Cross column

Sunday, 17 May 2015

16th May 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
16.5.2015

*EGYPT PRESIDENT HLUI THI TURIN A CHUNGTHU REL A NI
Mizoten Aigupta tia kan hriat lar Egypt ram a rorelna court chuan an ram president hlui Mohamed Morsi leh a thurualpui mi 100 te chu thi turin an chungthu a rel sak. Lamtluang chhiar tu ten in lo hriat atan an thubuai awrh hi kum 2011 a Egypt President Hosni Mubarak paihthlak tum a jail an tihchhiat avang leh police te an bei avangin thiamloh chantir anni.

*DELHI UNIVERSITY ADMISSION HRIATTIRNA
Delhi University a 2015-16 chhung atan a undergraduate course zir tum te tan May ni 28 atangin online registration tih tan tur a ni a, offline registration chu June ni 5 atangin tih theih a ni ang. Online leh Offline registration tih theih ni hnuhnungber chu June ni 15 a ni ang. Lamtluang chhiar tu ten in lo hriat atan Offline registration tih theihna centre te chu Atma Ram Sanatan Dharma College, Dyal Singh College, Gargi College, Maharaja Agrasen College, PGDAV College, Rajdhani College, Shyam Lal College, Sri Guru Gobind Singh College te an ni ang. Cut-off mark hmasaber chu June ni 25 ah tlangzarh a ni ang.
 
*#‎EPL‬ RESULT UPDATES
Southampton 6-1 Aston Villa (FT)
West Ham 1-2 Everton
QPR 2-1 Newcastle
Liverpool 1-3 Crystal Palace

*BOMB TIPUAK TU THI TURIN A CHUNGTHU REL
Kum 2013 a Boston Marathon intlansiak neih laia bomb tipuak tu Dzhokhar Tsarnaev chu US court in thi turin a chungthu a rel sak. Court hian Tsarnaev hi lethal injection hmang a tih hlum turin thu tlukna a siam. Kum 2013 a Boston a marathon neih a nih lai a bomb puak avang khan mi 3 an thi a, mi 264 in hliam an tuar a ni.
 
*HSLC & HSSLC TOPPER TE AWARD HLAN DAWN
Kumin 2015-a HSLC leh HSSLC Exam-a ti tha ber Topper 5 (panga) hnenah Chief Minister Awards hlan a ni leh dawn a. He Award hian tangkafai Rs. 50,000/- (Cheng Sing nga) leh thuziak a keng ang. Award hlanna programme hi Lal Thanhawla Auditorium, Treasury Square, Aizawl ah ni 19.5.2015 (Thawhlehni) zan dar 8:00 atanga neih tura ruahman a ni. Pu H. Rohluna, School Education Minister chu khuallian a ni anga, Pu Joseph Lalhimpuia, Parliamentary Secretary, School Education chu khualzahawm a ni ang.

Chief Minister’s Award bakah hian HSLC leh HSSLC Examination, 2015-a Science, Mathematics leh English Subject-a a ti thazual mi 91 hnenah Proficiency Award hlan nghal a ni ang.

He programme hi Directorate of School Education leh SCERT tangkawp in an buatsaih dawn a, Local Channel ah Live-a pek chhuah tura ruahman a ni. (DIPR)

*REANG (BRU) REPATRIATION CHUNGCHANG SAWIHO
Tripura Transit camp a Reang (Bru) awmte Mizorama laklet dan tur chungchang sawihovin nimin khan RD Block Conference Hall Damcherra Tripura ah Mizoram sorkar aiawh leh Tripura sorkar aiawhte an in bia.

Inbiakna hi Ranjit Kar, Addl. DM North Tripura in kaihruaiin Reang (Bru) te lakletna tura thawhho dan tur sawiho a ni.

Tun tum Reang (Bru) laklet hna hi 1st June, 2015 atanga tan tura ruahman niin endik hna (Idetification) thawh phawt a ni ang a. Endik hna hi thuang hnih (phase 2) a thawh tura ruahman niin Mizoram Electoral Roll a awmte endik phawt an ni ang a, hemi zawh hian Mizoram E/Roll a awm si lo Mizoram mi nia inchhal si te endik leh an ni ang. Endik hna hi camp wise a tih a ni ang a. Kaiskau camp atangin tan a ni ang. Reang (Bru) te lak let hna hi September thlaa zawhhman tura ruahman a ni.

Nimin meeting-ah hian Tripura sorkar aiawh in Addl. DM North Tripura, Panisagar leh Kanchanpur official te, Mizoram Home Department hotu te, DC officials Mamit, Kolasib leh Lunglei District, DIPRO Mamit te bakah Mizoram Bru Displaced People Forum (MBDPF) hruaitute leh relief camp tin leader te an tel a ni.

Tripura officials te leh MBDPF ten Mizoram sorkar ruahmanna chu tha an tih thu sawiin theih tawpa thawhho pui an tum thu an sawilang. (DIPR)

GOOD MORNING ‪#‎MIZORAM‬: LAMTLUANG ZINGKAR CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
*MHIP Sub-Headquarters Champhai ten nimin khan Champhai a hmeichhe VC thlan tlin thar te chawimawina hun an hmang.

*UPC (NEI) General Headquarters Office Mualpui Salem veng Aizawl ami chu nimin khan General Superintendent Rev.V.L Dika Sailo in a hawng.

*Champhai Grape Growers Society te Grape thar chhuah tui fir chu Radiant Company in a lei tan ta.

*School Education minister H.Rohluna chuan sorkar in sikul tan hma a kalpui mek chu dodalna te awm mahse thlak tumna a awm lo a ti.

*Nimin khan New Delhi ah Assam a helpawl ULFA peng pakhat Arabinda Rajkhowa kaihhruai leh Assam sorkar aiawh leh sorkar laipui a HOme Secretary ten inbiakna an nei. Lamtluang thulakna in a tarlan danin an biakna ah hian Bangladesh atanga Assam pemlut thin enfiah te, remna leh muanna zawn dan tur te an sawiho a ni.

