Cross column

Monday, 30 March 2015

29th March 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
29.3.2015
*MINISTER PU JOHN ROTLUANGLIANA'N KHAWZAWL TOURIST LODGE SAK HNA ENFIAH; 'MIZORAMAH BUHFAI DINHMUN A THA"
Tourism, Transport leh Food & Civil Supplies changtu Minister Pu John Rotluangliana chuan nimin zing khan Khawzawl Tourist Lodge sak hna kal mek a endik. Minister hi Pu T.T. Zothansanga Parl. Secretary, Pu K. Lianzuala Chairman KVI Board leh Tourism Director Pu Vabeiha Hlychho leh Department hotuten an tawiawm a ni.

Khawzawl Tourist Lodge hi kum 2014 March atanga sak tan a ni a. A sak hna hi Royal Engineering & Architectural Consultant, Engr. K. Lalrimawia'n enkawl in, a sak hna hi 70% chu zawh tawh a sawi a ni.

Minister chuan tun dinhmuna Mizoram buhfai, tuialhthei leh gas chungchanga zawhna chhangin Mega Block avangin Mizoram in buhfai chawkluh kawngah harsatna a tawh loh thu a sawi a. Bairabi thleng Rail kawng lian zawk (Broad Guage) a tih changtlun hna pawh zawhfel tep a nih thu leh April thla chawhnu lam chuan bungraw phur chi Rail in Bairabi alo thlen theih beisei anih thu a sawi. Mega Block hian Mizoram a Tuialhthei lakluhna-ah nghawng aneih loh thu leh Mizoram in Tuialhthei dahkhawlna tha ala neilo chungin Mizoram chhungah Tuialhthei dinhmun a that thu Minister chuan a sawi bakah Eirawngbawlna Gas (LPG) dinhmun pawh a that thu a sawi bawk.

Minister hian niminpiah March ni 27 tlai khan Champhai Circuit House-ah Champhai District Transport hnathawktute a kawm a. District Transport in Sorkar Revenue a cheng vaibelchhe khat dawn a chhunglut thei chu lawmawm a tih thu sawiin, Champhai DTO in mamawh hrang hrang a neihte tihhlawhtlin nan theih ang tawka hmalak a nih tur thu a tarlang a ni. (DIPR)

*ACADEMIC SESSION THAR ATAN SCHOOL KAI HUN THAR
Mizoram Sawrkar School Education Department chuan Academic Session thar 2015 - 2016 atangin Sikul kai hunbi thar a hmang dawn ta a, hunbi thar ang chuan zing dar 8 ah sikul tanin Primary level chawhnu dar 1-ah bantir an ni ang a, Middle School chin dar 2-ah an bang ang a, Secondary leh Higher Secondary School te 2: 30-ah bantir an ni ang.

Hemi chung chang hi nimin khan School Education hotute chuan puangzarin MJA Press Club-ah Chanchinbumite an kawm a. Pu Lalzirmawia Chhangte, Addl. Secy, School Education , Pu K. Lalthawmmawia, Director, School Education leh hotu dangten Mizorama school timing thar chungchang leh zirna kawnga hmalakna hrang hrangte an sawifiah a ni. Rawtna thar hi uluk taka Department in a zir chian hnuah tih chhuah a ni tih sawiin Sawrkar phalna neia Skul din zawng zawngte chu zawm vek tura tih an ni tih pawh an sawi a ni. Thusawi points pawimawh te :

SCHOOL CALENDAR CHUNGCHANG : Elementary leh High School tan kum 2015-16 school academic session tan ni atan April 1 ruat a ni a. Hei hi Govt., Deficit, Ad-hoc Aided, Lump-sum school te leh Private school Mizoram sorkarin hawn phalna a pek zawng zawng ten an zawm ngei tur a ni. Hei hi an zawm leh zawm loh hrechiang turin anmahni bialtu DEO, SDEO, DPC (SSA), BRCC (SSA) leh CRCC(SSA) te theuh chik taka vil tur leh April 2015 chhunga report Director of School Education hnenah an thehlut tur a hriattir an ni. School tan ni a ruat a tan lo hriatchhuah te chu an chungah a tul angin sorkarin hma a la ang.

SCHOOL SYLLABUS LEH TEXT BOOK CHUNGCHANG: Academic session thar 2015-16 atan hian sorkar chuan school syllabus leh text book a siam a, hei hi school zawng zawng, sorkar leh private school ten an hmang tur a ni. Sorkarin a syllabus leh textbook zir tur a duan bak hi eng school mahin mahni thu in zir tur an belh tur a ni lo.

SCHOOL FEE : Hei bakah hian School fee/Admission fee pawh skul tina inanga hman turin sawrkar chuan a bithliah thar bawk a ni.

Hengte hi zawmlo skul an awm chuan a tul anga hmalak a, skul recognition suspend emaw, hlih sak emaw thlenga ngaihtuah a ni dawn tih School Education hotute chuan an sawi a ni. (DIPR)

*BCM HRUAITUTE MANIPUR AH THANG MEK
Manipur Baptist Convention (MBC) chuan Manipur pum huapa Baptist Kohhran inkhawmpui lian MBC General Conference chu March 26-29, 2015 hian Ukhrul, Manipur-ah an nei mek a, hei hi kum 5 dana an neih thin inkhawmpui lian tak a ni. He hun hmanpui tur hian BCM min sawm angin President, Rev.C. Ngurhnema leh General Secretary, Rev.H. Lianngaia te chuan an hmanpui a, March 25-ah kalin March 30-ah an lo kir leh ang.
Source: www.mizobaptist.org


*BIAL INKHAWMPUI NEI MEK
BCM Phuldungsei Pastor bial chuan March 27-29, 2015 hian Pukzing Biak inah Bial inkhawmpui an nei mek a, speaker atan Rev.Dr.V. Laldingliana hmangin thupui Kohhran Nung tih a ni. Chhipphir Pastor bial BKHP chuan Lungmawi Kohhranah inkhawmpuian nei mek a; speaker atan an bialtu Pastor, Rev. PC. Lalmuankima hmangin thupui atan “I ram lo thleng rawh se”tih an hmang. Paithar Pastor bial KNP chuan Chawntlangpui Biak inah KNP inkhawmpui an nei mek bawk a, speaker atan Lawngtlai ES Office-a HA, Upa C. Lalbiakthanga an hmang.
Source: www.mizobaptist.org

