHAWZAWL CHC ah enkawl mek an ni.
source: Mambawihi Lalhmingmawii Jahau (Dt.22.3.2014, Khawzawl)
 
*Zanin dar 7:11 khan 6.5 magnitude a chakin Andaman & Nicobar Island ah lir a nghing a, mithiam ten Tsunami a thlen a hlauhawm phah lo niin an sawi.
 
21.3.2014
*WORLD WATER DAY 2014 HMANG DAWN
Mizoram PHE Department chuan kumtin alo hman tawh thin angin naktuk ni 22.3.2014(Inrinni) chawhma dar 11:00 ah Zarkawt YMA Recreation Center-ah World Water Day 2014 (Siktuithiang kut) a buatsaih leh dawn.

Kumin Siktuithiang Kut thupui chu Tui leh Kawlphetha (Water & Energy) tih a ni a. Chu mi in a tum ber chu tui leh kawlphetha inlaichinna phochhuah a ni. Kawlphetha siamchhuah nan hian tui tam tak a ngai a, chutiang bawkin tui lak, tihthianghlim leh semchhuah nan kawlphetha tam tawk tak a ngai ve leh zel bawk thin a ni.

He hunah hian PHE Department hotute hnen atangin thuchah pawimawh tak tak ngaihthlak tur a awm ang. He ni pual atana intihsiakna hrang hrang lawmman semna hun neih a ni bawk ang a, zai leh skit en tur a awm dawn bawk a ni.

Chawhnu lamah WaterJAM 2014: an event of Music, Water & Life hun hman a ni zui ang a, hetah hian Mizoram chhunga zaithiam langsar tak tak leh fiamthu thiamte'n hun an hmang dawn bawk a ni. - DIPR
 
*Indian Ocean a satellite in a hmuh thlawhna keh them ni awm tak chu vawiin a Australia team ten uluk takin an dap a, mahse he thu ziah a nih lai thleng hian Malaysia thlawhtheihna #MH370 keh them ni awm ang tur engmah an la hmu chuak chuang lo. Australia deputy Prime Minister chuan satellite thil hmuh thar kha tuifinriat chhung ah a pil hman a nih ngawt loh chuan tun thleng in hmasawnna kan la hmuh belh hrih lo a ti a ni. Thlawhna bo hi zawn chhunzawm zel tum a ni a, Australia team te hi New Zealand leh US thlawhna ten an pui dawn a, China leh Japan ram te pawn kar tawp lam hian bo zawn nan an thlawhtheihna te an rawn thawh ve dawn bawk a ni. India pawh in tuipui a hman chi thlawhtheihna 2 Poseidon P-8I (maritime surveillance aircraft) leh C-130 (Hercules transporter) te a thawh ve bawk. Indian ocean a bo zawnna neih mek ah hian Norway sumdawng lawnglian Hoegh St. Petersburg chuan awm chilh mek vawiin tlai ah lawnglian dang pawh an thlen belh hman beisei a ni bawk.
 
*Vawiin hi World Forestry Day a ni a, he Ni pual hian Nature Trip, Tamdil-ah buatsaih a ni a School leh college zirlai thahnem tak an kal a ni.
 
*MALAYSIA THLAWHTHEIHNA ZAWNG LEH DAWN
Nimin lam a Indian Ocean chhimlam a satellite in thil kehthem niawm tak 79 feet a sei 2 a hmuh chu Malaysia thlawhtheihna bo mek #MH370 keh them a nih beisei in vawiin hian Australia sorkar chuan thlawhtheihna 4 hmangin an bel chiang dawn. Nimin lamah khua a that loh avangin helai hmun hi an duh angin an enfiah thei lo ni a sawi a ni. Satellite in thil liantham 2 awm ni a ahmuhna hmun hi finfiah turin Norway sumdawng lawng 1 pawh an thang mek a, vawiin tlai lamah lawnglian dang in an belh hman beisei a ni bawk.

Thursday, 20 March 2014

20th March 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
20.3.2014
*TANGRUAL PAWL IN ELECTION KICK OFF HUN HMANG
Inthlan neih tur atana Eptu party tangho, United Democratic Front (UDF) chuan vawiin khan Campaign beihpui an thlak tan a, Hemi pual hian Aizawl Vanapa Hall-ah inkhawm buatsaihin UDF Chairman Dr. R. Lalthangliana’n a kaihruai a, Lok Sabha Candidate tur Pu Robert Romawia Royte leh Hrangturzo bial By- Election-a Candidate Pu Dawngliana te mipui inhmel hriattirna neih a ni.

He huna Party President hrang hrang zinga thusawitu hmasa ber, ZNP President Pu Lalduhawma chuan, Election reng rengah a tam ber an chak thin a, chuvang chuan thu tam sawi ngai lovin mahni Party member-te theuh vote tha taka thlak tura tih chuan an chak mai dawn a ni a ti. Mizoram Assembly inthlanpui neih zawh takah thil diklo tak EVM hmanga vote Rigging a awm ngei nia puhna SMS MPCC President Pu Lalthanhawla’n a dawn avangin, Pu Lalthanhawla chuan FIR thehlutin Court Case siam a ni a, amaherawhchu chargesheet ah EVM hmansuala puhna lam reng reng a awm ta miah lo mai chu, rinloh khana Court Judgement chhuah tir tumna a awm niin a rin theih nghal tih sawiin amaherawhchu an thil tih dikloh chu puan chhuah a nih hnuah inthlan thatna reilote ah neih leh ngei a ni ang a ti.