*Nimin khan Congress Vice President Rahul Gandhi chuan Telangana a Adilabad district ah loneitute harsatna tawh chungchang avangin vantlang inkhawm a huaihawt.

*Union finance mister Arun Jaitley chuan India ram a lo zinmek Switzerland Economic Affairs Minister Johann NSchneider-Ammann hnenah Swiss bank a India mihausa te sum chhuichian na kawngah India thawhpui turin a sawm.

*Union Public Service Commission (UPSC) chuan Civil Services examnination 2015 neih hun tur hriattirna chhuah hun a tikhawtlai rih. Lamtluang member ten in lo hriat atan ruahman sa ang chuan vawiin ah hriattirna hi chhuah hman tum a ni a, mahse a theih rih dawn lo a ni.

*India leh Bangladesh inkar a khualzin phur bus service thin chu nimin khan chawlhkar khat a vawi 2 service turin tih thar leh a ni. Nimin khan Agartala atangin khualzin mi 35 ten Bangladesh khawpui Dhaka panin bus hian an chhuak a ni.

*External Affairs Minister Sushma Swaraj chuan Iraq ram a Islamic State firfiak ten an rukbo India mi 39 te chu an la dam vek niin a sawi a, thuthar thenkhat ah an boral tawh ni a an sawi chu a pawm loh thu a sawi bawk. Lamtluang thulakna in a tarlan danin nikum June thla khan Mosul khawdai ah India mi 40 te hi ISIS firfiak ten an ru bo a ni.

*Nimin khan China a Chunhua thingtlang khaw huam chhungah khualzin phur bus kham ah a chesual a, michuang 40 zinga 33 te chuan nunna an chan a, mi 13 in hliam an tuar ani.
*ISIL firfiak pawl ten Syria ram a Takfiri khua ah Syria mi 26 te an tihlum. ISIL te hian an mi thah zing a mi 10 te chu an lu an tansak a, an thah chhan an sawi ah chuan heng mite hian Syria sorkar an tan zawk vang niin an sawi.

*Tunkar tir a Nepal ram a lirnghing tuarte tanpui tur a thawk chhuak US helicopter chu a tlakna bul hnai ah ruang 3 hmuh a ni a, helicopter a chuang te ruang ni ngei a rin a ni, an taksa a darh nasa hle a ni.

*Tunhnai a court in eiruk chungchang a thiam a chantir Tamil Nadu Chief Minister hlui J Jaayalalitha chuan May ni 22 khian AIADMK MLA meeting a ko. Lamtluang thulakna in a sawi danin Jayalalitha hian court thubuai a neih tak loh avangin Tamil Nadu CM a ni leh dawn hnai ni a sawi a ni.

*Assam Chief Minister Tarun Gogoi chuan Supreme Court in sorkar advertisement a politician te thlalak tarlan a phal tawh lo chu sawisel in a pawm loh thu a sawi.

*Mumbai khawpui venhim na atan kum 2016 September thla a zawh turin veng hrang hrang leh kawtthler ah te CCTV 6000 vuah turin hma an la mek. A senso atan Rs. Vaibelchhe 949 ruahman a ni.

*Myanmar ram atanga raltlan Muslim Rohingya mi 10 te chu Andaman tuifinriat ah an lawng ah eitur leh tui intur awmloh avangin an boral. Raltlan te hi mi 350 niin Thailand ram ah an luh phal a nih loh avangin an buai hle.

*Kum 1929 vawiin angah hian a hmasaber atan Hollywood Roosevelt Hotel ah Academy Awards (Oscar Award ti a hriat lar) chu sem a ni. Lamtluang member ten in lo hriat atan kum 1770 vawiin angah khan Marie Antoinette chuan kum 14 mi lek ni chungin a hnu a France ram lal nita kum 15 mi King Loius XVI chu pasal atan a nei.

*Mizoram hrechiang ang: Mizoram in Hydel project a neih hmasak ber chu Serlui-A a ni a, kum 1982 khan hnathawh tan niin kum 1984 April ni 24 ah hman tan a ni. Lamtluang chhiar tuten in lo hriat ve atan Serlui-A hydel project hi Aizawl khawpui sir tlak lam a awm a ni a, kawlphetha a pekchhuah theih zat chu 1000 KW a ni. Mizoram hian a ma pualin hydel power plant 11 a nei mek a, heng zawng zawng ten kawlphetha an pek chhuah theih zat belhkhawm chu 29350 KW a ni.

*Facebook ah Lamtluang page www.fb.com/Lamtluang hi min lo like sak ve dawnnia.

Friday, 15 May 2015

15th May 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
15.5.2015 

*RAM PUM HUAP PAVALAI MEET VAWI-2 NA KHATLA AH
May 15 - 17, 2015 hian Synod Revival Committee buatsaihin Ram pum huap Kohhran Pavalai Pawl Meet Vawi 2-na, Khatla Kohhran Biak Inah neih a ni dawn a, zanin ah meet hi tan a ni a, thupuiah ‘Krista tana nun‘ Phil. 1:21 hman a ni.

Kohhran Pavalai Pawl Meet vawi 2-naah hian thupui awmsa hmangin Upa H. Zoliana, Ramhlun; Rev. K. Lalsangbera, Vaivakawn; Rev. R. Lalchangliana, Synod Revival Director leh Upa Vanlalngaia, Khatla East ten Pathian thuchah an sawi ang.