*HNIMHNAH HMANG A SIKSERH NATNA ENKAWL CHUNGHANG
BCM Relief and Development hnuaia Zo-Clinic hmalakna kal zelah Artemesia Annua thing hmanga hmalakna thar neih belhchhah a ni a. Director, Pu M.S. Dawngliana leh Pu Stuart Spani Chairman, Bye Bye Malaria, Canada te’n 22 Feb – 1 March, 2015 khan Anamed hnuaiah Training Ranchi ah an nei a. Artemesia Annua chin dan leh sawngbawl dan leh damdawi hman dan te an nei a ni. Training zawh hian a chi te rawn hawn in Mizoram khaw hnihah Training pe in a chi te pawh kui nghal a ni. Artemesia Annua hi Malaria laka inven nan leh a veite enkawl nana hnimhnah damdawi tha bera ngaih a ni mek a ni. Africa ramah tunah chin darh ni in Malaria benvawn veite pawh a ti dam a ni.
Source: www.mizobaptist.org

*LIKBK ASSEMBLY NEI MEK
Lairam Isua Krista Baptist Kohhran (LIKBK) chuan March 25-29, 2015 chhung hian an Kohhran rorelna sang ber Assembly, Lawngtlai Chanmari Biak inah an nei mek a ni. Inkhawmpui hi zanin ah an tiak ang.

*SYNOD CHOIR KARBI ANGLONG AH ZAI DAWN
Karbi Anglong Synod thar hawnna vawiin (April 29, 2015)-a zai turin Mizoram Synod Choir te chuan Zirtawpni (April 27,2015) khan Aizawl an chhuahsan. Central KTP Committee atangin Pu Ngurhmingliana leh Pu Lalchhuanliana ten an tawiawm a ni.

Nimin khan Karbi Anglong General AssemblyAdministrative Area (KAGAAA) Synod hawn a ni a, hemi hmanpui turin hian Rev. Lalzuithanga, Senior Executive Secretary, Rev. B. Sangthanga, Synod Secretary, Rev. Dr. R. Lalbiakmawia, Finance Officer leh Upa Vanengmawia, Statistician te an kal a ni.
Source: Synfocity=529

*KOHHRAN HMEICHHE HRUAITU TE TAHAN AH ZIN
Presbyterian Women Joint Committee (PWJC) Inkhawmpui, Khampat Calvin, Tahan, Myanmar-a neih turah Central Kohhran Hmeichhe hruaitu, Pi H. Lalpianthangi, General Secretary; Pi Sailuti, Asst. Secretary; Pi C. Lalhmangaihi, Ex-Chairman leh Nl. Zoremmawii (Soloist) te chu March 24,2015 khan an kal a, April 1, 2015-ah an lo let leh ang. Inkhawmpuiah hian Pi H. Lalpianthangin Bible Study ‘Petera Lehkhathawn 1’ a neihpui ang a, Inrinni zan atanga Pathianni zan thlengin Pi Sailuti leh Pi C. Lalhmangaihi ten ‘Krista thuhretu’ (Tirhkohte 1:8) tih thupui hmangin Pathian thuchah an sawi bawk ang.

Source: Synfocity=529

*BCM IN PASTOR BIAL THAR HAWNG
BCM Assembly thurel bawhzuiin Pastoral Ministry chuan Pastor bial a hawng thar zel a, nimin March 28,2015 (Inrinni) khan Tawipui Pastor bial atanga piang tur Tawipui North Pastor bial chu President Elect, Rev. Lalthangliana Hnamte chuan a hawng. Bial thar hawnna hi Tawipui North II Biak inah neih a ni a. Bial thar hawnna inkhawm hi Pastoral Coordinator, Rev. R. Zohminglianan inkhawm a kaihruai a, President Elect, Rev. Lalthangliana Hnamte in thuchah a sawi nghal a ni. Bial thar pahnih hruaitute lawm luhna leh hlanna Rev. R. Thanmawia’n a nei thung a ni. 

Tawipui North bialah hian Tawipui biala awm thin Kohhran 2 leh Hrangchalkawn biala awm Kohhran 3 te an tel ang a, an vaiin member 1774 an ni ang. Hetiangin: Tawipui North I, Tawipui North II, Gilead, Thualthu leh Mualthuam S. Tawipui bialah heng Kohhran 4- Tawipui South, Minpui, Mt. Hermon leh Mualcheng S te an awm zui ang a, member 1556 an ni ang. Tawipui bialah hian tuna Zawlpui biala awm Rev. Lalchhuankima (Atea) a awm ang a, Tawipui North bialah hian kumin Assembly-a ordain, Rev. Andrew Lalhmachhuana Fanai a awm ang.
Source: www.mizobaptist.org


*SYNOD IN RAM PUM HUAP TAWNGTAI RUAL NEI DAWN
Synod Executive Committee 255:62 of 24-26.2.2015 chuan khawvel ram hrang hranga Kristian tihduhdahna leh nekchepna hnuaia kun mekte tan ram pum huapa tawngtai rual neih ni se tiin a rel a.Ahun atan April 4, 2015 (Inrinni) Zan Inkhawm a ruat bawk a ni. Tawngtai rual thupui a hnuaia tar lante hi a theih anga sawi zau emaw sawi fiah emaw a tul chuan Kohhran Committee-in buatsaih mai ni se a ti.