MNF President Pu Zoramthanga chuan, “Mizoram Congress thiltihdan tha lo tam tak do turin Political Party 8 ten tanhona United Democratic Front (UDF) an din niin a sawi a, Congress chuan Mizorama Zu zawrh an tum avanga Kohhran pawhin an tawngtai khum luai luai, Kohhran an pawisak lohzia lantirna tura ‘Kohhran rawn kan tum lo’ tia Kohhran thamlohna chhakchhuak duh ngat an ni a ti a, an hneh ngei ang tih an inring tlat tih a sawi a ni.

UDF Lok Sabha candidate Pu Robert Romawia Royte chuan, “Mizoram mipui te’n an beisei hmasawnna tha zawk, mipui leh pawl, Society ang pawha hmasawnna tur sum an beisei ruk thin, engtia hai chhuah tur nge tih an hriat chiah si loh te hnuk chhuak turin theihtawp chhuah turin a inpeih tih a sawi a, Hrangturzo By-Election Candidate Pu Dawngliana chuan, Hmasawnna lam ngaihtuahtu, mirethei leh chanhaite chhawmdawl tuipui ve thintu a nihna chu a taka hmanna hun a neih ngei a tih a sawi bawk.
Source: Regional News Unit AIR Aizawl

 
*LK ADVANI AN THUTHLUK NA SIAM FEL
#BJP party hruaitu hlun #LK_Adavani chuan an party hotuten a bial ngai Gandhinagar (Gujarat) Lok Sabha bial a ding nawn leh tur a an tih chu lungawi chiah lo in Bhopal bial a din a duh zawk thu a sawi chhuak a. Nizan leh vawiin nileng in he a lungawiloh na avang hian an party chhungkua an buai hman hle a, an hruaitu senior tih lungawi tum hian BJP hruaitu lawk ten a in an tlawh awllo a, a tawp a tawp a chuan vawiin tlai ah khan India ram politician hlun L.K Advani chuan an party hruaitu te thuthlukna ang a a bial ngai Gadhinagar a MP seat a chuh leh tur thu a sawi chiang ta a ni. He thil ah hian RSS lam pawh an inrawlh ni a sawi a ni.

 
*February 2014 chhunga Mizoram Excise & Narcotics Department (END) in zu leh a kaihhnawih thil a mihring leh thildang an man zat hetiang hi a ni :
1. Zu zuar 91
2. Zu rui 5
3. Rak Zu 2365.925 litres
4. Zu bilhlai 4898 tins
5. Dawidim 14 kgs
6. IMFL 750 ml - 7723 bottles & 1 Loose
IMFL 180 ml - 109 bottles
Canned Beer 500ml - 16 Cans
Foreign (Imp) Liquor - 1980 litres
Foreign (Imp) Canned Beer - 286 cans
7. Zu sakna bel man zat - 30 Nos
8. Motor man zat -12 Nos.
 
*BAWRHSAPIN THLIPUI TUARTE TLAWH
Nimin tlai lam dar 4 velah khan Lawngtlai leh a chhehvelah thli na tak mai a tleha, Lawngtlai khawpui chhung, a bikin Chanmari II huam chhunga chenna in sawmpahnih tichhiain heng chenna in chhiate hi District Bawrhsap Pu J. Hmingthanmawia chuan nizan la la khan a hmunah a tlawh.

Nimin tlai thli tleh hian Lawngtlai khawpui veng hrang hrangah harsatna a thlen hlawm a, a tuar na ber Chanmari II vengah hian chenna in 12 zet tichhia in heng zinga in pakhat chu luah zui tlakloh vin a chhia a, a dangte hi chu a chung hawkte, a bang tla te leh a then a zar chhiate an ni hlawm. Veng dang Electrict Veng leh A.O.C lamah te pawh chenna in chhia a awm bawka, amaherawh chu nasa taka chhia an ni lo thung. Lawngtlai Council venga Electric thir ban pakhat chu thli hian a len tlu bawka, hei vang hian nizan zankhua khan Council veng hian eng an hmuhloh phah bawk.

Lawngtlai khawthlang lam km 80 vela awm Bungtlang South khuaah pawh nizan thli avang khan chenna in sawmpakhat lai a chhia nia thu dawn bawk a nia, khaw dang dangah pawh harsatna tawk an awm rin a ni.

Nizan khan heng chhiatna tawkte hi Bawrhsap hian tlawh kual nghalin tanpuina awm thei ang anga chhawmdawl an nih tur thu a sawi a, tukin zing lam pawh khan Bawrhsap hian a Officer te tirin khawchhung enkual a ni bawk.