Tum tum meet hi Synod Information & Publicity Department (Synfo) ten Video Coverage an buaipui ang a, Local Cable LPS & ZONET-ah Live a pekchhuah tum a ni a, LPS-ah hian Channel 5-ah pekchhuah a ni ang a, ZONET lamah chuan May 15 & 16, 2015-ah Beiseina Channel-ah pekchhuah a ni ang a, May 17, 2015 (Pathianni)-ah Zawlbuk Channel-ah pekchhuah a ni thung ang.
Source: Synfocity = 536

*INDIA HMARCHHAK A KRISTIAN THALAI TEN INKHAWMPUI TAN
Zanin atang khan Aizawl Temple Corps-ah India Hmarchhak kohhran hrang hrang thalaite inzawmkhawmna North East India Christian Council Youth Assembly (NEICCYA) Biennial Assembly chu neih tan a ni. Inkhawmpui hi March ni 17 ah an tiak ang. Inkhawmpui thupui ah "Out of Comfort Zone" tih hman a ni a, India hmarchhak state hrang hrang atangin palai an lo kal khawm a ni.

*PETROL LEH DIESEL MAN TO DAWN
Zanin zanlai atangin India ram pumah petrol leh diesel man tih san a ni dawn. Petrol man chu 1 litre zelah Rs.3.13 in tih san a ni ang a, diesel chu 1 litre zelah Rs.2.71 in a sang bawk ang.

*UD&PA HNUAI A URBAN INFRASTRUCTURE SPECIALIST LAK THAR TE
Mizoram sorkar hnuai a Urban Development & Poverty Alleviation Department hnuai a Urban Infrastructure Specialist atan lak thar te:
1. Annie Zohmangaihi, Basic Mual, Ramhlun, Aizawl
2. Thomas Lalrinchhana, Khatla, Aizawl
3. R. Lalmuanpuii, Thakthing, Aizawl
4. Lalhmachhuana, Laipuitlang, Aizawl.
5. M.S Dawngliana, Champhai Bethel, Champhai

Panel list:
1. Lalrosanga, Chanmari West, Aizawl
2. Benjamin Zonunsanga Colney, ITI, Aizawl
3. M.Aizawlata, Zemabawk, Aizawl
4. Lalramnuntharmawii, Luangmual, Aizawl.
 

*MIZO GOSPEL SINGER NANCY ZOTHANMAWIIN PASAL NEI DAWN
Mizo gospel singer lar Nancy Zothanmawii, Mission veng, Aizawl leh Dr. K. Lalbiakchhunga, Ramhlun North, Aizawl te chu thlaleh June ni 26 ah an innei dawn. Nancy pasal tur Dr.Biaka hi Indian Defence Accounts Service (IDAS) niin Guwahati ah a post mek a ni a, Nancy hi Mizoram Synod choir member nilai a ni bawk. Facebook a kan page Lamtluang hi min lo like sak ve dawnnia.

(Mizo celeb gospel singer Nancy Zothanmawii, Mission Veng, Aizawl will tie a knot with her fiance Dr.K.Lalbiakchhunga, IDAS, Ramhlun North, Aizawl on June 26, 2015 at  Ramhlun North Presbyterian Church .)
Nancy Zothanmawii, Mizo celeb gospel singer
*IAS 2 TE PM AN HMUAHNA AH INCHEI LERH DEUH A HRIAT VANGIN HRIATTIRNA PE
Kar hmasa Inrinni May ni 9 a Prime Minister in Chhatisgarh a tlawh tum a amah lo dawngsawngtu IAS officer 2 - Bastar collector Amit Kataria leh Dantewada collector KC Devsenapati te chu branded kawr rawng lar tak leh sun glass nen an lo inthuam avangin sorkar in dan bawhchhia ah a puh a ni. Lamtluang thulakna in a tarlan danin Special Secretry, GAD chuan sorkar officer te inthuam dan tur a ni lo tiin heng IAS officer 2 te hi dan an bawhhchia tiin hriattir a pe a ni. Chhatisgarh Chief Minister Raman Singh chuan heng IAS officer te hi an tihdik loh ah hriattirna pek annih bakah nakin zel ah chutiang ang chu ti tawh lo turin hriattir anni a ti. He thil hi eptu lam party te chuan an inthuamna chunghchang ah "dik lo" engmah awm in an hre lo a, sorkar thil tih dan chu an dem thu an sawi.
 
*BLUES LALPA BB KING BORAL
Khawvel a Blues music lalpa an tih thin "King of the blues" tia hriatlar BB King (89) chu Las Vegas,US ah a boral. A larpui thin hla thenkhatte chu My Lucille, Sweet Little Angel leh Rock Me Baby tih te anni. Kum 1940 atangin music a buaipui tan a a upat hnu thleng in music a chawlhsan lo a ni. BB King hi guitarist leh singer ni kawp a ni a, khawvel a blues music ngaina tu ten an ui thu an chhuah chuai chuai a ni.

*SHIILONG A LEHKHAZIR TUM TE TAN MSU IN HAWNG
Shillong a lehkhazir tum te tan Mizo Students' Union Shillong te chuan a hnuai a hming tarlan ah te hian zirna chungchang a thuzawh fiah theihna number (Help line) an hawng:
1.Vanrammawia-8575234336
2.Malsawmtluanga 9862672276
3 Jacob KL Thanga-8414090150
4.John Zohmingthanga-9615444313
5.Kynes Lalliankimi-9612740795
6.Lalchhanchhuaha- 8414924150
7.Matthew Lalruatkima-8014128532

*BURUNDI PRESIDENT AN RAM AH KIR LEH TA
Nimin a Lamtluang a kan rawn tarlan tawh angin Africa khawmualpui a Burundi ramah sipai ten an ram rorelna an kut a dah an tum mek laiin an ram President Pierre Nkurunziza chuan Tanzania atangin an ram Burundi a thlawk lut leh tawh niin a sawi. Burundi ram hian thlaleh lawk hian President thar thlanna an nei dawn a, sipai te hian Pierre Nkurunziza hi President atan in candidate tawh lo turin an duh a ni.

AIZAWL DISTRICT LAND RESOURCES POTENTIAL MAP INHLAN
UN Joint Initiative Project hnuaia UNDP bul tuma MIRSAC (Mizoram Remote Sensing Application Centre) ten Aizawl District Land Resources Potential Map an buatsaih chu nimin khan NLUP Implementing Board conference hall-ah NIB Chairman Pu J.H.Rothuama hnenah Planning Secretary Dr.Vanlalramsanga’n a hlan.