Sawifiahna:
India ram chhungah hmun hrang hrangah Kristian-te'n beih leh nek chep kan tawk mek a. Kumin chhung ngei pawh hian Jabalpur, Madhya Pradesh-ah te, Mumbai, Maharastra-ah te, Biak In hal a ni a, Haryana-ah te Biak In suasamna leh Kraws suasamna te a thleng a, kraws dahna hmuna Hanuman lim dah luihsak te an tawk a. Mangalore-ah Catholic rawngbawltu Nun te ruk bo a ni a, pawngsual te an tawk a. Central India hmun hrang hrangah Kristian school thenkhatte Kristian chhinchhiahna an siamte avangin tihbuai leh vau an ni bawk a. Karnataka-ah Hindu firfiak pawl VHP ten Kristian-te an tibuai reng a, nasa takin an nek chep a. Hetiang thil hi India ram hmun hrang hranga Kristian-te laka a thleng reng chung hian sawrkar atangin ngaihsak leh humhalh an hlawh lo hle a ni.

Khawvel hmun hrang hrangah Kristian-te hian ngaimawh kan hlawh hle bawk. Kumin chhung hian Muslim firfiakte kut an tuar nasa tawh hle a ni. Pakistan-ah Biak Ina tawngtai lai thih chilh bomb nena beih an ni a. Middle East huam chhungah nunna tam tak lak a ni tawh. Nunau thlengin zuah an ni lo va, Bible hal leh Biak In nghaisak te chu nitin a thleng. Muslim firfiak ISIS te chuan mamawh leh ralthuam tuak nan mihring taksa bung pawimawhte sumdawn nan hmangin Kristian-te chu sa talhin an talh reng a. Hetiang atan hian Kristian tawh phawt chu ruk bo tur an vai reng a ni. An hmeichhiate an pawngsual a, an that a, an kal leh taksa bung hrang hralh theih apiangte an la thin bawk. Syria, Lybia leh Egypt-ah te an che na em em reng a ni. Kristian-te hmunpuia kan ngaih thin USA leh UK-ahte ngei pawh Kristian nihna tihlan khapna hmun tam tak a awm ta mek bawk.

INDIA
- India mi Kristian khawvel ram hrang hranga awm intel khawmten Kristian tihduhdahna titawp tura India sawrkar an dawr mek tihhlawhtlin a nih theih nan
- Prime Minister Narendra Modi-an hnam leh sakhaw tenau zawkte humhim a tiam ang ngeia Kristiante hum him an nih theih nan
- India rama Kristian huat bikna a reh theih nan.

KHAWVEL HMUN DANG
- Ram tinin sakhaw hrang hrangte thlei bik nei lova an en theuh theih nan
- Tihduhdahna tuar mek Kristian-ten rorelna dik tak an hmuh theih nan
- Khawvel puma Kristian-te nghehna leh inpumkhatna atan.

KHAIKHAWMNA
- Tiduhdahtute Pathian khawngaihnaa hneha an awm theih nan
- Mihring leh mihring innghaisak duhna thinlung a lo bo theih nan
- Sakhaw dangte ang bawka Kristian-te'n zalenna an neih ve theih nan.
Source: Synfocity=529

*MARTARTE NI LEH TUMKAU NI HMANG DAWN
Tunkar Pathianni March 29, 2015 hi Mizoram Baptist Kohhran chuan Martarte Ni atana an hman thin ni a ni. Kuminah hian Palm Sunday nen a inrual avangin thusawitu chuan a duh zawk zawk a sawi thei dawn a ni; thusawi turte chuan zing lamah Krista vanga tuarna, zan lamah Isua zuitu (Kristian) nih avanga tuarna thupui sawi tur in an in hriattir. Kumin Tumkau Pathianni thupui chu ‘Phelh ula, han kai rawh u’. (Luka 19:30) tih a ni.

*TANPUINA SEM
March 19, 2015 a Synod Partnership Committee thukhawm chuan tanpuina sum pek nise, tiin a rel a. Tanpuina hi tunah hian pek chhoh mek an ni. Tanpuina pek turte chu :-
1. Cancer Hospital, Zemabawk - Rs. 50,000
2. Shalom, Jowai - Rs. 30,000
3. Partnership Mission, Meghalaya - Rs. 30,000
4. Tawngtai Bethel Camp, Chawnpui - Rs. 50,000
5. Gan Sabra, Luangmual - Rs. 10,000
6. Mission Foundation Movement Missionary Training atan - Rs. 30,000
7. Disciple’s Society - Rs. 20,000
8. Varanasi Mission - Rs. 40,000
9. T.B.Z., Mizoram - Rs. 50,000
10. Apostolic India Mission - Rs. 50,000
11. Restoration India Mission, Cuttack - Rs. 40,000
12. Set Free Ministries (Jail Ministry) - Rs. 30,000
13. Zoram Evangelical Fellowship - Rs. 50,000
14. T.N.T., Zuangtui - Rs. 50,000
15. Blind Society, Luangmual - Rs. 20,000
16. Love Project c/o Grace Home - Rs. 50,000
Total - Rs. 6,00,000
Source: Synfocity=529

Saturday, 28 March 2015

28th March 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
28.3.2015 

*Mizoram governor nilai Dr. Aziz Qureshi chu vawiin ah ban a nih tak avangin West Bengal governor Keshari Nath Tripathi chu Mizoram governor hna lo hmui tel tur a tih a ni.

*BREAKING NEWS: MIZORAM LARSAP BAN A NI
Mizoram governor Dr. Aziz Qureshi chu ban a ni. Thuchiang awm ve leh kan rawn tarlang leh dawnnia.

*CHIEF MINISTERS’ RELIEF FUND
Mi harsa zualte hnenah tanpuina turin Zoram Kohhran Hmeichhe Inkhawmpui Lian vawi 46-na Organising Committee, Presbyterian Kohhran, Mamit, Mizoram chuan Rs. 20,000/- (Cheng Sing hnih) Chief Ministers’ Relief Fund ah an chhunglut.