Nimin tlai lam khan thawtlawk pawh awm lemlovin Lawngtlai leh a chhehvel chu thli ro, na tak si hian hun rei vaklo chhung a nuaia, he thli hi a na in khawpui chhung pawh vaivut leh meivapin hun engemaw chen a tuam phah hial a, chenna in Office leh zirna in engemawzat chhungah vaivut leh meivap a lenlut nasa hle a ni. - DIPR
 
*Vawiin chawhnu khan Serchhip District huam chhunga 28-Hrangturzo Assembly Constituency By- Election lo awm tur chuh turin Nl. Vanlalawmpuii Chawngthu, MYPCC President chuan, INC ticket-in he bial Returning Officer leh Serchhip District Bawrhsap ni bawk Dr. Franklin Laltinkhuma IAS office chamber-ah nomination a file ta a, he biala din tum nomination file hmasa ber a ni.

Nl. Vanlalawmpuii Chawngthu hi October 8, 1979 a piang, Pu Chawngkunga fanu, Aizawl Dawrpui Vengthar-a cheng a ni a, vawiina nomination a file-naah hian Aizawl, Serchhip leh a dinna tur Hrangturzo bial party mi leh sa thahnem takin an tawiawm a ni. - DIPR
 
*IAS-ah kaisang
Mizoram Civil Service (MCS) officer pathum - LAD secretary, HL Rochungnunga; Joint CEO, H Lalengmawia leh Champhai DC, C Sanghmingliana te chu IAS-ah kaisantirna thupek, tun hnai khan chhuah a ni. - Vanglaini
 
*Vawiin chawhnu dar 1:00pm khan #Mizoram a eptu pawl (opposition parties) ten Vanapa Hall-ah Lok Sabha Election leh Hrangturzo constituency MLA By-Election Campaign hawnna an nei.
 
*ZIAKMI LAR KHUSHWANT SINGH BORAL
A thuziak ngaihnawm leh hlimawm tak tak te avanga India mipui te mai bak a khawvel in ziaktu ropui ni a a hriat thin Punjabi pa #Khushwant_Singh chu vawiin khan an chenna in Sujan Singh Park, New Delhi ah kum 99 mi niin a boral. A fapa Rahul Singh an a sawi danin a pa hi a kum upa tawh tih mai loh chu taksa lamah thawk harsat chang a nei thin a chu bak chu in sawiselna dang a neilo lutuk lo a ni.

Ziaktu ropui famta Khuswant Singh hi 2 February 1915 khan Hadali, tuna Pakistan ram chhungah a lo piang a, Modern School, New Delhi, Government College, Lahore, St. Stephen's College, Delhi leh King's College London ah te lehkha a zir thin a ni. A hun hmasa lamah chuan ukil hna te pawh a lo thawk tawh thin in London a Inner Temple ah te alo thawk ve zak zak tawh a ni. Indira Gandhi hunlai 1980-1986 khan Rajya Sabha member atan ruat a ni a, 1974 ah Padma Bhushan chawimawina pek a ni. 1984 a India sipai ten Golden Temple a Operationn Blue star an neih duhloh entirnan Padma Bhushan hi sorkar hnenah a pe let leh a ni. 2007 kum khan Padma Vibhusan chawimawina sorkarin a hlan leh a ni.

A thuziah hmasak zing a mi "Train to Pakistan", "I Shall Not Hear the Nightingale" leh "Delhi" tih te chu vawiin thleng a thu leh hla khawvel a mite ngaihhlut a la ni. Khushwant Singh hi chanchinbu mi hlun niin Yojona, The Illustrated Weekly of India, Hindustan Times leh The National Herald te a lo enkawl tawh thin a ni.

Khushwant Singh hi tuktin zing dar 4 ah tho ziah thin in a ama kutziak ngei hmangin chanchinbu a ama column a chhuah tur a ziak thin ni a sawi a ni. Chawlhkar tin a tihchhuah thin ama pual column "With Malice Towards One and All" phei chu chhiartu ten an hmaih phal ngai lo a ni. 2002 khan a ma chanchin ziahna(autobiography) "Truth, Love and a Little Malice" chu Penguin in an publish sak a ni. A lehkhabu ziah hnuhnung ber "The Good, The Bad and The Ridiculous" tih chu nikum(2013) October thla khan tlangzarh a ni. Khushwant Singh hian nupui Kawal Malik neiin fapa 1 leh fanu 1 a nei a ni.
 
*D.U AH KUM 1 CHHUNGIN MASTER ZIR ZAWH TIR DAWN
#Delhi_University Vice Chancellor Dinesh Singh an a hmathlir a sawina ah 2015-2016 academic session atang chuan Delhi University(D.U) hnuai a post graduation course zir te chuan kum 1 chhungin an zir zo thei tawh ang a ti. A sawi zelna ah mahni subject bakah zirlai ten an duh a nih chuan subject dang pawh choice based credit system hmangin tam leh zual an thlan theih nan ruahmanna siam an tum tih a sawi. Kum 4 chhung degree course zir tawh tur a an kalpui mek Four Year Undergraduate Programme (FYUP) chu an beisei ang ngeiin a hlawhtling niin a sawi bawk.