Remote Sensing leh data chi hrang hrang hmanga buatsaih Land Resources Map ah hian Aizawl District ram leilung dinhmun chungchanga data rintlak leh thil pawimawh tak tak, Agriculture leh Horticulture potential area te; tui thatna hmun te; hmun chhengchhe lai leh ramngaw siam theihna hmun te; leilet leh terrace siam theihna leh mihring chenna lai hmun te tarlan a ni a. Heng data te hi UN Joint Initiative Project hnuaia hmalakna tur atan chauh ni lovin, ram leilung behchhan hmalakna dang atan pawh an tangkai reng dawn a ni.

NIB Chairman Pu J.H.Rothuama chuan UNDP bul tuma MIRSAC ten land resources map rintlak tak mai an buatsaih chu Mizorama hmasawnna hna rawn thawk tur apiangin an chhawr tangkai dawn a ni, tiin district dang atan pawh buatsaih zel ni se, a ti a. State Planning Board Vice Chairman Pu H.Liansailova chuan Mizo scientist te chu hnamdang aiin an hniam lo tiin thalai mithiam zawk ten hma an lak tak tak chuan thui tak ramin hmasawnna kawngah ke a pen ang, a ti a. Sorkar department hrang hranga thalai mithiam rual kum 30-40 inkar te chu ramin an tha leh thiamna chhawr tangkai turin senior zawk ten hmun an ken thiam a hun hle a ni, a ti. (DIPR)
*DoNER SECRETARY IN CHAMPHAI AH DoNER HNUAIA HMALAKNATE ENFIAH
Mizoram a cham mek Union Ministry of Development of North Eastern Region (DoNER) Secretary Pu R.Vijay Kumar, IAS chuan nimin khan Champhai tlawhin DoNER hnuaia hmalakna hrang hrangte a enfiah. Champhai College leh Tlangsam Winery a tlawh bakah Khawzawla kuthnathawktute kawmna hun a nei a ni.

DoNER Secretary hian Champhai Circuit House-a amah lawmna hun tawi hman Champhai DC Pu H. Lalengmawia kaihhruai naah Mizoram a lo kal chhan sawiin, hmarchhak ram tihhmasawnna atana scheme te tha taka kalpui a ni em tih a hmun ngeia rawn enfiah a, hmalak zelna tur ngaihtuahpui a, nitin eizawnna kawnga mipuite tan hmasawnna kawng dap sak chu an tih tur a nih thu a sawi a ni.

Mizoramah DoNER hnuaia Non Lapsable Central Pool of Resourses (NLCPR) leh NEC hnuaia project hmalak mekte thlithlai tura lo kal Pu R. Vijay Kumar hian Champhai College tlawhin, thawktute nen inkawmna hun a hman bakah College building a fang kual a. College chu a sak hna tha tawk a tih thu a tarlang a. Chumi rual chuan zirna kawngah tan la deuh deuh a, research tangkai leh ziktluak, mahni bulhnaia kuthnathawktute eizawnna tihhmasawn dan tur kalpui tura a duh thu a sawi a ni.

DoNER Secretary hian Champhai Tlangsama Champhai Grape Growers' Society Winery chu chawhnu khan tlawhin a enfiah a. Farmer-te hmalakna chu a lawmawm a tih thu tarlangin, rim taka thawk zel turin leh, Sorkarin do let theihna a neih phawt chuan a tanpui tur thu a sawi a ni.
DoNER Secretary hi Pu Saihlira, Adviser, Planning and Programme Implementation Department bakah Champhai DC Pu H. Lalengmawia, SP Pu RP Meena, Champhai College Principal Pu Lalnunmawia leh Official dangten an tawiawm a ni. (DIPR)

GOOD MORNING ‪#‎MIZORAM‬: LAMTLUANG ZINGKAR CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
*Vawiin ah Kolkata a Rajarhat (New Town) a Mizoram house sak thar chu Chief Minister Lal Thanhawla'n a hawng dawn. House thar hi damlo thlenna tur a ruahman a ni.

*Nimin khan Mizoram Civil Service Association (MCSA) 40th General Conference, 2015 chu Aijal Club, Aizawlah tluang taka hman a ni. Lamtluang thu lakna in a tarlan danin kum 2015-17 chhung atana MCSA hruaitu thar te chu heng mite hi anni:
President - Pu Lalzirmawia Chhangte
Vice President - Pu K.Laldingliana
General Secretary - Pu V.Lalengmawia
Asst. General Secretary - Pu H.Lalhmingthanga
Treasurer - Pu Paul L.Khuma
Finance Secretary - Pi H.Lalchhandami.

*Nimin khan India Prime Minister Narendra Modi chuan China a Xian khawpui tlawh in China President Xi Jinping nen minute 90 chhung inkawmna an nei a ni. Lamtluang thu lakna in a tarlan danin PM Narendra Modi hian Beijing khawpui a thleng leh tawh a, vawiin ah China sorkar hruaitu te a kawm leh ang.

*Union Labour Minister B Dattatreya chuan naupang kumtling lo te hnathawk a chhawr phallohna dan ennawnna Child Labour Prohibition Amendment Bill chu tun session chhung in Parliament ah put luh a ni ang a ti.

*Lamtluang thulakna in a tarlan danin Nepal a lirnghing leh avang a nunna chan zat chu mi 96 an chuang leh tawh a ni.

*Philippine khawpui a pheikhawk siamna factory a kangmei chhuak avangin mi 72 in nunna an chan.

*Nimin khan Dhaka ah India leh Bangladesh sorkar aiawh ten ram pahnih ten kawlphetha (power) lam a thawhdunna tur chungchang an sawi ho.

*Afghanistan sipai ten an ram chhung a Ghor, Helmand, Logar, Nimruz leh Zabul ah te beihpui an thlakna ah Taliban firfiak pawl a mi 86 an that a, mi 37 in hliam an tuar.