*HEL PAWL TEN MIZORAM MLA 3 LAMBUN
Tukin dar 8 a.m vel khan HPC(D) nia hriatten Zokhawthiang dai ah Govt. Dy. Chief Whip R.L. Pianmawia MLA leh Nl. Vanlalawmpuii Chawngthu MLA, Pu Lalthanliana MLA te zin lo lam bunin anmahni vengtu MAP 3 kaphlumin, 2 an hliam. Pu R.L Pianmawia hi a hliam ve nia hriat a ni bawk. MLA te hi Mizoram Assembly Committee on Government Assurances annih avangin Health Sub centre awm lohna te enfiaha zin kual nia thu dawn an ni.

An inkahna hmun hi Zokhawthiang thlang lawk, Tinghmun bul Cachar ramri bul Tuiruang lui kiang a ni a. Zohmun YMA ten ruang an hmuak mek, an inkahna hmunah signal a awm tha lo va, thu chiang zawk nghah mek a ni. Aizawl SP C. Laldina leh police reinforcements te inkahna hmun pan hian an chhuak ve nghal a ni.

 Zokhawthiang dai inkahna a thite:-
SI Zoramthara Khawlhring (Officer-in-Charge of the Sakawrdai Police Station)
 Driver Chuailova,
Constable. Hmangaihmawia 1st MAP.
HLIAM TUAR TE :-
Zarzoliana, SDPO.
Hav. Vanthuama, C/629,

Lalkhawngaiha.1st MAP(Hei hi whatsapp atanga kan dawn a ni.)


Suspected militant attack Mizoram MLA's car at the nearby of Zokhawthar village in Nothern Mizoram.

*INTELLECTUAL PROPERTY RIGHTS CHUNGCHANG ZIRHO
Nimin khan Mizoram Chamber of Industries Hall-ah Patent Information Centre, Directorate of Science & Technology leh Mizoram Chamber of Industries (MCI) te tangkawp chuan ‘Innovation & Intellectual Property Rights Awareness Workshop’ an buatsaih a.

Hemi hun hi Pu K. Lalhmingthanga, President, Mizoram Chamber of Industries chuan kaihhruaiin, “Tunlai khawvelah ram intodelh leh hmasawn chak ni tur chuan Industry leh Science & Technology inthlunzawmna chak tak siam a ngai a ni” a ti. Kalkhawmte hnenah Intellectual Property Rights chungchang zirtirna Pu Samuel Lalmalsawma, Scientific Officer, Directorate of Science & Technology chuan a pe a, Creativity & Innovation chungchangah zirtirna Dr. Laldinliana, Asst. Professor, Mizoram University chuan a pe bawk a ni. (DIPR)

*MIZORAM LARSAP HLUI PR KYNDIAH BORAL
Niminpiah tlai dar 8:30 khan Mizoram Governor hlui leh Union Minister hlui ni bawk Paty Ripple Kyndiah (87) chu Bethany Hospital, Shillong ah lung lam tha lo vangin a boral. Kum 1993-1998 khan Mizoram Governor a ni. Tum thum (1998, 1999 leh 2004) Shillong bial atangin Lok Sabha member a thlan tlin a ni a, Sokar laipui ah minister te pawh a lo ni tawh thin a ni. 1970-1993 chhung khan Meghalaya ah MLA a lo ni tawh bawk. Saptawng a lehkhabu ziah zingah Mizo te chanchin lehkhabu Mizo Freedom Fighters leh Pillars of Mizo Society tih a tel a ni.

*AIZAWL DISTRICT ANTI TOBACCO SQUAD IN DRIVE NEI
Nimin khan Aizawl District Anti Tobacco Squad te chuan puipunna hmun a meizu an awm leh awm loh endikna hun an nei. He hunah hian Bawngkawn a atanga tan in Chaltlang leh Ramhlun North a puipunna hmun hrang hrang 14 vel an tlawh a, phallohna hmun a meizu mi 8 man in pawisa an chawitir nghal. (DIPR)

*HRIATTIRNA
Vawiin ni 28.3.2015 (Inrinni) atan chauh chawhnu dar 1:30 atangin Rangvamual kawng hawn a ni ang. Lirthei eng chi pawh kal tlang theih turin. (DIPR)

*VAWIIN AH BRIG.T SAILO VUI DAWN
Vawiin chhun dar 12 hian Mizoram Chief Minister hlui leh MPC party dinchhuak tu Brigadier (retd) Thenphunga Sailo chu an chenna in Kanan Veng, Aizawl ah vui a ni dawn a, bialtu Pastor Lalsangbera'n a vui ang. Mizoram sorkar chuan Brig.T Sailo hi ni 3 chhung a sun dawn a, nimin atanga naktuk thleng in hnam puanzar a ngul chanve-a zar a ni ang a, official-a intihhlimna huaihawt a ni dawn lo bawk a ni. Brig.T Sailo hi Mizo te zing a sipai brigadier hmasaber a ni a, nimin chawhma dar 11:50 vel khan lunglam tha lo vangin a boral a ni.
‪#‎Tsailo‬ ‪#‎thenphunga‬ ‪#‎BrigTSailo‬
Brig. T Sailo, former Mizoram Chief Minister and founder of Mizoram People's Conference Party
*PUC ZIRLAI TEN HYDERABAD MIPUI TE MIT AN TI TLAI
Nizan 27.3.2015 khan Pachhunga University College (PUC), Chhawkhlei Cultural Club te chuan Hyderabad a Shilparamam ampitheatre-ah Mizo hnamlam Cheraw leh Sarlamkai an entir a, hemi bakah hian hnamlam pawhpawlh "Ainawn" tih hming an vuah pawh an entir bawk. PUC zirlai ten Mizo hnamlam an entir hi mipui ten an hlut hle a ni. He programme hi Sangeet Natak Akademi Bharat Folk Arts Academy, Hyderabad leh Shilparamam ten 'Celebrating the Diverse Cultural Traditions of North-East with Telangana' tih thupui hmang in India hmarchhak state hrang hrang leh Telangana state a hnam lam chi hrang hrang entirna hun an huaihawt a ni. March ni 27 atanga ni 29 thleng he programme hi neih a ni dawn a ni. PUC Chhawkhlei Cultural Club te hi mi 17 niin an zirtirtu Dr.Malsawmdawngliana'n a ho a ni.

