Cross column

Saturday, 19 April 2014

17th & 18th April 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
18.4.2014
*Nilaini kalta a South Korea a lawng chesual a tel ve sikul naupang za chuang lai kalpuitu Danwon High School Vice Principal Kang Min-gyu (52) chu kawnghren hmanga thingkung a inawkhlum a hmuh a ni. Vice Principal Kang Min-gyu hi lawng chesual ah hian tel ve in tui atanga chhanchhuah zingah a tel ve a, a thihchhan atan thuhnuchhiah engmah dah lo mahse nimin atang khan a awmna chin hriatloh in a bo tawh a, an sikul naupang tam tak lawng chesual a an tel ve avang leh nunna chan tam tak an awm vanga a rilru hah in hetiang hi a ti ta mai ni a rin a ni.
 
*GOOD FRIDAY AN TIH CHHAN
Saptawng a "Good Friday" tih hi Mizo tawng chuan "Zirtawpni tha" tih na a ni mai awm e. Engvang a Lal Isua thihni hi "ni tha" ti ta tlat nge (k)annih ang aw? Hun hmasa lamah chuan Black friday, Holy friday, Silent friday, Great friday, God's friday, Long friday ti ten an lo sawi thin a ni. Baltimore Catechism in an sawifiah dan chuan "Good Friday tih a nihna chhan chu Lal Isua thihna kha rapthlak thei angber a tih nimahse a tuk 3-na (Easter Sunday) a ropui tak a a thawhlehna thlentu niin chu chu a ringtute tan nunna thar petu a ni" tiin an hrilhfiah. Lal Isua thihna kha rapthlak mahse a thawhlehna avanga nunna kan neih avangin chu a thihni ni chu ni tha tak a ni tiin an lo sawi thin ni awm tak a ni. GOOD FRIDAY HMAN NUAM ULE
 
*MIHRING PUMPUI ATANGIN GOLD BISCUIT ZAI CHHUAK
Delhi a Chandni Chowk veng a sumdawng pa pakhat kum 63 mi chuan ni 10 kalta khan Singapore atanga a zin lo haw lamin security check pumpelh nan rangkachak(gold) biscuits 12 a lem a, a ruahman anga a thil lem chu a ek chhuah leh mai theih tak loh avangin Sir Ganga Ram hospital ah doctor ten a pumpui atangin an zaichhuah sak ta a ni. Gold Biscuit lemtu pa hian a tir chuan doctor te hnenah bottle chhin ka lem palh tiin chhuanlam a siam a, mahse an han zai tak ah chuan dawt a sawi tih finfiah a ni ta a ni. A pumpui atanga an lakchhuah tak Gold Biscuit 12 te hi police leh custom lam a thawk ten an la nghal a ni.
 
*Lal Isuan kan sual tlan nan a a nun a hlan ni 'Good Friday' 2014  hman nuam vek ule.
 
17.4.2014
*PUNE AH EVM CHIANGKUANG LO HMANG
Tukin khan Maharashtra a Pune khawpui a Shamrao Kalmadi School a polling booth ah Lok Sabha inthlan na atan hman Electronic Voting Machine (EVM) chu vote thlaktu ten an hmeh apiang a congress candidate chauh vote ang a a lan zel avangin Election hotuten vote thlak lai titawp lailawk in EVM tharin an thlak ta a ni. EVM thar hman anih avang hian vote lo thlak tawh mi 28 te pawh vote thlak that tir leh vek anni. He lai bial ah hian Congress atangin Nilesh Rane leh Shiv Sena atangin Vinayak Raut te an inkhing a ni.
 
*IROM SHARMILA VOTE THLAK PHALLO
Vawiin khan Inner Manipur Lok Sabha seat atan vote thlak a ni a, kum 13 chaw lo nghei tawh Irom Sharmila chu vote thlak phal sak a ni lo a ni. Election commission hotute sawi danin Section 62 (5) of the Representation of the People Act, 1951 behchhan in mi tupawh jail a tan chuan vote thlak phal sak anni ngai lo a ni. Sharmila hian vote thlak dilna hi a hma in a lo thehlut tawh a mahse phalsak a ni ta chuang a lo a, ama sawi danin "India democracy ah ka beidawn tawh em avangin tunhma zawng chuan vote thlak ka chak ngai lo a, mahse, tunhnai a eiruk duhlo pawl Aam Aadmi Party te an rawn awm tak ah hian ka rilru ka thlak ta a ni" a ti.
 