*Nimin khan Tihar Jail, Delhi ah mitang 2 te thi a hmuh anni. Heng mitang boral ta te hi jail room no 8 a tang anni a, an thihchhan hi chhuichian mek a ni.

*Assam a State level Advisory Committee for Students and Youth Welfare te chuan an state chhung ah hmeichhia te tan a mahni invenna tur Self defence training hmun 100 ah an buatsaih dawn. Lamtluang thulakna in a sawi danin he training ah hian zirlai hmeichhia te chu an mahni an inven theih nan martial arts an zirtir dawn a ni.

*Nimin zing khan Delhi a Rajendra Nagar vengah mi tu tih hriat loh 3 ten bike atangin mi 2 Ram Charan leh Lakhan Lal te chu zing thingpui in tum a dawr an pan laiin an kaphum.
*India tleirawl Tejaswini Sagar chu Under-15 World School Chess Championship pakhatna a ni. Lamtluang thulakan in a tarlan danin he Aurangabad nula tleirawl hian Sir Lanka mi Kavinya Miyuni Rajapaksa chu final ah a hneh a ni.

*Punjab state sorkar chuan Australian Trade Commission te nen a tangho in an state chhung ah infiamna lam tih hmasawnnan leh zirtirna uar nan sports awareness campaign an huaihawt dawn.

*UN Secretary-General Ban Ki-Moon chuan Pakistan sorkar hruaitu te hnenah an ram chhung a sakhaw tlem zawk te venghim tha turin a ngen.

*Kum 1940 vawiin angah khan US ah vawikhatna atan nylon mawza sei (stockings) zawrh chhuah tan a ni. Lamtluang chhiar tu ten in lo hriat atan Kum 1948 vawiin angah khan Israel in independence a puan zawh darkar khat chhungin Transjordan, Egypt, Syria, Iraq leh Lebanon ten an do rawn nghal a ni.

*Mizoram hrechiang ang: Census 2011 in a tarlan danin Lunglei district huam chhung ah mihring 161,428 an cheng a, an zingah hian mipa 82,891 leh hmeichhia 78,537 an awm a ni. An zing a mi 88.86% ten ziak leh chhiar an thiam a ni.

*Tunlai hi Mizoram pawn vairam lama zirlai ten admission an ngaihven hunlai a ni a, phaia lehkhazir tum te tan admission ngaihven thuai thuai a ngai tawh a ni.


14th May 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
14.5.2015

*TURKEY RAMAH MIZO THALAITE TAN HNA DIL THEIH
Mizoram Youth Commission Chairman Pu T.Sangkunga hovin Hospitality, Antalya, Turkey-a General Manager Pu Erkan Akaltun leh PC Consulting Pvt.Ltd te chuan nimin khan Aizawl Press Club-ah thuthar thehdarhtute an kawm a. Mizo thalaite tana Turkey rama hnathawh theih dan tur kawng sial chungchang an hrilhfiah.

Pu Erkan Akaltun ho hian May ni 12 khan MYC Chairman pisaah interview thawhkhatna neih a ni tawh a. Mizo thalai hna diltu zingah 15 thlan chhuah niin, mipa dil thei zat hetah hian lak fel an ni. May ni 15 hian MYC Chairman Pu T.Sangkunga office-ah vek interview neih leh tur a ni a. Housekeeping department a thawk tur hmeichhia 13 leh Food & Beverage department a thawk tur hmeichhe 2 lak leh tur a ni. Turkey khawpui Istanbul leh Antalya a Marti Myra Hotel ah hna hi an thawk ang.

Housekeeping department a thawktute hlawh tur hi thla tin cheng 28,000 a ni a, Food & Beverage Department a thawktute’n thla tin cheng 31,000 an la ang. Thla hlawh bakah ei leh in, chenna hmun (accomodation), Health Insurance, thlawhna chuan man, work permit leh Visa dilna senso (processing fee) an tumsak bawk dawn a ni.

Hosrec neitutpa Pu Erkan Akaltun hi Turkey sorkar a Ministry of Foreign Affairs ah kum 15 chhung a thawk tawh a. A tuina zawk recruitment lamah insuan in he hna hi kum 7 chuang a thawk tawh a ni. An service kaltlang hian Turkey mai bakah Russia, Poland, Romania leh Maldives ah te pawh placement hi a lo ti tawh thin a ni. Mizoramah hian Hospitality Training Institute changtlung tak din hial pawh a duh a, Mizoram Youth Commission hotute pawhin an tuipui hle.

Hrechiang duh tan PC Consulting Pvt Ltd, W-6/LG-4, Salvation Army Building, Bazar Bungkawn, Dawrpui West ah zawhfiah thieh a ni a. Phone number 2328345 leh 9774596623 ah biak pawh theih reng an ni bawk. (DIPR)

*BIHAR AH LIRNGHING VANGIN MI 21 CHUANG BORAL
Tunkar Thawlehni a Nepal leh a ram thenawm hnai a lirnghing leh avang khan India ram a Bihar state chhung ah pawh nunna chan mi 21 an chuang a, hliam tuar mi 84 chuang an awm bawk. Lamtluang a kan rawn tarlan tawh angin kha lirnghing kha Nepal ah chuan 7.3 magnitude a chakin an nghing a, Bihar ah erawh chuan 4-4.5 magnitude a chakin a nghing thung a ni.

*CHIEF MINISTER-IN SERCHHIPAH EKLAVYA RESIDENTIAL SCHOOL HAWNG
India ram hmun kilkhawra tribal chhungkaw rethei leh harsa mipa leh hmeichhe naupang lehkha zir duhte tana Union Ministry of Tribal Affairs ina a bultum, Mizorama a pahnihna tur Eklavya Model Residential School (EMRS), Social Welfare Department enkawl tur chu nimin khan Serchhip Kawlritlangah Chief Minister Pu Lal Thanhawla chuan a hawng.