Pix: Joel Lalropuia
Pachhunga University College's Chhawkhlei Cultural Club presenting Mizo cultural dance at Shilparamam, Hyderabad


*MIZORAM SORKAR-IN BRIG T.SAILO LEH P.R.KYNDIAH TE NI THUM CHHUNG SUNNA PUANG
Mizoram sorkar chuan nimin March 27, 2015 chhuna boral Brig.T.Sailo, Ex-Chief Minister sunna ni 3 chhung atan a puang a. Hemi hun chhung hian sorkar building leh hmun danga Hnam Puanzar zar thinna zawng zawngah a ngul chanve a zar a ni ang a. Sorkar anga intih hlimna lam chi reng reng neih a ni lovang.

Hetih lai hian niminpiah March 26 a boral Mizoram Governor hlui Pu P.R.Kyndiah sun na pawh nimin atanga ni 3 chhung Mizoram sorkar chuan a puang bawk a. Hemi hun chhung hian Hnam Puanzar chu a ngul chanve a zar a ni ang a. Sorkar anga thil lawmna lam reng reng neih a ni lo ang. (DIPR)

27th March 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
27.5.2015

*TUNGE BRIG T. SAILO CHU?
Pu Thenphunga hi kum 1922, January ni 1-ah thuampui khuaah a lo piang a. A pa hi sailo Lal Vanchheuva niin a nu hming chu Hrangvungi a ni. Naupang lehkha thiam thei tak niin Lunglei-a serkawn ME School-ah a kal a Ekzampuiah Serkawn ME School atanga ekzamin Mizoram pumpuiah pakhatna a ni. Kum 1937 atanga kum 1940 thleng khan shillong-ah High School a kal a. Hemi hnu hian Serampore College-ah lutin kum 1941 khan a zir zo va. Hetih hun lai hian a naupan lai atanga nih a tum ber chhiarkawp Professor ni ngei turin a inzir a ni. Amaherawhchu indopui II a lo chhuah tâk si avangin kum 1942 khan Intermediate Science (ISc) a zir chu bànsanin IInd Lieutenant dinhmunah British Army a zawm a, Mizo zinga sipai officer hmasa ber a ni. A hnathawh that avangin kum 1960-ah Lieutenant Colonel-ah a kaisang a, a hnu kum thum lekah (kum 1963) a hnathawh that avang bawkin Colonel-ah hlankai a ni leh nghâl a. A hnu kum thumah kum 1966 khan Brigadier-ah kaisantir a ni leh a, chubakah sipai chawimawina sang AVSM a dawng bawk. Hetih lai hian kum 44 mi chauh a la ni. Mizote zinga Brigadier hmasa ber a ni a. Kum 32 zet rinawm taka sipai a nih hnu hian kum 1974-ah sipai atang chuan a chawl ta a ni. Sipai huaisen leh entawntlâk chungchuang a ni a, hun vawn dik kawngah a kherkhiap hle. Hei vang hian sipai dawizep leh inthlahdah deuh chuan a hnung zui an hreh thei viau. Sipai rinawm tak a ni a. Hemi tichiangtu chu an inneih nia thawmhnaw pangngai, sipai inthuamna ni lo a lo nei lo kha a ni. Kum 1946 khan Pu PS Dahrawka fanu Thansiami chu nupuiah neiin fapa 3 leh fanu 1 an nei a ni.

Sipai atanga a chawlh hnu khan shilong-ah inbenbel a tum a. Amaherawhchu hetihlai hi Mizoram buai hunlai a ni a, Mizo mipuite thlamuan turin Mizoram lam a pan ta zâwk a ni. Hemi atan hian human right committee a din. Tau thla ni 17, 1975 khan party thar PC party a din a. Hei hi a hlawhtlinpui chho viau va, kum 1978 nikir thla ni 2 atanga chumi kum vëk sept ni 10 thleng khan MizoramCM a ni a. Hemi hnu kum 1979 March ni 5 atanga kum 1984, ţomir thla ni 4 thleng khan chief minister a nih chhunzawm leh bawk. Hemi hnu inthlan thar, kum 1984 inthlanpui khan an parti chu tling tawh lo mah sé MLA-ah amah chu a la tling zèl tho va. Inthlan leh, kum 1988 pawh khan MLA ni tura thlan tlin a ni leh tho va. Hemi hnu rei tak, kum 2008 inthlan pawh khan Aizawl West II bial atangin MLA ni tura thlan tlin leh a ni. Kum 1999 khan vantlang tana a hnathawh ţhat avangin Padma shree pêk a ni.

Mizoram chief minister ni tawh zingah hmathlir mumal tak nei awmchhun a la ni tih theih a ni a. A hmathlirte hitipuitling vek hmanin khawsa lo mah sé, a hmachhawp te hi Mizo mipuite tana chhenfâkawm tak leh Mizo thangtharte'n an theihnghilh ngai loh tùr thil ropui a ni hlawm. Hemi hi ngaisangin Vanglaini chanchinbu chuan kum 2011Mizo award a hlan a ni..Kan ram tan a rohlu tak chuan lei piahlam ram min pan san ta..RIP BRIG T SAILO..Zoramah hian nang ang hi piang leh tak ang maw!
(Hei hi whataspp a kan dawn a ni a, a ziaktu ber kan hre thei lo a credit kan pe lo pawi kan ti hle.)
‪#‎thenphunga‬ ‪#‎BrigTsailo‬ ‪#‎Tsailo‬

*PU THENPHUNGA BORAL
Mizoram Chief Minister hlui leh MPC party dintu Brig.Thenphunga Sailo(93) chu vawiin chawhma dar 11:50 vel khan Newlife Hospital ah a boral. An chenna Kananveng, Aizawl ah zaninah lumen pui a ni ang a, naktuk ah vui a ni ang.
‪#‎TSailo‬ ‪#‎thenphunga‬ ‪#‎brigTsailo‬


*OFFICIAL TEN PRESIDENT PU PRANAB MUKHERJEE HMUAH DAN TUR REL
Nimin kha Chief Secretary Pu Lalmalsawma hovin sawrkar hotulu te chuan April 9, 2014 a Mizoram rawn tlawh tum, President of India Pu Pranab Mukherjee lo hmuah dan tur te, Mizoram a hun a hman chhunga venhimna kalpui dan tur bakah lirthei chetvel dan tur leh thil pawimawh dangte ruahmanna siamin an thu khawm.