*MAL BOOK OF THE YEAR TOP 3
Mizo Academy of Letters in Book of the Year 2013 thlan meka a lehkhabu tha zual pathumte chu - 'Pro Pastor a ni si' tih Lalhriata ziah te, 'Thinglubul' tih Lalpekkima ziah te leh, 'Zoram mi hrangte an vanglai' tih C.Lalnunchanga ziah te an ni.
 
*CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
*Zanin ah Mizoram leh khawvel hmun hrang hrang a kohhran ten Lal Isua man tir a awm zan hriatrengna hun ang hmang ang.
*Lai Autonomous District Council huam chhung a Village Council 93 inthlan result chhhiar zawh ah Congress in seat 287 an la a, independent-in seat 116 leh MNF in seat 42 an la bawk.
*Vawiin hian India state 12 ah Lok Sabha inthlan phase 5-na neih mek a ni a, MP seat 121 atan mipui ten vote an thlak tan mek a ni. Odisha ah chuan Lok Sabha inthlan rual hian Assembly inthlan pawh neih nghal a ni.
*Nizan khan Indian Premier Leaugu season 7-na Abu Dhabi ah khelh tan niin Kolkata Knight Riders chuan champion lai Mumbai Indians chu run 41 in an hneh a ni. Zanin dar 8 ah Delhi Daredevils leh Royal Challengers Bangalore te an inkhel leh ang.
*I&PR Auditorium ah Real Life magazine editor Sena chuan a lehkhabu thar "The Adventures of Dindin: Inbumna Hlawhtling Ber" chu a tlangzarh dawn.
 
*YMA GROUP CONFERENCE VANBAWNG AH GALLERY CHIM
16.4.2014 zan dar 8:45 vel khan Tuivai Group YMA Conference Vanbawng neih mek tiak zanah programme an hman laiin hall gallery a chim thut a inkhawmpui palai 30 chuangin hliam an tuar a ni. Hliam te hi Suangpuilawn damdawiinah hruai anni a, a na zual mi 5 te chu Aizawl lam panpui anni. Vanduaina thlen chhan tak hi hriat ni lo mahse conference palai an tam em avangin Vanbawng community hall hnung lama an gallery sak thar hian a dawl zo ta lo niin a lang a ni.

Wednesday, 16 April 2014

15th & 16th April 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
16.4.2014
*Jerusalem a Juda te hmun thianghlimber Temple Mount chung atangin Muslim ten lung leh halpuah an vawm luh vangin hnawt darh turin Israel police te chu lut in mittui tihtlakna(tear gas) leh hmanraw dang te an hmang a ni. Juda te hmunthianghlimber Temple Mount hi 1967 a Niruk Indo tum a Isreal in Jordan awpna hnuai atanga an laklet niin Tahna bang chhung a awm a ni.
 
*61st NATIONAL FILM AWARD SEM A NI
Directorate of Film Festivals chuan vawiin khan 61st National Film Awards a sem ta. Best Actor ah Rajkumar[Shahid (Hindi)] leh Suraj Venjaramoodu [Perariyathavar (Malayalam)] te thlan anni a, Best Actress ah Geetanjali Thapa [Liar's Dice (Hindi)] thlan a ni. Best Feature film ah Ship of Theseus(English-Hindi) thlan niin Best Supporting actor ah Saurabh Shukla [ Jolly LLB (Hindi)] thlan niin Best Supporting actress ah Amruta Subhash [Astu (Marathi)] leh Aida El-Kashef [Ship of Theseus (English-Hindi)] te thlan anni.
 
*MILEY CYRUS DAMLO
Kum 21 mi American zaithiam leh lemchanthiam nibawk Miley Cyrus chu a damdawi ei antibiotic a ngeihloh(allergic) nasat lutuk avangin damdawiin ah dah a ni. Miley hian thawhlehni zan khan Kansas City Sprint cenre a show neih a tum pawh a thulh a ngai hial ta a ni. Miley hian tunthlatir atang khan hritlang(flu) a vei a, Charlotte, N.C ah pawh a show neih tur a lo thulh tawh bawk a ni.