Chief Minister chuan Mizorama a pahnihna tur Eklavya Residential School hawn theih a ni chu Mizoram tan hmasawnna rahbi thar a ni a ti a. Kum 2008 a Lungleia lo din tawh, Eklavya School hi kan tangkaipui hle a ni a ti a. Mizo ten thil tha kan duh , mahse a enkawlna lamah kan taima tawk thinlo a ni tiin, School thar hi a thar anga vawn fai reng a tul a, mitinin mawh kan phur a ni a ti. Chief Minister chuan School hian compound tha leh infiamna hmunhma a neih a tul tiin, Mizorama kan school tam zawkte hi chu commercial school te anih avangin duhthu a sam theilo a ni a ti.

Chief Minister chuan Eklavya tih chu Sanskrit tawng, mi tak tak a thua cheng thei tihna a kawk a ni a ti a. Chuvangin zirlai te hian hriatna zau tak nei tura chherchhuahna tur a ni a ti a. Keini tribal-te hi India Danpuiin kan nunphung leh ziarangte humhalh anih theihna turin dikna chanvo min siam sak a ni a ti a, hei hian khawvel eng min hmuh tir a ni a ti. Chief Minister chuan central atanga sum lokal te hi state sorkarin thuneihna a neilo tiin, sum min pekte a titawp emaw a khaihlak chang a awm emaw anih hian lo nawrh ngawt chi a nilo a ti a. Kan thlen chin atang zelin hmasawn kan tum tur a ni a ti.

Khualzahawm Social Welfare Minister Pu PC Lalthanliana pawhin thu sawiin Eklavya School building hrang hrangte chu chhuanawm a tih thu leh tha taka sa tu PWD leh Contractor te chungah lawmthu a sawi rualin; School building tha leh mawi tak chu an hlawhtlinna tehna anih dawn loh thu leh zirtirtute leh zirlai naupangte ah Eklavya School hlawhtlinna chu a lang zawk dawn a ni tih sawiin thahnemngai tak leh midangte entawn tlak a bul tan ta pawimawh thu a sawi a, School compound hungna tur leh infiamna tualzawl siamna tur pawh tunah hian Sawrkar Laipuiah dil leh mek anih thu a sawiin, Eklavya School a hlawhtlin theihna tura thahnemngai tak leh chak taka hma la tu Serchhip District Bawrhsap chungah lawmthu a sawi bawk.

Sports Minister Pu Zodintluanga pawhin thusawiin mirethei leh harsa zawk ten zirna tha leh school changtlung an belh ve theihna tura Chief Minister leh Social Welfare Minister hmalakna chu fakin Sawrkarin mipui leh ram tan tha leh zung sengin thil tha tam tak a tih sak mek lai a, a sawisel leh sawichhiat ringawt a ramtang thin kan awm chu pawi a tih thu a sawi a, a tha zawnga infuih tang sauh sauh zawk turin mipuite a ngen a ni. Pu Zodintluanga hian Eklavya School a hman tur TT Board, Volleyball, Net leh mamawh dangte a pek tur thu a sawi bawk.
Eklavya School-ah hian class XII thleng awm theihna tur Residential school, a thlawna awmna tur a ni a. Naupang pakhat enkawl nan kum khatah Rs. 42,000/- a ni a, hetah hian zirtirtu hlawh leh mamawh dang zawng zawng a tel a ni. EMRS din tur hian ram awl acre 15 – 20 a zau a mamawh a, building hrang hrang leh infiamna hmun zau tha a awm angai a ni. A dinna tur hian central sorkarin Rs.12 Crore atang Rs.16 Crore thleng state sorkar hnenah a pe thei a ni.

School hawn tak hi Ministry of Tribal Affairs in ni 12.7.2012 khan Mizoram sorkarah Rs.12 Crore a rawn sanction a, March 2013 khan a sak bul tan a ni. Tunah hian Middle School level thleng kalpui tan a ni a, school building naupang 150 len theihna tur class room 5 siam a ni a. Hemi bakah Administrative building, mipa leh hmeichhe hostel building, Staff quarters Type I unit 4, Type II unit 8 leh Type III unit 1 awm theihna te sak a ni. A building te hi April 2015 khan peihfel a ni a, electric 63 KVA transformer dah a ni bawk a, tui dahna tanky 40,000 litres len theihna 4 siam a ni bawk. Tunah hian zirlai naupang 50 chuang an awm mek a ni.
Inkhawm hi Pu K.Lalrinthanga, Parliamentary Secretary in a kaihruai a. Minister of State for Fisheries Dr. B.D. Chakma leh official engemaw zah an tel bawk a ni. (DIPR)

Eklavya Model Residential School (EMRS), Serchhip, Mizoram
Pix: DIPR

*ISLAMIC STATE HOTULU BER DAWTTU THI NI A SAWI A NI
Iraq sorkar sipai thupuangtu in a sawi dan in nimin khan Islamic State (IS) firfiak pawl hotulu ber dawttu Abdul Rahman Mustafa Mohammed (Abu Alaa al-Afari emaw Afari ti a hriat lar) chu US leh a thurualpui thlawhna ten Iraq hmarlam Tal Afar an beih laiin a boral niin a sawi. A thih thu hi chiang tak a sawi erawh a har deuh niin Lamtluang thulakna thenkhat chuan an sawi thung a ni. Governor of Nineveh, Atheel al-Nujaifi chuan Washington a BBC palai a hrilh dan chuan Afari hi a boral ngei tiin a sawi. Kar hmasa khan US sorkar chuan Afari awmna sawi thei an awm chuan a luman ah US $ Maktaduai 7 pek an lo tiam tawh a ni. Tunhnai chho ah hian Iraq ram chhung ah IS te hi nasa takin an hnungtawlh a, US leh a thurualpui thlawhna ten theitawp in an bei reng bawk a ni.