Pu Pranab Mukherjee hi 9th April, 2015 khian Aizawl rawn thleng tura beisei a ni a. Hemi tlai hian Council of Ministers leh NGO te nen inkawm tura ruahmanna siam lailawk niin chumi hnuah Mizoram Governor Dr. Aziz Qureshi hian Cultural Evening-cum-Banquet a lo buatsaih sak dawn a. 10th April, 2015 ah Mizoram University Convocation a hmanpui hnuin New Delhi ah a haw leh dawn a ni. (DIPR)

*TUIHNA HUMHALH INZIRTIRNA KAWNGZAWH
Water Week hman bawhzuina atan leh Drinking water & Sanitation week kharna ni kawpin nimin tuk khan Mamit-ah Charkawn atangin Field veng thleng tuihna humhalh leh fai pawimawh zia au rualin kawngzawh a ni.

He inzirtirna kawngzawhah hian Pu Vanlalngaihsaka, Mamit DC leh Chairman District Drinking Water & Sanitation Committee ni bawk chuan hma a hruai a. Member Secretary Pu Lalropuia Hmar EE,PHE chuan kawngzawh zawng zawng te hnenah lawmthu sawiin an au hla te chu zawm ngei a midangte zirtirtu a tang thei turin a chah a ni.

Kawngzawh hi Govt. Mamit College leh District Drinking Water & Sanitation Committee te tangkawpa buatsaih a ni. (DIPR)

*CHIEF MINISTER-IN VANGCHHIA A ZOFATE THLANGTLAK GATE A HAWNG
Vangchhia a Kawtchhuah Ropui luhka 'Thlangtlak Gate" chu nimin khan Chief Minister Pu Lal Thanhawla chuan a hawng. He hunah hian MYC Chairman leh East Tuipui bialtu MLA ni bawk Pu T. Sangkunga chu khualzahawm a ni.

Chief Minister chuan thang lo thar zelah pipute sulhnu ngaihsan nachang kan hre chho zel chu lawmawm a tih thu sawiin, thlahtubul ngaihsan nachang hrelo hnam chu hnam boral tur an ni, a ti a. Vangchhia leh a chhehvel khua te chu pipute sulhnu tamna anih avangin Mizo mipuite tan hmun pawimawh a ni chho zel dawn a. Hrilh ngai miahlo a hmun pawimawh Kawtchhuah Ropui leh Ralven Puk kalna tur luhka tha tak an siam chu lawmawm a tih thu a sawi a ni. Chutihrual chuan heng hmun pawimawhte humhalh chungchangah fimkhur a ngaih thu Chief Minister chuan tarlangin, a nihna leh hlutna tibo vek khawpa cheibawl chu thil zahthlak tak anih thu a sawi a ni.

Chief Minister chuan Mizo mipuite chu ei leh bar ah leh sum leh pai ah te kan intodelh a pawimawh thu a tarlang a. Kan ram a siamthat ngai zawng zawngte siamtha turin rinawmna, taimakna leh dikna nen, duhamna leh hmasialna tel lovin, ram leilung faten kan zavaiin mawhphurhna kan nei a ni, a ti a. Kan hnam tihhmasawn nan inunauna nen, Zoram pawna awmte tan pawh kan ram chu Inpui ber ni thei turin insuihkhawm tura rilru kan pu a pawimawh a ni, Chief Minister chuan a ti a ni.

Khualzahawm Pu T. Sangkunga chuan Vangchhia khua mipuite chu Thlangtlak Gate siam tura an hmalakna ah lawmthu a sawi a. Sorkar-in pipute sulhnu kan neihte humhalh nan nasa takin hma a lak thu tarlangin, heng hmun pawimawh hlut nachang kan hriat zual a pawimawh thu leh, a khaw mipuite tan chuan inchhuanna tham a ni, a ti.

He hunah hian Champhai DC Pu H. Lalengmawia pawhin thu sawiin, tunlai khawvela sual pun zelnaah hian kan pipute sulhnu te hian ngawi rengin hmanlaia zo ze mawi leh tha chu kan ngaihthlak duh phawt chuan kan thinlungah thuchah an sawi reng a ni, a ti.

Zofate Thlangtlak Gate hawnna inkhawmah hian Souvenir 'Pipute Lamlian' chu Chief Minister nupui Pi Lal Riliani, President, Indian Society on Tobacco and Health: Mizoram Chapter chuan a tlangzarh a. Vawiin hunah hian Chief Minister hi Champhai SP leh official thahnem takin an tawiawm a ni.
Thlangtlak Gate sak nan hian khawtlang mipui ten cheng nuai li an thawh bakah kawng hrang hranga sum hmuhte nen a vaiin cheng nuai ruk leh hnatlang tha zaruk chung senga sak zawh a ni a. Vawiin hian Kawtchhuah Ropui chu Ministry of Culture-in 'Adarsh Monument'-a a puan leh Archaeological Survey of India (ASI)-in Nl'National Importance' nihna a lo vuah tawhnate lawmna hun INTACH: Mizoram Chapter Convener Pu P. Rohmingthanga hovin an hmang dawn a ni. (DIPR)

Thursday, 26 March 2015

26th March 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
26.3.2015 

*Tukin dar 7:40 khan Padma shree Pi Khawlkungi, Mission vengthlang chu kal lam thalo vangin Newlife hospital, Aizawl ah a boral.