*UKRAINE KHAWCHHAK LAMAH BUAINA IN MUNG ZEL
Vawiin khan Ukraine khawchak lam a Russia zawmduh pawl ho awm tamna Slaviansk khawpui chu ralthuam keng lirthei 6 in an luhchilh a mipui tam takin an lo lawm a ni. Ralthuam keng lirthei/tank 6 ah te hi Russia zawmduh pawl ho ten Ukraine sipai te lak atanga nimin a an chhuhsak niin Russia flag leh an mahni (Russia zawmduh pawl ho) banner te an tar thung a ni. Heng sipai lirthei ah te hian Russia zawmduh pawl ho silai nen rawn chuangin nitam tak Ukraine awpna duhlo a Russia zawmduh pawl ho in an lo luah tawh Slaviansk Town Hall kawt ah an ding ther fur a ni. Mipui tam takin lo lawmin "Tlangvalte u in ti tha e!" tih te "Russia, Russia!" ti te in an lo au rual thup thup a ni. Kumin February thla atanga Russia/Ukraine hual vel a tualchhung buaina awm tak neuh neuh zel avang hian naktuk hian Geneva ah Ukraine, Russia, US leh European Union hruaituten remna zawng a inbiakna an nei dawn a ni.
 
*VANDUAINA THLENG
*Tukin khan Davangere - Bangalore inkar bus service a tlan laiin a kang a michuang 6 kang hlumin midang 12 in hliam na tak an tuar.
*Tukin khan Assam ah Dimapur-Kamakhya rel chesual ah mi 50 in hliam an tuar
 
*IPL-7 KHELH TAN A NI DAWN TA
Zanin dar 8 hian India tualchung cricket tournament puiber Indian Premiere League (IPL) season 7 chu Abu Dhabi (UAE) ah khelh tan a ni dawn. Inkhel hmasaber turte chu Champion lai Mumbai Indians leh a kum hmasa lama champion Kolkata Knight Riders te anni ang.
 
*Tunkar thawhtanni liam ta khan Islam firfiak pawl Boko Haram ten Nigeria ram hmar chhak a Chibok khua ah silai nen sikul luh chilh in sikul naupang hmeichhia 100 an ru bo a ni. Boko Haram tih hi an tualchhung tawng niin a awmzia chu "Khawthlang(western) ho zirna hi khap a ni" tihna niin an sawi.
 
15.4.2014
*MJA PRESIDENT THAR TAN VANLALREMA VANTAWL THLAN A NI
Mizoam Journalist Association (MJA) hruaitu thar thlanna vawiin khan MJA General conference hman mek ah neih a ni a, a hnuai a mi te hi an hruaitu thlan thar te an ni.
President: Vanlalrema Vantawl (Editor, Zalen)
Vice President : Zonunsanga Khiangte (Editor, Lenlaini)
Treasurer : R Lalhmangaihzuala (Editor, Romei)


Executive Members:
C.Lalduhawma (LPS)
C.Lalhmachhuana (Youth Herald)
Lalremsiama (Zawlkhawpui)
K Zothankhuma (Virthli)
T.Lalbiakdika (Zawlbuk)
Lalzamlova (Chhawrpial)
Sangzuala Hmar (Zozam Times)
Lalrinmawia Sailo (Zoram Thlirtu)
L.T Sanga (Morning Post)
Joseph Lalnuntluanga (Zonet)
Lalhmachhuana Zofa (Diktawn)

 
Vanlalrema Vantawl, Editor Zalen Newspaper elected as new President for Mizoram Journalist Association

*MIZO PHANTOM SAIRANG POLICE STATION THLENPUI A NI
Nizan a police ten Guwahati a an man Mizo Phantom tia hriatlar K.Chhawnthuama chu vawiin chawhnu khan Lengpui Airport ah rawn haw pui niin Mizoram Police ten amah tantu ten an lo hmuah ve avangin Aizawl panpui nghal mai lo in Sairang Police station an panpui a, Sairang Police station ah hian a mah tantute(fans) te hian buaina siam an tum loh thu an sawi hnuin police te hian inchung atang a fans te a hmuh an phalsak zawk a ni.
Pix courtesy: Mizo-Phantom Admin via Mizo Phanton Fan Club Group
Mizo phantom  (K.Chhawnthuama) fans waving their hero who is taken under police custody at Sairang Police station, Mizoram
 *PHANTOMA AIZAWL THLENPUI A NI TA
Vawin tlai khan Mizo Phantoma ti a hriat lar K.Chhawnthuama chuan Lengpui Airport a lo thlenga, Police ten an lo la nghal in thlalak a Gypsy hnunga chuang hi Pu Phantoma chu a ni e.
Source: Gilbert Renthlei via Lunglei Chanchinthar Group