*BURUNDI AH SIPAI SORKAR DIN TUM A NI
Africa khawmualpui a Burundi ram a mipui rorelna President Pierre Nkurunziza kaihhruai sorkar chu an ram sipai ten lak tumin hma an la mek a ni. Nimin khan an President Pierre Nkurunziza chu an ram thenawm Tanzania ram a conference hmang tur a thangbo hlanin sipai hotu Major General Godefroid Niyombare chuan an ram sorkar chu sipai kut ah a awm ta tih radio hmangin a puang a ni. Lamtluang thulakna in a sawi danin sipai te hian an ram President hian thlaleh lawk hian a vawi 3 na atan a inthlanpui ah din leh a tum avangin dan a bawhchhia a chuvangin an pawm thei tawh lo a ni. An ram danpui ah chuan mi pakhat tan President inthlan vawi 2 chiah an chuh thei a ni.

Tanzania a tangkhang mek Burundi President Pierre Nkurunziza hi nimin khan an ram ah thlawhna a thlawh luh atum a, mahse, sipai ten an ram a haw phallo in airport an lo khar avangin Tanzania ah hian a thlawk kir leh ta a ni. Pierre Nkurunziza hian an ram a kir leh hun hunah mipui sorkar a din leh dawn ni a sawi ve thung a ni.
*RAJYA SABHA IN BLACK MONEY BILL PAWM
Nimin khan India Parliament rorelna in sang zawk Rajya Sabha chuan mihausa ten a ruka ramdang a pawisa an chheprel te chhuichhuahna leh hrem theihna tur dan Black Money (Undisclosed Foreign Income and Assets) and Imposition of Tax Bill, 2015 chu a pawm ta. Lamtluang thulakna in a sawi danin he bill hi Lok Sabha pawh in an lo pawm tawh bawk a, Rajya Sabha in an pawm leh tak avang hian President pawmpui tur a thawn a ni ta a ni. Rajya Sabha ah hian eptu lam Trinamool Congress leh CPM te chuan 'Black Money' tih tawngkam chu a tawngkam a mawi loh avangin hmingdang puttir zawk nise an ti a ni.

*VATICAN IN PALESTINE NEN INREMNA THUTHLUNG ZIAK DAWN
Khawvel a independent state te ber Vatican chuan Palestine nen inremna thuthlung an ziak dawn. He thuthlung an ziah tur hi Roman Catholic kohhran hmunpui awmna Vatican sorkar hian a vawikhat na atan Palestine chu mahni a rorelna hran nei 'State' tiin official in a pawm ta tih a nemnghet a ni. Lamtluang thulakna in a sawi danin kum 2013 February thla khan Vatican hian Palestine hi state ah a lo pawm tawh a ni. Vatican in Palestine nen a thuthlung ziah an tum hi Israel chuan a lawmloh thu a sawi chhuak nghal a ni. Vatican leh Palestine te hian tunkar tawp lamah hian inremna thuthlung hi Palestinian President Mahmoud Abbas an Vatican a tlawh hunah an ziak dawn ni a sawi a ni

*CHAMPIONS LEAGUE SEMI FINAL RESULT
Bayern Munich 3-2 Barcelona
Real Madrid 1-1 Juventus
CHAMPIONS LEAGUE 2015 FINAL ON 7 JUNE 2015 (12:15 A.M IST)
Barcelona vs Juventus

Thursday, 14 May 2015

13th May 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
13.5.2015

*MUALTHUAM NUIN A PASAL A THAT.
Mualthuam khua Pi Biaki'n a pasal a that. He inthahna thlenna hmun pan hian Kawrthah Police an kal mek. Heng nupa te hi engtia in hmuthiam lo nge an nih hriatchian a la ni lo va, a nupui hian a pasal hi a zai hlum nia thudawn a ni.

Mualthuam khawtlang hruaitute hnen atanga ka thudawn:

Hemite nupa hi tukin zing chaw ei kham pawhin engmah thawm duhawm lo an neih hriat a ni lo va, tuk dang ang bawkin an nitin hnatul thawk turin an feh chhuak dun nghe nghe a ni.
Pi Biaki zawk hi tlaiah a mah chauh va a feh a haw avangin a chhungte ngaihtha lo chuan a pasal awmna chin an zawt a. A ni chuan thlamah a thah thu a sawi chhuak ta mai niin, a pasal a thah chhan tak erawh tun thleng hian hriat a la ni lo tlat thung!!

A pasal thattu Pi Biaki hi Kum 25 bawr vel niin, a Pasal Lala hi kum 34 bawr vel a ni bawk. Fa 4 nei tawhin nikum khan an fate pa 2 chu a rualin an sun tawh a, pahnih te hi an la dam a ni.

Source:Gilbert Renthlei via Lunglei Chanchinthar Group

*Zanin khan India Prime Minister Narendra Modi chuan China, Mongolia leh South Korea te tlawh turin Delhi a chhuahsan, China a Xian khawpui ah a tum phawt ang a, naktuk tlai ah Beijing a thleng a, Sanghai a tlawh leh hnuah Inrinni ah Mongolia a pan leh ang. Chuta tangin South Korea a tlawh leh dawn a ni.

*SUPREME COURT IN SORKAR ADVERTISEMENT AH POLITICIAN TE THLALAK TARLAN PHAL TAWH LO
Vawiin a Supreme Court thuchhuak chuan sorkar advertisement ah President, Prime Minister leh Chief Justice of India te bak politician dang te thlalak tarlan a phal tawh lo. Supreme Court hian Chief Minister te thlalak tarlan pawh a phal tawh lo bawk a ni.

*BUS ACHUANG MI 43 KAPHLUM
Vawiin khan Pakistan a Karachi khawpui ah motorcycle achuang silai keng ten bus tlan lai tiding in an kahchilh a Shia Muslim mi 43 chuang an kaphlum.