A chanchin tlangpui:
Khawlkungi (1927-2015 ) hi Mizo hmeichhe zingah chuan lemchan thawnthu ziak kawnga inhmang nasa ber leh inhmang lar ber a ni awm e. Kum 1927, Mimkut thla ni 14 khan Aizawl-a Mission Vengthlangah a lo piang a. A pa chu H. Chhuma niin a nu chu Kaii a ni. Lemchan thawnthu leh thawnthu phuah a thiam hle a, thawnthu tam tak a letling bawk.
Thawnthu chi hrang hrang a remkhawm leh a lem chan tur hrim hrim a ziak hi 20 chuang a nei a. Sap thawnthu leh Mizo thawnthu behchhana siam, lemchan thawnthu a nei nual bawk. A kutchhuak lemchan thawnthu lar deuhte chu -
Zawlpala Thlan Tlangah
Pangpar Bawm
A Va Pawi Em
Monu Sual
Ṭhangthar Nun
Phuba
Rammawi Kalkawng
tih te hi a ni.

Thawnthu Zawlpala Thlan Tlang tih a ziah chu a lar hle bawk. Thuhlaril lama a thawh hlawk em avang hian kum 1987 khan India ram chawimawina ropui tak Padma Shri in Literature a dawng hial a ni.
*SIAMLIANA LEH A HLA TE TIH HMANGIN STATE LEVEL SEMINAR NEI
Govt. Mamit College, Department of Mizo buatsaihin nimin khan ‘Siamliana leh a hlate’ tih thupui hmangin One Day State Level Seminar I&PR Conference Hall Mamit-ah neih a ni.

He seminar hawnna inkhawm hi Dr A.P.K Singh, Principal, Govt Mamit College chuan kaihruaiin Pu Vanlalngaihsaka, District Bawrhsap Mamit chu khuallian a ni. Khuallian chuan ringtu hmasa pathian hla tha tak tak phuahtu Mamit District in a nei chu lawmawm a tih thu sawiin chawimawi tlak leh mi ngaihsan awm te chawimawi nachang hria a, Govt. Mamit College ten seminar an buatsaih chu lawmawm a tih thu a sawi a, Literature a san leh san loh hi ram ropui tehna pakhat  a nih thu sawiin khuallian chuan Siamliana’n hla ropui tak tak min hnutchhiah  hi a hluin kan district leh ram ti ropui tu a ni a ti.

Nimin seminar hi session hnih-a then niin chawhma hunah  ‘Siamliana chanchin’ tih thupui hmangin Pu Lalnunpuia Hrahsel, Govt. Mizo High School zirtirtu in zirtirna a pe a, chawhnu lamah Prof R. Thangvunga’n ‘Siamliana Hlate’ a Deconstructive Approach tih thupui hmangin zirtirna a pe bawk.

Nimin Seminar-ah hian Siamliana tu leh fate atangin leh kalkhawm dangte atangin Siamliana chanchin dangte leh a hla chungchangte sawiho na hun hman a ni bawk. (DIPR)

*UNION MINISTER OF STATE FOR COMMERCE & INDUSTRY NIRMALA SITHARAMAN IN ZOKHAWTHAR LAND CUSTOMS STATION A HAWNG
Hun rei tak hawn theiha peihfel tawh, Zokhawthara Land Custom Station chu nimin khan Union Minister of State for Commerce & Industry Pi Nirmala Sitharaman in a hawng ta.

Pi Nirmala chuan he station hi hun rei tawh tak atanga hawn theih tawh niin, a mamawh tur angte pawh peih vek tawh a ni a. Nikum 2014 May thlaa sorkar-na kan siam phat atang khan Prime Minister Narendra Modi duhdanin hmarchhak state-te chu rang taka an harsatna te leh an mamawhte a hmun ngeiah kala ngaihven nghal tura tih kan ni a ti a. Union Minister zawng zawngte chu tih tur awm ang te bawhzui thuai a, thil thar awmte pawh rang taka chingfel nghal tura hrilh kan ni a ti a. Chuvangin Chief Minister Pu Lal Thanhawla’n Union Minister zinga helai hmun tlawh hmasa ber ka ni a ti chu ka thinlung a khawih hle a ni a ti a. Hmarchhak state chungchang reng reng chu ‘mission mode’ a kalpui tur a ni a ti. Tunah hian Delhi ngaihtuaha chinfel mai theih tur chite pawh a hmunah ngei kala bawhzui tura tih kan nih angin tunhma ai chuan Union Minister te hi hmarchhakah an lokal zing hle tawh a ni a ti. A mipuite ngei nena sawiho hi kan duhdan a ni a ti a. Mission Mode-a kalpui tur anih angin helaiah bank leh dakin te pawh VC ten ka hnena an rawn thlen angin ka lo bawhzui ang a ti.