Police vehicle carrying Mr.K Chhawnthuama (alias Mizo Phantom) who is being arrested from Guwahati Hotel for being accused as spreading wrong information to public regarding Electronic Voting Machines used in last Mizoram Assembly election.

 
*PETROL MAN TLAWM DAWN
Zanin zanlai atangin ramchhung hmun hrang hrang ah petrol man 1litre khat zel ah pawisa (paise) 70 in tihhniam a ni dawn.
 
*TRANS GENDER TE THIRD GENDER TIH ANNI TAWH DAWN
Supreme Court of India chuan vawiin khan thuthlukna siam in vairam a rail leh bus vel a pawisa khawn ching thin hmeichhe inthuam a in thuam a mipa pianphung nei si ang chi ho transgender/hijras te chu mipa(male) emaw hmeichhia(female) ti a an nihna ziak ve kher tawh lo in third gender (Mizo tawng chuan a ngial angan lehlin chuan gender 3-na tihna a ni awm e) tih a phalsak ta. Supreme Court hian Sorkar laipui hnenah hriattirna chhuah in third gender a awm te hi khawtlang ah ngaihhniam annih thin avangin Other Backward Class(OBC) category ah dah ve turin a ti a ni. Supreme Court hian an thuthlukna siam hi tunlai a tuai (gay), patil (lesbian) leh mahni anpui kawp thei (bisexual) te erawh a huam loh thu sawiin mitilreh(eunuch) ho chauh a huam thu an sawi.
 
*OPINION POLL AH NDA SORKAR RING
NDTV in mipui ngaihdan a lakna ah tun tum Lok Sabha inthlan neih mek ah hian BJP leh an tanrualpui te NDA chuan seat 543 awm ah seat 275 an lak an beisei a, Congress leh an tanrualpui te UPA chuan seat 111 chauh an lak an beisei thung a ni. BJP leh Congress tih loh ah chuan Trinamool Congress in party mal in seat an la tam in an ring bawk.
 
*MIZO PHANTOM AN MAN
Nizan dar 12 khan Mizo Phantom ti a hriatlar K.Chhawnthuama leh K.Lalhruaitluanga (Journalist) te Guwahati ah IR Battalion Commandant Zosangliana leh a ho ten an man. An man chhan ah hian thudik lo thehdarh a mipuite ti chiai tu a puh annih vang a ni awm e.
 
*Ph.D HMU THAR
Lalsangluaii Fanai d/o. F Vanlalruata, Ramhlun North, Aizawl chuan Mizoram Univeristy aṭangin Doctor of Philosophy a hmu thar a, a thesis chu 'Investigation of Dermatophytic activity from selected Medicinal plants of Mizoram' tih a ni.
Source: www.vanglaini.org
 
*AIZAWL A ARSA THIANGHLIM LEI DUH TAN
Southern Chicken House, Mission veng bazar, Aizawl ah arsa siamsa tui tak tak grilled chicken, tandoori leh fried chicken engtik lai pawh in lei tur a awm reng e. Nileng a hnathawk a chhuak thin tan phei chuan man tlawm si a arsa siamsa lei mai hi an intihhmuh ta sup sup mai.
(Fresh chicken, Grilled chicken, tandoori & fried chicken available in Southern Chicken House, Mission Veng, Aizawl)

Monday, 14 April 2014

13th & 14th April 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
14.4.2014
*I HRE TAWH NGAI EM?
Mizo Idol Grace Lalchhanhimi hian Idol a nih hma daih kum 2011 khan music video "Aw hmangaihna a sang lua e" tih a lo siam tawh a ni hi mawle! https://www.youtube.com/watch?v=FDujp5qgRPw