*MIZO NOVEL SAPTAWNG A ZIAH 'ZORAMI' TLANGZARH A NI
Vawiin chawhnu dar 1 khan Mizo thawhthu saptawng a Malsawmi Jacob in a ziah 'Zorami (A remdemption aong)' tih chu MBSE Chairman Rev.Dr.Lalchungnunga'n Pi Zaii Hall, Synod Conference Hall, Aizawl-ah a tlangzarh. Prof.Margaret Ch.Zama chuan he tlangzarh inkhawm hi a kaihruai a, Prof.R.Thangvunga leh Mafaa Hauhnar ten lehkhabu preview an nei a ni. He lehkhabu 'Zorami' tih ah hian Mizoram buai lai vel a Mizo hmeichhia Zorami'n harsatna tam tak a paltlang chhoh dan te leh a hunlai boruak vel te a huam a ni.

Mizo thawnthu Saptawng a ziaktu Pi Malsawmi Jacob hi a pa India Sipai ah atan avangin Jamshedpur ah a piang a, a hmingpum chu Malsawmhriatzuali a ni. Chaltlang Primary School ah Pawl 2 thleng a zir a, chumi hnuah Dharamshala, Shillong - Auxilium School, Shillong College, NEHU ah te a zir chhunzawm leh a ni.CIEFL Hyderabad ah DTE (Diploma in Teaching of English) a zir bawk.

Kum 1975 a Aizawl College din a nih khan English zirtir turin a zawm a, Head of department a ni nghal a ni. February 1985 khan a hna hi bansan in a pasal Pu Sam Jacob nen missionary hna thawk tur a an kal chhuak. India ram khawpui hrang hrang ah an awmkual hnu in tunah hian Bangalore ah an nupa in an khawsa mek a, an fate - mipa 1 leh hmeichhia 1 te pawh nupui pasa nei ve ve tawhin foreign lamah an awm mek ani.

Pi Malsawmi hian Zorami a publish hma hian lehkhabu 6 a lo publish tawh – 1. Tinkim Dawn (Mizo & English poems) 2. Fresh Lease (Kristian thawnthu tawi) 3. Amazing Adventures (naupang thawnthu) 4. A Pushkar Pandit’s Tryst with God (narrative non-fiction) 5. Magic Mirror Stories (naupang thawnthu) 6. The Messiah (narrative non-fiction). Heng bakah hian lehkhabu 4 ah thuziak a lo contribute tawh bawk.
Release function of a novel 'Zorami' by Malsawmi Jacob at Synod Conference hall, Aizawl


*Union Ministry of Development of North Eastern Region (DoNER) Secretary Pu R.Vijaykumar, IAS chu ni li chhung cham turin nimin khan Aizawl lo thlengin tlaiah Chief Minister Pu Lal Thanhawla chu a chenna bungalow ah a hmu nghal.

Pu R.Vijaykumar hi Mizoramah DoNER hnuaia Non LapsableCentral Pool of Resourses (NLCPR) leh NEC hnuaia project hmalak mekte thlithlai tura lokal a ni a. Nimin vek khan Sihhmuia NLCPR hnuaia kalpui mek Suaka Cricket Stadium a endik nghal a. Vawiin atanga tunkar zirtawpni thleng khian hmalakna hrang hrang Chhingchhipa Sainik School sak mek te, Melriat Sub-Station te, Champhai collegea infrastructure development thawh mek te leh Selesiha Piggery Farm leh Vety Polyclinic te a endik ang. Chief Secretary hova sorkar mipawimawhte nen New Secretariat Complex ah vawiin ah meeting pawimawh tak a neihpui dawn bawk a ni.

Chief Minister a hmuhnaah hian Pu R.Vijaykumar hi Mizoram sorkara Planning Secretary Pu Vanlalramsanga, IES chuan a tawiawm a ni. (DIPR)

*#‎GOVERNOR‬ THAR RUAT
Nimin khan Sorkar laipui chuan India hmarchhak state 5 leh Jharkhand state te tan governor thar a ruat. Lamtluang a kan rawn tarlan tawh angin ‪#‎Mizoram‬ governor turin Arunachal Pradesh governor nilai Lt Gen (retd) Nirbhay Sharma chu ruat a ni a,‪#‎Arunachal‬ Pradesh governor atan J P Rajkhowa (IAS Retd.) ruat a ni. ‪#‎Manipur‬ governor atan Syed Ahmed ruat a ni a, ‪#‎Tripura‬ governor atan Tathagata Roy ruat a ni a, ‪#‎Meghalaya‬ governor atan V.Shanmuganathan ruat a ni a, ‪#‎Jharkhand‬ governor atan Droupadi Murmu ruat a ni bawk.

Lamtluang page a thlalak kan rawn tarlan hi Mizoram governor thar tur Lt.Gen (Retd.) ‪#‎Nirbhay‬ Sharma chu a ni. Amah hi kum 1946 khan Lucknow, Uttar Pradesh ah a lo piang a, National Defence Academy atanga zirchhuak niin kum 1966 khan Indian Army ah commissioned a ni. Sipai officer a nih chhung hian Jammu & Kahsmir leh India hmarchhak ah te hna a thawk thin a ni. Sipai atanga chawlh hnu in Union Public Service Commission ah member atan ruat a ni a, kum 2013 May thla khan Arunachal Pradesh governor atan ruat a ni leh a ni. Thiamna lamah chuan M.Sc, M.Phil a ni a, Madras University atangin Defence Studies a zirchhuak a ni.
Lt Gen (retd) Nirbhay Sharma
*NEPAL AH LIRNGHING LEH
Nimin chhun dar 12:35 vel khan ‪#‎Nepal‬ ah 7.3 magnitude a chak in lir a nghing leh a, he lirnghing avang hian mi 42 chuang in nunna an chan a ni. Nepal Home ministry thuchhuah in a tarlan danin mi 1,117 chuang in hliam an tuar bawk a ni. Lirnghinna na hmun hi an ram khawpui Kathmandu atanga hmarchhak lam tlangram district huam chhung vel a ni.

www.facebook.com/Lamtluang ah hian kan page i lo like ve dawnnia.