Pi Nirmala chuan tun thla hnih kalta chhung khan Tripura a Border Haat tur leh Manipur-a Moreh khua a Myanmar nena insumdawntawnna hmunte a tlawh thu a sawi a. Myanmar hi Indian state pali nena ramri intawm anih thu sawiin, kan insumdawntawnna hlutzawng pawh US Dollar 2.28 billion vel nia a hriat thu a sawi a. India tui leh khua tawh phawt chuan Jan Dhan Yojana zulzuiin remchanna tam tak an dawnna turin bank account an nei vek tur a ni a ti a. Kaladan Muti Modal Project pawh chak zawka a kalna turin theihtawp kan chhuah ang a ti a. He Land Customs Station hian a mamawh turte dah kim vek a ni tawh a ti a. Myanmar nena insumdawntawnna tur chi hrang hrangte pawh chinfel vek tawh a ni a ti a. India atang thawnchhuah turte pawh 90% chi hrang rangah chhiah chawi a ni dawnlo a ti. Myanmar nena kan inremna ziah pawh kumin 2015 July atang khian atak kalpui tan a ni ang a ti. Ministry of Commerce chuan a theihna apiangah Mizoram sorkar chu tanpui a inpeih reng dawn a ni a tiin, he Station atang hian insumdawntawnna athanduan chhoh zel a beisei thu a sawi bawk a ni.
Lawmna thu sawitu Chief Minister Pu Lal Thanhawla chuan he Land Custom Station hi hawn theih anihna rei tak a ni chungin Union Minister tumah lokal thei an awmlova a pawi hle a ni a ti a. Tunah a hawng turin Union Minister zinga helai hmun kilkhawr tak rawn tlawh hmasa bertu Pi Niramala Sitharaman chungah thinlung takin lawmthu a sawi a. Mizoram Sorkar-in agriculture lama kan tharchhuahte thawnchhuah theih dan tur a ngaihpawimawh thu sawiin, tuna Zokhawthara Land Customs Station chu ram pahnihte tan hmasawnna thlentu a nih ngei a beisei thu a sawi a. Thenawm ram-te nena insumdawn tawnna kawnga Sorkar hmalakna dangte Chief Minister chuan tarlangin, Farkawn, Vaphai (Saikhumphai), Sangau (Saisihchhuah) leh Thingsai-ah te Border Trade Centre din tum mek a ni, a ti a. Heng bakah hian Myanmar nena inrina hmun li - Hnahlan-Darkhai, Zote-Fartlang, Vaphai-Leilet leh Pangkhua-Thantlang-ah te Weekly Haat (kartin bazaar) neih theihna turin India leh Myanmar Sorkar chu an inremsiam tawh a. Chief Minister chuan Bangladesh Prime Minister nen insumdawntawnna chungchangah vawi hnih an inbiak tawh thu leh, a hmun tur endikin Bangladesh atanga mithiam an lo kal tawh thu a tarlang a. Heng hmalaknate hi ram in a tangkaipui a, hlawkpui tak tak tur chuan ram leilung faten mawhphurna kan phur tlang vek a ni, a ti a ni.

Minister of Trade & Commerce, Industry, etc. Pu H. Rohluna chuan lawmthu sawia hun tawpna siamin, Land Customs Station thar hawn chu tangkai taka hman a nih theih nan leh, India leh Myanmar tan ram economy dinhmun tihthatna a nih mai bakah inunauna tha zawk siam nana tangkai taka hman a nih a beisei thu a tarlang a ni.


Minister of Trade & Commerce, Industry, etc. Pu H. Rohluna chuan lawmthu sawia hun tawpna siamin, Land Customs Station thar hawn chu tangkai taka hman a nih theih nan leh, India leh Myanmar tan ram economy dinhmun tihthatna a nih mai bakah inunauna tha zawk siam nana tangkai taka hman a nih a beisei thu a tarlang a ni.

Union Minister hi Pu Ravi Kapoor, Jt. Secretary, Ministry of Commerce chuan a lo tawiawm a. Land Customs Station hawnnah hian Pu Joseph Lalhimpuia, Parliamentary Secretary, Pu T. Sangkunga, Chairman, Mizoram Youth Commission leh Pu Lalrinliana Sailo, MLA te an tel a. Nimin hun hi Pu Zothan Khuma, ITS, Secretary, Department of Trade and Commerce-in kaihruaiin, Myanmar lam atangin he hun hmang tura lo kal official 19 an awm a, Anni hi Dr. Nanda Kumar N., Consul General of India, Mandalay, Myanmar-in a lo hruai a ni.

Zokhawthar Land Customs Station-ah hian a building pui ber leh thawktute quarter leh rest house bakah weight bridge, plant quarantine building leh toll-gate a awm a. Public Notice No. 30/ 2012-a tarlan angin India leh Myanmar inkarah hian insumdawntawn theih chi hrang hrang (commodity) 62 phal a ni. (DIPR)

#NirmalaSitharaman
MoS Nirmala Sitharaman opens Zokhawthar Land Customs Station near Indo-Myanmar border in Mizoram
Pix: DIPR, Mizoram


MoS Nirmala Sitharaman opens Zokhawthar Land Customs Station near Indo-Myanmar border in Mizoram.
Pix: DIPR, Mizoram
 
*AIR IN MIDDAY BULLETIN TICHHUAK TAN DAWN
All India Radio Aizawl, Regional News Unit chuan 28.3.2015 (Inrinni) atang khian chhunah chanchinthar minute 5 chhung a tichhuak dawn a, chawhnu dar 1:55 leh dar 2.00 inkarah Chanchinthar hi Mizo tawngin nitin tihchhuah a ni tawh dawn a ni.

Chanchinthar puan tur chungchang hi nimin khan AIR Station Director Pu D.R. Lalropuia hovin, AIR official ten an thlirho a, Regional News Unit Midday bulletin dar 1:55 leh dar 2.00 ami tur hi ni 28.3.2015 chawhnu dar 1:20 ah Chief Secretary Pu Lalmalsawma’n a hawng dawn a, hemi pual programme hi AIR chuan live in a pechhuak ang a, primary leh FM channel ah te ngaihthlak theih turin an ti a ni.

AIR chuan mipui rawngbawlna a kalpui zel a, kum 1976 atanga khaihlak lova vawiin thlenga chanchinthar tihchhuah a nih hnuah, an rawngbawlna tih zauhna turin he hmalakna hi kalpui a ni dawn tih RNU Head Pu Mangjangam Touthang chuan a sawi a, mipuite hnena thuthar thlen a, kawng hrang hranga zirtirna pe tur hian AIR station atanga chanchinthar puanchhuah mai bakah, social media hmang tangkaiin tunah hian AIR website www.newsonair.nic.in ah te, Facebook AIR Chanchinthar page ah te news bulletin hi hmuhtheihin an tarchhuak tawh a, newsonair website ah hian chanchinthar a ngaihthlak theih a ni a ti bawk. (DIPR)
*ZOFATE THLANG TLAK GATE HAWN LEH KAWTCHHUAH ROPUI LAWMNA NEI DAWN
March ni 26-27, 2015 chhung hian Vangchhia khawtlang chuan Zofate Thlang tlak Gate hawn leh Kawtchuah Ropui 'National Importance' a puan lawmna hun an hmang dawn a. He hun hman pui tur hian Zoram mipuite an sawm a ni.
Source: Dr. Malsawmliana
Zofate Thlang tlak gate (Mizo descendants migration/historical gate) at Vangchhia Village, Mizoram.