 
*Zai ngaina hnam tih takah Mizoram Maxi Cab Assn lam pawh in theme song an lo nei reng a nih i mawle! https://www.youtube.com/watch?v=ll8OTjuGqQM
 
*Vawiin hi India danpui (constitution) duang chhuaktu Bhimrao Ramji Ambedkar piancham a ni. 14 April 1891 ah khan Mhow khua Madhya Pradesh ah a lo piang a, Marathi hnam niin hnamhnuaihnung zing a mi a ni. Amah hi US leh UK atanga lehkhazirchhuak niin Dan (law) leh economics ah te degree neiin thiamna vawrtawp Ph.D zirchhuak a ni. India in zalenna a hmuh hnu lawk khan ram danpui duang tur a ruat Constitution Drafting Committee ah Chairman a ni. 6 December 1956 khan zunthlum natna in Delhi a boral ta a ni. 1990 khan a thih hnu in India khua leh tuite chawimawina sangber Bharat Ratna pek leh hnuhnawh a ni.
 
*April 11, 2014-a Lok Sabha MP inthlanah service voters leh Tripura transit camp-a vote tlate tel loin vote 61.05% a tla a; Hrangturzo biala Assembly bye-election-ah chuan vote 73.78% a tla thung.

MP election-a district-a vote tla
District Voter Vote tla Vote %
Mamit 58263 35675 61.23
Kolasib 51834 29893 57.84
Aizawl 261461 153615 58.75
Champhai 78316 47339 60.45
Serchhip 45565 31179 68.43
Lunglei 91474 57590 62.96
Lawngtlai 72058 46720 64.84
Saiha 34405 21464 62.39
Transit camp 11243 7993 71.09%
Source: www.vanglaini.org

 
13.4.2014
*MIZO NULA HMELTHA MEGA MISS NORTH EAST 2014 AH LANG
Nizan a ITA Cultural Complex, Machkhowa (Guwahati), Assam a neih zawh tak India hmarchhak a nula hmeltha thlanna Sunsilk Mega Miss North East 2014 ah Mizo nula Lallenpuii (Leni Ralte) D/o. Lalthafamkimi, Khatla Chawnga road, Aizawl chu 2nd Runner up atan thlan a ni. Pawisa fai Rs.20,000 leh Modelling assignment leh thilpek hlu tak tak a dawng tel a ni.

Leni Ralte from Mizoram 2nd runner up@ Sunsilk Mega Miss North East 2014
Leni Ralte from Mizoram 2nd runner up@ Sunsilk Mega Miss North East 2014

*US PRESIDENT TE NUPA AN RETHEI TELH TELH
US President Barack Obama leh a nupui Michelle Obama te chu nikum chhung khan an sum lakluk 21% in a tlahniam. Nikum chhung khan US President leh a nupui pawisa lakluh zat chu $481,098 (India pawisa a maktaduai 2 vel bawr) a ni a, chu chu a kum hmasa 2012 atanga an sum lakluh $608,611 atanga chhutin za zelah 21 in a tlahniam tihna a ni. US President hlawh hi kum 1 ah $ 400,000 a ni a chuta tang chuan chhiah (income tax) $98,000 a pe bawk a ni. President hlawh bak a sum an lakluh na lehkhabu ziah lamah nikum chhung khan kum hmasa lam pha lo in $116,180 an lalut phak chauh a ni. Obama te nupa hian nikum chhung a an sum lakluh atanga 12.3% chu mirethei te tanpuina(charity) atan an pe bawk a ni. Miram hruaitu thenkhat te hi chu an tlin hnu hian an rethei zawk thin a, chu chang a ni lo an hlawh chhuah atangin mirethei te tanpuinan tiin an la thehchhuak then thin zawk lo nih hi mawle!

 
*Tumkau ni 2014@Hyderabad Mizo Christian Fellowship
#Palm_Sunday_Hyderabad

Pix: Zara Ralte
Palm Sunday in Hyderabad 2014 @St.George's Church, Abids

*Tumkau ni 2014 @Thingkangphai Presbyterian Kohhran, Churachandpur, Manipur
#Palm_Sunday_Manipur
Pix: Joel Lungtau

 
Palm Sunday in Manipur 2014, Thingkaiphai, Churachandpur
Palm Sunday in Manipur 2014, Thingkaiphai, Churachandpur

*Tumkau ni 2014 @Imphal (New Checkon area)
#Palm_Sunday_Manipur
Pix: Joel Lungtau

Palm Sunday in Manipur 2014, Hmar Churches, Imphal

Palm Sunday in Manipur 2014, Hmar Churches, Imphal
 
*Tumkau ni 2014 @Mission Vengthlang Presbyterian Church, Aizawl
#Palm_Sunday_Mizoram
Pix: Mala Chongte

Palm Sunday in Mizoram 2014, Mission Vengthlang, Aizawl
 
*Tumkau ni 2014 @BCM Central Church, Aizawl
#Palm_Sunday_Mizoram
Pix: Awma Vanchhawng

Palm Sunday in Mizoram 2014, Baptist Central Church, Aizawl
 
*Tumkau ni 2014@Bawngkawn Kristian Naupang Pawl
#Palm_Sunday_Mizoram
Pix: Lalromawia Khiangte

Palm Sunday in Mizoram 2014, Bawngkawn BKNP
 
*Tumkau ni 2014 @Mission veng, Aizawl
#Palm_Sunday_Mizoram
Pix: Mawia Ralte

Palm Sunday in Mizoram 2014, Mission veng Presbyterian Church, Aizawl
*Vawiin hi Kristiante ni pawimawh Lal Isua Jerusalem a chawimawi a awm hriatrengna ni 'Tumkau ni' a ni a, Mizoram leh khawvel hmun hrang hrang ah ringtute he ni pual hian programme an duang a, tukin ah hian Sunday school naupang ten kawngpui zawh in chawimawina hun an hmang a ni.

12th April 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
12.4.2014
*Prime Minister hlui leh Janata Dal (Secular) party hotupa HD Deve Gowda chuan Narendra Modi Prime Minister a nih chuan Karnataka chhuahsan a hmundanga pem a tum thu a sawi mauh mai.
 
*Tunhnai a Mizo Music video lar thar "Triau Trackx ft Ruatfeli - Ka lo nghak reng ang che" tih chu a music video an siam dan leh a hla an phuah chhan te ngaihnawm tak a tarlang in behind the scene en theih in youtube lamah an dah ta. Hei hi a link chu https://www.youtube.com/watch?v=xKt8rk1qbc8


 
*Congress vice president Rahul Gandhi chuan vawiin hian vawi 2 a lo tlin tawhna Amethi bial Uttar Pradesh ah M.P Lok Sabha nomination a file dawn. A pa PM hlui Rajiv Gandhi pawh kha Amethi bial ah hian tum 4 lai thlan tlin a lo ni tawh thin a ni.
 
*BJP Prime Minister candidate leh Gujarat CM ni mek Narendra Modi chuan Vododara bial a Lok Sabha nomination a file na ah Joshodaben chu a nupui a nih thu a ziak lang, hemi te nupa hi 1968 khan tleirawlte in an innei a mahse kar 2 chiah an awm dun a, chumi hnuah mahni seh seh mual hran ah tiin an awm hrang ta char char a vawi khat mah an awmdun leh ta lo a ni.
 
*Lancet Oncology Journal in a tarlan danin India ramah kum tin cancer vei mi nuai 10 hmuhchhuah thin anni a, chung zing a mi nuai 6-7 te chu kum tin an boral thin bawk niin an chhut. Kum 2035 ah phei chuan cancer vei hi kum tin mi nuai 17 an tlin chhoh tawh tur thu leh chuta tang a kum tin thi zat tur pawh nuai 12 an tlin thuai rin a ni.
 
*Vawiin hian Diphu, Silchar, Tripura East leh Karimganj ah te Lok Sabha vote thlak mek a ni a, Sikkim ah Lok Sabha seat 1 leh Assembly seat 32 atan vote an thlak mek bawk.
 
*Lalremsiami Hrahsel d/o Lianmawia, Mission Veng chuan Mizoram University-a Department of Biotechnology aṭangin Doctor of Philosophy Ph.D) a hmu thar a, a thesis chu, 'In Vitro Mass Propagation and Agrobacterium-mediated Genetic Transformation of Banana Plants Native to Mizoram' tih a ni. - Vanglaini